رعد معلولان را از خانه بیرون آورد - ۲۰ مهر ۹۱
مشکلاتی که یک معلول جسمی-حرکتی در زندگی روزمره با آنها مواجه است کم نیست. از مشقات تردد در خیابان و مکان‌های عمومی گرفته، تا مصائبی که برای گذران زندگی و یافتن شغل با آنها دست به گریبان است. در این میان وجود یک مرکز آموزشی که شعارش «آموزش منجر به اشتغال» باشد ضروری به نظر می‌رسد. معلولیت عوامل مختلفی دارد، از جمله عامل وراثت، وقوع حوادث و بلایای طبیعی، سوانح رانندگی یا تصادف و... در کشور ما اما غیر از این عوامل، جانبازانی هم در دوران جنگ تحمیلی آسیب دیدند و دچار معلولیت شدند که بعضی از آنها احتیاج به آموزش برای وفق دادن خود با شرایط جدید زندگی داشتند. مهندس احمد میرزاخانی رییس هیات مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد، به همراه صدیقه اکبری، مدیرعامل این مجموعه، در گفت‌وگویی از انگیزه‌ها و روند پیشرفت و شرایط فعلی رعد سخن گفتند:

انگیزه اولیه برای تاسیس این مجتمع خیریه با چنین کارکردی چه بود؟
احمد میرزاخانی: نیازی که معلولان جامعه به آموزش داشتند، انگیزه‌ای شد که این مجتمع در سال ۱۳۶۳ شروع به کار کند. در گذشته، معلولان را در خانه یا آسایشگاه نگهداری می‌کردند، اما رعد تلاش کرد به جای کمک مالی، در زمینه آموزش به معلولان و کمک به اشتغال آنها گام بردارد تا به آن حد از خودباوری برسند که بتوانند زندگی بهتری برای خود فراهم کنند.
طبق اظهارنظر کارشناسان بهزیستی، کمبودی که در سال 63 احساس می‌شد آموزش معلولان بود. چون در آن زمان که چند سالی از شروع جنگ تحمیلی می‌گذشت، رعد کار خود را با تعدادی از جانبازان جنگ آغاز کرد. البته در حال حاضر با توجه به اینکه سال‌های زیادی از پایان جنگ می‌گذرد و سن جانبازان بالا رفته، میزان مراجعه آنها به رعد، برای آموزش دیدن کم شده است. بیشترین مراجعه جانبازان به این مجموعه تا سال‌های 70 و 71 بود و بعد از آن این مراجعه‌ها هر سال کمتر شد.
در کشور ما بین یک میلیون و ۴۰۰هزار تا دو میلیون و ۱۰۰هزار نفر معلول وجود دارد، به همین دلیل ما معتقدیم تمام فعالیت رعد در این ۲۸سال، قطره‌ای کار در مقابل دریایی از نیاز است.
عواملی که در این سال‌ها باعث موفقیت مجموعه رعد شده‌اند را چه می‌دانید؟
احمد میرزاخانی: اگر بتوان رعد را یک مجموعه موفق دانست، دلیل این موفقیت این است که در این سی سال فعالیت، کاری تخصصی و کاملا مردمی انجام شد و غیر از روش‌های سنتی برای اداره موسسات خیریه، روش‌های نوین هم به کار گرفته شد. از جمله اینکه در سیستم سازمانی رعد، غیر از مدیریت، کارکنان و مربیان موظف، گروه‌های همیاری مانند گروه بانوان، گروه جوانان و گروه حمایت و... هم هستند که داوطلبانه با مجموعه همکاری می‌کنند.
حدود یک سال از افتتاح دانشگاه علمی-کاربردی رعد می‌گذرد. لزوم تاسیس این دانشگاه چه بود؟
احمد میرزاخانی: در طول سال‌ها فعالیت رعد، به این نتیجه رسیدیم که تعدادی از کارآموختگان، شرایط ادامه تحصیل را در مقاطع بالاتر و رفتن به دانشگاه دارند. به این دلیل دانشگاه علمی-کاربردی رعد تاسیس شد. این دانشگاه برای معلولان تاسیس شده، ولی هم معلولان توان‌یاب و هم افراد عادی در کنار هم آموزش می‌بینند. طبق مطالعه‌ای که در این زمینه داشتیم، مشخص شد توان‌یابان ما به دلیل انگیزه بالایی که دارند، در دانشگاه موفق‌تر هستند.
آموزش‌های رعد تا چه حد در زندگی توان‌یابان تحت آموزش در مجموعه موثر است؟
احمد میرزاخانی: دوره‌های کوتاه مدتی که در رعد برگزار می‌شود، تحت ضوابط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای وزارت کار است. کارآموختگان پس از اتمام دوره، امتحان می‌دهند و گواهینامه مهارت فنی دریافت می‌کنند. این گواهینامه به آنها کمک می‌کند که بتوانند وام یا جواز کسب بگیرند یا جایی استخدام شوند. این مدرک مورد تایید است و می‌تواند برای کسی که می‌خواهد مشغول به کار شود مفید باشد.
سال‌های اول رشته‌هایی که در رعد به توان‌یابان آموزش داده می‌شد بیشتر کارهای دستی مانند سیم کشی ساختمان بود که الان در جامعه برای این رشته‌ها، شغل مناسب وجود ندارد. به همین دلیل رشته‌هایی مانند کامپیوتر و نرم‌افزار را جایگزین کارهای دستی کرده‌ایم که کار برای این رشته‌ها بیشتر است. ما سعی می‌کنیم طبق نیاز جامعه توان‌یابان را تحت آموزش قرار دهیم. یکی از رشته‌هایی که در آن تقریبا برای صد درصد توان‌یابان کار پیدا می‌شود، حسابداری است که این باعث خوشحالی ما است. در واقع ما می‌توانیم ادعا کنیم که معلول را از خانه بیرون آورده‌ایم. امروز در این مجموعه افراد زیادی روی صندلی چرخ‌دار هستند که آماده می‌شوند تا در جامعه نقش مهمی ایفا کنند و این مهم‌ترین موفقیت مجموعه رعد به حساب می‌آید.
تاسیس و گسترش شعبه‌های دیگر رعد در شهرستان‌ها به چه صورت انجام شد؟
صدیقه اکبری: می توان گفت این گسترش همراه با پیشرفت کار بود. تعدادی از افراد در گروه همیاری بانوان یا جوانان، علاقه‌مند به تاسیس شعبه‌هایی در شهرستان محل سکونت خود بودند. آنها پیشنهاد می‌دادند و ما بسته‌ای را برای شروع کار مرکز، به اضافه کمک‌های اولیه مالی در اختیار آنها می‌گذاشتیم. به این ترتیب در حال حاضر مجموعه رعد 15 شعبه در شهرستان‌های سنندج، مشهد، کرمانشاه، طالقان و... دارد و مراکز جدیدی هم در قم و در گیلان در حال تاسیس است.
کدام یک از مراکز و شعبه‌های شهرستان‌ها به گستردگی مرکز رعد در تهران فعال هستند؟
صدیقه اکبری: یکی از شعبه‌هایی که تقریبا به همین گستردگی فعالیت می‌کند شعبه مشهد است و بعد از آن شعبه الغدیر در خیابان یافت آباد تهران است که در زمینه اشتغال معلولان بیش از بحث آموزش موفق است. در حالی که ما در بحث آموزش موفق‌تر از اشتغال هستیم. در مرکز کرمان هم پروفسور کریمی‌نژاد هستند که به صورت تخصصی، فعالیت زیادی در زمینه پیشگیری از معلولیت‌ها دارند.
دلیل موفقیت رعد از نظر شما چیست؟
صدیقه اکبری: اگر بخواهم خلاصه بگویم، هر آنچه ما داریم از باور مردم است، عامل مهمی که هر خیریه‌ای برای پیشرفت به آن احتیاج دارد. وقتی مردم می‌توانند اینجا همه چیز را ساده و شفاف ببینند، بهتر می‌توانند درباره حمایت و کمک به ما تصمیم بگیرند.
یکی از ابتکارهای رعد برای جذب حمایت خیرین، جشنواره‌هایی است که برگزار می‌کند که معروف‌ترین آنها جشنواره غذا است که سالانه برگزار می‌شود. این ایده چطور شکل گرفت؟
صدیقه اکبری: ما ابتدا تصمیم گرفتیم هر جمعه جشنواره غذا داشته باشیم. بعد از وقفه‌ای که در برگزاری این جشنواره افتاد، ایده فستیوال غذا شکل گرفت که قرار شد در آن غذای محلی ارائه شود و طرح موفقی هم شد که موسسات خیریه دیگر هم از آن استفاده کردند. الان هر سال دو بار این فستیوال را برگزار می‌کنیم و با استقبال خوبی هم مواجه هستیم.