بیمه ها ، ساکن ترین گروه بورس هستند
" بازارسهام همچنان می تازد، بورس درمرز قله ۴۵ هزار، رکورد شکنی جدید شاخص بورس درارتفاع ۴۳ هزار". این تیتر روزنامه ها درتمجید از رشد چشمگیر شاخص بورس درکشوراست اما چرا صنعت بیمه بازرگانی حاشیه نشین این بازاراست؟
چرا بورس بازان ازشرکت های بیمه با نام گوشه نشینان بازارسرمایه یاد می کنند؟ چرا کارشناسان بورس ازشرکت های بیمه به عنوان ساکن ترین گروه بورسی نام می برند و می گویند: شرکت های بیمه هم گام با نوسانات بازارنیستند و ازرشد بازارسرمایه عقب مانده اند؟
دلیل را پرسیدم. اکثرکارشناسان بازار پاسخ دادند: "هنوزبازارتحلیل درستی از پیچیدگی های مالی این شرکت ها ندارد .
چرا بورس بازان ازشرکت های بیمه با نام گوشه نشینان بازارسرمایه یاد می کنند؟ چرا کارشناسان بورس ازشرکت های بیمه به عنوان ساکن ترین گروه بورسی نام می برند و می گویند: شرکت های بیمه هم گام با نوسانات بازارنیستند و ازرشد بازارسرمایه عقب مانده اند؟
دلیل را پرسیدم. اکثرکارشناسان بازار پاسخ دادند: "هنوزبازارتحلیل درستی از پیچیدگی های مالی این شرکت ها ندارد .
" بازارسهام همچنان می تازد، بورس درمرز قله 45 هزار، رکورد شکنی جدید شاخص بورس درارتفاع 43 هزار". این تیتر روزنامه ها درتمجید از رشد چشمگیر شاخص بورس درکشوراست اما چرا صنعت بیمه بازرگانی حاشیه نشین این بازاراست؟
چرا بورس بازان ازشرکت های بیمه با نام گوشه نشینان بازارسرمایه یاد می کنند؟ چرا کارشناسان بورس ازشرکت های بیمه به عنوان ساکن ترین گروه بورسی نام می برند و می گویند: شرکت های بیمه هم گام با نوسانات بازارنیستند و ازرشد بازارسرمایه عقب مانده اند؟
دلیل را پرسیدم. اکثرکارشناسان بازار پاسخ دادند: "هنوزبازارتحلیل درستی از پیچیدگی های مالی این شرکت ها ندارد . سهام شناور آزاد بیمه ها کم است و جامعه سهامداری درانتظارشفافیت اطلاعات ازعملکرد بیمه ها هستند."
درعین حال "سهام شرکت های بیمه نوسان آرامی دارد و قدرت نقد شوندگی پایینی دارند و این امرموجب شده تا خرید و فروش سهام آنها معاملات روانی نداشته باشد."
البته بازارسرمایه منکرپتانسیل های خوب بیمه ها نیست واین موضوع را درزمان واگذاری سهام شرکت های بیمه دولتی نشان داد اما به خاطر ناشناخته بودن بیمه ها ، سهام شرکت های بیمه هم گام با رشد بورس نیست و ازقافله عقب مانده است.
ازگروهی ازکارگزاران پرسیدم ، "چالش های پرتفوی بیمه گران به خصوص پرتفوی شخص ثالث تاثیری براین قضاوت بازاردارد؟" پاسخ دادند:" البته . به خصوص تعیین نرخ دیه و افزایش تعهدات بیمه ها تاثیرمستقیمی برتصمیم گیری بازاردارد."
آنها می گویند: تصویرکلی شرکت های بیمه برای بازارسرمایه به گونه ای است که این شرکت ها همراه با تعهدات سنگین و پروژه‌های بزرگ دیده می شوند که تنها خسارت به یکی ازآنها می تواند زیان جبران ناپذیری درپی داشته باشد."
به گفته کارشناسان بازارسرمایه ، جامعه سهامداری تشنه اطلاعات شفاف ازعملکرد بیمه ها و اعلام صحیح ضریب خسارت آنان است."
ازکارشناسان بازارپرسیدم: "آیاسرمایه گذاری شرکت های بیمه دربورس که طبق آیین نامه سرمایه گذاری آنها صورت می گیرد ، تاثیری براین روند ندارد؟"
کارشناسان پاسخ دادند:" متاسفانه حتی خود بیمه ها درسرمایه‌گذاری درخود این صنعت موفق نیستند و منابع انها درگروه های دیگربورسی سرمایه گذاری می شود."
"آنها ازبیمه مرکزی و شرکت بیمه ایران به عنوان شخصیت های فعال بیمه دربازارسرمایه نام می برند که البته عملکرد بسیارمحتاطانه ای دارند که درنهایت ازرونق بازارسرمایه عقب مانده اند."
این درحالی است که بیمه آسیا به تازگی ازمحل تجدید ارزیابی دارایی ها افزایش سرمایه داده است، هرچند بسیاری ازکارشناسان افزایش سرمایه ازمحل تجدید ارزیابی دارایی ها را منطقی نمی‌دانند اما این اقدام بیمه آسیا تاثیرخوبی دربازارسهام داشته و برخی ازکارشناسان این روش افزایش سرمایه را پتانسیل خوب بیمه ها می دانند.
سخنی با جامعه سهامداری
تحلیل فوق نگاه کلی کارشناسان بورس به سهام شرکت های بیمه دربازارسرمایه است. این درحالی است که ماهیت شرکت بیمه ریسک پذیراست و درمقابل هرخطری که تحت پوشش قرارمی‌گیرد شرکت بیمه چند برابر حق بیمه دریافتی متعهد می شود.
درواقع اساس کاربیمه گران قانون اعداد بزرگ است . شرکت‌های بیمه ازمحل عملیات بیمه گری نه تنها سودی ندارند ،بلکه درمواردی زیان ده هم می باشند . درواقع سودآوری شرکت های بیمه ازمحل سرمایه گذاری هاست که این سرمایه گذاری ها براساس مصوبه شورای عالی بیمه به نام آیین نامه سرمایه گذاری صورت می گیرد. دراین آیین نامه به شرکت های بیمه تکلیف شده بخشی از منابع و ذخایرخود را دربورس و بخشی را به خرید اوراق مشارکت اختصاص دهند. درواقع آیین نامه سرمایه گذاری به منظور دسترسی به نقدینگی درموارد لزوم، شرکت های بیمه را محدود کرده است تا درنهایت آنها توان ایفای تعهدات خود را درزمان سررسید بیمه نامه ها داشته باشند. بارزترین منابعی که دربورس یرمایه گذاری می شود ذخایربیمه های عمروسرمایه گذاری است که شرکت های بیمه درقبال حق بیمه‌هایی که دریافت کرده اند تعهدات سنگینی را پذیرفته اند که برای تحقق آنها چاره ای جزء سودآوری دربورس ندارند. این درحالی است که این صنعت تحت سیاست های بیمه مرکزی البته زیرسایه وزارت اموراقتصادی و دارایی و مجلس فعالیت می کنند ؛ هرچند شورای عالی بیمه مسئول تدوین مقررات ، ضوابط و شرایط بیمه نامه ها هستند اما مجلس قوانین اصلی که سیاست های کلی صنعت بیمه و وظایف بیمه مرکزی است را تصویب می کند.هرگونه اعمال نظرنهادهای نظارتی برعملکرد شرکت های بیمه تاثیرمستقیمی برروند سوددهی آنها دارد. شاید به همین دلیل است که بیمه گران ازسرمایه گذاری مستقیم درخود صنعت بیمه خودداری می کنند. هرچند کارشناسان فعالیت بیمه گران را پیچیده عنوان می کنند اما کوچکترین فعالیت بیمه ها براساس مقررات و ضوابطی است که ازسوی بیمه مرکزی ابلاغ می شود و درزمان پذیرفتن ریسک های سنگین و حضوردرپروژه های بزرگ ازمکانیزم واگذاری های اتکایی بهره مند می شوند که ریسک آنها را به شدت کاهش می‌دهد.
این درحالی است که تمامی عوامل صنعت بیمه و مسئولان ذی‌ربط بر توسعه بیمه‌های عمر تاکید دارند اما توسعه آن همواره به خاطر نحوه سرمایه‌گذاری اندوخته‌های بیمه عمر، تلقی مردم نسبت به بیمه های عمر و مقایسه آن با سپرده‌گذاری در بانک و سرمایه‌گذاری دربورس با چالش‌های اساسی روبه‌رو است.
وجود آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و تکلیف بیمه‌گران به رعایت آن، افت و خیزهای بورس اوراق‌بهادار، کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی و تصمیم دولت تا مرز تک‌نرخی شدن آن، وجود تورم و درآمد پایین سرانه افراد زنجیره‌ای از دلایل توسعه‌نیافتگی بیمه‌های عمر در کشور است، که البته مسئولان ذی‌صلاح برای رفع هر یک از آنها اقداماتی را نظیر کاهش نرخ فنی، تدابیری جهت اصلاح آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و عرضه انواع بیمه‌های عمر که در هر یک از آنها به نوعی رشد نرخ تورم پوشش داده شود، انجام دادند .
آیین نامه سرمایه گذاری بیمه ها طی دهه اخیردوبارمورد بازنگری قرارگرفته و اصلاحاتی درآن انجام شده است. یک بارزمانی که بورس اوراق‌بهاداردر سال 82 بیشترین بازدهی خود را در تاریخ فعالیتش داشت و بازدهی سود سهام در سال یاد شده به 127درصد رسید. این امر موجب شد تا به تشویق معاون وزیر اقتصاد وقت در آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه اصلاحاتی صورت گیرد و حجم ذخایر بیمه‌ها به سمت سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار سوق داده شود. اما روزهای پررونق بازار سرمایه از نیمه دوم سال 83 به خاطر حبابی که در سال 82 ایجاد شده بود و سیاست‌های انقباضی بورس در پذیرش شرکت‌ها تمام شد و بازدهی بی سابقه 127درصدی به 15درصد کاهش یافت و سودهای به دست آمده از دست رفت، این در حالی بود که مسائل بین‌المللی و تغییر مدیریت در حوزه‌های اقتصادی مانند شورای بورس و سازمان خصوصی‌سازی نیز در این جریان بی تاثیر نبودند، سال 84 نیز سال اضطراب و انتظار بود مسائلی مانند انتخابات و انرژی هسته‌ای موجب شد تا بازده سهام در بورس تهران منفی باشد و حجم معاملات کاهش یابد به طور یکه ارزش جاری بورس تهران به حدود 10میلیارد دلار افت کرد.
سال ۸۵ نیز همچنین سال رکود بود اما ۶ ماهه اول ۸۶ به خاطر ورود شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی به بازار سهام از رونق نسبی برخوردار شد. این در حالی بود که این بازار همچنان در سطح پایین‌تری از وضعیت سالهای ۸۲ و ۸۳ قرار داشت.
همین امر موجب شد تا بیمه مرکزی ایران تیرماه 86 " آیین‌نامه شماره 42 سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه را برای اصلاح به شورای عالی بیمه فرستاد ومتذکرشد: در این اصلاحیه نباید اشتباه سالهای گذشته تکرار شود و مدیریت ریسک‌های سرمایه‌گذاری در سالهای آتی مدنظر قرار گیرد و البته دست بیمه گران برای سرمایه گذاری دربازارمسکن نیزبازگذاشته شود."
شاید شرکت های بیمه جزو ساکن ترین گروه‌های بورسی باشند اما نباید فراموش کرد که نوسانات بورس چیزناشناخته ای برای آنها نیست و بیمه ها باید همواره به گونه ای رفتارکنند که سود آوریشان تضمینی باشد.
چرا بورس بازان ازشرکت های بیمه با نام گوشه نشینان بازارسرمایه یاد می کنند؟ چرا کارشناسان بورس ازشرکت های بیمه به عنوان ساکن ترین گروه بورسی نام می برند و می گویند: شرکت های بیمه هم گام با نوسانات بازارنیستند و ازرشد بازارسرمایه عقب مانده اند؟
دلیل را پرسیدم. اکثرکارشناسان بازار پاسخ دادند: "هنوزبازارتحلیل درستی از پیچیدگی های مالی این شرکت ها ندارد . سهام شناور آزاد بیمه ها کم است و جامعه سهامداری درانتظارشفافیت اطلاعات ازعملکرد بیمه ها هستند."
درعین حال "سهام شرکت های بیمه نوسان آرامی دارد و قدرت نقد شوندگی پایینی دارند و این امرموجب شده تا خرید و فروش سهام آنها معاملات روانی نداشته باشد."
البته بازارسرمایه منکرپتانسیل های خوب بیمه ها نیست واین موضوع را درزمان واگذاری سهام شرکت های بیمه دولتی نشان داد اما به خاطر ناشناخته بودن بیمه ها ، سهام شرکت های بیمه هم گام با رشد بورس نیست و ازقافله عقب مانده است.
ازگروهی ازکارگزاران پرسیدم ، "چالش های پرتفوی بیمه گران به خصوص پرتفوی شخص ثالث تاثیری براین قضاوت بازاردارد؟" پاسخ دادند:" البته . به خصوص تعیین نرخ دیه و افزایش تعهدات بیمه ها تاثیرمستقیمی برتصمیم گیری بازاردارد."
آنها می گویند: تصویرکلی شرکت های بیمه برای بازارسرمایه به گونه ای است که این شرکت ها همراه با تعهدات سنگین و پروژه‌های بزرگ دیده می شوند که تنها خسارت به یکی ازآنها می تواند زیان جبران ناپذیری درپی داشته باشد."
به گفته کارشناسان بازارسرمایه ، جامعه سهامداری تشنه اطلاعات شفاف ازعملکرد بیمه ها و اعلام صحیح ضریب خسارت آنان است."
ازکارشناسان بازارپرسیدم: "آیاسرمایه گذاری شرکت های بیمه دربورس که طبق آیین نامه سرمایه گذاری آنها صورت می گیرد ، تاثیری براین روند ندارد؟"
کارشناسان پاسخ دادند:" متاسفانه حتی خود بیمه ها درسرمایه‌گذاری درخود این صنعت موفق نیستند و منابع انها درگروه های دیگربورسی سرمایه گذاری می شود."
"آنها ازبیمه مرکزی و شرکت بیمه ایران به عنوان شخصیت های فعال بیمه دربازارسرمایه نام می برند که البته عملکرد بسیارمحتاطانه ای دارند که درنهایت ازرونق بازارسرمایه عقب مانده اند."
این درحالی است که بیمه آسیا به تازگی ازمحل تجدید ارزیابی دارایی ها افزایش سرمایه داده است، هرچند بسیاری ازکارشناسان افزایش سرمایه ازمحل تجدید ارزیابی دارایی ها را منطقی نمی‌دانند اما این اقدام بیمه آسیا تاثیرخوبی دربازارسهام داشته و برخی ازکارشناسان این روش افزایش سرمایه را پتانسیل خوب بیمه ها می دانند.
سخنی با جامعه سهامداری
تحلیل فوق نگاه کلی کارشناسان بورس به سهام شرکت های بیمه دربازارسرمایه است. این درحالی است که ماهیت شرکت بیمه ریسک پذیراست و درمقابل هرخطری که تحت پوشش قرارمی‌گیرد شرکت بیمه چند برابر حق بیمه دریافتی متعهد می شود.
درواقع اساس کاربیمه گران قانون اعداد بزرگ است . شرکت‌های بیمه ازمحل عملیات بیمه گری نه تنها سودی ندارند ،بلکه درمواردی زیان ده هم می باشند . درواقع سودآوری شرکت های بیمه ازمحل سرمایه گذاری هاست که این سرمایه گذاری ها براساس مصوبه شورای عالی بیمه به نام آیین نامه سرمایه گذاری صورت می گیرد. دراین آیین نامه به شرکت های بیمه تکلیف شده بخشی از منابع و ذخایرخود را دربورس و بخشی را به خرید اوراق مشارکت اختصاص دهند. درواقع آیین نامه سرمایه گذاری به منظور دسترسی به نقدینگی درموارد لزوم، شرکت های بیمه را محدود کرده است تا درنهایت آنها توان ایفای تعهدات خود را درزمان سررسید بیمه نامه ها داشته باشند. بارزترین منابعی که دربورس یرمایه گذاری می شود ذخایربیمه های عمروسرمایه گذاری است که شرکت های بیمه درقبال حق بیمه‌هایی که دریافت کرده اند تعهدات سنگینی را پذیرفته اند که برای تحقق آنها چاره ای جزء سودآوری دربورس ندارند. این درحالی است که این صنعت تحت سیاست های بیمه مرکزی البته زیرسایه وزارت اموراقتصادی و دارایی و مجلس فعالیت می کنند ؛ هرچند شورای عالی بیمه مسئول تدوین مقررات ، ضوابط و شرایط بیمه نامه ها هستند اما مجلس قوانین اصلی که سیاست های کلی صنعت بیمه و وظایف بیمه مرکزی است را تصویب می کند.هرگونه اعمال نظرنهادهای نظارتی برعملکرد شرکت های بیمه تاثیرمستقیمی برروند سوددهی آنها دارد. شاید به همین دلیل است که بیمه گران ازسرمایه گذاری مستقیم درخود صنعت بیمه خودداری می کنند. هرچند کارشناسان فعالیت بیمه گران را پیچیده عنوان می کنند اما کوچکترین فعالیت بیمه ها براساس مقررات و ضوابطی است که ازسوی بیمه مرکزی ابلاغ می شود و درزمان پذیرفتن ریسک های سنگین و حضوردرپروژه های بزرگ ازمکانیزم واگذاری های اتکایی بهره مند می شوند که ریسک آنها را به شدت کاهش می‌دهد.
این درحالی است که تمامی عوامل صنعت بیمه و مسئولان ذی‌ربط بر توسعه بیمه‌های عمر تاکید دارند اما توسعه آن همواره به خاطر نحوه سرمایه‌گذاری اندوخته‌های بیمه عمر، تلقی مردم نسبت به بیمه های عمر و مقایسه آن با سپرده‌گذاری در بانک و سرمایه‌گذاری دربورس با چالش‌های اساسی روبه‌رو است.
وجود آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و تکلیف بیمه‌گران به رعایت آن، افت و خیزهای بورس اوراق‌بهادار، کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی و تصمیم دولت تا مرز تک‌نرخی شدن آن، وجود تورم و درآمد پایین سرانه افراد زنجیره‌ای از دلایل توسعه‌نیافتگی بیمه‌های عمر در کشور است، که البته مسئولان ذی‌صلاح برای رفع هر یک از آنها اقداماتی را نظیر کاهش نرخ فنی، تدابیری جهت اصلاح آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و عرضه انواع بیمه‌های عمر که در هر یک از آنها به نوعی رشد نرخ تورم پوشش داده شود، انجام دادند .
آیین نامه سرمایه گذاری بیمه ها طی دهه اخیردوبارمورد بازنگری قرارگرفته و اصلاحاتی درآن انجام شده است. یک بارزمانی که بورس اوراق‌بهاداردر سال 82 بیشترین بازدهی خود را در تاریخ فعالیتش داشت و بازدهی سود سهام در سال یاد شده به 127درصد رسید. این امر موجب شد تا به تشویق معاون وزیر اقتصاد وقت در آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه اصلاحاتی صورت گیرد و حجم ذخایر بیمه‌ها به سمت سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار سوق داده شود. اما روزهای پررونق بازار سرمایه از نیمه دوم سال 83 به خاطر حبابی که در سال 82 ایجاد شده بود و سیاست‌های انقباضی بورس در پذیرش شرکت‌ها تمام شد و بازدهی بی سابقه 127درصدی به 15درصد کاهش یافت و سودهای به دست آمده از دست رفت، این در حالی بود که مسائل بین‌المللی و تغییر مدیریت در حوزه‌های اقتصادی مانند شورای بورس و سازمان خصوصی‌سازی نیز در این جریان بی تاثیر نبودند، سال 84 نیز سال اضطراب و انتظار بود مسائلی مانند انتخابات و انرژی هسته‌ای موجب شد تا بازده سهام در بورس تهران منفی باشد و حجم معاملات کاهش یابد به طور یکه ارزش جاری بورس تهران به حدود 10میلیارد دلار افت کرد.
سال ۸۵ نیز همچنین سال رکود بود اما ۶ ماهه اول ۸۶ به خاطر ورود شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی به بازار سهام از رونق نسبی برخوردار شد. این در حالی بود که این بازار همچنان در سطح پایین‌تری از وضعیت سالهای ۸۲ و ۸۳ قرار داشت.
همین امر موجب شد تا بیمه مرکزی ایران تیرماه 86 " آیین‌نامه شماره 42 سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه را برای اصلاح به شورای عالی بیمه فرستاد ومتذکرشد: در این اصلاحیه نباید اشتباه سالهای گذشته تکرار شود و مدیریت ریسک‌های سرمایه‌گذاری در سالهای آتی مدنظر قرار گیرد و البته دست بیمه گران برای سرمایه گذاری دربازارمسکن نیزبازگذاشته شود."
شاید شرکت های بیمه جزو ساکن ترین گروه‌های بورسی باشند اما نباید فراموش کرد که نوسانات بورس چیزناشناخته ای برای آنها نیست و بیمه ها باید همواره به گونه ای رفتارکنند که سود آوریشان تضمینی باشد.
ارسال نظر