قطب‌نمای قیمت بین‌المللی انرژی - ۱۲ بهمن ۹۱
میثم هاشم‌خانی
گروه اندیشه اقتصاد
بررسی سیر تا پیاز جزئیات پیاده سازی برنامه «کاهش و یا حذف یارانه انرژی» در 20 کشور در حال توسعه (از جمله ایران)، موضوع کتابی 317 صفحه‌ای بود که 6 روز پیش از طرف بانک جهانی منتشر شد. کشورهای مورد بررسی در این کتاب، کشورهایی هستند که از یک طرف با معضل حاد مربوط به سوبسید سنگین انرژی درگیر بوده و از طرف دیگر در فاصله سال‌های 2000 تا 2010، برنامه‌هایی را برای اصلاح قیمت انواع انرژی اجرا کرده‌اند. با مطالعه اجمالی این کتاب، دو نکته کلیدی در مقایسه ایران با آن 19 کشور دیگر خودنمایی می‌کند:

الف) در بین این 19 کشور، فقط یک کشور وجود دارد (نیجریه) که قیمت هر لیتر گازوییل را در سطحی کمتر از نصف قیمت هر لیتر بنزین نگه داشته است. به علاوه در 12 کشور از این 19 کشور، اختلاف قیمت هر لیتر بنزین و هر لیتر گازوییل، کمتر از 20درصد است.
ب) در ۱۶ کشور از این ۱۹ کشور، قیمت‌های بنزین و گازوییل و همین‌طور برق، هر هفته و هر ماه تغییر می‌کند. یعنی اگرچه ممکن است سطح قیمت بنزین و گازوییل و برق در این کشورها پایین بوده و سوبسید زیادی به آن تعلق گیرد، ولی قیمت‌های مذکور در هر ماه متفاوت از ماه قبل تعیین شده و جهت این تغییر قیمت به شکلی است که درصد اختلاف قیمت‌های داخلی با قیمت‌های بین‌المللی کمابیش ثابت بماند.
خلاصه که در بین کشورهای دچار معضل سوبسید انرژی، گویا ایران در کنار سه کشور دیگر (یمن و مصر و آذربایجان)، تنها کشورهایی هستند که حتی نیم‌نگاهی هم به قطب‌نمای قیمت‌های جهانی انرژی ندارند؛ قیمت‌هایی که هر روز و هر هفته تغییر می‌کنند ...