چرخ گردشگری افراد معلول گیر‌کرده است - ۷ دی ۹۱
فاطمه باباخانی
سال‌ها پیش بنا بر اشتباه شخص ثالثی لاستیک اتومبیلش ترکید و ناچار شد به چرخ‌های ویلچر عادت کند، انگار که زندگی به دو پاره می‌شود، پیش و پس از آن حادثه، شیوه زیستن تغییر می‌کند اما شهرام مبصر توانست روحیه‌اش را حفظ کند، هر وقت او را دیدم بسیار با روحیه بود و یک لبخند که از لبانش جدا نمی‌شد. بهترین خصلتش ارتباط‌گیری با افراد مختلف و پیگیری احوال آنهاست، خصلتی که او را در کارش بسیار یاری رسانده است. او در انجمن باور و بعدها در مجتمع رعد کار گردشگری برای افراد دارای معلولیت را دنبال می‌کند، معلولیتی که خود دچارش شد به او کمک کرد تا بهتر بتواند نیازهای این قشر را درک کند و همه مناطق را براساس این محدودیت‌ها برای سفر انتخاب کند. در انجمن باور تاکنون برنامه‌هایی به پارک جنگلی خجیر، دریاچه طالقان، مراسم گلاب گیری کاشان، دیزین، بام تهران، کویر و... را دنبال کرده است. از او درباره گردشگری افراد دارای معلولیت در ایران پرسیدیم.

انتخاب مناطق گردشگری از سوی شما چگونه انجام می‌شود؟
با توجه به محدودیت‌های زیاد برای گردشگری افراد دارای معلولیت و عدم مناسب‌سازی بسیاری از مناطق، من پس از سفر به یک منطقه و بررسی وضعیت مناسب‌سازی آن، برنامه‌های طبیعت‌گردی را برگزار می‌کنم. شما نمی‌توانید برای انتخاب این مکان‌ها به گزارش‌هایی که افراد غیرمعلول یا کسانی که کمتر با این حوزه آشنا هستند اعتماد کنید، چرا که آنها با توجه به شرایط فیزیکی خود منطقه را دیده و مسافت را در نظر می‌گیرند و ممکن است با همه دقتی که به خرج می‌دهند، نقاط کوچکی از دستشان در برود و پس از اینکه شما به آن منطقه رفتید با مشکلاتی مواجه شوید.
برنامه‌های طبیعت گردی شما عمدتا به شکل یک روزه انجام می‌شود، چرا؟
دلیل این امر به عدم مناسب‌سازی مکان‌های استراحت در شهرهای مختلف برمی‌گردد. از سوی دیگر اغلب شرکت‌کنندگان در غیاب خانواده با مشکلاتی برای تورهای با زمان طولانی مواجه می‌شوند که ما باید آنها را نیز در سفرمان در نظر بگیریم، به این دلیل برنامه‌هایی که ما برگزار می‌کنیم در اطراف تهران بود تا بتوانیم پیش از پایان روز شرکت کنندگان را به خانه‌هایشان برسانیم، تنها یک برنامه کویر داشتیم برای رصد ستارگان که به شکل دو روزه در کویر مرنجاب برگزار شد.
شما به این مساله اشاره کردید که برخی از شرکت کنندگان دارای معلولیت در برنامه شما به تنهایی و بدون همراه شرکت می‌کنند، از آنجا که این افراد در مواردی نیاز به کمک و همراهی دارند، این مشکل را چطور برطرف می‌کنید؟
در انجمن‌هایی که من با آنها کار کردم، افرادی تحت عنوان همیار به شکل داوطلبانه فعالیت می‌کنند. این افراد همکاران خوبی برای برنامه‌های ما هستند و به افرادی که بدون همراه در برنامه شرکت کرده‌اند کمک می‌کنند. معمولا ما پیش از هر برنامه جلسه‌ای با همیاران داریم و کارها را با هم تقسیم می‌کنیم تا با شروع برنامه هر فردی در سمت خویش فعالیت کند و کارها با نظم پیش برود.
در سفرها شما چه برنامه‌هایی برای شرکت کنندگان در نظر می‌گیرید؟
بازی، گفت‌وگو، خواندن شعر، ذکر یک تجربه، تقدیر از یک برگزیده، همه و همه در برنامه‌های ما جای خاص خود را دارند. معمولا ما یک برنامه طناب‌کشی برگزار می‌کنیم که برای افراد ویلچری هم مناسب است. با هم درباره یک موضوع خاص گفت‌وگو می‌کنیم، از تجربیات خودمان در برخورد با مشکلات می‌گوییم و سعی می‌کنیم روز خوشی را در کنار هم بگذرانیم.
از آنجا که شما جزو معدود کسانی هستید که به کار طبیعت گردی افراد دارای معلولیت می‌پردازید با چه مشکلاتی در این زمینه مواجه بودید؟
در سفر دو بحث عمده وجود دارد، یکی محل سفر و دیگر وسیله سفر که ما در هر دو مشکل داریم. متاسفانه وسایل نقلیه معدودی هستند که بتوان با آنها افراد دارای معلولیت را جابه‌جا کرد. در کنار آن ما با محدودیت‌های زیادی برای انتخاب محل سفر مواجهیم و همه اینها به مشکلات عدم مناسب‌سازی محل‌های گردشگری بازمی‌گردد.