در جستوجوی دموکراسی و قانون
کتاب «معمای هابرماس» نوشته لاسه توماسن، با ترجمه محمدرضا غلامی یکی از پرفروشترین عنوانهای امسال انتشارات دنیای اقتصاد است. در این کتاب به مفاهیمی چون قانون و دموکراسی پرداخته شده است و محوریت کتاب درباره این موضوع است که چه عاملی به قانون، مشروعیت میبخشد. به عبارت دیگر دغدغه کتاب، این سوال است که پیروی از قانون، برای خود قانون است یا به سبب ترس از تلافی ناشی از قانونشکنی؟ این کتاب به مباحث برابری و آزادی در فلسفه و نظریه قانونی و سیاسی میپردازد.
در این کتاب در قالب بخشهایی نظیر نظریه انتقادی، حوزه عمومی، کنش ارتباطی و خرد، اخلاق گفتمانی، دموکراسی مشورتی و منظومه سیاسی نوین به طرح و نقد اندیشههای هابرماس در مورد مسائلی نظیر مذهب، جنبشهای سیاسی نوین، مهندسی ژنتیک، هویت ملی در آلمان، مهاجران، اتحادیه اروپا، جنگ کوزوو و بسیاری از مسائل دیگر پرداخته شده است.
کتاب «معمای هابرماس» نوشته لاسه توماسن، با ترجمه محمدرضا غلامی یکی از پرفروشترین عنوانهای امسال انتشارات دنیای اقتصاد است. در این کتاب به مفاهیمی چون قانون و دموکراسی پرداخته شده است و محوریت کتاب درباره این موضوع است که چه عاملی به قانون، مشروعیت میبخشد. به عبارت دیگر دغدغه کتاب، این سوال است که پیروی از قانون، برای خود قانون است یا به سبب ترس از تلافی ناشی از قانونشکنی؟ این کتاب به مباحث برابری و آزادی در فلسفه و نظریه قانونی و سیاسی میپردازد.
در این کتاب در قالب بخشهایی نظیر نظریه انتقادی، حوزه عمومی، کنش ارتباطی و خرد، اخلاق گفتمانی، دموکراسی مشورتی و منظومه سیاسی نوین به طرح و نقد اندیشههای هابرماس در مورد مسائلی نظیر مذهب، جنبشهای سیاسی نوین، مهندسی ژنتیک، هویت ملی در آلمان، مهاجران، اتحادیه اروپا، جنگ کوزوو و بسیاری از مسائل دیگر پرداخته شده است. نویسنده کتاب خود را راهنمایی برای درک افکار هابرماس توسط مخاطبان خاص میداند. وی در مقدمه این کتاب برای غامض بودن آثار هابرماس سه دلیل ذکر میکند: یک دلیلش این است که هابرماس به عنوان یک فیلسوف در بهترین سنت آلمانی تعلیم دیده و بنابراین به عنوان کسی مینویسد که از این سنت فلسفی آگاه بوده و از مخاطبانش نیز انتظار دارد که نسبت به سنت فوق آگاهی داشته باشند. جدای از فلسفه، هابرماس در حوزههایی نظیر جامعه شناسی، نظریه سیاسی، روانشناسی و سایر رشتهها نیز سر رشته دارد. واژگان و مفروضات این رشتهها در آثار هابرماس وارد شده بنابراین خواندن آنها را دشوارتر میکند.
دلیل دوم این است که وی در قالب یک سبک انتزاعی و مفهومی- میتوان آن را فلسفی نیز نامید- مینویسد. در کنار دلایل گوناگونی که میتوان برای این موضوع برشمرد، یک دلیلش ناشی از این واقعیت است که هابرماس درگیر نوعی نظریهپردازی کلان است، بنابراین از استدلالهای انتزاعی و مفهومی استفاده میکند. نظریاتش به جای اینکه راجع به فلان پدیده اجتماعی باشند، به جامعه، زبان، قانون و دموکراسی مربوط میشوند. نهایتا اینکه، دشواری آثار هابرماس به زبان نوشتاری وی برمیگردد. او از جملات طولانی و مملو از مفاهیم نظری استفاده میکند و لذا سبکش به گونهای است که درک آثارش را در اولین دور خواندن دشوار میسازد. با این حال، سبک وی نظاممند بوده و معمولا کتابهایش بهخوبی از زبان آلمانی ترجمه شدهاند. این مساله بهخصوص در مورد آثار جدیدتر وی مصداق پیدا میکند.
ارسال نظر