هر 6 هزار تهرانی یک پارک - ۲۰ مهر ۹۱
آمار دقیق و به‌روزی درباره فضای پارک‌ها و فضاهای سبز شهر تهران وجود ندارد؛ اینکه می‌گوییم دقیق نیست به بیان دیگر تناقض درباره آمارهای اعلامی خیلی بالاست. یک مثال ساده را ببینید: در مردادماه همین امسال مدیرعامل سازمان پارک‌های تهران
گفت تا قبل از سال ۸۴ مجموعه پارک‌های تهران (از قبل از انقلاب تا سال ۸۴) برابر ۲۲۷ پارک بوده و از سال ۸۴ تا پایان
سال 90 نیز 641 بوستان محله‌ای و فرامنطقه‌ای در شهر تهران ساخته شد. (روزنامه مردم‌سالاری، شماره 2977، مورخ 11
مردادماه ۱۳۹۱) این در حالی‌است که بنابر آماری که در پرونده پیش رو ملاحظه خواهید کردید، نتیجه استخراج شده از اطلس بوستان‌های شهر تهران که توسط حوزه معاونت خدمات شهری تهران در سال ۱۳۸۸ منتشر شده است، حاکی از وجود لااقل ۱۳۹۱ پارک در تهران
تا زمان انتشار این اطلس است! متاسفانه به‌رغم نزدیک به سه هفته پیگیری خبرنگار ما، مسوولان سازمان پارک‌های شهر تهران
گفت‌وگویی با ما در این زمینه ترتیب ندادند. به هر تقدیر، بنا بر برخی آمارها، فضای سبز تهران برابر ۱۲۵۳ هکتار است،
که بر این اساس سرانه هر تهرانی نزدیک به 5/1 (یک و نیم) متر مربع خواهد بود. آمار دیگری که به تازگی در مردادماه
اعلام شده حاکی از سرانه ۵ متر مربع فضای سبز
به ازای هر تهرانی است. (همان)


پارک که فقط فضای سبز نیست، تمام بلوارهای حاشیه بزرگراه‌های تهران را می‌توان به حساب فضای سبز گذاشت، اما پارک چیز دیگری است. پارک آمیزه‌ای از هوای پاک و فضای سبز و خاطرات است. بخشی از هویت هر شهر، پارک‌های آن شهر است. شاید با گذشتن از کنار انبوه درخت‌های توت کاشته شده در بخشی از بزرگراه صدر هیچ حسی نداشته باشیم، اما خیلی از ما به محض ورود به پارک لاله، پارک ملت و یا پارک ساعی دوست داشتنی، انبوهی از خاطرات و نوستالژی‌ها به ذهنمان هجوم می‌آورد. اگر تعداد پارک‌های تهران (استخراج شده توسط دنیای اقتصاد) را با جمعیت ـ نزدیک به ۸ میلیونی تهران ـ مقایسه کنیم، تقریبا به ازای هر ۶ هزار نفر تهرانی، یک پارک در تهران وجود دارد. پراکندگی این پارک‌ها در محلات تهران یکسان نیست و صد البته وسعت آنها با هم برابر نیست، برخی از پارک‌ها خیلی کوچک و برخی از آنها خیلی بزرگ هستند. برخی شخصیت خود را دارند و برخی پارکی هستند، مثل همه پارک‌های دیگر.
پر پارک‌ترین و کم پارک‌ترین‌ها
در یک نگاه اجمالی، محلات: تهرانپارس با ۷۰ پارک، نارمک با ۶۲ پارک و بریانک با ۵۹ پارک، صاحب بیشترین تعداد پارک‌های شهر تهران هستند و از دیگر سو: سوهانک، لشگرک، شهرک شهید باقری، ایران خودرو، بزرگراه آزادگان، تهران -ساوه، امین آباد و بهشت زهرا هر کدام با یک پارک، بزرگراه سعیدی با ۳ پارک و تهران سر و میدان آزادی هر کدام با ۵ پارک صاحب کمترین پارک‌ها در بین محلات تهران هستند.
بیشترین فضای سبز
شمال شرق تهران بیشترین فضای سبز در بین مناطق تهران را به خود اختصاص داده است. منطقه‌ای که در آن محلات: «شهرک دانشگاه بابایی، حکیمیه، سرخه حصار، فلکه اول تهرانپارس، شهرک پارس، مجید آباد، شهرک کوهپایه، ده نارمک، شمس آباد، مجیدیه، اراج، ازگل، لویزان، عباسیه و سوهانک» قرار گرفته یا مجاور با آن هستند. در این سو شهرک قدس، سردار جنگ، اطراف بزرگراه یادگار امام(ره) در بخش شمالی گیشا، سعادت آباد و بخشی از بزرگراه‌های همت و حکیم به دلیل همجواری با پارک پردیسان قرار دارند.
تقریبا در غربی‌ترین نقطه تهران نیز مناطق اطراف پارک چیتگر که در شمال در منطقه 22 و در جنوب اطراف شهرک اکباتان هستند، قرار دارند.
بیش از ۵۰ پارک
تهرانپارس در منطقه چهار شهرداری و تقریبا در شمال شرق تهران با 70 پارک، صاحب اولین رتبه است. نارمک که در منطقه 8 شهرداری قرار دارد و از یک سو همسایه جنوبی تهرانپارس و از دیگر سو تقریبا شرقی‌ترین محله تهران است، 62 پارک را در خود جای داده است، اما محله 59 پارکه تهران دیگر در شرق نیست، بلکه در نیمه پایینی تهران به سمت غرب قرار دارد. محله قدیمی بریانک که حد فاصل مناطق 9، 10 و 17 شهرداری است، مجموعا 59 پارک را در خود جای داده است. خزانه فلاح، همسایه جنوبی بریانک که در مناطق 17، 18 و 19 شهرداری قرار گرفته است، مجموعا 58 پارک را در خود جای داده است. اما محله بعدی نه در شرق است و نه از جمله محلات قدیمی تهران، محله بعدی باغ فیض در منطقه 5 تهران است که 50 پارک را در خود جای داده است.
بیش از ۳۰ پارک
شمیران نو در منطقه 4 با 49 پارک در این بخش پر پارک‌ترین محله تهران است. پس از شمیران نو میدان مادر یا محسنی در مناطق 3 و 4 قرار دارد، این منطقه در حوالی بلوار میرداماد و خیابان شریعتی، 47 پارک را در خود جای داده. جنت‌آباد جنوبی در منطقه 5 شهرداری تهران و صالح‌آباد در جنوبی‌ترین نقطه تهران، حد فاصل مناطق 16، 19 و 20، هر دو 45 پارک را در خود
جای داده‌اند. در منطقه ۲۰، دولت‌آباد، دیگر محله جنوب شهر تهران، ۴۴ پارک را در خود جای داده و پس از آن در منطقه ۱۵ و ۱۶ و حوالی بزرگراه بعثت ۴۲ پارک قرار گرفته است. قلهک حوالی دروس که در مناطق ۱، ۳ و ۴ واقع شده است، ۴۲ پارک را در خود جای داده و محله میدان خراسان در جنوب تهران ۴۱ پارک دارد.
بیش از 20 پارک
به حشمتیه در منطقه ۷ برویم که ۳۹ پارک را در خود جای داده و پس از آن به محله گیشا در منطقه ۲ شهرداری که ۳۸ پارک دارد. رتبه بعدی در قلب تهران واقع شده، جایی بین مناطق ۱۱، ۱۲ و ۱۶ شهرداری، محله بازار جمعا ۳۵ پارک دارد. البته شهرک قدس(غرب) در منطقه ۲ شهرداری و محله ونک حد فاصل مناطق ۲ و ۳ هم وضعیتی مشابه محله بازار دارند و هرکدام جمعا ۳۵ پارک را در خود جای داده‌اند. افسریه در جنوب تهران و منطقه ۱۵ مجموعا ۳۳ پارک در خود جای داده‌اند و اما محدوده محله خیابان آزادی که در مناطق ۲، ۶، ۹ و ۱۰ قرار گرفته است و محله نازی آباد در مناطق ۱۶ و ۱۹ هر کدام ۳۰ پارک دارند.
بیش از 20 پارک
شهرری (در منطقه ۲۰)، شهر زیبا (در منطقه ۵ و ۲۲) و نیروهوایی (در منطقه ۱۳ و ۱۴) هرکدام ۲۹ پارک را در خود جای داده‌ند. یافت‌آباد در منطقه ۱۸، مجموعا ۲۸ پارک دارد و مناطق ۱۴ و ۱۵ محله قصر فیروزه مجموعا ۲۵ پارک دارند. یوسف‌آباد در منطقه ۶ شهرداری، ۲۴ پارک و محله تجریش و نیاوران(در منطقه ۱)، محله حکیمیه(در منطقه ۴) و شیرپاستوریزه (در مناطق ۹ و ۱۸) هر کدام ۲۲ پارک در خود دارند. محله امام حسین که ما بین مناطق ۷، ۱۲، ۱۳ و ۱۴ واقع شده است، همچنین محله میدان ولی عصر که بین مناطق ۶، ۱۱ و ۱۲ قرار گرفته است، هرکدام ۲۱ پارک در خود دارند و بالاخره سعادت آباد در منطقه ۲ شهرداری تهران، ۲۰ پارک در خود جای
داده است.
کمتر از ۲۰ پارک
محله اقدسیه- ازگل در منطقه 1 شهرداری 19 پارک، محله نمایشگاه بین‌المللی در مناطق 1 و 2 و محله نوبنیاد-لویزان در مناطق 1 و 4 شهرداری هر کدام 16 پارک دارند. محلات زیبا دشت در مناطق 5 و 22 و شهرک راه آهن در منطقه 22 شهرداری هر کدام 12 پارک دارند. در محله ولنجک و زعفرانیه، واقع در منطقه 1 شهرداری، مجموعا 11 پارک و در محلات اطراف جاده قم، در منطقه 20 شهرداری، 10 پارک وجود دارد. محلات: بزرگراه فتح (در مناطق 9 و 18)، جنت آباد شمالی (در منطقه 5)، اطراف فرودگاه مهرآباد (در مناطق 9 و 21)، مشیریه (در منطقه 15) و میدان جهاد در منطقه 19 شهرداری هر کدام 9 پارک را در خود جای داده‌اند. محله چیتگر که بخشی از آن در منطقه 22 و بخش دیگر آن در منطقه 21 قرار گرفته، تنها 8 پارک را در خود جای داده، اما فراموش نکنید که یکی از آنها یعنی پارک چیتگر بزرگ‌ترین پارک غرب تهران است! محلات تهرانسر در منطقه 21 و میدان آزادی در مناطق 5 و 9 شهرداری، هر کدام 5 پارک دارند و محله اطراف بزرگراه سعیدی در منطقه 18 شهرداری سه پارک دارد. امین‌آباد (در منطقه 20)، ایران خودرو (در منطقه 21)، بزرگراه آزادگان (در منطقه 21)، بهشت زهرا، جاده تهران-ساوه (در منطقه 18)، سوهانک (در منطقه 1)، شهرک شهید باقری (در منطقه 22) و لشگرک (در منطقه 1) هر کدام تنها یک پارک را در خود جای دادند. بر اساس آنچه گفته شد، نزدیک به 5 درصد پارک‌های تهران در محله تهرانپارس قرار دارد. محله‌های نارمک، بریانک، خزانه، باغ فیض، شمیران نو و میدان مادر هرکدام نزدیک به 4 درصد پارک‌های تهران، محلات صالح‌آباد، جنت‌آباد، دولت‌آباد، قلهک، بزرگراه بعثت، میدان خراسان، حشمتیه، گیشا، میدان ونک، شهرک غرب و بازار هر کدام نزدیک به 3 درصد از پارک‌های تهران را در خود جای داده‌اند.
اما آیا تمام این پارک‌ها یک ارزش و شخصیت دارند؛ در گزارش بعدی به هویت و شخصیت پارک‌ها می‌پردازیم.