اسدالله قربان‌زاده طبیعت، دامن سبز خود را بر دشت و دمن گسترانده؛ گرما از دریچه بهار سایه افکنده تا ایل راه‌ها زنجیروار در طول مسیر به چشم آید و روزهای اتراق آنها در دل طبیعت از راه برسد. موسم « کوچ بهاری عشایر» از گرد راه رسیده و ایلات با بستن بار و بندیل به دامن پرمهر طبیعت پناه برده‌اند تا خنکای هوای منطقه ییلاق نشین «اولن دلبر» در شهرستان زنجان فرصتی برای چریدن دام‌هایشان در دشت و دمن باشد. مرتعی که ایلات برای رسیدن به آن مسافت‌های طولانی پشت سرگذاشته‌اند و حاضر نیستند زندگی در این آب و هوای خنک را به هیچ قیمتی بفروشند!کوچ روستاییان طارم به این منطقه فرصتی بودتا اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان امسال جشن ییلاق را در آنجا برگزار کند؛ البته با شکل و شمایلی متفاوت نسبت به دو دوره قبل. کوچ، ذات زندگی عشایر است، آنها مدام در حال ییلاق و قشلاق هستند و زندگی‌شان پیوسته در گردش می‌گذرد. آنها ارتباط نزدیکی با طبیعت دارند و از شرایط آن بسیار آگاهند؛ تغییرات آب ‌و هوایی اگر به تغییر اقلیم منجر نشود، نمی‌تواند عشایر را نگران کند.
عشایر می‌دانند که چه زمانی ایل را حرکت دهند و کجا را برای اتراق در نظر بگیرند؛ این نحوه زندگی موجب شده گردشگران با انگیزه‌های متعدد درباره یک منطقه یا ایل خاص یا حتی تجربه یک زندگی متفاوت به گردشگری معیشت یا گردشگری در ایل روی آورند.pic۱
به رسم یک سنت چند ساله با اقامت عشایر در مناطق ییلاقی سطح استان زنجان مراسم جشنی از سوی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری این استان با همکاری جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی برگزار می‌شود تا با حضور گردشگران از نقاط دور و نزدیک و مسوولان ذی‌ربط نحوه زندگی «دیدنی‌ترین جاذبه عصر تکنولوژی» برای عموم معرفی شود. معرفی عشایر نشین منطقه، ترویج فرهنگ منطقه و نگهداری از منابع طبیعی، آشنایی مسوولان با زندگی عشایری و ییلاقی و بررسی مشکلات مرتعداران و عشایر جزو اهداف برگزاری این جشنواره است. مرتعداران منطقه «اولن دلبر» از نظر ساختار اجتماعی جزو مرتعداران نیمه کوچ رو محسوب می‌شوند و جهت تعلیف دام‌ها از اواسط خرداد به این منطقه کوچ و از مراتع این منطقه بهره‌برداری و تا اواسط شهریور در ییلاق اتراق می‌کنند. منابع آبی طبیعی موجود در منطقه شامل دو دهنه چشمه دائمی به نام‌های «قالاخلی بولاق» و«بیگ بولاقی» بوده که آب خوردنی عشایر منطقه را تامین می‌کنند.
اقامت شبانه
جشن ییلاق امسال نسبت به سال قبل حال و هوای دیگری داشت، فراهم شدن شرایط حضور گردشگران برای اقامت شبانه نیز جزو برنامه‌ها بود و هلال احمر با استقرار چادرها شرایط را برای این منظور مهیا کرد. برخی گردشگران نیز از داخل و خارج استان با خودرو شخصی و حمل وسایل ضروری برای اقامت از مدت‌ها قبل تدارک ماندن شبانه در ییلاق را در سر داشتند.
اداره کل منابع طبیعی این استان نیز به همین منظور با نصب علائم در مسیرهای منتهی به محل برگزاری جشن سعی کرد راهنمای گردشگران در اقامت خاطره‌انگیز شبانه باشد. pic۲
برگزاری تورهای این چنینی علاوه‌بر درآمدهای اندکی که ممکن است برای عشایر داشته باشد، عاملی در حفظ سنت‌ها است. عشایر می‌دانند که تفاوت در نحوه زندگی، پوشش، گویش و آداب‌ و رسوم آنها موجب جذب گردشگران می‌شود.
مدت زمان حضور گردشگران در ییلاق ۲ روز و یک شب پیش‌بینی شده بود؛ هر چند محدودیت زمانی برای اقامت وجود نداشت. برخی گردشگران که از شهرستان‌های همجوار آماده بودند با حمل وسایل ضروری منتظر شرایط آب و هوایی بودند و در صورت سرما و بارش‌های سنگین، با بستن بار و بندیل راهی دیار خود می‌شدند؛ برخی نیز که مشتاق دیدن جشن بله برون روز دوم بودند، ترجیح دادند شب را به روز برسانند تا نحوه آداب عروسی این منطقه را از نزدیک مشاهده کنند یا به عبارتی گردشگران نحوه زیست عشایر و گردشگری معیشت را تجربه کردند.
بله برون در طبیعت!
از دیگر نکات جالب این جشن اجرای موسیقی محلی بود که بهانه‌ای برای سرگرم کردن گردشگران بود. گروه موسیقی اشعاری به زبان ترکی متناسب با حال و هوای ییلاق و منطقه انتخاب کرده بود تا این اشعار برای عشایر منطقه نیز خوشایند باشد.آنچه در این جشن همگان را مجذوب خود ساخت، برگزاری مراسم جشن بله‌برون بود. از مدت‌ها قبل عوامل برگزاری جشن با پرس و جو از روستاهای اطراف و عشایر منطقه تلاش می‌کردند برای هر چه پربار برگزار شدن این جشن، مراسم عروسی را در این منطقه برپا کنند. این مراسم موجب شد تا در روز دوم، جشن گردشگران استقبال پرشوری داشته باشند. از جشن ییلاق با عنوان آشتی دامداران با طبیعت یاد می‌شود. حفاظت از منابع طبیعی و استفاده بهینه از مراتع شهرستان همکاری مرتعداران، دامداران و مسوولان استان پخت نان محلی اِردک واش درمعرض دید عموم توسط عشایر منطقه از دیگر بخش‌های این جشن بود که گردشگران را به توقف برای دیدن وامی‌داشت. pic۳
تفریح جوانان اولن دلبر
وقتی پای صحبت جوانان اولن دلبر می‌نشینیم، اجرای بازی‌های بومی و محلی ازجمله تزه دان حمزعلی، سوتو سوموک، اوچ داش، توپ آغاجی، شوته شوته و اسب‌سواری را جزو بازی‌هایی نام می‌برند که اوقات فراغت را با آنها سپری می‌کنند. آنها حتی برای در امان ماندن گوسفندان ایل از حمله‌های شبانه گرگ‌ها به ییلاق ترجیح می‌دهند در آماده باش شبانه نیز به سر ببرند!از بین رفتن و کمرنگ شدن پوشش و طرح پارچه و لباس و چادرهای مسکونی ایلات و عشایر از دیگر نکات قابل تامل در زندگی این ایلات بود، به طوری که رنگ‌هایی چشمنواز، طرح گل و رنگ‌های وابسته به منطقه جغرافیایی و کاربرد آن در طرح پارچه‌ها کمتر به چشم می‌آمد که باید رنگ و طرح ایرانی دوباره بر زندگی عشایر ایران سایه افکند. در خاتمه این مراسم، گردشگران و دوستداران طبیعت برنامه پاکسازی طبیعت را برگزار کردند تا این منطقه بکر عاری از هرگونه آلودگی‌های زیست محیطی باشد.