خریدبا طعم تاریخ تهران قدیم - ۵ مرداد ۹۱
میرمحمد طجوزی
میدان وحدت اسلامی (شاهپور) شاهراه بازار بزرگ


استفاده از مراکز خرید این روزها به دلیل کمبود وقت، ترافیک و اینکه هر چه بخواهیم می‌توانیم پیدا کنیم در کنار امکانات رفاهی وتفریحی به امری عادی تبدیل شده است؛ اما گاه همین نعمت، نقمت می‌شود و دوست داریم فضایی غیر از آن را تجربه کنیم. در این حال اگر کمی تهران به خصوص محله‌های قدیمی آن را بشناسیم می‌توانیم هم کمی از خستگی خود را از تن به در کنیم و هم مایحتاج خود را فراهم. یکی از این محلات میدان شاهپور است. این منطقه نسبت به سایر محلات قدیمی دارای مزیت‌های بسیاری است: اول از نظر جاذبه‌های تاریخی، دوم بافت فرهنگی و سنتی، سوم فضای کسب‌وکار، چهارم داشتن رستوران‌ها، اغذیه فروشی‌ها، آبمیوه وبستنی فروشی و پنجم یکی از اصلی‌ترین شاهراه‌ها برای رسیدن به بازار بزرگ تهران.
اول: تاریخ این منطقه با تاریخ تهرانی که توسط آغامحمدخان قاجار پایتخت شد، گره خورده است. بازارچه و مساجد و برخی خانه‌هایی (مصون مانده از ساخت‌وساز) که در این نقطه هستند، همگی جزو تاریخ معماری قاجار‌ها به شمار می‌آیند. این منطقه به دلیل نزدیکی به ارگ حکومتی آن زمان محل زندگی بسیاری از رجال آن دوره بوده است که می‌توان به مستوفی الممالک و معیرالممالک اشاره کرد. تمام این رجال (با پرهیز از داوری درباره خوب وبد بودن آنان) در ساخت وآبادانی این منطقه کوشا بوده‌اند و همچنان نام آنها را نیز می‌توان شنید. به عنوان مثال مسجد معیر که توسط معیرالممالک ساخته شد. صفه آن جایی بود برای زندگی افرادی که تمکن تهیه خانه را نداشتند که البته این رسم پابرجا مانده است. در این منطقه شما می‌توانید همچنان محل‌هایی را به نام‌های قدیم پیدا کنید مثل کوچه باغ معیر، آب انبار معیر، بازارچه قوام‌الدوله، گذر مستوفی، تکیه حاج رجبعلی و... . همچنین طاق ضربی بازارچه نیز به جذابیت‌های تاریخی واقتصادی این منطقه افزوده است. طاقی که دارای ورودی‌های هوا ونور با اشکال مختلف است و همچنین در تابستان وزمستان باعث تعادل هوا می‌شود.
دوم: این منطقه از قدیم الایام دارای تکایا و مساجد و مدارس بسیاری بوده است که همچنان بسیاری از آنها پا برجا هستند و در روزهای عادی و مناسبت‌های مذهبی فعالیت می‌کنند و مراسم آنها نیز از گزند دگرگونی‌های نه چندان خوشایند امروزی تقریبا دور مانده است. در ایام مذهبی می‌توان شور و شوق مردم این محل را در آذین‌بندی یا زدن سیاهی دید. از مدارس نیز می‌توان به دبستان جعفری اسلامی اشاره کرد که مرحوم مهندس بازرگان یکی از دانش آموزان آن بوده است.
سوم: میدان شاهپور دارای بازارچه‌ای است که در آن می‌توان تمام مایحتاج زندگی را تهیه کرد. به قول معروف از شیر مرغ تا جون آدمیزاد، این منطقه دارای میوه فروشی‌ها وسبزی‌فروشی‌ها و قصابی‌ها و لبنیاتی‌ها و سوپر مارکت‌های زیادی است که همه روزه می‌توان اجناس تازه را تهیه کرد. در کنار اینها بازار روز میوه و تره نیز وجود دارد که باعث رقابتی‌تر شدن فضای کسب وکار در این منطقه شده است. چون اگر کسی جنسی گران یا کهنه عرضه کند باید فاتحه کاسبی خود را بخواند. جدا از مغازه‌هایی که دور میدان قرار گرفته‌اند، داخل بازارچه شاهپور (شهید حاج تقی طرخانی) نیز همچنان پذیرای خریداران از هر قشری هستند. در این بازراچه هر آنچه را لازم است می‌توان خرید از فرش و پارچه و لباس و کیف و کفش و لوازم‌التحریر و لوزام خانگی گرفته تا نان وبرنج وسایر اقلام خوراکی. یکی دیگر از محاسن این بازارچه نزدیکی به بازار بزرگ تهران است که باعث شده است بسیاری از اهالی از رفتن به بازار با آن ازدحام و شلوغی پرهیز کنند؛ چرا که هرچه در بازار می‌توان یافت در اینجا می‌شود پیدا کرد. همچنین نزدیکی به بازار کفش (کوچه سید ولی) باعث شده است که فعالیت این صنف در این منظقه بیشتر از سایر نقاط باشد واگر از ویترین‌ها و مغازه‌های پر زرق و برق بگذریم با باغ سپسالار برابری می‌کند. یکی دیگر از بخش‌های جذاب خرید کردن، خرید از چرخی‌های دوره گرد است که معمولا قیمت میوه‌ها و سبزیجات آنها از مغازه‌ها کمتر است.
چهارم: این منطقه یکی از اصلی‌ترین شاهراه‌های بازار بزرگ تهران است. چرا که هر کدام از کوچه‌های فرعی یا همان پس کوچه‌ها به یکی از ورودی‌های اصلی بازار راه دارد. مثلا می‌توان بدون اینکه در ترافیک ماند و شلوغی اطراف بازار را تجربه کرد با بیست دقیقه پیاده‌روی از داخل بازارچه به ورودی اصلی بازار در خیابان خیام (پاچنار) رسید. همچنین سایر قسمت‌های بازار با استفاده از فرعی‌های محل قابل دسترسی است. یکی از فرعی‌ها شما را به بازار عباس‌آباد می‌رساند و دیگری به میدان محمدیه (اعدام) که یکی از مراکز مهم فرش است و دیگری بازار بزرگ مواد غذایی. ضمن اینکه اگر می‌خواهید به ورودی اصلی بازار برسید باید بازارچه را مستقیم بروید و بعد از گذشتن از کوچه شهید خلص (سربازی که در آستانه انقلاب در پادگان لویزان افسران گارد را به گلوله بست) و کوچه آیت‌الله آشتیانی (عالم بزرگ) به گذر قلی رسید واز آنجا باز هم مستقیم رفت؛ اما دو کوچه مانده به بازار سمت چپ خود را نگاه کنید که کوچه‌ای است با نام آل‌احمد که در نگاه اول خانه‌ای قدیمی را می‌بینید. این کوچه وخانه محل تولد و زندگی جلال آل احمد نویسنده بزرگ معاصر است که بر جدابیت‌های این منطقه افزوده است.
پنجم: میدان شاهپور و بازراچه آن همچنین دارای رستوران‌های معروف و اغذیه فروشی‌های فراوان است. رستوران معروف رفتاری (شعبه اصلی) در این منطقه است، همچنین رستوران نریمان. نزدیکی این دو رستوران ورقابت آن دو باعث می‌شود که با اطمینان می‌توان خوردن خوراکی لذیذ را تجربه کرد. همچنین یکی از قدیمی‌ترین بستنی فروشی‌های تهران به نام ماه نو نیز در این منطقه قرار دارد. البته اولین معجون فروشی تهران هم در گوشه‌ای دیگری از میدان شاهپور است. وجود سفره‌خانه‌ای سنتی به نام شهریار در ضلع جنوبی میدان نیز بر جذابیت‌های این منطقه افزوده است؛ چرا که می‌توان در آنجا هم استراحت کرد وهم از فضای سنتی‌اش لذت برد. داخل بازارچه هم می‌توان چندین اغذیه فروشی یا ساندویچی پیدا کرد. از دیگر مزایای این منطقه نزدیک بودن به مرکز تخصص درمانی تهران است. بیمارستان رازی که مرکز بیماری‌های پوستی است و همچنین بیمارستان فارابی که مرکز تخصص چشم پزشکی است. برای رسیدن به بیمارستان رازی کافی است دویست متر از میدان شاهپور به سمت چهار راه شاهپوررفت و برای رسیدن به بیمارستان فارابی از سمت غرب میدان وارد خیابان شهید فروزش(مهدی خانی-مهدی موش) شد و تا انتها آن را پیمود.
راه رسیدن به شاهپور
برای رسیدن به میدان شاهپور باید مسیر شمال به جنوب خیابان حافظ را طی کرد تا به میدان حسن آباد رسید. بعد از حسن آباد نیز سه ایستگاه تا مقصد فاصله دارید. اگر از جنوب می‌خواهید به این منطقه بیایید هم از طریق خیابان ولیعصر و هم با اتوبوس از انتهای خیابان شاهپور می‌توانید خود را به این محل برسانید. همچنین می‌توان با استفاده از مترو به حسن آباد آمد و بعد از گذشتن از پارک شهر و چهار راه ابوسعید به میدان شاهپور رسید. خیابان وحدت اسلامی از شمال با خیابان‌های حافظ، جنوب شوش، غرب ولیعصر (منطقه‌ای موسوم به امیریه) و شرق خیام (پاچنار) همسایه است.
اینجا میدان شاهپور است جایی که می‌توان خرید با طعم تاریخ تهران قدیم را تجربه کرد و لذت برد.