آنلاین بیاموزید - ۲۰ مهر ۹۱
سه هفته از آغاز سال تحصیلی جدید می‌گذرد. این روزها شیوه‌های آموزشی با آنچه در زمان‌های قدیم بود بسیار متفاوت است. فارغ از محتوای آموزش، اما چند سالی است که شیوه‌ها و به‌کارگیری وسایل کمک آموزشی نیز تفاوت‌های بسیاری با گذشته‌ها داشته است. تخته‌های هوشمند، تلفن همراه، رایانه و لوح‌های فشرده به همراه انبوهی سی‌دی‌های چندرسانه‌ای، به عنوان شیوه‌های جدید کمک آموزشی، امروز جای تخته سیاه‌ها و دفتر مشق‌های کاغذ کاهی دوران ما را گرفته است. فارغ از وسایل کمک آموزشی جدید، اما این روزها آموزش الکترونیکی و یا آموزش آنلاین به شکل گسترده‌ای در حال افزایش است. سایت‌ها و پایگاه‌های اینترنتی بسیاری شکل گرفته است که هم‌اکنون افراد علاقه‌مند می‌توانند به شکل آنلاین و برخط سر کلاس‌های درس حاضر شوند و به یادگیری مطالب مورد نظر خود بپردازند.


آموزش الکترونیک چیست؟
آموزش (یادگیری) الکترونیکی یا آموزش و پرورش اینترنتی (برخط) (به انگلیسی: electronic-learning) رشته‌ای است که از پیدایش اینترنت و گسترش این پدیده فناوری و استفاده از قابلیت‌های آن ایجاد گردیده است و در حقیقت تکامل شیوه آموزش از راه دور برطرف کننده نیاز انسان‌های پرس‌وجوگر و خواهان یادگیری با توجه به اختیاری بودن زمان و مکان است.
مدت‌ها، کتاب اصلی‌ترین منبع اطلاعاتی در امر آموزش محسوب می‌شد، اما تحولات و پیشرفت‌های سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال‌های اخیر سبب شده است بسیاری از جنبه‌های زندگی بشر دستخوش تغییرات بنیادین شود و مفاهیم جدیدی شکل گیرد.
یکی از حوزه‌هایی که از این مهم متأثر شده، آموزش و فراگیری است که بسیاری از محدودیت‌هایی آن امروزه به واسطه پیشرفت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در حال از بین‌رفتن است. آموزش الکترونیکی یکی از زمینه‌هایی است که استفاده از آن به جهت ارتقای کیفیت آموزش اجتناب‌ناپذیر است.
یادگیری الکترونیکی شکلی از یادگیری می‌باشد که از طریق ابزارهای الکترونیکی متنوع (اینترنت، اینترانت، اکسترانت، نوارهای صوتی و تصویری، تلویزیون محاوره‌ای و سی‌دی‌رام‌ها)، عرضه و با شیوه‌های مختلف (خودگردان، کنترل به‌وسیله آموزشگر) کنترل می‌شود و به‌وسیله ساختارهای گوناگون (دوره‌ها، ماژول‌ها، فعالیت‌های یادگیری کوچک) اجرا می‌شود و اجرای آن بدون محدودیت جغرافیایی و زمانی (یادگیری هم‌زمان/غیرهم‌زمان) است.


آموزش الکترونیک در ایران
اولین مرکز آموزش الکترونیک در ایران که به صورت رسمی مدرک مورد تایید وزارت علوم را صادر نمود، مرکز آموزش الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران بود. در کنار این دانشگاه دولتی، دانشکده مجازی علوم حدیث (http://vu.hadith.ac.ir )، به عنوان یک دانشگاه غیردولتی، موفق شد نخستین دوره آموزشی خود را در سال ۱۳۸۳ در شبکه اینترنت اجرا کند و پس از کسب مجوزهای قانونی لازم از سوی وزارت علوم، در سال ۱۳۸۴ جذب دانشجو را به صورت رسمی آغاز کرد. در حال حاضر، دانشکده مجازی علوم حدیث به عنوان بزرگ‌ترین مرکز آموزش الکترونیکی کشور فعالیت می‌کند و در چهارمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال موفق به کسب عنوان برترین مرکز آموزش الکترونیکی کشور شد.
مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه علم و صنعت در سال ۱۳۸۳ تاسیس و برای اولین بار در کشور، اقدام به جذب دانش‌پذیر به صورت فراگیر در مقطع کارشناسی با ظرفیت ۲۲۴ نفر با استفاده از مزیت‌ها و ظرفیت‌های آموزش الکترونیکی (E - Learnig) نمود. در بهمن ماه سال ۱۳۸۴ نیز برای اولین بار در ایران، اقدام به جذب دانشجوپزاران به صورت فراگیر با ظرفیت ۲۵۱ نفر در مقطع کارشناسی ارشد با بهره‌گیری از آموزش کاملا الکترونیکی نمود. در سال ۸۸ دانشگاه علم و صنعت اولین دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد را از راه کنکور سراسری جذب نمود. به جز این دانشگاه ها، دانشگاه پیام نور نیز چند سالی است که اقدام به ارایه آموزش الکترونیکی کرده است. این دانشگاه حتی در بسیاری از مناطق کشور آزمون‌های خود را نیز به شکل همزمان و اینترنتی برگزار می‌کند. اما جدا از دانشگاه‌های کشور، این روزها در بسیاری از شاخه‌های دیگر هم آموزش اینترنتی یا آموزش برخط جایگاه تازه‌ای پیدا کرده است. اولین موضوعی که توانست به شکل جدی برای کاربران فارسی به عنوان آموزش اینترنتی جذاب باشد، آموزش زبان انگلیسی بود. سایت‌های بسیاری در این بخش راه اندازی شد و حتی موسسات مطرح آموزش زبان نیز سعی کردند به نوعی آموزش آنلاین دوره‌های خود را برای آن دسته از کاربرانی فراهم کنند که امکان حضور کلاسی را ندارند.
عمده آموزش اینترنتی به دو شیوه آنلاین و آف لاین صورت می‌گیرد. در حالت آنلاین، متقاضیان باید در یک ساعت خاص به سایت مورد نظر مراجعه و با ورود به سایت از مباحثی استفاده کنند که به صورت آنلاین توسط استاد مطرح می‌شود. در این روش مخاطبان می‌توانند از روش‌های مختلفی همچون چت صوتی، تصویری و نوشتاری با یکدیگر و با استاد در ارتباط باشند. راه اندازی این روش به زیرساخت‌های ارتباطی و آموزشی مناسب نیاز دارد که عمدتا به دلیل هزینه‌های بالایی که دارد بیشتر توسط دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در روش دوم که آف لاین است مطالب و مباحث مورد نظر از قبل روی سایت قرار گرفته است و کاربران می‌توانند با مراجعه از این مطالب استفاده کنند. در این روش سعی می‌شود که با درنظر گرفتن فیلم‌های آموزشی و گاهی نیز فایل صوتی اطلاعات کامل تری در اختیار کاربران قرار گیرد. البته در این روش امکان طرح سولات و ابهامات نیز وجود دارد، اما به دلیل بر خط نبودن آن پاسخ‌های مورد نظر در زمان دیگری در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. این روش امروز و در کشور ما بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است، به خصوص در بخش آموزش نرم افزارهای کاربردی. اما نکته‌ای که در این بخش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چگونه انتخاب کردن پایگاهی است که آموزشی مناسب را در اختیار ما قرار دهد. خدمات آموزش اینترنتی این روزها با نرخ‌ها و قیمت‌های متفاوتی ارائه می‌شود. معموما در پایگاه‌های اینترنتی‌ای که به این امر مشغول هستند توضیحات و سرفصل‌هایی نیز از دروس ارایه شده قرار می‌گیرد. بهتر است قبل از ثبت‌نام و پرداخت الکترونیکی وجه، با مسوولان آموزشی سایت ارتباط برقرار کنید و در مورد نحوه و میزان ساعات آموزش اطلاعات لازم را کسب کنید. بسیاری از این سایت‌ها فعالیت آموزشی خود را چند ساعت به شکل رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهند، در نتیجه پیشنهاد می‌شود قبل از ثبت‌نام حتما از این آموزش‌های رایگان استفاده کنید تا از کیفیت دوره برگزار شده آگاه شوید. در نهایت، بهتر است بدانید که استفاده از آموزش‌های اینترنتی به خصوص در آن دوره هایی که از فیلم‌های آموزشی نیز استفاده شده است در اختیار داشتن یک سرویس اینترنت پرسرعت با کیفیت را می‌طلبد. در نتیجه قبل از شرکت در این‌گونه کلاس‌ها، کیفیت سرویس اینترنت خود را افزایش دهید.