سرمایه‌گذاری با پس‌انداز فرق دارد - ۷ دی ۹۱
سودابه بهرامی
برخی تصور می‌کنند سرمایه‌گذاری با پس‌انداز یکی است، حتی برخی نوشته‌ها این دو را مترداف یکدیگر می‌گیرند، اما واقعیت این است که سرمایه‌گذاری با پس‌انداز فرق دارد. گرچه این دو همانند دو قلوهای به هم چسبیده هستند، اما تفاوت‌های ظریف دارند. شاید همین نزدیکی باشد که خیلی‌ها را به اشتباه می‌اندازد و این تفاوت‌ها را نمی‌بیند. تعریف دو واژه
برای درک تفاوت‌ها، ابتدا باید دو واژه را تمییز داد. بنا بر تعریف اقتصادی، به مازاد مخارج سال پس‌انداز گفته می‌شود. پس‌انداز یعنی انصراف از مصرف در زمان حال و ذخیره کردن آن برای روز مبادا. اگر فردی به جای پس‌انداز، پول‌های خود را مصرف کند، دیگر پول نخواهد داشت. انگلیسی‌ها یک ضرب‌المثل معروف دارند و معتقدند: «پس‌انداز یک پنی یعنی به‌دست آوردن یک پنی»
سرمایه‌گذاری ( Investment ) عبارت است از هرگونه فدا کردن ارزشی در حال حاضر (که معمولا مشخص است.) به امید به دست آوردن هر گونه ارزشی در زمان آینده (که معمولا اندازه یا کیفیت آن نامعلوم است.) به عبارتی سرمایه‌گذار درحال‌حاضر، ارزش مشخصی را فدا می‌کند تا در قبال آن در آینده ارزش خاصی که مورد نظرش است به‌دست آورد؛ مثل پرداخت وجهی بابت خرید سهام به امید بدست آوردن سودهای مشخصی از آن در آینده. در سرمایه‌گذاری دیگر یک پنی فقط یک پنی نیست، ممکن است بیشتر باشد یا کمتر.
تفاوت سرمایه‌گذاری و پس‌انداز
اگر این دو تعریف را بپذیریم، حال می‌توان تفاوت‌های سرمایه‌گذاری و پس‌انداز را مورد بحث قرار داد. تفاوت‌های سرمایه‌گذاری و پس‌انداز متعدد است، اما اصلی‌ترین آن در تعریف آن دو نهفته است. همانطور که در تعریف اشاره شد، پس‌انداز برای روز مباداست و با آن نمی‌توان کسب درآمد کرد.
سرمایه‌گذاری قدرت فکری می‌خواهد و در دراز مدت فواید خود را نشان می‌دهد. سرمایه‌گذاری سود و زیان دارد و با سرمایه‌گذاری می‌توان درآمد کسب کرد. پس‌انداز همیشه قابل دسترس است و برای روز مباداست، با آن نمی‌توان کسب درآمد کرد.
تمام کالاها و موارد مصرفی در زندگی سرمایه است و استفاده صحیح از آنها پس‌انداز محسوب می‌شود. چون با مصرف درست دیرتر خراب می‌شود و ما مجبور نیستیم که بابت آن مبلغی را پرداخت کنیم، در نتیجه، هزینه‌ای را که می‌خواهیم برای تعمیر یا خرید دوباره در نظر بگیریم می‌توانیم پس‌انداز کنیم و با پول پس‌انداز شده می‌توانیم یا سرمایه‌گذاری کنیم یا در بانک پس‌انداز داشته باشیم.
انواع سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری را به روش‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌کنند:
1. براساس موضوع سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری بر حسب موضوع به دو دسته سرمایه‌گذاری واقعی و سرمایه‌گذاری مالی تقسیم می‌شود. سرمایه‌گذاری واقعی نوعی سرمایه‌گذاری است که فرد با فدا کردن ارزشی در زمان حاضر، نوعی دارایی واقعی به‌دست می‌آورد. درواقع موضوع سرمایه‌گذاری، دارایی واقعی است. خرید ملک یا آپارتمان، نمونه‌ای از این سرمایه‌گذاری است. در سرمایه‌گذاری مالی، فرد در ازای فدا کردن ارزش حاضر، نوعی دارایی مالی که نتیجه آن معمولا جریانی از وجوه نقد است به‌دست می‌آورد. سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مثل سهام عادی یا اوراق مشارکت، که فرد در ازای پرداخت پول، محق به دریافت جریانی از وجوه نقد به شکل سود می‌شود، سرمایه‌گذاری مالی محسوب می‌شود.
۲. براساس زمان یا مدت سرمایه‌گذاری: برحسب زمان، سرمایه‌گذاری را می‌توان به کوتاه مدت یا حداکثر تا یکسال و بلندمدت یا بیش از یک سال تقسیم کرد.
3. برحسب خطر یا ریسک سرمایه‌گذاری: از آنجا که منافع حاصل از سرمایه‌گذاری در آینده به‌دست می‌آید و نسبت به تحقق این منافع یقین وجود ندارد، پس انواع سرمایه‌گذاری‌ها با درجاتی از احتمال عدم تحقق منافع مورد نظر سرمایه‌گذار یا ریسک مواجه‌اند. براساس اینکه میزان یا احتمال تحقق نیافتن منافع آتی (ریسک) چقدر باشد، سه نوع سرمایه‌گذاری را می‌توان از یکدیگر متمایز ساخت:
* سرمایه‌گذاری با ریسک متناسب
* سرمایه‌گذاری با ریسک نسبی بیشتر(سفته بازی)
* سرمایه‌گذاری پر خطر یا ریسکی (قمار)
سرمایه‌گذاری متناسب یا به طور خلاصه سرمایه‌گذاری، نوعی سرمایه‌گذاری است که ریسک آن متناسب با بازدهی است که از آن انتظار می‌رود. سرمایه‌گذاری با ریسک نسبتا بیشتر یا سفته‌بازی، نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار برای کسب بازده، ریسک بیشتری تقبل می‌کند و بالاخره سرمایه‌گذاری بسیار ریسکی یا قمار، نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن فرد برای به‌دست آوردن بازدهی ولو بسیار کم، ریسک بسیار زیادی متحمل می‌شود.