ارز مبادلاتی قیمت وارداتی‌ها را کاهش می‌دهد؟ - ۱۲ بهمن ۹۱
از پنج‌شنبه گذشته پرداخت ارز مبادله‌ای به اولویت 9 کالایی در حالی آغاز شد که واردات خودروهای سواری با حجم موتور کمتر از 2500 سی‌سی نیز در فهرست کالاهای 9 گانه ارزی قرار دارد. با این حساب از این پس واردات خودرو در کنار دیگر کالاهایی همچون گوشی تلفن همراه و فلزات گرانبها از ارز مبادله‌ای بهره خواهد گرفت. حدود دو ماه پیش وزارت صنعت، معدن و تجارت به دلیل محدودیت‌های ارزی، طی اقدامی با ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی، غربالگری تازه‌ای را برای خودروهای وارداتی شروع کرد که بر مبنای آن، تا به امروز تنها 28 مدل خودرو مجاز به واردات هستند. این در شرایطی است که تا پیش از این، فهرست عریض و طویلی برای خودروهای وارداتی مجاز به کشور تهیه شده بود که طیف متنوعی از انواع خودروها را در بر می‌گرفت.
با این‌حال با تنظیم فهرست اولویت‌های ارزی، خودروهای سواری با حجم موتور کمتر از ۲۵۰۰ سی‌سی در اولویت نهم و بیشتر از ۲۵۰۰ سی‌سی نیز در اولویت دهم قرار گرفت. هرچند دریافت ارز مبادله‌ای به کالاهای اولویت نهم همواره از سوی مسوولان سازمان توسعه تجارت وعده داده می‌شد، اما مسوولان این سازمان همواره به وارد‌کنندگان کالاهای اولویت دهم گوشزد می‌کنند که برای همیشه با ارز مبادله‌ای خداحافظی کنند. حال تخصیص ارز مبادله‌ای به وارد‌کنندگان خودروهای وارداتی زیر ۲۵۰۰ سی‌سی در شرایطی صورت می‌گیرد که بسیاری از متقاضیان در انتظار کاهش قیمت خودروهای یاد شده، نشسته‌‌اند. با اوج‌گیری نرخ ارز، خودروهای وارداتی افزایش قیمتی بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند. در این بین حتی برخی از نمایندگی‌های رسمی با دریافت ارز مرجع خودروهای وارداتی را با نرخ ارز آزاد به فروش رساندند. در این حین هر چند هم‌اکنون تخلف نمایندگی‌های یادشده محرز و به تعزیرات حکومتی رسیده، اما وارد‌کنندگان متخلف توانستند پول هنگفتی به جیب بزنند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران بازار، نمایندگی‌های متخلف در خلاء فعالیت مراجع نظارتی، توانستند چنین سودی از بازار آشفته وارداتی‌ها به‌دست آورند.حال جدا از ارز مرجعی که منجر به انحراف برخی از وارد‌کنندگان شد، قرار است طی هفته جاری وارد‌کنندگانی دیگر، ارز مبادله‌ای دریافت کنند. بنابراین قیمت‌گذاری نیز باید بر اساس ارز مبادله‌ای صورت گیرد، این درحالی است که در نبود نظارت جدی، برخی از کارشناسان معتقدند بیم آن می‌رود که تخلفی دیگر در این زمینه به وقوع بپیوندد. هم‌اکنون بازار خودروهای وارداتی با آشفتگی غیرقابل وصفی همراه است، چرا که نمایندگی‌های رسمی و برخی از نمایشگاه‌دارانی که در نبود خودروهای داخلی هم اینک فروشنده خودروهای خارجی شده‌اند، قیمت‌های باورنکردنی به خورد متقاضیان خود می‌دهند؛ این درحالی است که این سوال مطرح می‌شود آیا با قیمت‌گذاری بر اساس ارز مبادله‌ای قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند؟ آیا با وقوع چنین اتقاقی، مراجع نظارتی می‌توانند سروسامانی به بازار وارداتی‌ها بدهند؟ در این زمینه یک کارشناس خودروهای وارداتی معتقد است که با دریافت ارز مبادله‌ای توسط وارد‌کنندگان به‌طور حتم باید قیمت‌های واقعی از سوی وارد‌کنندگان اظهار شود، این در حالی است که با نظارت جدی مراجع این اتفاق خواهد افتاد. وی در ادامه تاکید می‌کند که برخی از وارد‌کنندگان هم‌اکنون خودروهای سواری با حجم موتور کمتر از 2500 سی‌سی را پیش ثبت نام می‌کنند تا در موعد مقرر تحویل مشتریان دهند. حال مشخص نیست که با دریافت ارز مبادله‌ای تکلیف قیمتی این خودروهای ثبت‌نامی چه خواهد شد.
لیست ممنوعه
با ابلاغ مقررات جدید وزارت صنعت و معدن و تجارت مبنی بر ممنوعیت واردات خودروهای سواری بالای 2500 سی‌سی، بلافاصله فهرستی از خودروهایی را که حق ورود به ایران دارند و یا خودروهایی که از این حق محروم‌اند منتشر شد. حال می‌توان این فهرست را با اسامی خودروهایی که ارز مبادله‌ای می‌گیرند و یا از دریافت این ارز محروم هستند، تغییر داد. بنابراین طبق مقررات جدید بانک مرکزی مبنی بر دریافت ارز مبادله‌ای توسط وارد‌کنندگان اولویت نهم ارزی، خودروهایی که می‌توان به کاهش قیمت آنها با قرار گرفتن در اولویت نهم امیدوار بود، بدین ترتیب است.
ام.جی ۶ سدان اتوماتیک، ام.جی ۶ هاچ بک اتوماتیک، بی.ام.و ۳۲۰i، بی.ام.و ۳۲۸i، بی.ام.و ۵۲۰i، بی.ام.و ۵۲۸i، بی.ام.و X۱-۱۸i، بی.ام.و دو دیفرانسیل X۱-۲۰i، بی.ام.و تک دیفرانسیل X۱-۲۰i، بی.ام.و X۱-۲۸i، بی.ام.و X۳-۲۰i، بی.ام.و X۳-۲۸i، بی.ام.و Z۴-۲۰i، بی.ام.و Z۴-۲۸i، تویوتا پرویا اتوماتیک، تویوتا لکسوس، تویوتا کمری با موتور ۲۵۰۰ سی.سی، میتسوبیشی ASX، ولوو کوپه C۷۰، ولوو هاچ پک C۳۰ با موتور T۵، ولوو هاچ پک C۳۰ با موتور ۲.۰، ون ۱+۱۰ نفره کاسپین.
صعود واردات
در پاییز سال‌جاری و همزمان با تشدید محدودیت‌های ارزی ۱۰ هزار و ۶۵۰ دستگاه خودروی لوکس خارجی وارد کشور شد. بررسی آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که در سه ماهه سوم ۱۳۹۱ بالغ بر ۱۰ هزار و ۶۵۰ دستگاه خودروی خارجی وارد کشور شد. همچنین در ماه‌های مهر، آبان و آذر به ترتیب ۳۹۴۱، ۴۱۶۷ و ۲۵۴۲ دستگاه خودروی لوکس وارد کشور شده است. همچنین آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که همزمان با فرا رسیدن سال نو میلادی، روند ورود خودروهای مدل ۲۰۱۳ نیز به کشور آغاز شده است. این خودروها در شرایطی به کشور وارد می‌شوند که در چند ماهه گذشته به دلیل محدودیت‌های ارزی به وجود آمده، حتی واردات دارو و تجهیزات پزشکی هم دچار اختلال شده بود. روند صعودی کالاهای لوکس به کشور با وجود محدودیت‌های ارزی نشان می‌دهد که وارد‌کنندگان این خودروها قبل از اولویت‌بندی ده‌گانه کالاهای وارداتی با حجم گسترده ثبت سفارش سود کسب‌وکار خود را دست کم برای چند ماه آینده تضمین کرده‌اند و به نظر نمی‌رسد فعلا شاهد کاهشی در واردات این خودروها به کشور باشیم. در همین حال رشد ۵/۱۳ درصدی واردات خودروهای لوکس در ۹ ماهه امسال با کاهش ۴۵ درصدی تولید خودرو در کشور همزمان شده است.