بازار کهنه فروش‌ها در دنیای نو - ۹ آذر ۹۱
سایت eBay را باید پدر همه فروشگاه‌های اینترنتی و به خصوص آنها که اجناس کارکرده می‌فروشند دانست. گفته می‌شود eBay تنها در سال ۲۰۰۶، حدود ۵۰ میلیارد دلار مبادلات مختلف را امکان‌پذیر کرد، که اگر این سایت وجود نداشت، تقریبا هیچ یک از این معاملات انجام نمی‌شد. بخش زیادی از کالاهایی که در این وب‌سایت به فروش می‌رسد و برای مدیران آن درآمد حاصل می‌کند، اجناس دست دوم و کارکرده است. اجناسی که صاحبان آنها به دلایلی مایل به فروششان هستند و به دنبال مشتری مناسب می‌گردند. در شرایط جدید که قیمت کالاهای نو و دست اول به دلایل عدیده‌ای از جمله بالارفتن قیمت دلار و تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان روز به روز گران‌تر می‌شود، موجی از رونق به بازار کالاهای دست دوم رسیده است، به گونه‌ای که بسیاری از افراد که دیگر توان خرید از بازار اصلی را ندارند، در گوشه و کنار دنیای واقعی و مجازی دنبال فروش اجناس کارکرده هستند.
سایت eBay را باید پدر همه فروشگاه‌های اینترنتی و به خصوص آنها که اجناس کارکرده می‌فروشند دانست. گفته می‌شود eBay تنها در سال ۲۰۰۶، حدود ۵۰ میلیارد دلار مبادلات مختلف را امکان‌پذیر کرد، که اگر این سایت وجود نداشت، تقریبا هیچ یک از این معاملات انجام نمی‌شد. بخش زیادی از کالاهایی که در این وب‌سایت به فروش می‌رسد و برای مدیران آن درآمد حاصل می‌کند، اجناس دست دوم و کارکرده است. اجناسی که صاحبان آنها به دلایلی مایل به فروششان هستند و به دنبال مشتری مناسب می‌گردند. در شرایط جدید که قیمت کالاهای نو و دست اول به دلایل عدیده‌ای از جمله بالارفتن قیمت دلار و تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان روز به روز گران‌تر می‌شود، موجی از رونق به بازار کالاهای دست دوم رسیده است، به گونه‌ای که بسیاری از افراد که دیگر توان خرید از بازار اصلی را ندارند، در گوشه و کنار دنیای واقعی و مجازی دنبال فروش اجناس کارکرده هستند.
در این شرایط و با توجه به اینکه یک بازار مشخص و ساماندهی شده قابل دسترس برای ارائه و خرید این نوع کالاها در همه زمینه‌ها نیست، فروشگاه‌های اینترنتی برای وصل کردن فروشندگان و خریداران این کالاها می‌توانند بهترین و بیشترین موفقیت‌ها را کسب کنند. نگاهی به تجربه موفق راه‌اندازی این فروشگاه اینترنتی در آمریکا، می‌تواند شناخت بهتری از تجارت الکترونیک با کالاهای کار کرده به ما بدهد: تاسیس شرکت eBay توسط آقای پیرامیدیار انجام شده که یک ایرانی تبار است و در کشور آمریکا زندگی می‌کند. همسر پیر که در کار بازاریابی برای جعبه‌های شکلاتی به نام PEZ بود از پیر به‌عنوان یک پیشنهاد درخواست کرد که برای او یک وب‌سایت طراحی کند تا در آن بتواند اطلاعات این محصولات را به نمایش بگذارد و آنها را به فروش برساند.
مورد مصرف این جعبه‌های شکلات برای افراد کلکسیونری بود که به شخصیت‌هایی که عکسشان روی این جعبه‌ها کشیده می‌شد علاقه داشتند. در نتیجه امکان داشت که این افراد بخواهند بر سر خرید یک جعبه شکلات با هم رقابت کنند. به همین دلیل موضوع حراجی مطرح شد که در آن برای خرید هر کدام از این جعبه‌ها، مشتریان می‌توانستند پیشنهادی بدهند و هرکسی که بیشترین پیشنهاد را می‌داد، برنده آن جعبه می‌شد و در ازای پرداخت مبلغ پیشنهادی‌اش، آن را می‌خرید. این اتفاقات در سال ۱۹۹۶ یعنی 16 سال قبل به وقوع پیوستند، تا اینکه امروز فروشگاه eBay به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی جهان مطرح شده است. هر روز نزدیک به 50 میلیون کالای مختلف برای فروش بر روی این سایت قرار می‌گیرند و شغل حدود ۵۰۰ هزار نفر در جهان از طریق eBay تامین شده است، این به غیر از حدود 12 هزار نفری است که مستقیما در این سایت کار می‌کنند. روش‌های فروش در این فروشگاه اینترنتی چندین گونه است که در ادامه می‌آید:
۱ حراجی الکترونیکی: فروشنده، یک کالا را روی وب‌گاه قرار می‌دهد، سپس یک قیمت پایه برای حراجی آن تعیین می‌کند و نیز یک زمان مشخص را برای اتمام زمان حراجی اعلام می‌کند که در پایان آن به بیشترین قیمت پیشنهادی کالا تحویل داده می‌شود.
2 همین حالا بخرید: علاوه بر اینکه کسی قیمت پایه‌ای را برای حراج کالایش تعیین می‌کند، می‌تواند یک قیمت ثابت را معرفی کند که هر کسی که خواست بدون شرکت در حراجی با پرداخت آن قیمت صاحب کالا شود.
۳ همین حالا بخواهید (مطرح کردن نیازها): در این سیستم، برای مثال یک مشتری اعلام می‌کند که حاضر است یک ماشین با فلان مدل و فلان قیمت خریداری کند، سپس فروشندگان در میان مشتریان جستجو می‌کنند و فردی که مناسب کالایشان است پیدا می‌کنند و در این صورت کالا را به او می‌فروشند، اما در ایران چنین فروشگاهی که نه‌تنها برای خود بلکه برای چند نفر دیگر درآمدزایی بکند، هنوز به وجود نیامده است. با این حال در همین شرایط هم وب‌سایت‌هایی وجود دارند که در زمینه فروش‌های اینترنتی و به خصوص اجناس دست دوم و کارکرده، فعالیت می‌کنند. اما کار آنها هنوز رونق چشمگیری نیافته، با این حال آنها در همین وضعیت مشتریان خود را ولو به صورت اندک هم دارند. وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌هایی مانند «رو به نو»، «ایستگاه»، «همینا»، «تک سبد» و غیره تعدادی از فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی در زمینه خرید و فروش اجناس دست دوم هستند. در بین این وب‌سایت‌ها، «رو به نو» را با آدرس www.roobeno.com که عنوان «بازارچه کالاهای دست دوم» را بر پیشانی خود ثبت کرده است، می‌توان یکی از بهترین وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های الکترونیکی دانست. این فروشگاه اینترنتی با طراحی کردن فضایی ساده برای مخاطبان خود و تفکیک براساس استان‌ها و نوع کالاهایی که قرار است توسط فروشندگان و خریداران رد وبدل شود تلاش کرده راحت‌ترین شکل خرید و فروش و توافق میان طرفین را فراهم کند. در این وب‌سایت، درگاه‌هایی برای فروش انواع موبایل، کامپیوتر، قطعات و لوازم جانبی، صوتی و تصویری، لوازم ورزشی، لوازم و تجهیزات اداری، زیورآلات، عتیقه و کلکسیون، تزیینات، خودرو و لوازم جانبی آن، موتورسیکلت، لوازم صنفی و صنعتی، فرش، قالی و موکت، ساختمان و املاک، لباس و پوشاک، ظروف و اثاثیه و لوازم متفرقه وجود دارد. علاوه بر این مخطبان می‌توانند به تفکیک استان محل اقامت، خود مشتریان و فروشندگان مورد نظرشان را پیدا کنند. طراحان این وب‌سایت در معرفی‌نامه خود نوشته‌اند: «کالاهای دست دوم سرمایه‌های پنهان شما هستند. نبود رسانه‌ای مطمئن برای تبادل کالاهای دست دوم در گذشته، سبب می‌شد که اکثر این سرمایه‌ها دور ریخته یا در پستوخانه‌ها مستعمل شوند و در عوض کالاهای به ظاهر نو با چند برابر قیمت جایگزین آنها شوند. این تارنما به شما امکان می‌دهد که در هر جای ایران که هستید با ساده‌ترین روش کالاهای دست دوم خود را به قیمت مناسب و منصفانه به عرصه نمایش بگذارید و خود نیز از کالاهای دست دوم دیگران به راحتی بهره‌مند شوید.»
آنها ابراز امیدواری کرده‌اند که سایتشان در نهایت موجب، حفاظت و حمایت از محیط زیست، کاهش ترافیک شهری، صرفه‌جویی در منابع تولید، جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه، ایجاد ارتباط مستقیم و بدون واسطه میان خریدار و فروشنده کالای دست دوم، جلوگیری از اتلاف وقت، صرفه‌جویی در هزینه خرید مخاطبانشان شود.
با این حال هم این وب‌سایت و هم دیگر فروشگاه‌های اینترنتی کاستی‌ها و ایرادهایی دارند که راه رسیدنشان به قله موفقیت و کارایی در حد و اندازه‌های معقول را سد می‌کند. برخی از این ایراد‌ها به خود وب‌سایت‌ها برمی‌گردد و برخی دیگر از مشکلات دنیای اینترنت در ایران است. این سایت‌ها نه آنقدر معروف و شناخته شده‌اند که به انتخاب برتر مخاطبان بدل شوند و نه آنقدر بیننده و کاربر دارند که کسی بتواند با خیال راحت کالای مورد علاقه‌اش را در آن جست‌وجو کند، از سویی راهکاری برای اعلام پایان حراج یا به فروش رسیدن یک کالای خاص نیز در این وب‌سایت در نظر گرفته نشده است به همین دلیل نیز در بسیاری موارد مخاطبان با آگهی‌هایی روبه‌رو می‌شوند که گاه ماه‌ها از تاریخ انتشارشان می‌گذرد، اما همچنان در صفحه اول این فروشگاه‌های اینترنتی دیده می‌شود.
از سویی دیگر به دلیل جدی و همه‌گیر نبودن تجارت و پرداخت الکترونیک در میان بسیاری از کاربران اینترنتی و عدم‌اعتماد بخش زیادی از مردم به این گونه خرید‌ها، هنوز نمی‌توان به صورت مستقیم و بدون نیاز به رودر رو شدن فروشنده و خریدار کالایی را مبادله کرد. در حقیقت، این وب سایت‌ها باب آشنایی را برای چانه‌زنی‌های رودرو برای کاربران ایرانی فراهم می‌کنند.
اما در این شرایط اینترنتی، باید همین را هم غنیمت شمرد و جدی گرفت، البته معلوم است برخی از کابران هم این نکات را جدی گرفته‌اند، از آن رو که در این وب‌سایت‌ها، آگهی همه مدل کالایی دیده می‌شود، از فروش خودورهایی چون پراید و پژو و بی ام دبلیو کلاسیک تا چوب اسکی و میز نهار‌خوری و میز عسلی 10 هزار تومانی. اگر چه از آمار معاملاتی که این وب‌سایت‌ها به صورت روزانه اطلاعاتی در دست نیست، اما همین که فروشنده یا خریداری می‌توانند به صورت رایگان جنس مورد نظر خود در دنیای لایتناهی اینترنت خرید یا فروش کنند خودش نعمتی است.
در این شرایط و با توجه به اینکه یک بازار مشخص و ساماندهی شده قابل دسترس برای ارائه و خرید این نوع کالاها در همه زمینه‌ها نیست، فروشگاه‌های اینترنتی برای وصل کردن فروشندگان و خریداران این کالاها می‌توانند بهترین و بیشترین موفقیت‌ها را کسب کنند. نگاهی به تجربه موفق راه‌اندازی این فروشگاه اینترنتی در آمریکا، می‌تواند شناخت بهتری از تجارت الکترونیک با کالاهای کار کرده به ما بدهد: تاسیس شرکت eBay توسط آقای پیرامیدیار انجام شده که یک ایرانی تبار است و در کشور آمریکا زندگی می‌کند. همسر پیر که در کار بازاریابی برای جعبه‌های شکلاتی به نام PEZ بود از پیر به‌عنوان یک پیشنهاد درخواست کرد که برای او یک وب‌سایت طراحی کند تا در آن بتواند اطلاعات این محصولات را به نمایش بگذارد و آنها را به فروش برساند.
مورد مصرف این جعبه‌های شکلات برای افراد کلکسیونری بود که به شخصیت‌هایی که عکسشان روی این جعبه‌ها کشیده می‌شد علاقه داشتند. در نتیجه امکان داشت که این افراد بخواهند بر سر خرید یک جعبه شکلات با هم رقابت کنند. به همین دلیل موضوع حراجی مطرح شد که در آن برای خرید هر کدام از این جعبه‌ها، مشتریان می‌توانستند پیشنهادی بدهند و هرکسی که بیشترین پیشنهاد را می‌داد، برنده آن جعبه می‌شد و در ازای پرداخت مبلغ پیشنهادی‌اش، آن را می‌خرید. این اتفاقات در سال ۱۹۹۶ یعنی 16 سال قبل به وقوع پیوستند، تا اینکه امروز فروشگاه eBay به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی جهان مطرح شده است. هر روز نزدیک به 50 میلیون کالای مختلف برای فروش بر روی این سایت قرار می‌گیرند و شغل حدود ۵۰۰ هزار نفر در جهان از طریق eBay تامین شده است، این به غیر از حدود 12 هزار نفری است که مستقیما در این سایت کار می‌کنند. روش‌های فروش در این فروشگاه اینترنتی چندین گونه است که در ادامه می‌آید:
۱ حراجی الکترونیکی: فروشنده، یک کالا را روی وب‌گاه قرار می‌دهد، سپس یک قیمت پایه برای حراجی آن تعیین می‌کند و نیز یک زمان مشخص را برای اتمام زمان حراجی اعلام می‌کند که در پایان آن به بیشترین قیمت پیشنهادی کالا تحویل داده می‌شود.
2 همین حالا بخرید: علاوه بر اینکه کسی قیمت پایه‌ای را برای حراج کالایش تعیین می‌کند، می‌تواند یک قیمت ثابت را معرفی کند که هر کسی که خواست بدون شرکت در حراجی با پرداخت آن قیمت صاحب کالا شود.
۳ همین حالا بخواهید (مطرح کردن نیازها): در این سیستم، برای مثال یک مشتری اعلام می‌کند که حاضر است یک ماشین با فلان مدل و فلان قیمت خریداری کند، سپس فروشندگان در میان مشتریان جستجو می‌کنند و فردی که مناسب کالایشان است پیدا می‌کنند و در این صورت کالا را به او می‌فروشند، اما در ایران چنین فروشگاهی که نه‌تنها برای خود بلکه برای چند نفر دیگر درآمدزایی بکند، هنوز به وجود نیامده است. با این حال در همین شرایط هم وب‌سایت‌هایی وجود دارند که در زمینه فروش‌های اینترنتی و به خصوص اجناس دست دوم و کارکرده، فعالیت می‌کنند. اما کار آنها هنوز رونق چشمگیری نیافته، با این حال آنها در همین وضعیت مشتریان خود را ولو به صورت اندک هم دارند. وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌هایی مانند «رو به نو»، «ایستگاه»، «همینا»، «تک سبد» و غیره تعدادی از فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی در زمینه خرید و فروش اجناس دست دوم هستند. در بین این وب‌سایت‌ها، «رو به نو» را با آدرس www.roobeno.com که عنوان «بازارچه کالاهای دست دوم» را بر پیشانی خود ثبت کرده است، می‌توان یکی از بهترین وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های الکترونیکی دانست. این فروشگاه اینترنتی با طراحی کردن فضایی ساده برای مخاطبان خود و تفکیک براساس استان‌ها و نوع کالاهایی که قرار است توسط فروشندگان و خریداران رد وبدل شود تلاش کرده راحت‌ترین شکل خرید و فروش و توافق میان طرفین را فراهم کند. در این وب‌سایت، درگاه‌هایی برای فروش انواع موبایل، کامپیوتر، قطعات و لوازم جانبی، صوتی و تصویری، لوازم ورزشی، لوازم و تجهیزات اداری، زیورآلات، عتیقه و کلکسیون، تزیینات، خودرو و لوازم جانبی آن، موتورسیکلت، لوازم صنفی و صنعتی، فرش، قالی و موکت، ساختمان و املاک، لباس و پوشاک، ظروف و اثاثیه و لوازم متفرقه وجود دارد. علاوه بر این مخطبان می‌توانند به تفکیک استان محل اقامت، خود مشتریان و فروشندگان مورد نظرشان را پیدا کنند. طراحان این وب‌سایت در معرفی‌نامه خود نوشته‌اند: «کالاهای دست دوم سرمایه‌های پنهان شما هستند. نبود رسانه‌ای مطمئن برای تبادل کالاهای دست دوم در گذشته، سبب می‌شد که اکثر این سرمایه‌ها دور ریخته یا در پستوخانه‌ها مستعمل شوند و در عوض کالاهای به ظاهر نو با چند برابر قیمت جایگزین آنها شوند. این تارنما به شما امکان می‌دهد که در هر جای ایران که هستید با ساده‌ترین روش کالاهای دست دوم خود را به قیمت مناسب و منصفانه به عرصه نمایش بگذارید و خود نیز از کالاهای دست دوم دیگران به راحتی بهره‌مند شوید.»
آنها ابراز امیدواری کرده‌اند که سایتشان در نهایت موجب، حفاظت و حمایت از محیط زیست، کاهش ترافیک شهری، صرفه‌جویی در منابع تولید، جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه، ایجاد ارتباط مستقیم و بدون واسطه میان خریدار و فروشنده کالای دست دوم، جلوگیری از اتلاف وقت، صرفه‌جویی در هزینه خرید مخاطبانشان شود.
با این حال هم این وب‌سایت و هم دیگر فروشگاه‌های اینترنتی کاستی‌ها و ایرادهایی دارند که راه رسیدنشان به قله موفقیت و کارایی در حد و اندازه‌های معقول را سد می‌کند. برخی از این ایراد‌ها به خود وب‌سایت‌ها برمی‌گردد و برخی دیگر از مشکلات دنیای اینترنت در ایران است. این سایت‌ها نه آنقدر معروف و شناخته شده‌اند که به انتخاب برتر مخاطبان بدل شوند و نه آنقدر بیننده و کاربر دارند که کسی بتواند با خیال راحت کالای مورد علاقه‌اش را در آن جست‌وجو کند، از سویی راهکاری برای اعلام پایان حراج یا به فروش رسیدن یک کالای خاص نیز در این وب‌سایت در نظر گرفته نشده است به همین دلیل نیز در بسیاری موارد مخاطبان با آگهی‌هایی روبه‌رو می‌شوند که گاه ماه‌ها از تاریخ انتشارشان می‌گذرد، اما همچنان در صفحه اول این فروشگاه‌های اینترنتی دیده می‌شود.
از سویی دیگر به دلیل جدی و همه‌گیر نبودن تجارت و پرداخت الکترونیک در میان بسیاری از کاربران اینترنتی و عدم‌اعتماد بخش زیادی از مردم به این گونه خرید‌ها، هنوز نمی‌توان به صورت مستقیم و بدون نیاز به رودر رو شدن فروشنده و خریدار کالایی را مبادله کرد. در حقیقت، این وب سایت‌ها باب آشنایی را برای چانه‌زنی‌های رودرو برای کاربران ایرانی فراهم می‌کنند.
اما در این شرایط اینترنتی، باید همین را هم غنیمت شمرد و جدی گرفت، البته معلوم است برخی از کابران هم این نکات را جدی گرفته‌اند، از آن رو که در این وب‌سایت‌ها، آگهی همه مدل کالایی دیده می‌شود، از فروش خودورهایی چون پراید و پژو و بی ام دبلیو کلاسیک تا چوب اسکی و میز نهار‌خوری و میز عسلی 10 هزار تومانی. اگر چه از آمار معاملاتی که این وب‌سایت‌ها به صورت روزانه اطلاعاتی در دست نیست، اما همین که فروشنده یا خریداری می‌توانند به صورت رایگان جنس مورد نظر خود در دنیای لایتناهی اینترنت خرید یا فروش کنند خودش نعمتی است.
ارسال نظر