دنیا با چرخ های ولیچر نانسی برگر می چرخد - ۷ دی ۹۱
علی موقر
«اگر ما می‌توانیم پس شما هم می‌توانید.» جمله‌ای است که لابه‌لای اولین جملات صفحه اینترنتی نانسی و نیت برگر Nancy and Nate Berger با عنوان راهنمای جهانگردان دارای معلولیت به چشم می‌خورد. نانسی پنجاه و دو ساله است و از ویلچر استفاده می‌کند. او برای حمام رفتن، لباس پوشیدن، توالت رفتن و جابه‌جا شدن به کمک احتیاج دارد. نانسی ترجیح می‌داده گوریل را در زیستگاه طبیعی آن ببیند نه در باغ وحش، همین بهانه کافی بوده تا یکی از برنامه‌های سفر این زوج جنگل‌های انبوه اوگاندا باشد. اوگاندا یکی از پنجاه و هشت کشوری است که نانسی همراه با همسرش به آنها سفر کرده است. آلمان، ایتالیا، یونان، برزیل، شیلی، ایسلند، مراکش، ترکیه، امارات، نامیبیا، کنیا، برمه و... در این لیست متنوع قرار دارند.
نانسی برگر می‌گوید: «همه‌ مردم مسافرت را دوست دارند، اما اگر معلول باشی این مساله برایت یک رویا خواهد بود. چند دو جین عکس از کشورهای مختلف و اطلاعات همراه آنکه توی این سایت قرار داده شده است به شما این ایده و جسارت را می‌دهد که برای مسافرتتان برنامه‌ریزی کنید و آن را عملی سازید. سایتی که ما راه‌اندازی کرده‌ایم حاصل بیست و پنج سال تجربه مسافرت با ویلچر است و اطلاعاتی را در دسترس کاربران قرار می‌دهد تا با مشکلات این سفرها و راه‌حل‌های آنها آشنا شوند.»
اغلب افراد با ناتوانی‌های جسمی وقتی درباره مسافرت فکر می‌کنند مسائل مختلفی ذهنشان را درگیر می‌کند؛ اینکه نتوانند توالت یا حمام پیدا کنند، در جای مناسبی اقامت کنند، یک همیار پیدا کنند و مشکلاتی از این دست. این دغدغه‌هاست که باعث می‌شود معلولان به دور شدن از خانه فکر هم نکنند. برخی نیز از این بابت که ممکن است باعث دردسر و زحمت دیگران شوند می‌ترسند و احساس شرم می‌کنند. نانسی معتقد است این مسائل تا وقتی غیر قابل حل باقی می‌مانند که فرد معلول در خانه‌اش بماند.
برنامه‌ریزی و اقدام برای سفر باعث می‌شود تا شهامت فرد معلول زیاد شود. تنها مساله اینجاست که باید برای سفرمان برنامه داشته باشیم. مهم این است که برنامه زمانبندی به چه صورت مرتب شده باشد، اقامتگاه‌های مناسب‌ کدام‌ها هستند و چطور می‌توان برای اقامت در آنها اقدام کرد و جزئیاتی از این دست که با صرف وقت و دقت می‌توان تا حد زیادی آنها را پیش‌بینی کرد. نکته اینجاست که اگر شما بخواهید کاری را انجام دهید، توانایی انجام دادن آن را نیز به دست می‌آورید. این تنها کلیدی است که رویای سفر معلولان را عملی می‌سازد.
نکته مهم دیگری که از تجربیات سفرهای ماجراجویانه معلولان به شمار می‌رود این است که ترسیدن یا خجالت کشیدن به هیچ وجه دلیل خوبی برای از دست دادن یک سفر لذت‌بخش نیست، بلکه درست برعکس آنچه تصور می‌شود اتفاق می‌افتد. غریبه‌ها و بومیان در برخورد با یک مسافر معلول، اراده، شجاعت و توانایی او را به واقع می‌ستایند. تجربه نشان داده است که هر فردی که در کنار شما ایستاده است یا قدم می‌زند می‌تواند یک همیار به حساب بیاید. مردم بسیار خوشحال خواهند شد اگر بتوانند به شما کمک کنند و کاری کنند تا بتوانید از سفرتان لذت بیشتری ببرید. خواهید دید که حتی پیشنهادهای دوستی زیادی است که به سوی شما سرازیر می‌شود و این یک مساله درونی است؛ چرا که هر کسی از آشنا شدن با یک انسان خودساخته و منحصر به فرد، خوشوقت خواهد شد.
در سایت نانسی برگر محلی قرار داده شده تا امکان تماس و پرسش و پاسخ با کاربران فراهم باشد و شخصا سوالات خود را با او در میان بگذارند. توصیه‌ها و نکات کلی را که او به تجربه با آنها در طول سفر برخورد داشته است در خلال گزارش‌ها و شرح‌هایی که از آن سفر ذکر کرده است، با مخاطبان خود در میان می‌گذارد. مثلا اینکه تاکسی‌ها کمتر برای یک فرد روی ویلچر ترمز می‌کنند. این مساله بیشتر به این خاطر است که تصور نادرستی از جابه‌جا کردن ویلچر و به زعم خود تبعات آن دارند، شخصا خود را ناتوان یا کم‌اطلاع می‌دانند و ترجیح می‌دهند تا خود را در معرض این مساله قرار ندهند. نانسی توصیه می‌کند که معمولا از محل اقامت خود یا نگهبانی موزه و بنای تاریخی که بازدید کرده‌‌اید یا ایستگاه‌هایی که تاکسی‌ها در آن توقف کرده‌اند درخواست تاکسی کنید. این کار باعث می‌شود تا مستقیما با راننده تاکسی گفت‌وگو کنید و شرایط را برای او توضیح دهید. معمولا رانندگان بعد از سوار کردن شما متوجه می‌شوند که این کار چندان که فکر می‌کرده‌اند دشوار نبوده است. با کمی هزینه اضافه که پرداخت می‌کنید حتی خوشحال خواهند شد که شماره تلفن‌شان را در اختیار شما بگذارند تا باز هم مسافر آنها باشید.
هنگام اقامت در هتل قبلا از شرایط آن اطلاع داشته باشید تا مکان استقرار شما از هر نظر مطمئن و راحت باشد. اما در صورتی که شهر محل اقامت شما استانداردهای لازم را ندارد قبل از اینکه فرم پذیرش را پر کنید شرایط را برای مسوول پذیرش توضیح دهید. از او درخواست کنید فضایی که در اتاق و یا حمام و دستشویی احتیاج دارید تا ویلچرتان به راحتی در آن بچرخد را بررسی کند. ذهن او را روشن کنید که برای استفاده از توالت احتیاج به محلی دارید که تکیه‌گاه دستان خود کنید. مسلما در هتل‌هایی که مناسب‌سازی نشده است چنین دستگیره‌هایی در کنار توالت وجود ندارد، اما می‌توانید شرایط را برای او تشریح کنید تا خود را در وضعیت شما تصور کند. در صورتی که فاصله وان حمام با توالت به اندازه‌ای است که می‌شود از لبه وان به عنوان دستگیره کمک گرفت، شرایط شما برآورده شده است. اگر دستشویی با یک پله از کف حال بالا می‌آید وسیله‌ای به عنوان رمپ در اختیار شما قرار دهد و...در طبیعت‌گردی به خاطر شرایط طبیعی و مسائل پیش‌بینی نشده قطعا به کمک و همیار احتیاج خواهید داشت. نانسی در این گزارش‌ها می‌نویسد که در جنگل‌های اوگاندا وسیله‌ای ساده ساخته‌اند تا روی آن بنشیند و چهار مرد بتوانند این صندلی را با دست بلند کنند، که برای اینکار به آنها دستمزد پرداخت می‌کرده است. در عین حال یادداشت می‌کند که در جنگل‌های تایلند توانسته است از ویلچر خود استفاده کند و البته از بومیان محلی نیز کمک‌های زیادی گرفته که کاملا دوستانه و داوطلبانه بوده است. در هر صورت سفر نمی‌تواند کاملا قابل پیش‌بینی باشد و گاهی لذت سفر در همین نهفته است. مهم‌ترین مساله این است که بخواهیم سفر کنیم، باقی همه جزئیات هستند.