تاثیر ظروف غذا بر سلامتی انسان
عاطفه چهره‌گشا
ملامین، چینی، آرکوپال، پیرکس و بلور. اینها اجزای لاینفک آشپزخانه‌های امروزی هستند، البته هستند خانم‌هایی که هنوز هم اصالت چینی را با چیز دیگری عوض نمی‌کنند یا آنهایی که دوست دارند با چند کاسه و بشقاب سفالی، رنگ و لعاب سنت را به زندگی مدرن امروزی تزریق کنند. در عوض بعضی هم از خیر هرچه سنت و نوستالژی است به‌راحتی گذشته‌اند و با سر به استقبال مدرنیته رفته‌اند و حتی سر میز غذا هم راحتی را با چیزی عوض نمی‌کنند و به استقبال یک‌بار مصرف‌ها می‌روند. از هر دسته که هستید، فراموش نکنید جنس و کیفیت ظرفی که در آن غذا می‌خورید، اگر از طعم و کیفیت غذا مهم‌تر نباشد، بی‌اهمیت‌تر هم نیست، پس این نکات را در انتخاب ظرف غذایتان به خاطر داشته باشید.
ملامین، چینی، آرکوپال، پیرکس و بلور. اینها اجزای لاینفک آشپزخانه‌های امروزی هستند، البته هستند خانم‌هایی که هنوز هم اصالت چینی را با چیز دیگری عوض نمی‌کنند یا آنهایی که دوست دارند با چند کاسه و بشقاب سفالی، رنگ و لعاب سنت را به زندگی مدرن امروزی تزریق کنند. در عوض بعضی هم از خیر هرچه سنت و نوستالژی است به‌راحتی گذشته‌اند و با سر به استقبال مدرنیته رفته‌اند و حتی سر میز غذا هم راحتی را با چیزی عوض نمی‌کنند و به استقبال یک‌بار مصرف‌ها می‌روند. از هر دسته که هستید، فراموش نکنید جنس و کیفیت ظرفی که در آن غذا می‌خورید، اگر از طعم و کیفیت غذا مهم‌تر نباشد، بی‌اهمیت‌تر هم نیست، پس این نکات را در انتخاب ظرف غذایتان به خاطر داشته باشید.
عاطفه چهره‌گشا
ملامین، چینی، آرکوپال، پیرکس و بلور. اینها اجزای لاینفک آشپزخانه‌های امروزی هستند، البته هستند خانم‌هایی که هنوز هم اصالت چینی را با چیز دیگری عوض نمی‌کنند یا آنهایی که دوست دارند با چند کاسه و بشقاب سفالی، رنگ و لعاب سنت را به زندگی مدرن امروزی تزریق کنند. در عوض بعضی هم از خیر هرچه سنت و نوستالژی است به‌راحتی گذشته‌اند و با سر به استقبال مدرنیته رفته‌اند و حتی سر میز غذا هم راحتی را با چیزی عوض نمی‌کنند و به استقبال یک‌بار مصرف‌ها می‌روند. از هر دسته که هستید، فراموش نکنید جنس و کیفیت ظرفی که در آن غذا می‌خورید، اگر از طعم و کیفیت غذا مهم‌تر نباشد، بی‌اهمیت‌تر هم نیست، پس این نکات را در انتخاب ظرف غذایتان به خاطر داشته باشید.
ظروف سفالی
قدیمی‌ترین ظروف سفالی که باستان‌شناسان موفق به یافتن آنها شده‌اند، مربوط به هزاره دهم پیش از میلاد در محدوده بین‌النهرین است. قدیمی‌ترین ظرف سفال ایرانی نیز مربوط به ۸ هزار سال پیش از میلاد است که در روستای گنج‌دره در حوالی کرمانشاه یافته شده است. به هر حال ظروف سفالی را می‌توان قدیمی‌ترین ظروف غذاخوری نامید، ولی این قدمت باعث فراموشی آنها نشده است و هنوز هم به ۲ شکل سنتی سفال و سرامیک استفاده می‌شوند. سفالی که لعاب می‌خورد و مجددا پخته می‌شود به سرامیک تبدیل می‌شود و امروزه این ظروف سرامیکی هستند که به‌عنوان ظروف غذاخوری استفاده می‌شوند و ظروف سفالی بیشتر جنبه تزئینی دارند، چون سفال اگر لعاب نداشته باشد، چربی و رطوبت را پس می‌دهد. برای تهیه این ظروف معمولا از خاک کائولن به‌عنوان ماده اولیه به همراه مقداری کاه و شن به‌عنوان چسب استفاده می‌شود. این مواد با آب مخلوط می‌شوند و ترکیب حاصل به شکل ظرف مورد نظر درمی‌آید و سپس در کوره‌ای با حرارت حدود ۸۰۰ درجه به مدت ۸ ساعت عملیات پخت صورت می‌گیرد. سپس کوره خاموش می‌شود و ظروف شب تا صبح همانجا می‌ماند و به‌آرامی خنک می‌شود. بعد از این مرحله با کمک اکسیدهای رنگی فلزات آهن و آلومینیوم و مس و سرب، لعاب روی ظرف قرار می‌گیرد و مجددا عملیات پخت تکرار می‌شود. ظرفی که به این ترتیب تهیه شده چون در درجه حرارت ۸۰۰ درجه پخته شده، توان تحمل حرارت بالایی دارد به‌طوری که بعضی از ظروف سرامیک را می‌توان در ماکروفر یا روی شعله ملایم قرار داد. اما کارشناسان هشدار می‌دهند در استفاده از ظروف سفالی و سرامیک، باید از استفاده از ظروف آبی‌رنگ به‌عنوان ظروف غذاخوری پرهیز کرد، چون این ظروف دارای ترکیبات سربی هستند و احتمال بروز مسمومیت غذایی را افزایش می‌دهند. از محاسن این ظروف می‌توان به سبک بودن آنها نسبت به چینی‌ها و همچنین قیمت کمترشان نسبت به ظروف چینی و کریستال اشاره کرد.
ظروف آلومینیومی
ظروف آلومینیومی سبک هستند و به خوبی گرما را انتقال می‌دهند. بیشتر از نیمی از ظروف پخت و پز که امروزه به کار برده می‌شوند، آلومینیومی هستند. بعضی شواهد حاکی از آن است که آلومینیوم در درازمدت باعث بیماری آلزایمر می‌شود البته این رابطه هنوز کاملا به اثبات نرسیده است. بعضی نظریه‌ها نیز مطرح است که جوش آوردن آب در کتری‌های آلومینیومی می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی همچون زخم معده، کولیت، خشکی دهان، یبوست و تغییر رنگ زبان شود. افرادی که هرروز از ظروف آلومینیومی پوشش داده نشده برای پخت و پز و نگهداری مواد غذایی استفاده می‌کنند، تقریبا 5/3 میلی گرم آلومینیوم در روز وارد بدن خود می‌کنند. هر چه غذا بیشتر در این ظروف پخته یا نگهداری شود، مقدار آلومینیوم وارد شده به آن بیشتر می‌شود. البته سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که بزرگسالان می‌توانند بیشتر از 50 میلیگرم آلومینیوم را در روز بدون هیچ ضرری دریافت کنند، زیرا بسیاری از داروهای معمول حاوی آلومینیوم هستند، مثلا یک عدد قرص آنتی اسید حاوی 50 میلی گرم و یک قرص آسپیرین حاوی 20-10 میلی گرم آلومینیوم است. سبزیجات برگی شکل و غذاهای اسیدی یا نمکی همچون گوجه فرنگی، مرکبات و ریواس اگر در ظروف آلومینیومی قرار داده شوند، بیشترین آلومینیوم را به خود جذب می‌کنند و باعث می‌شوند آلومینیوم به مقدار زیاد وارد غذا شود. همچنین باعث می‌شوند روی این ظروف حالت سوراخ سوراخ بگیرد، بنابراین پختن این مواد در ظروف آلومینیومی توصیه نمی‌شود. برای جلوگیری از وارد شدن آلومینیوم به غذا، از نگهداری مواد غذایی در ظروف آلومینیومی پوشش‌داده‌نشده باید اجتناب کرد. در بعضی مناطق، آب حاوی مواد معدنی و قلیا بوده که ممکن است روی سطح ظروف آلومینیومی رسوب کند. پختن غذاهای اسیدی، نمکی یا قلیایی در ظروف آلومینیومی می‌تواند باعث سیاه شدن این ظروف شود، البته تغییر رنگ و لکه‌دار شدن این ظروف روی کیفیت پخت غذا تاثیری ندارد. برای برطرف کردن رنگ یا لکه، غوطه ور کردن ظرف در محلول آب و آب لیمو یا سرکه مفید است. دکترمحمد امین محمدی‌فر، کارشناس تغذیه معتقد است: استفاده از ظروف آلومینیومی باعث ورود مقادیر زیادی آلومینیوم در هر وعده غذایی می‌شود و افزایش نامطلوب میزان آلومینیوم در رژیم غذایی باعث بروز اختلال در سیستم عصبی، کم‌خونی، افزایش خطر ابتلابه آلزایمر، اختلال در متابولیسم استخوان، مسمومیت کلیه، کبد و التهاب مفاصل می‌شود.
ظروف مسی
مس گرما را به‌خوبی هدایت می‌کند و با آن به‌راحتی می‌توان دمای پخت و پز را کنترل کرد. تنها با دادن حرارت کم تا متوسط می‌توان بهترین نتیجه را از آن گرفت. ظروف برنجی هم از مس و روی ساخته شده‌اند که کمتر به کار می‌روند.
مقادیر اندک مس برای سلامتی مفید است، ولی مقادیر زیاد آن می‌تواند مسمومیت‌زا باشد. مس با غذاهای اسیدی واکنش می‌دهد و به این خاطر ظروف مسی را معمولا با لایه‌ای از یک فلز دیگرمثل قلع یا استیل یا نیکل می‌پوشانند تا از ورود مس به غذا جلوگیری شود. این لایه در هنگام پخت و پز به مقدار کم در غذا حل می‌شود، به خصوص اگر غذاهای اسیدی برای مدت طولانی در این ظروف پخته یا نگهداری شوند. لذا از پختن غذاهای اسیدی در ظروف مسی پوشش داده نشده باید اجتناب کرد. همچنین با خراشیدن یا ساییدن این ظروف در هنگام شست‌وشو، لایه پوششی محافظ از بین می‌رود. از خراشیدن این ظروف باید خودداری نمود و در ظروفی که لایه پوششی آنها از بین رفته نباید پخت و پز کرد. سازمان غذا و دارو (FDA) در مورد مصرف ظروف مسی بدون پوشش هشدار داده است، زیرا این فلز هنگامی که در مقادیر زیاد وارد غذا می‌شود باعث تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود.
ملامین، چینی، آرکوپال، پیرکس و بلور. اینها اجزای لاینفک آشپزخانه‌های امروزی هستند، البته هستند خانم‌هایی که هنوز هم اصالت چینی را با چیز دیگری عوض نمی‌کنند یا آنهایی که دوست دارند با چند کاسه و بشقاب سفالی، رنگ و لعاب سنت را به زندگی مدرن امروزی تزریق کنند. در عوض بعضی هم از خیر هرچه سنت و نوستالژی است به‌راحتی گذشته‌اند و با سر به استقبال مدرنیته رفته‌اند و حتی سر میز غذا هم راحتی را با چیزی عوض نمی‌کنند و به استقبال یک‌بار مصرف‌ها می‌روند. از هر دسته که هستید، فراموش نکنید جنس و کیفیت ظرفی که در آن غذا می‌خورید، اگر از طعم و کیفیت غذا مهم‌تر نباشد، بی‌اهمیت‌تر هم نیست، پس این نکات را در انتخاب ظرف غذایتان به خاطر داشته باشید.
ظروف سفالی
قدیمی‌ترین ظروف سفالی که باستان‌شناسان موفق به یافتن آنها شده‌اند، مربوط به هزاره دهم پیش از میلاد در محدوده بین‌النهرین است. قدیمی‌ترین ظرف سفال ایرانی نیز مربوط به ۸ هزار سال پیش از میلاد است که در روستای گنج‌دره در حوالی کرمانشاه یافته شده است. به هر حال ظروف سفالی را می‌توان قدیمی‌ترین ظروف غذاخوری نامید، ولی این قدمت باعث فراموشی آنها نشده است و هنوز هم به ۲ شکل سنتی سفال و سرامیک استفاده می‌شوند. سفالی که لعاب می‌خورد و مجددا پخته می‌شود به سرامیک تبدیل می‌شود و امروزه این ظروف سرامیکی هستند که به‌عنوان ظروف غذاخوری استفاده می‌شوند و ظروف سفالی بیشتر جنبه تزئینی دارند، چون سفال اگر لعاب نداشته باشد، چربی و رطوبت را پس می‌دهد. برای تهیه این ظروف معمولا از خاک کائولن به‌عنوان ماده اولیه به همراه مقداری کاه و شن به‌عنوان چسب استفاده می‌شود. این مواد با آب مخلوط می‌شوند و ترکیب حاصل به شکل ظرف مورد نظر درمی‌آید و سپس در کوره‌ای با حرارت حدود ۸۰۰ درجه به مدت ۸ ساعت عملیات پخت صورت می‌گیرد. سپس کوره خاموش می‌شود و ظروف شب تا صبح همانجا می‌ماند و به‌آرامی خنک می‌شود. بعد از این مرحله با کمک اکسیدهای رنگی فلزات آهن و آلومینیوم و مس و سرب، لعاب روی ظرف قرار می‌گیرد و مجددا عملیات پخت تکرار می‌شود. ظرفی که به این ترتیب تهیه شده چون در درجه حرارت ۸۰۰ درجه پخته شده، توان تحمل حرارت بالایی دارد به‌طوری که بعضی از ظروف سرامیک را می‌توان در ماکروفر یا روی شعله ملایم قرار داد. اما کارشناسان هشدار می‌دهند در استفاده از ظروف سفالی و سرامیک، باید از استفاده از ظروف آبی‌رنگ به‌عنوان ظروف غذاخوری پرهیز کرد، چون این ظروف دارای ترکیبات سربی هستند و احتمال بروز مسمومیت غذایی را افزایش می‌دهند. از محاسن این ظروف می‌توان به سبک بودن آنها نسبت به چینی‌ها و همچنین قیمت کمترشان نسبت به ظروف چینی و کریستال اشاره کرد.
ظروف آلومینیومی
ظروف آلومینیومی سبک هستند و به خوبی گرما را انتقال می‌دهند. بیشتر از نیمی از ظروف پخت و پز که امروزه به کار برده می‌شوند، آلومینیومی هستند. بعضی شواهد حاکی از آن است که آلومینیوم در درازمدت باعث بیماری آلزایمر می‌شود البته این رابطه هنوز کاملا به اثبات نرسیده است. بعضی نظریه‌ها نیز مطرح است که جوش آوردن آب در کتری‌های آلومینیومی می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی همچون زخم معده، کولیت، خشکی دهان، یبوست و تغییر رنگ زبان شود. افرادی که هرروز از ظروف آلومینیومی پوشش داده نشده برای پخت و پز و نگهداری مواد غذایی استفاده می‌کنند، تقریبا 5/3 میلی گرم آلومینیوم در روز وارد بدن خود می‌کنند. هر چه غذا بیشتر در این ظروف پخته یا نگهداری شود، مقدار آلومینیوم وارد شده به آن بیشتر می‌شود. البته سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که بزرگسالان می‌توانند بیشتر از 50 میلیگرم آلومینیوم را در روز بدون هیچ ضرری دریافت کنند، زیرا بسیاری از داروهای معمول حاوی آلومینیوم هستند، مثلا یک عدد قرص آنتی اسید حاوی 50 میلی گرم و یک قرص آسپیرین حاوی 20-10 میلی گرم آلومینیوم است. سبزیجات برگی شکل و غذاهای اسیدی یا نمکی همچون گوجه فرنگی، مرکبات و ریواس اگر در ظروف آلومینیومی قرار داده شوند، بیشترین آلومینیوم را به خود جذب می‌کنند و باعث می‌شوند آلومینیوم به مقدار زیاد وارد غذا شود. همچنین باعث می‌شوند روی این ظروف حالت سوراخ سوراخ بگیرد، بنابراین پختن این مواد در ظروف آلومینیومی توصیه نمی‌شود. برای جلوگیری از وارد شدن آلومینیوم به غذا، از نگهداری مواد غذایی در ظروف آلومینیومی پوشش‌داده‌نشده باید اجتناب کرد. در بعضی مناطق، آب حاوی مواد معدنی و قلیا بوده که ممکن است روی سطح ظروف آلومینیومی رسوب کند. پختن غذاهای اسیدی، نمکی یا قلیایی در ظروف آلومینیومی می‌تواند باعث سیاه شدن این ظروف شود، البته تغییر رنگ و لکه‌دار شدن این ظروف روی کیفیت پخت غذا تاثیری ندارد. برای برطرف کردن رنگ یا لکه، غوطه ور کردن ظرف در محلول آب و آب لیمو یا سرکه مفید است. دکترمحمد امین محمدی‌فر، کارشناس تغذیه معتقد است: استفاده از ظروف آلومینیومی باعث ورود مقادیر زیادی آلومینیوم در هر وعده غذایی می‌شود و افزایش نامطلوب میزان آلومینیوم در رژیم غذایی باعث بروز اختلال در سیستم عصبی، کم‌خونی، افزایش خطر ابتلابه آلزایمر، اختلال در متابولیسم استخوان، مسمومیت کلیه، کبد و التهاب مفاصل می‌شود.
ظروف مسی
مس گرما را به‌خوبی هدایت می‌کند و با آن به‌راحتی می‌توان دمای پخت و پز را کنترل کرد. تنها با دادن حرارت کم تا متوسط می‌توان بهترین نتیجه را از آن گرفت. ظروف برنجی هم از مس و روی ساخته شده‌اند که کمتر به کار می‌روند.
مقادیر اندک مس برای سلامتی مفید است، ولی مقادیر زیاد آن می‌تواند مسمومیت‌زا باشد. مس با غذاهای اسیدی واکنش می‌دهد و به این خاطر ظروف مسی را معمولا با لایه‌ای از یک فلز دیگرمثل قلع یا استیل یا نیکل می‌پوشانند تا از ورود مس به غذا جلوگیری شود. این لایه در هنگام پخت و پز به مقدار کم در غذا حل می‌شود، به خصوص اگر غذاهای اسیدی برای مدت طولانی در این ظروف پخته یا نگهداری شوند. لذا از پختن غذاهای اسیدی در ظروف مسی پوشش داده نشده باید اجتناب کرد. همچنین با خراشیدن یا ساییدن این ظروف در هنگام شست‌وشو، لایه پوششی محافظ از بین می‌رود. از خراشیدن این ظروف باید خودداری نمود و در ظروفی که لایه پوششی آنها از بین رفته نباید پخت و پز کرد. سازمان غذا و دارو (FDA) در مورد مصرف ظروف مسی بدون پوشش هشدار داده است، زیرا این فلز هنگامی که در مقادیر زیاد وارد غذا می‌شود باعث تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود.
ارسال نظر