خودروهایی که به سرعت تبدیل به پول می‌شوند

در سال‌هایی که تولید خودرو با تقاضای موجود در بازار تناسبی نداشت، این کالای صنعتی به‌عنوان سرمایه‌ای نقد شونده برای صاحب آن محسوب می‌شد. حال آنکه چند سالی می‌شود نقش خودرو به‌عنوان دارایی کاهش یافته و نقش مصرفی آن افزایش یافته است اما در مورد چرایی تغییر خودرو از کالایی سرمایه‌ای به مصرفی یا بالعکس اظهار نظر‌های مختلفی مطرح است.به‌طوری که برخی از کارشناسان می‌گویند تغییر نقش خودرو از سرمایه‌ای به مصرفی یا بالعکس با فراز‌و‌نشیب‌های بازار خودرو ارتباط مستقیم دارد؛ به‌طوری‌که کاهش و افزایش عرضه و تقاضا در بازار موجب تغییر نقش خودرو در بازار می‌شود. مثلا در سال ۹۱ همزمان با تشدید تحریم‌ها و کاهش عرضه، خودرو حکم کالای سرمایه‌ای پیدا کرد یا مثلا در دوران جنگ تحمیلی خودرو حکم کالای سرمایه‌ای داشت و تا اواسط دهه ۷۰ نیز همچنان این روند ادامه پیدا کرد. این اظهارات در شرایطی است که برخی دیگر نیز معتقدند عامل موثر در سرمایه‌ای بودن خودرو با دخالت خودروسازان در بازار و همچنین عرضه، ارتباط مستقیم داشت.

به‌دلیل اینکه تفاوت قیمت کارخانه و بازار خودروهای داخلی در دورانی بسیار زیاد بود، وزارت صنعت، معدن و تجارت وقت تصمیم گرفت نرخ کارخانه و بازار را به هم نزدیک کند. از همین رو بود که کمیته قیمت‌گذاری خودرو به‌عنوان مرجعی برای تعیین قیمت‌ تشکیل شد. بنابراین قیمت خودرو براساس حاشیه بازار تعیین و این موضوع موجب شد که از اوایل دهه ۸۰ به بعد خودرو تبدیل به کالای مصرفی شود. روند قیمت‌گذاری بر اساس حاشیه بازار تا سال ۱۳۹۰ ادامه داشت و همین موضوع موجب شد که قیمت خودرو در کارخانه و بازار تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشد. با این وجود دولت دهم با آشفتگی بازار خودرو در تصمیمی سازمان حمایت را مسوول قیمت‌گذاری کرد. این سازمان نیز در سه مرحله اقدام به افزایش قیمت خودرو کرد و این موضوع مصادف با روزهای تحریم و کاهش عرضه خودرو در بازار بود. همین موضوع موجب شد که قیمت بازار و کارخانه باز هم فاصله‌ای فاحش پیدا کند و بار دیگر خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شود. کمی بعد از این اما شورای رقابت وارد حیطه قیمت‌گذاری شد و این شورا تاکنون توانسته فاصله قیمتی میان بازار و کارخانه را از بین ببرد. در طول سال‌های اخیر نیز با وجود آنکه تولید خودروسازان با افت و خیز همراه بوده اما خودرو همچنان کالای مصرفی شناخته می‌شود.

براین اساس کارشناسان معتقدند، در شرایط کنونی دیگر خودرو به کالایی مصرفی تبدیل شده که این موضوع منطبق با اصول و چارچوب‌های جهانی است. در این زمینه همانطور که گفته شد کارشناسان در بررسی دلایل تغییر مسیر سرمایه‌ای بودن این کالا به مصرفی را در عواملی چون عرضه و تقاضا و تغییر شکل بازار حائز اهمیت می‌دانند. این در شرایطی است که هم اکنون تولید و فروش خودرو روندی صعودی پیدا کرده و خودروسازان با انواع روش‌های مختلف اقدام به فروش خودرو می‌کنند و دیگر کسی حاضر به خرید و فروش خودرو برای کسب سود بیشتر نیست. با این حال برخی از مشتریان ترجیح می‌دهند خودروهایی خریداری کنند که در زمان فروش با کمترین افت قیمت در بازار روبه‌رو شوند. در این زمینه بسیاری از فعالان بازار عنوان می‌کنند که متقاضی خودروی چینی باید هر نوع افت قیمتی را پس از خرید پذیرا باشد چرا که خودروهای چینی دست دوم نه تنها خریداری ندارد بلکه در هنگام فروش قیمت آنها نیز بسیار افت می‌کند.در این زمینه این نکته نیز حائز اهمیت است که برخی از خودروها در زمان فروش، به سرعت و با کمترین افت در بازار به فروش می‌رسند ولی برخی دیگر با افت قیمت زیاد و زمان انتظار طولانی خصوصا در نوع دست دوم مواجه می‌شوند.

بر این اساس شاید برخی از مشتریان قصد دارند که خودروی خود را برای چندین سال نگه داشته و یا به نوعی مصرف‌کننده واقعی خودرو باشند که افت قیمت شاید برای چنین مشتری مهم نباشد، حال آنکه برای برخی دیگر از متقاضیان که زود به زود خودروی خود راعوض می‌کنند، خرید خودرویی که در زمان فروش کمترین افت قیمت را داشته و سریع نیز به فروش برسد، بسیار مهم است. حال این سوال برای برخی از متقاضیان مطرح است که چه خودرویی به سرعت قابل نقد شدن است و خریدار هر وقت اراده کند، برخلاف خودروهای چینی می‌تواند آن را تبدیل به پول کند. در این زمینه اگر بخواهیم خودروهای پرطرفدار را نام ببریم، می‌توانیم از شرکت سایپا، خودروی پراید و تیبا، شرکت ایران خودرو، پژوپارس، پژو ۲۰۶ و تندر ۹۰ و شرکت پارس خودرو هم خودروی ساندروی استپ وی و معمولی را مورد توجه قرار دهیم. اینها خودروهایی هستند که مشتریان برای خرید این خودروها میل و رغبت بیشتری نشان می‌دهند.سایت افکار نیوز چندی پیش در گفت‌وگو با یک کارشناس به افت و خیز خودروهای نو و دست دوم در هنگام فروش پرداخت به‌طوری که این کارشناس تاکید کرده که در خانواده پژو پارس فروش نوع دست دوم مدل معمولی با افت قیمت کمتری مواجه می‌شود.

به‌طور مثال یک خودروی پارس ال ایکس در نوع صفر کیلومتر ۵/ ۴۲ میلیون تومان و پارس معمولی ۳۷ میلیون در بازار آزاد به فروش می‌رسند ولی در زمان فروش و با ۵ هزار کیلومتر کار کرد پارس معمولی حدود ۳۵ و پارس ال ایکس به قیمت ۳۸ میلیون به فروش خواهند رسید. بنابراین مشاهده می‌کنید پارس ال ایکس افت ۵/ ۴ میلیونی و پارس معمولی ۲ میلیون در زمان فروش افت قیمت خواهند داشت. وی همچنین در مورد خودروهای ایران خودرو اظهار داشته که در خانواده پژو ۲۰۶ نیز علاوه بر اینکه همین قاعده وجود دارد اما خودروهای هاچ بک نیز در زمان فروش افت قیمت کمتری را نسبت به نوع صندوق دار خواهند داشت، به‌طور مثال پژو ۲۰۶ هاچ بک تیپ پنج ۳۸.۸ و پژو ۲۰۶ وی۸ صندوق دار ۳۹.۴ میلیون در نوع صفر قیمت دارند ولی همین خودرو با ۳ هزار کیلومتر کار کرد در تیپ ۵ به قیمت ۳۷ میلیون تومان و پژو وی ۳۸.۸ میلیون در بازار به فروش می‌رسند و بنابراین افت قیمت ۲۰۶ هاچ بک نسبت به نوع صندوق دار در بازار کمتر است.اما در این گفت‌وگو همچنین عنوان شده که در خانواده تندر ۹۰ نیز آنچه که در بازار دست دوم بهتر خرید و فروش می‌شود، مربوط به نوع دنده‌ای و فول این خودرو است.در خانواده سایپا خودروهای تیبا و تیبا ۲ نیز در نوع صفر به خوبی خرید و فروش می‌شوند، ولی در بازار دست دوم تیبای صندوق‌دار وضعیت بهتری را خواهد داشت.