کاخی که درآن فرمان مشروطه امضا شد - ۱۲ مرداد ۹۱
علی موقر
عکس :سهام الدین بورقانی
روز چهاردهم مرداد قوام سینی بلور را که لوازم تحریر مظفرالدین شاه در آن جای داشت، پیش کشید ودر حضور شاه روی زانو نشست و فرمان مشروطیت را با خطی خوش که در آن شهره بود، نوشت. آن گاه متن فرمان را برای شاه خواند و او و اعلم‌الدوله گفتند: «قربان توشیح بفرمایید، مبارک است» و شاه بدون تامل چنین کرد.
سند مشروطیت به عنوان یکی از مهم‌ترین سندهای تاریخ ایران با خط خوش قوام‌السلطنه در کاخ نیاوران به امضای مظفرالدین شاه رسید. در همین کاخ بود که شاه سابق و فوزیه ازدواج کردند.
عکس :سهام الدین بورقانی
روز چهاردهم مرداد قوام سینی بلور را که لوازم تحریر مظفرالدین شاه در آن جای داشت، پیش کشید ودر حضور شاه روی زانو نشست و فرمان مشروطیت را با خطی خوش که در آن شهره بود، نوشت. آن گاه متن فرمان را برای شاه خواند و او و اعلم‌الدوله گفتند: «قربان توشیح بفرمایید، مبارک است» و شاه بدون تامل چنین کرد.
سند مشروطیت به عنوان یکی از مهم‌ترین سندهای تاریخ ایران با خط خوش قوام‌السلطنه در کاخ نیاوران به امضای مظفرالدین شاه رسید. در همین کاخ بود که شاه سابق و فوزیه ازدواج کردند.
علی موقر
عکس :سهام الدین بورقانی
روز چهاردهم مرداد قوام سینی بلور را که لوازم تحریر مظفرالدین شاه در آن جای داشت، پیش کشید ودر حضور شاه روی زانو نشست و فرمان مشروطیت را با خطی خوش که در آن شهره بود، نوشت. آن گاه متن فرمان را برای شاه خواند و او و اعلم‌الدوله گفتند: «قربان توشیح بفرمایید، مبارک است» و شاه بدون تامل چنین کرد.
سند مشروطیت به عنوان یکی از مهم‌ترین سندهای تاریخ ایران با خط خوش قوام‌السلطنه در کاخ نیاوران به امضای مظفرالدین شاه رسید. در همین کاخ بود که شاه سابق و فوزیه ازدواج کردند. پس از آن روز شنبه ۳۱ دسامبر ۱۹۷۷ (شب اول ژانویه ۱۹۷۸) طی اقامت ۱۸ ساعته کارتر در ایران شاه در این کاخ با او دیدار کرد. گویی تقدیر این کاخ چنین بود که در آن تغییر شکل سلطنت به مشروطه و ازآن بیشتر یکی از زمینه‌های فروپاشی شیوه حکومت سلطنتی اتفاق بیفتد. از این روست که کاخ نیاوران اهمیتی بسزا در تاریخ ما ایرانیان دارد، در آنجا بود که با امضای شاه بیمار، نخستین بار نه فرمان و لطف اعلیحضرت بلکه قانون معیار همه چیز شد و شاه نیز در ذیل آن قرار گرفت.
مجموعه فرهنگی- تاریخی نیاوران مجموعه‌ای از بناها شامل موزه جهان نما، کاخ صاحبقرانیه و کوشک احمدشاهی است که در باغ بزرگی به مساحت حدود 11 هکتار در میدان شهید باهنر(نیاوران) واقع شده است. خوشی آب و هوای این منطقه، کاخ نیاوران را می‌تواند به یکی از بهترین گزینه‌های شما برای گذراندن یک روز تابستانی تبدیل کند، به ویژه اگر اهل هنر، تاریخ یا طبیعت باشید.
شاید اولین سوال‌های شما با دیدن این مجموعه تاریخچه این مجموعه باشد و نامگذاری آن. چرا نیاوران؟ گفته‌اند در زمان فتحعلی شاه قاجار از سوی او دستور داده شد تا باغی مصفا در خارج از شهر تهران برای او بسازند، این باغ را در نزدیکی روستایی به نام «گرده وی» و به جای نیزاری که در آن واقع بود ساختند. از این رو بود که آن را «نی آوران» نامیدند که بعدها به «نیاوران» مشهور شد. اما نیاوران فتحعلی شاه بسیار کوچک‌تر از آن بنایی بود که امروز وجود دارد و بسیار کم شکوه‌تر. ناصرالدین شاه این بنا را به هیبت فاخر و شاهانه در آورد و در آن حرمسرای خویش را با ۴۰ دستگاه خانه- که هر کدام چهار اتاق داشتند- مستقر کرد. همان شاهی که دستور داد عمارت جهان نما را برایش بسازند تا از آن نگاهش مشرف به تمام شهر باشد؛ بنایی که در سی سالگی سلطنت نام صاحبقرانیه یا صاحب قرن‌ها را به خود گرفت، هر چند که عمر سلطنت پادشاه قاجاری به نیم قرن بیشتر کفاف نداد. روی کار آمدن مظفرالدین شاه و امضای مشروطه را پیش از این شرح داده‌ایم. تنها می‌ماند ذکر جشن سومین سالگرد مشروطه در این کاخ. از روزگار احمدشاه می‌توان به کوشک احمدشاهی اشاره کرد که برخی معتقدند آن را برای زن گرجی خود ساخته است. در دوران رژیم سابق، آنان همراه نوسازی صنایع و... تغییراتی به شیوه مدرن سازی ساختمان‌های آن نیز دادند.
انقلاب اسلامی اما این کاخ و اقامتگاه را تبدیل به یک مجموعه فرهنگی- تاریخی کرد که با گذری در آن می‌توان از لابه‌لای خشت‌های آن، تاریخ ایران را دید. چنانچه اهل هنر هستید بازدید از موزه جهان نما را از دست ندهید. آثار این موزه در دو بخش هنر پیش از تاریخ و آثار هنرهای تجسمی معاصر جهان و ایران به نمایش درآمده‌اند. در این موزه که در بخش غربی کاخ صاحبقرانیه واقع شده است، می‌توانید آثاری از تمدن‌های باستانی لرستان، املش، سرخپوستان آمریکا و کلمبیا را مشاهده کنید. آثار نقاشان جهان از جمله براک، گوگن، کله، پیکاسو، پیسارو، رنوار، جاکومتی، لژه و شاگال را در کنار آثار هنرمندان ایرانی همچون سپهری، اویسی، پیلارام، روحبخش، کلانتری، محصص، ملکوتیان، طباطبایی و تناولی از دیگر جذابیت‌های این موزه است.
در طبقه زیرزمین این کاخ نیز فضای حوض‌خانه قرار گرفته که در آن انواع بافته‌های قاجاری در کنار آثار لاکی نظیر جلدها و قلمدان‌ها قرار گرفته است. این بخش به خاطر معماری و گچبری‌های آن از زیباترین بخش‌های کاخ و تابلوی نصب شده در آن اثر استاد کمال‌الملک است. اگر قصد دارید روز تعطیل خود رادر کنار خانواده یا دوستان به تفرج و بازدید از این کاخ بگذرانید، توجه داشته باشید که این مجموعه فرهنگی و تاریخی تنها روزهای بیست و هشتم صفر (رحلت رسول اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)، چهاردهم خرداد(رحلت امام خمینی (ره))، دهم محرم (عاشورا)، بیست و یکم رمضان (شهادت حضرت علی (ع)) و بیست و پنجم شوال (شهادت امام جعفر صادق (ع)) تعطیل است. بهای ورودی این کاخ ۳۰۰ تومان و ورودی هر یک از کاخ ها و موزه های برای گردشگران ایرانی ۵۰۰ تومان است که این مبلغ برای دانشجویان، خانواده‌های محترم شهدا و جانبازان و بهزیستی و دانش آموزان به صورت گروهی نیم‌بها است. دانشجویان و کارمندان میراث فرهنگی و گردشگری، بازنشستگان و افراد زیر هفت سال و بالای ۷۰ سال از تسهیلات این کاخ می‌توانند به شکل رایگان استفاده کنند.
برای رفتن به این مجموعه فرهنگی و تاریخی می‌توانید از راه‌های مختلفی استفاده کنید. یکی از این راه‌ها استفاده از اتوبوس‌های رسالت و تجریش از مسیر بزرگراه است، دیگر اینکه به تجریش بروید و از آنجا از تاکسی استفاده کنید. اگر مسیرتان بیشتر به میدان فرمانیه یا نوبنیاد می‌خورد، می‌توانید از این مسیر هم استفاده کنید. راه‌های مختلفی به این مجموعه می‌رسند، مهم این است که عزم رفتن کنید تا روزی را متفاوت از روزهای پیشین آن هم با کم‌ترین هزینه بگذرانید.
عکس :سهام الدین بورقانی
روز چهاردهم مرداد قوام سینی بلور را که لوازم تحریر مظفرالدین شاه در آن جای داشت، پیش کشید ودر حضور شاه روی زانو نشست و فرمان مشروطیت را با خطی خوش که در آن شهره بود، نوشت. آن گاه متن فرمان را برای شاه خواند و او و اعلم‌الدوله گفتند: «قربان توشیح بفرمایید، مبارک است» و شاه بدون تامل چنین کرد.
سند مشروطیت به عنوان یکی از مهم‌ترین سندهای تاریخ ایران با خط خوش قوام‌السلطنه در کاخ نیاوران به امضای مظفرالدین شاه رسید. در همین کاخ بود که شاه سابق و فوزیه ازدواج کردند. پس از آن روز شنبه ۳۱ دسامبر ۱۹۷۷ (شب اول ژانویه ۱۹۷۸) طی اقامت ۱۸ ساعته کارتر در ایران شاه در این کاخ با او دیدار کرد. گویی تقدیر این کاخ چنین بود که در آن تغییر شکل سلطنت به مشروطه و ازآن بیشتر یکی از زمینه‌های فروپاشی شیوه حکومت سلطنتی اتفاق بیفتد. از این روست که کاخ نیاوران اهمیتی بسزا در تاریخ ما ایرانیان دارد، در آنجا بود که با امضای شاه بیمار، نخستین بار نه فرمان و لطف اعلیحضرت بلکه قانون معیار همه چیز شد و شاه نیز در ذیل آن قرار گرفت.
مجموعه فرهنگی- تاریخی نیاوران مجموعه‌ای از بناها شامل موزه جهان نما، کاخ صاحبقرانیه و کوشک احمدشاهی است که در باغ بزرگی به مساحت حدود 11 هکتار در میدان شهید باهنر(نیاوران) واقع شده است. خوشی آب و هوای این منطقه، کاخ نیاوران را می‌تواند به یکی از بهترین گزینه‌های شما برای گذراندن یک روز تابستانی تبدیل کند، به ویژه اگر اهل هنر، تاریخ یا طبیعت باشید.
شاید اولین سوال‌های شما با دیدن این مجموعه تاریخچه این مجموعه باشد و نامگذاری آن. چرا نیاوران؟ گفته‌اند در زمان فتحعلی شاه قاجار از سوی او دستور داده شد تا باغی مصفا در خارج از شهر تهران برای او بسازند، این باغ را در نزدیکی روستایی به نام «گرده وی» و به جای نیزاری که در آن واقع بود ساختند. از این رو بود که آن را «نی آوران» نامیدند که بعدها به «نیاوران» مشهور شد. اما نیاوران فتحعلی شاه بسیار کوچک‌تر از آن بنایی بود که امروز وجود دارد و بسیار کم شکوه‌تر. ناصرالدین شاه این بنا را به هیبت فاخر و شاهانه در آورد و در آن حرمسرای خویش را با ۴۰ دستگاه خانه- که هر کدام چهار اتاق داشتند- مستقر کرد. همان شاهی که دستور داد عمارت جهان نما را برایش بسازند تا از آن نگاهش مشرف به تمام شهر باشد؛ بنایی که در سی سالگی سلطنت نام صاحبقرانیه یا صاحب قرن‌ها را به خود گرفت، هر چند که عمر سلطنت پادشاه قاجاری به نیم قرن بیشتر کفاف نداد. روی کار آمدن مظفرالدین شاه و امضای مشروطه را پیش از این شرح داده‌ایم. تنها می‌ماند ذکر جشن سومین سالگرد مشروطه در این کاخ. از روزگار احمدشاه می‌توان به کوشک احمدشاهی اشاره کرد که برخی معتقدند آن را برای زن گرجی خود ساخته است. در دوران رژیم سابق، آنان همراه نوسازی صنایع و... تغییراتی به شیوه مدرن سازی ساختمان‌های آن نیز دادند.
انقلاب اسلامی اما این کاخ و اقامتگاه را تبدیل به یک مجموعه فرهنگی- تاریخی کرد که با گذری در آن می‌توان از لابه‌لای خشت‌های آن، تاریخ ایران را دید. چنانچه اهل هنر هستید بازدید از موزه جهان نما را از دست ندهید. آثار این موزه در دو بخش هنر پیش از تاریخ و آثار هنرهای تجسمی معاصر جهان و ایران به نمایش درآمده‌اند. در این موزه که در بخش غربی کاخ صاحبقرانیه واقع شده است، می‌توانید آثاری از تمدن‌های باستانی لرستان، املش، سرخپوستان آمریکا و کلمبیا را مشاهده کنید. آثار نقاشان جهان از جمله براک، گوگن، کله، پیکاسو، پیسارو، رنوار، جاکومتی، لژه و شاگال را در کنار آثار هنرمندان ایرانی همچون سپهری، اویسی، پیلارام، روحبخش، کلانتری، محصص، ملکوتیان، طباطبایی و تناولی از دیگر جذابیت‌های این موزه است.
در طبقه زیرزمین این کاخ نیز فضای حوض‌خانه قرار گرفته که در آن انواع بافته‌های قاجاری در کنار آثار لاکی نظیر جلدها و قلمدان‌ها قرار گرفته است. این بخش به خاطر معماری و گچبری‌های آن از زیباترین بخش‌های کاخ و تابلوی نصب شده در آن اثر استاد کمال‌الملک است. اگر قصد دارید روز تعطیل خود رادر کنار خانواده یا دوستان به تفرج و بازدید از این کاخ بگذرانید، توجه داشته باشید که این مجموعه فرهنگی و تاریخی تنها روزهای بیست و هشتم صفر (رحلت رسول اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)، چهاردهم خرداد(رحلت امام خمینی (ره))، دهم محرم (عاشورا)، بیست و یکم رمضان (شهادت حضرت علی (ع)) و بیست و پنجم شوال (شهادت امام جعفر صادق (ع)) تعطیل است. بهای ورودی این کاخ ۳۰۰ تومان و ورودی هر یک از کاخ ها و موزه های برای گردشگران ایرانی ۵۰۰ تومان است که این مبلغ برای دانشجویان، خانواده‌های محترم شهدا و جانبازان و بهزیستی و دانش آموزان به صورت گروهی نیم‌بها است. دانشجویان و کارمندان میراث فرهنگی و گردشگری، بازنشستگان و افراد زیر هفت سال و بالای ۷۰ سال از تسهیلات این کاخ می‌توانند به شکل رایگان استفاده کنند.
برای رفتن به این مجموعه فرهنگی و تاریخی می‌توانید از راه‌های مختلفی استفاده کنید. یکی از این راه‌ها استفاده از اتوبوس‌های رسالت و تجریش از مسیر بزرگراه است، دیگر اینکه به تجریش بروید و از آنجا از تاکسی استفاده کنید. اگر مسیرتان بیشتر به میدان فرمانیه یا نوبنیاد می‌خورد، می‌توانید از این مسیر هم استفاده کنید. راه‌های مختلفی به این مجموعه می‌رسند، مهم این است که عزم رفتن کنید تا روزی را متفاوت از روزهای پیشین آن هم با کم‌ترین هزینه بگذرانید.
ارسال نظر