تکنولوژی در خدمت سلامتی
م. ر. بهنام رئوف
در قسمت اورژانس بیمارستانی نشسته‌اید و منتظر هستید تا پزشک مربوطه شما را برای مشکل سرپایی که دارید معاینه کند. جنب و جوش خاصی را در قسمت پرستارها مشاهد می‌کنید. چند پرستار چشمشان به صفحه مانیتور کامپیوتر مقابلشان است. بدون قصد خاصی صدایشان را می‌شنوید. سرپرستار می‌گوید پرونده‌شان را برای دکتر فرستادم. در همان زمان پرستار دیگری با چند کیسه خون گروه آ مثبت وارد می‌شود. سرپرستار باز از طریق هدستی که در گوش دارد، با دکتر گفت‌و‌گو می‌کند و می‌گوید خون‌های درخواستی رسیده و جزئیات لحظه تصادف به همراه حال عمومی بیمار و نوار قلب گرفته شده در آمبولانس را هم برای شما و دکتر جراح ارسال کردم.
در قسمت اورژانس بیمارستانی نشسته‌اید و منتظر هستید تا پزشک مربوطه شما را برای مشکل سرپایی که دارید معاینه کند. جنب و جوش خاصی را در قسمت پرستارها مشاهد می‌کنید. چند پرستار چشمشان به صفحه مانیتور کامپیوتر مقابلشان است. بدون قصد خاصی صدایشان را می‌شنوید. سرپرستار می‌گوید پرونده‌شان را برای دکتر فرستادم. در همان زمان پرستار دیگری با چند کیسه خون گروه آ مثبت وارد می‌شود. سرپرستار باز از طریق هدستی که در گوش دارد، با دکتر گفت‌و‌گو می‌کند و می‌گوید خون‌های درخواستی رسیده و جزئیات لحظه تصادف به همراه حال عمومی بیمار و نوار قلب گرفته شده در آمبولانس را هم برای شما و دکتر جراح ارسال کردم.
م.ر.بهنام رئوف
در قسمت اورژانس بیمارستانی نشسته‌اید و منتظر هستید تا پزشک مربوطه شما را برای مشکل سرپایی که دارید معاینه کند. جنب و جوش خاصی را در قسمت پرستارها مشاهد می‌کنید. چند پرستار چشمشان به صفحه مانیتور کامپیوتر مقابلشان است. بدون قصد خاصی صدایشان را می‌شنوید. سرپرستار می‌گوید پرونده‌شان را برای دکتر فرستادم. در همان زمان پرستار دیگری با چند کیسه خون گروه آ مثبت وارد می‌شود. سرپرستار باز از طریق هدستی که در گوش دارد، با دکتر گفت‌و‌گو می‌کند و می‌گوید خون‌های درخواستی رسیده و جزئیات لحظه تصادف به همراه حال عمومی بیمار و نوار قلب گرفته شده در آمبولانس را هم برای شما و دکتر جراح ارسال کردم. دقیقه‌ای نمی‌گذرد، دکتر را مشاهده می‌کنید که با یک PDA (دستگاه دیجیتال شخصی) با عجله از اتاق خارج شده و به سمت در ورودی اورژانس می‌دود. به دنبال او پرستارها هم حرکت می‌کنند.
در همین لحظه آمبولانس می‌رسد و مصدوم تصادفی که غرق در خون است روی برانکارد قرار می‌گیرد. مسوول آمبولانس بلافاصله آخرین اطلاعات پزشکی را برای پزشک بلوتوث می‌کند. مابقی اطلاعات از لحظه تصادف تا نزدیکی بیمارستان به وسیله GPRS برای سرپرستار و پزشک ارسال شده بود.
شماره کارت ملی بیمار مشخص می‌شود و به این وسیله تیم پزشکی بیمارستان به تمام اطلاعات پزشکی بیمار که از بدو تولد تا به امروز در پرونده سلامت الکترونیکی او توسط دکترهای مختلف ثبت شده است دسترسی پیدا می‌کنند. سوابق بیماری‌های گذشته، داروهای مصرفی، جواب آزمایش‌ها و چک آپ‌های دوره‌ای، عمل‌های جراحی گذشته و به شکل کلی هر چیزی که مربوط به سلامتی او می‌شود. در همان زمان دکتر مسوول بخش ام‌آر‌ای هم می‌رسد و سریع بیمار را برای اقدامات لازم به آن بخش انتقال می‌دهند. چند ثانیه بعد نتیجه آزمایشات خون بیمار برای پزشک ارسال می‌شود؛ چرا که در صحنه تصادف خون لازم از مصدوم گرفته شده بود و توسط دستگاهی در آمبولانس مورد تجزیه و تحلیل اولیه قرار گرفته بود.
تمام این اتفاقات فقط در یک دقیقه رخ می‌دهد. همان یک دقیقه‌ای که بسیاری از پزشکان از آن به عنوان دقایق طلایی یاد می‌کنند. پزشک اورژانس با دیگر پزشکان از طریق ویدئو کنفرانس اطلاعات لازم را درمیان می‌گذارد و درست در زمانی که بیمار به اتاق عمل می‌رسد، جراحان ذی‌ربط علاوه بر در اختیار داشتن تمام اطلاعات لازم از گذشته و حال بیمار، برنامه جراحی خود به همراه میزان موفقیت آن را هم می‌دانند. این یک داستان تخیلی نبود، بلکه نمونه‌ای از پروژه سلامت الکتریکی اجرا شده در کشورهایی بود که جان شهروندانشان برایشان ارزش دارد. پروژه‌هایی که به کمک صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات این روزها رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفته‌اند.
سلامت الکترونیک چیست؟
e-Health، یک حوزه برآمده از اشتراک بخش‌های اطلاعات پزشکی، بهداشت عمومی و تجارت است که اشاره مستقیم آن به خدمات بهداشتی یا اطلاعات پزشکی به وسیله اینترنت و تکنولوژی‌های وابسته به آن ارائه شده یا تسهیل می‌شوند. در یک نگاه وسیع‌تر، این حوزه نه تنها یک توسعه فنی در این زمینه‌ها را مدنظر قرار می‌دهد، بلکه در پی ایجاد یک نگرش، یک شیوه جدید تفکر و بالاخره یک تعهد جهانی برای ارتقای خدمات بهداشتی و درمانی در سطح منطقه‌ای و جهانی با استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی است. هدف از این تعریف، ایجاد یک محیط پویا برای استفاده هرچه بیشتر از رایانه و اینترنت در حوزه سلامت جامعه است. امروزه فواید بی‌شماری از این محیط پدیدار شده است. این استفاده به نحوی است که توسعه و گسترش خدمات بهداشتی درمانی بدون استفاده از کامپیوتر و تکنولوژی غیرممکن شده است.
اکنون اما چند سالی است که سلامت الکترونیک به کمک گوشی‌ها و لوح‌های رایانه‌ای لمسی هوشمند دچار یک دگرگونی شده‌اند. این روزها و پس از فراگیر شدن گوشی‌های هوشمند نوبت به دستگاه‌ها و لوازم جانبی‌ای رسیده است که به بیماران کمک می‌کنند تا بتوانند روند سلامتی خود را کنترل و در مواقع لازم با پزشکان خود در ارتباط باشند. در اینجا می‌خواهیم چند وسیله جانبی را که به کمک تلفن همراه روند سلامتی کاربران را تحت کنترل خود درمی‌آورند به شما معرفی کنیم.
فشارسنج‌های همه کاره
حتما شما هم دستگاه‌های فشارسنج الکترونیکی را دیده‌اید. البته به دلیل ارزان شدن این دستگاه‌ها در چند سال اخیر شاید یکی از دارندگان آن هم باشید، اما نسل جدید این دستگاه‌ها با اتصال به تلفن همراه هوشمند آنلاین فشار خون بیماران را به بانک اطلاعاتی پزشکی او و همچنین پزشک خانواده‌اش پیامک می‌کند. در نتیجه در مواقعی که احتمال خطر وجود داشته باشد، پزشک خانواده می‌تواند با تماس با فرد نسخه دارویی جدیدی برای او تجویز یا او را برای مراقبت‌های ویژه فراخواند. البته این دستگاه‌ها امروزه علاوه بر فشار خون قابلیت اندازه‌گیری قند و چند عامل اصلی دیگر خون را هم دارا است.
همچنین محققان آمریکایی دستگاهی ساخته‌اند که می‌تواند دوربین تلفن همراه را به یک ابزار تشخیصی برای بررسی آب آلوده یا نظارت بر خون بیماران HIV مثبت، تبدیل کند. مهندسان دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، توضیح می‌دهند که چگونه یک ابزار متصل‌شده به تلفن همراه، امکان می‌دهد تا دوربین گوشی تصاویری از یک میکروسکوپ فلورسنت و فلوسیمتری بگیرد و سلول‌های موجود در نمونه مایع گرفته شده را شمارش کرده و تشخیص دهد. این ابزار ساده و ارزان جدید، می‌تواند به یاری پزشکان و پرستارانی در مناطق دورافتاده بیاید که دسترسی به منابع تشخیصی ویروس عامل بروز نقص ایمنی انسان و دیگر بیماری‌ها کم است. این وسایل ظرفیت‌های تشخیصی آزمایشی و بررسی‌های میکروبی را از دستگاه‌های بزرگ به تلفن همراه می‌آورند.
دستگاه دانشگاه کالیفرنیا را می‌توان با بهایی کمتر از ۵۰ دلار به اضافه هزینه تلفن همراه ساخت، در حالی که یک دستگاه فلوسیمتری فلورسنت در اندازه واقعی می‌تواند بیش از ۱۵۰ هزار دلار هزینه بردارد و نیازمند یک فضای آزمایشگاهی بزرگ برای عملیاتی شدن است.
گروهی دیگر از دانشجویان مهندسی زیست پزشکی هم اقدام به تولید یک دستگاه آزمایش کم‌خونی ارزان قیمت روی تلفن همراه کرده‌اند که می‌تواند جان هزاران نفر مبتلا به کم‌خونی به عنوان یک اختلال خونی مهلک را نجات دهند. نام این دستگاه که توسط دانشجویان مهندسی زیست پزشکی تولید شده هموگلاب
(HemoGlobe) انتخاب شده و هدف آن تبدیل تلفن‌های همراه کارکنان بیمارستان به سیستمی برای تشخیص کم‌خونی است. این دستگاه می‌تواند در مقابل سخت افزارهای آزمایشی و آزمایش‌های گران‌قیمت با قیمتی بین ۱۰ تا ۲۰ دلار بسیار اقتصادی‌تر باشد و از سوی دیگر به هیچ سوزنی برای گرفتن نمونه خون نیاز ندارد و بیماری کم‌خونی را می‌توان بی‌درنگ تشخیص داد؛ درحالی که جواب آزمایش‌های خون معمولا چند ساعتی زمان می‌برد. دستگاه هموگلاب از یک حسگر استفاده می‌کند که نوک انگشت بیمار روی آن قرار می‌گیرد. طول موج‌های مختلف نور که از پوست می‌رسد می‌تواند سطوح هموگلوبین را اندازه‌گیری کند. صفحه نمایش تلفن همراه نیز نتایج رنگی کدداری را نشان می‌دهد و کم‌خونی را میان خفیف، متوسط و شدید سطح‌بندی می‌کند. پس از اینکه آزمایش انجام شد، تلفن یک پیام متنی که دربرگیرنده نتایج است به یک سرور مرکزی ارسال می‌کند تا نقشه‌ای ترسیم شده و مشخص شود که این کم‌خونی در کدام نقطه از بدن است.
رژیم‌های غذایی هوشمند
جدا از دستگاه‌های جانبی بهداشتی ساخته شده برای تلفن‌های همراه اما برخی دیگر از متخصصان نیز به فکر استفاده از امکانات اصلی تلفن‌های هوشمند برای کمک به بهداشت فردی هستند. یکی از این ابزارها دوربین‌های تلفن همراه است. دوربین‌هایی که دیگر کارشان تنها عکس و فیلم گرفتن نیست. این بار این دوربین‌ها علاوه بر آنکه می‌توانند از زخم‌ها یا مشکلات فیزیکی و جسمانی بیمار عکس و فیلم تهیه و به پزشک آنها ارسال کنند، همچنین می‌توانند غذا و خوراکی‌هایی را که فرد در طول روز می‌خورد نیز آنالیز کرده و توسط جی پی اس گوشی میزان کالری که فرد در طول روز سوزانده است بررسی و در نهایت بهترین رژیم غذایی را به آنها پیشنهاد کند. به عنوان مثال دانشمندان دانشگاه لیدز با همکاری «موسسه ملی تحقیقات سلامت بریتانیا» با شرکت نرم‌افزاری Blueberry Consultants همکاری‌هایی انجام دادند تا ابزارموبایلی را با نام My Meal Mate تولید کنند که می‌تواند به کاربران کمک کند با نگاه دقیق‌تر فهرست غذاهایی را که به صورت روزانه مصرف می‌کنند دنبال و برای رسیدن به هدف تناسب اندام، به صورت مستمر تمرین‌های ورزشی انجام دهند. این ابزار به گونه‌ای طراحی شده است که به صورت هفتگی پیام‌هایی را به کاربر ارسال می‌کند و او را در جریان می‌گذارد که در چه مرحله‌ای از فرآیند کاهش وزن قرار دارد.
کمک‌های روانشناسی
غیر از وسایل کمک پزشکی که در بخش عارضه‌های جسمانی به کار می‌آیند، اما به‌تازگی از تلفن‌های هوشمند و به نوعی داستان سلامت الکترونیک به سراغ بیماری‌های مربوط به اعصاب و روان هم آمده‌اند.
به عنوان مثال به تازگی ابزاری مخصوص گوشی‌های هوشمند طراحی شده است که متخصصان به کمک آن بر اساس تصاویر ویدئویی تهیه شده از رفتارهای کودک احتمال بروز بیماری اوتیسم در او را بررسی می‌کنند. دسترسی به پزشکان متخصص در همه مناطق جغرافیایی وجود ندارد و برای آنکه والدین دریابند که فرزندشان به بیماری اوتیسم یا توهم‌گرایی مبتلا شده‌اند دوره زمانی ۶ ماهه طول می‌کشد تا مراحل درمانی وی آغاز شود. برای حل این مشکل مرکز تحقیقات و منابع اوتیسم جنوب غربی در آمریکا یا گروه غیردولتی تحقیقاتی اوتیسم Phoenix ابزاری را مخصوص گوشی‌های هوشمند طراحی کرده است که متخصصان به کمک آن بر اساس تصاویر ویدئویی تهیه شده از رفتارهای کودک که روی پایگاه اینترنتی اینترنتی منتشر می‌شود، احتمال بروز این بیماری را بررسی می‌کنند. این ابزار ارزیابی تشخیصی نظارت طبیعی نام دارد و می‌تواند فرآیند تشخیص این بیماری را کوتاه کند و بر این اساس کودکان به‌خصوص در مناطق روستایی که دسترسی به پزشکان متخصص دشوار است، می‌توانند سریع‌تر مراحل درمانی را آغاز کنند.
پیامک‌ها و برنامه‌های بهداشتی
غیر از لوازم جانبی ساخته شده، اما پیامک‌های اطلاع‌رسانی و همچنین برنامه‌های محتوایی مخصوص گوشی‌های هوشمند هم‌اکنون کمک بسیاری به کاربران این وسایل برای داشتن زندگی سالم کرده‌اند. هم‌اکنون حجم بالایی از برنامه‌های کاربردی و محتوایی در فروشگاه‌های نرم افزارهای تلفن همراه وجود دارد که بخش زیادی از آنها نیز رایگان هستند. برنامه‌هایی مانند کمک‌های اولیه یا اطلاعات پزشکی و دارویی و هزارن برنامه کاربردی دیگر که به کاربران گوشی‌های هوشمند کمک می‌کنند تا اطلاعات خود را پیرامون بیمارها و شرایط خاص در هر بیماری افزایش داده تا با این کار بتوانند در مواقع بحران بدون اتلاف وقت صحیح‌ترین تصمیم را اتخاذ کرده یا تا زمان رسیدن به پزشک یا اورژانس حداقل کمک‌های اولیه پیرامون آن وضعیت خاص را خود انجام دهند.
در قسمت اورژانس بیمارستانی نشسته‌اید و منتظر هستید تا پزشک مربوطه شما را برای مشکل سرپایی که دارید معاینه کند. جنب و جوش خاصی را در قسمت پرستارها مشاهد می‌کنید. چند پرستار چشمشان به صفحه مانیتور کامپیوتر مقابلشان است. بدون قصد خاصی صدایشان را می‌شنوید. سرپرستار می‌گوید پرونده‌شان را برای دکتر فرستادم. در همان زمان پرستار دیگری با چند کیسه خون گروه آ مثبت وارد می‌شود. سرپرستار باز از طریق هدستی که در گوش دارد، با دکتر گفت‌و‌گو می‌کند و می‌گوید خون‌های درخواستی رسیده و جزئیات لحظه تصادف به همراه حال عمومی بیمار و نوار قلب گرفته شده در آمبولانس را هم برای شما و دکتر جراح ارسال کردم. دقیقه‌ای نمی‌گذرد، دکتر را مشاهده می‌کنید که با یک PDA (دستگاه دیجیتال شخصی) با عجله از اتاق خارج شده و به سمت در ورودی اورژانس می‌دود. به دنبال او پرستارها هم حرکت می‌کنند.
در همین لحظه آمبولانس می‌رسد و مصدوم تصادفی که غرق در خون است روی برانکارد قرار می‌گیرد. مسوول آمبولانس بلافاصله آخرین اطلاعات پزشکی را برای پزشک بلوتوث می‌کند. مابقی اطلاعات از لحظه تصادف تا نزدیکی بیمارستان به وسیله GPRS برای سرپرستار و پزشک ارسال شده بود.
شماره کارت ملی بیمار مشخص می‌شود و به این وسیله تیم پزشکی بیمارستان به تمام اطلاعات پزشکی بیمار که از بدو تولد تا به امروز در پرونده سلامت الکترونیکی او توسط دکترهای مختلف ثبت شده است دسترسی پیدا می‌کنند. سوابق بیماری‌های گذشته، داروهای مصرفی، جواب آزمایش‌ها و چک آپ‌های دوره‌ای، عمل‌های جراحی گذشته و به شکل کلی هر چیزی که مربوط به سلامتی او می‌شود. در همان زمان دکتر مسوول بخش ام‌آر‌ای هم می‌رسد و سریع بیمار را برای اقدامات لازم به آن بخش انتقال می‌دهند. چند ثانیه بعد نتیجه آزمایشات خون بیمار برای پزشک ارسال می‌شود؛ چرا که در صحنه تصادف خون لازم از مصدوم گرفته شده بود و توسط دستگاهی در آمبولانس مورد تجزیه و تحلیل اولیه قرار گرفته بود.
تمام این اتفاقات فقط در یک دقیقه رخ می‌دهد. همان یک دقیقه‌ای که بسیاری از پزشکان از آن به عنوان دقایق طلایی یاد می‌کنند. پزشک اورژانس با دیگر پزشکان از طریق ویدئو کنفرانس اطلاعات لازم را درمیان می‌گذارد و درست در زمانی که بیمار به اتاق عمل می‌رسد، جراحان ذی‌ربط علاوه بر در اختیار داشتن تمام اطلاعات لازم از گذشته و حال بیمار، برنامه جراحی خود به همراه میزان موفقیت آن را هم می‌دانند. این یک داستان تخیلی نبود، بلکه نمونه‌ای از پروژه سلامت الکتریکی اجرا شده در کشورهایی بود که جان شهروندانشان برایشان ارزش دارد. پروژه‌هایی که به کمک صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات این روزها رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفته‌اند.
سلامت الکترونیک چیست؟
e-Health، یک حوزه برآمده از اشتراک بخش‌های اطلاعات پزشکی، بهداشت عمومی و تجارت است که اشاره مستقیم آن به خدمات بهداشتی یا اطلاعات پزشکی به وسیله اینترنت و تکنولوژی‌های وابسته به آن ارائه شده یا تسهیل می‌شوند. در یک نگاه وسیع‌تر، این حوزه نه تنها یک توسعه فنی در این زمینه‌ها را مدنظر قرار می‌دهد، بلکه در پی ایجاد یک نگرش، یک شیوه جدید تفکر و بالاخره یک تعهد جهانی برای ارتقای خدمات بهداشتی و درمانی در سطح منطقه‌ای و جهانی با استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی است. هدف از این تعریف، ایجاد یک محیط پویا برای استفاده هرچه بیشتر از رایانه و اینترنت در حوزه سلامت جامعه است. امروزه فواید بی‌شماری از این محیط پدیدار شده است. این استفاده به نحوی است که توسعه و گسترش خدمات بهداشتی درمانی بدون استفاده از کامپیوتر و تکنولوژی غیرممکن شده است.
اکنون اما چند سالی است که سلامت الکترونیک به کمک گوشی‌ها و لوح‌های رایانه‌ای لمسی هوشمند دچار یک دگرگونی شده‌اند. این روزها و پس از فراگیر شدن گوشی‌های هوشمند نوبت به دستگاه‌ها و لوازم جانبی‌ای رسیده است که به بیماران کمک می‌کنند تا بتوانند روند سلامتی خود را کنترل و در مواقع لازم با پزشکان خود در ارتباط باشند. در اینجا می‌خواهیم چند وسیله جانبی را که به کمک تلفن همراه روند سلامتی کاربران را تحت کنترل خود درمی‌آورند به شما معرفی کنیم.
فشارسنج‌های همه کاره
حتما شما هم دستگاه‌های فشارسنج الکترونیکی را دیده‌اید. البته به دلیل ارزان شدن این دستگاه‌ها در چند سال اخیر شاید یکی از دارندگان آن هم باشید، اما نسل جدید این دستگاه‌ها با اتصال به تلفن همراه هوشمند آنلاین فشار خون بیماران را به بانک اطلاعاتی پزشکی او و همچنین پزشک خانواده‌اش پیامک می‌کند. در نتیجه در مواقعی که احتمال خطر وجود داشته باشد، پزشک خانواده می‌تواند با تماس با فرد نسخه دارویی جدیدی برای او تجویز یا او را برای مراقبت‌های ویژه فراخواند. البته این دستگاه‌ها امروزه علاوه بر فشار خون قابلیت اندازه‌گیری قند و چند عامل اصلی دیگر خون را هم دارا است.
همچنین محققان آمریکایی دستگاهی ساخته‌اند که می‌تواند دوربین تلفن همراه را به یک ابزار تشخیصی برای بررسی آب آلوده یا نظارت بر خون بیماران HIV مثبت، تبدیل کند. مهندسان دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، توضیح می‌دهند که چگونه یک ابزار متصل‌شده به تلفن همراه، امکان می‌دهد تا دوربین گوشی تصاویری از یک میکروسکوپ فلورسنت و فلوسیمتری بگیرد و سلول‌های موجود در نمونه مایع گرفته شده را شمارش کرده و تشخیص دهد. این ابزار ساده و ارزان جدید، می‌تواند به یاری پزشکان و پرستارانی در مناطق دورافتاده بیاید که دسترسی به منابع تشخیصی ویروس عامل بروز نقص ایمنی انسان و دیگر بیماری‌ها کم است. این وسایل ظرفیت‌های تشخیصی آزمایشی و بررسی‌های میکروبی را از دستگاه‌های بزرگ به تلفن همراه می‌آورند.
دستگاه دانشگاه کالیفرنیا را می‌توان با بهایی کمتر از ۵۰ دلار به اضافه هزینه تلفن همراه ساخت، در حالی که یک دستگاه فلوسیمتری فلورسنت در اندازه واقعی می‌تواند بیش از ۱۵۰ هزار دلار هزینه بردارد و نیازمند یک فضای آزمایشگاهی بزرگ برای عملیاتی شدن است.
گروهی دیگر از دانشجویان مهندسی زیست پزشکی هم اقدام به تولید یک دستگاه آزمایش کم‌خونی ارزان قیمت روی تلفن همراه کرده‌اند که می‌تواند جان هزاران نفر مبتلا به کم‌خونی به عنوان یک اختلال خونی مهلک را نجات دهند. نام این دستگاه که توسط دانشجویان مهندسی زیست پزشکی تولید شده هموگلاب
(HemoGlobe) انتخاب شده و هدف آن تبدیل تلفن‌های همراه کارکنان بیمارستان به سیستمی برای تشخیص کم‌خونی است. این دستگاه می‌تواند در مقابل سخت افزارهای آزمایشی و آزمایش‌های گران‌قیمت با قیمتی بین ۱۰ تا ۲۰ دلار بسیار اقتصادی‌تر باشد و از سوی دیگر به هیچ سوزنی برای گرفتن نمونه خون نیاز ندارد و بیماری کم‌خونی را می‌توان بی‌درنگ تشخیص داد؛ درحالی که جواب آزمایش‌های خون معمولا چند ساعتی زمان می‌برد. دستگاه هموگلاب از یک حسگر استفاده می‌کند که نوک انگشت بیمار روی آن قرار می‌گیرد. طول موج‌های مختلف نور که از پوست می‌رسد می‌تواند سطوح هموگلوبین را اندازه‌گیری کند. صفحه نمایش تلفن همراه نیز نتایج رنگی کدداری را نشان می‌دهد و کم‌خونی را میان خفیف، متوسط و شدید سطح‌بندی می‌کند. پس از اینکه آزمایش انجام شد، تلفن یک پیام متنی که دربرگیرنده نتایج است به یک سرور مرکزی ارسال می‌کند تا نقشه‌ای ترسیم شده و مشخص شود که این کم‌خونی در کدام نقطه از بدن است.
رژیم‌های غذایی هوشمند
جدا از دستگاه‌های جانبی بهداشتی ساخته شده برای تلفن‌های همراه اما برخی دیگر از متخصصان نیز به فکر استفاده از امکانات اصلی تلفن‌های هوشمند برای کمک به بهداشت فردی هستند. یکی از این ابزارها دوربین‌های تلفن همراه است. دوربین‌هایی که دیگر کارشان تنها عکس و فیلم گرفتن نیست. این بار این دوربین‌ها علاوه بر آنکه می‌توانند از زخم‌ها یا مشکلات فیزیکی و جسمانی بیمار عکس و فیلم تهیه و به پزشک آنها ارسال کنند، همچنین می‌توانند غذا و خوراکی‌هایی را که فرد در طول روز می‌خورد نیز آنالیز کرده و توسط جی پی اس گوشی میزان کالری که فرد در طول روز سوزانده است بررسی و در نهایت بهترین رژیم غذایی را به آنها پیشنهاد کند. به عنوان مثال دانشمندان دانشگاه لیدز با همکاری «موسسه ملی تحقیقات سلامت بریتانیا» با شرکت نرم‌افزاری Blueberry Consultants همکاری‌هایی انجام دادند تا ابزارموبایلی را با نام My Meal Mate تولید کنند که می‌تواند به کاربران کمک کند با نگاه دقیق‌تر فهرست غذاهایی را که به صورت روزانه مصرف می‌کنند دنبال و برای رسیدن به هدف تناسب اندام، به صورت مستمر تمرین‌های ورزشی انجام دهند. این ابزار به گونه‌ای طراحی شده است که به صورت هفتگی پیام‌هایی را به کاربر ارسال می‌کند و او را در جریان می‌گذارد که در چه مرحله‌ای از فرآیند کاهش وزن قرار دارد.
کمک‌های روانشناسی
غیر از وسایل کمک پزشکی که در بخش عارضه‌های جسمانی به کار می‌آیند، اما به‌تازگی از تلفن‌های هوشمند و به نوعی داستان سلامت الکترونیک به سراغ بیماری‌های مربوط به اعصاب و روان هم آمده‌اند.
به عنوان مثال به تازگی ابزاری مخصوص گوشی‌های هوشمند طراحی شده است که متخصصان به کمک آن بر اساس تصاویر ویدئویی تهیه شده از رفتارهای کودک احتمال بروز بیماری اوتیسم در او را بررسی می‌کنند. دسترسی به پزشکان متخصص در همه مناطق جغرافیایی وجود ندارد و برای آنکه والدین دریابند که فرزندشان به بیماری اوتیسم یا توهم‌گرایی مبتلا شده‌اند دوره زمانی ۶ ماهه طول می‌کشد تا مراحل درمانی وی آغاز شود. برای حل این مشکل مرکز تحقیقات و منابع اوتیسم جنوب غربی در آمریکا یا گروه غیردولتی تحقیقاتی اوتیسم Phoenix ابزاری را مخصوص گوشی‌های هوشمند طراحی کرده است که متخصصان به کمک آن بر اساس تصاویر ویدئویی تهیه شده از رفتارهای کودک که روی پایگاه اینترنتی اینترنتی منتشر می‌شود، احتمال بروز این بیماری را بررسی می‌کنند. این ابزار ارزیابی تشخیصی نظارت طبیعی نام دارد و می‌تواند فرآیند تشخیص این بیماری را کوتاه کند و بر این اساس کودکان به‌خصوص در مناطق روستایی که دسترسی به پزشکان متخصص دشوار است، می‌توانند سریع‌تر مراحل درمانی را آغاز کنند.
پیامک‌ها و برنامه‌های بهداشتی
غیر از لوازم جانبی ساخته شده، اما پیامک‌های اطلاع‌رسانی و همچنین برنامه‌های محتوایی مخصوص گوشی‌های هوشمند هم‌اکنون کمک بسیاری به کاربران این وسایل برای داشتن زندگی سالم کرده‌اند. هم‌اکنون حجم بالایی از برنامه‌های کاربردی و محتوایی در فروشگاه‌های نرم افزارهای تلفن همراه وجود دارد که بخش زیادی از آنها نیز رایگان هستند. برنامه‌هایی مانند کمک‌های اولیه یا اطلاعات پزشکی و دارویی و هزارن برنامه کاربردی دیگر که به کاربران گوشی‌های هوشمند کمک می‌کنند تا اطلاعات خود را پیرامون بیمارها و شرایط خاص در هر بیماری افزایش داده تا با این کار بتوانند در مواقع بحران بدون اتلاف وقت صحیح‌ترین تصمیم را اتخاذ کرده یا تا زمان رسیدن به پزشک یا اورژانس حداقل کمک‌های اولیه پیرامون آن وضعیت خاص را خود انجام دهند.
ارسال نظر