«دنیای‌اقتصاد» از صورت‌های مالی شهریور ماه گزارش می‌دهد
تغییرات بنیادین زیر سایه بازار خرسی
شاید برای بررسی گزارش‌های یک‌ماهه بهتر است یکی از اثرگذار‌ترین شرکت‌های فعال در بازار سرمایه را موردبررسی قرار داد. طبق آمارهای کدال درآمد «فملی» در دوره یک‌ماهه منتهی به پایان شهریور به۲/ ۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم در مقایسه با دوره مشابه سال قبل (۹/ ۲ هزار میلیارد تومان) به میزان ۸/ ۴۴ درصد رشد درآمد داشته است. این رشد ارزشی بیشتر به سه دلیل افزایش صادرات و رشد قیمت ارز و به‌تبع آن تعدیل قیمت فروش داخلی حاصل شده است. در حالی‌که سبد فروش داخلی محصولات صنایع ملی مس شامل کنسانتره، اسید سولفوریک، کاتد، مفتول و سنگ سولفور طی این یک ماه ۵/ ۴۵ درصد افت کرده و از ۱۲۵ هزار و ۳۰۲ تن در مردادماه به ۶۸ هزار و ۱۹۹ تن کاهش یافته است، اما ارزش فروش داخلی این محصولات از ۸/ ۱هزار میلیارد تومان به ۲/ ۲هزار میلیارد تومان رسیده است. طبق صورت‌های مالی این شرکت طی این یک ماه کنسانتره مس و سنگ‌‌‌سولفور با قیمت به ترتیب ۸/ ۱۶ و ۴۷ درصد بالاتر به فروش رفته است.
با این حال وضعیت فروش صادراتی این شرکت بسیار بهتر بوده به‌طوری‌که از فروش صادراتی ۸ هزار و ۵۰۰ تن در مرداد به ۱۲هزار و ۵۰۰ تن (رشد ۴۷درصدی) در شهریور رسیده و درآمد حاصل از صادرات آن بیش از ۲هزار میلیارد بوده است. این رقم نسبت به مرداد (حدود یک‌هزار میلیارد) تقریبا دوبرابر شده و همانطور که مشخص است به دلیل افزایش فروش و رشد قیمت دلار محقق شده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد، رشد قیمت ارز انگیزه این شرکت را برای عرضه خارجی به‌جای داخلی بالا برده است.
هرچند مقادیر صادراتی محصولات شرکت یادشده افزایش یافته، اما کل محصولات تحقق یافته در بازار طی یک ماه شهریور ۸۰هزار و۷۵۰ تن (۱۲۵۵۱ تن فروش صادراتی و ۶۸۱۹۹ تن فروش داخلی) بوده که نسبت به رقم ۱۳۳ هزار و ۸۳۴ تن کاهش ۳۹ درصدی داشته است.
در مقابل شرکت‌هایی هستند که علاوه بر رشد قیمتی توانسته‌اند همزمان مقادیر تولیدی خود را هم بالا ببرند تا از شرایط قیمتی جدید نصیب بیشتری ببرند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که رقم فروش شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان به میزان ۱۱ درصد رشد داشته و از ۱۷۱ هزار تن در مرداد ماه به ۱۹۰هزار تن در شهریور رسیده است. برعکس «فملی» این افزایش تنها به مدد فروش داخلی به‌دست آمده چراکه صادرات این شرکت طی این ماه حدود ۶ تن هم کاهش داشته است. در کنار این موضوع اما درآمد شرکت با ۲۵درصد افزایش از ۲/ ۱ هزار میلیارد به ۵/ ۱ هزار میلیارد رسیده است. قیمت صادراتی شمش کالایی از ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار طی یک ماه مورد بررسی به ۸ میلیون و تیرآهن از ۹/ ۸ به ۷/ ۹ میلیون و میلیگرد از ۷/ ۷ به ۳/ ۸ میلیون تومان رسیده است. همچنین درآمد صادراتی این شرکت طی این یک ماه از ۶۰۲ به ۷۰۷ میلیارد تومان رسیده است. به بیان دیگر با اینکه فروش صادراتی ۶ تن کاهش داشته، فروش آن با اهرم دلار ۱۷درصد هم بالاتر رفته است. فروش داخلی هم با ۳۱ درصد رشد به ۸۷۷ میلیون تومان رسیده است. رشد تولید داخلی این شرکت هم ۳۰ درصد رشد کرده است. به بیان دیگر قیمت‌ها در داخل تا حدودی بی‌تغییر مانده است.
بررسی بسیاری از شرکت‌ها نشان می‌دهد که قاعده کلی رشد درآمد آنها از تعدیلات ارزی حاصل شده است. به‌عنوان نمونه در شرکت پتروشیمی قائد بصیر هم با کاهش ۲۳درصدی تعداد فروش و افزایش ۲۲درصدی نرخ فروش داخلی گرانول (تنها محصول تولیدی این شرکت) مواجه هستیم.
اگر عملکرد یکساله شرکت‌ها را در نظر بگیریم، اکثر آنها رشدهای حتی سه رقمی را به‌ثبت رسانده‌اند. به‌عنوان نمونه درآمد نماد ثاخت در شهریور نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۱۰۳۶ درصد، دتماد ۱۷۹ درصد و بالبر ۱۳۵ درصد، رشد درآمد داشته‌اند.
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه معتقد است که عملکرد اغلب شرکت‌هایی که درآمد ارزی دارند، همانطور که از قبل هم پیش‌بینی می‌شد، رشد درآمدی بالایی به‌خصوص نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته‌اند. شرکت‌های فولادی و پالایشگاهی هم به‌دنبال تغییراتی که به دنبال تغییر نظام قیمت و هزینه تمام‌شده داشتند، بیش از بقیه عملکرد مثبتی را در صورت‌های مالی خود منعکس کرده‌اند.
او در ادامه می‌گوید: اما این نکته را حتما فعالان بازار در نظر دارند که بخشی از همین فعل و انفعالات در پیش‌بینی‌های گذشته گروه‌های تحلیلگر بازار و افراد مستقل دیده شده بود. بیشتر این تحلیل نسبت به عملکرد صنایع و شرکت‌ها مبتنی بر همین مفروضات بود و در نهایت هم موجب تقویت آن در سطح عمل شد، هرچند که باید گفت عیان‌کردن این صورت‌های مالی و گزارش‌های میان‌دوره‌ای موثرتر از تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های بازار است.
سایه سنگین بازار
آقابزرگی درخصوص عدم تناسب بین فضای مثبت صورت‌های مالی شرکت‌ها و فضای بازار هم توضیح داد: تناسب و انعکاسی که مورد‌انتظار باشد، در فضای اصلاحی منفی بازار خیلی متفاوت از شرایطی است که بازار رویکرد مثبتی دارد. در شرایطی که کلیت بازار مثبت است، نتایج حاصله در قالب قیمت بسیار پررنگ‌تر می‌شود.
او در ادامه می‌گوید: برداشت من از صورت‌های مالی شهریور ماه این است که در حقیقت صحه‌گذاری‌ای بر محاسبات کارشناسان بوده است. به بیان دیگر این قیمت فعلی منبعث از همین تحلیل‌ها و برآوردهایی بود که آثار سود و زیان آن را دیده بودند. در حال‌حاضر یکی از بارزترین وجوه بازار سرمایه بازدهی بالا آن است به‌طوری که تا همین لحظه بالغ بر ۲۱۰ درصد بوده است. این موضوع به‌نوعی با فضای کسب و کار در بازار سرمایه مشابهت دارد که همه اطلاعات و اخبار به‌نوعی در قیمت، قابل‌مشاهده می‌شود، هرچند در حال‌حاضر ممکن است با بازار کارآیی در حال‌حاضر مواجه نباشیم، اما آثار سود و زیان این محاسبات و جهش‌های ارزی در تحلیل کارشناسان دیده شده بود.
پیچیدگی طرح‌های توسعه
این کارشناس بازار سرمایه درباره افزایش تولید برخی شرکت‌ها هم توضیح می‌دهد: در حال‌حاضر بیشتر حساسیت‌ها روی افزایش نرخ است، اما طرح‌های توسعه مزید بر علت می‌شود و این نکته‌ای است که احتمالا حتی تحلیلگران در محاسبات خود به دلیل نبود اطلاعات لحاظ نکرده‌اند، اما در مجموع برآیند مقادیر تولید و نرخ‌ها تعیین‌کننده است ولی باید بگویم در گزارش‌های میان‌دوره‌ای و گزارش‌های هیات‌مدیره به‌صورت گذرا به آن اشاره می‌شود، زیرا طرح توسعه نداریم که ظرف دو ماه شروع شود یا آثار آن در کوتاه‌مدت در سود و زیان مشاهده شود، مگر اینکه مربوط به سنوات گذشته باشد که مرحله به مرحله به اجرا درمی‌آید و آثار سود و زیان آن تدریجا منعکس می‌شود. از همین‌رو لازم است اطلاعات به‌نحوی منتشر شود که طرح‌های توسعه و درصد پیشرفت کار در آنها ذکر شوند، لذا با این توضیحات ضمن تایید این موضوع (برآیند طرح‌های توسعه) فکر می‌کنم اغلب این موارد به‌نوعی در قیمت‌ها لحاظ شده است.
