نخستین اپراتور تلفن همراه با گذر از ۲۰ سالگی بزرگ‌ترین اپراتور اینترنت پرسرعت کشور می‌شود
بازی در تیم برنده
همراه اول در سال جاری در حالی از یکی از گردنه‌های حیات پرفراز و نشیب ۲۰ساله خود عبور می‌کند که در آستانه تحولی شگرف نه‌تنها برای نخستین اپراتور تلفن همراه کشور و بزرگ‌ترین ملت خاورمیانه بلکه برای ۶۶ میلیون مشترک خود در سراسر کشور است. شاید تقارنی تاریخی باشد که اولین ارائه‌کننده تلفن همراه در ایران درست در سالی که وارد سومین دهه حیات خود می‌شود، این فرصت را یافته که سرانجام در عرضه سراسری اینترنت پرسرعت در همه جای ایران و برای همه ایرانیان پیشگام باشد. طی یک سال اخیر پهنای باند مصرفی این اپراتور با رقم خیره‌کننده ۸۰۰ برابر رشد به بیش از ۱۷ ترابایت در روز رسیده است تا شرکت ارتباطات سیار ایران در رسیدن به شبکه جهانی اینترنت هم اولین همراه ایرانیان باشد.
همراه اول در سال جاری در حالی از یکی از گردنه‌های حیات پرفراز و نشیب 20ساله خود عبور می‌کند که در آستانه تحولی شگرف نه‌تنها برای نخستین اپراتور تلفن همراه کشور و بزرگ‌ترین ملت خاورمیانه بلکه برای 66 میلیون مشترک خود در سراسر کشور است. شاید تقارنی تاریخی باشد که اولین ارائه‌کننده تلفن همراه در ایران درست در سالی که وارد سومین دهه حیات خود می‌شود، این فرصت را یافته که سرانجام در عرضه سراسری اینترنت پرسرعت در همه جای ایران و برای همه ایرانیان پیشگام باشد. طی یک سال اخیر پهنای باند مصرفی این اپراتور با رقم خیره‌کننده 800 برابر رشد به بیش از 17 ترابایت در روز رسیده است تا شرکت ارتباطات سیار ایران در رسیدن به شبکه جهانی اینترنت هم اولین همراه ایرانیان باشد. نوترینو فراتر از یک نام تجاری برای همراه اول محملی است در رسیدن به روایتی جدید در ارتباط، خدمت و همراهی مشترکانش؛ این روایت ریشه در تاریخچه همراهی اول دارد. اگر نگاهی دقیق‌تر به این تاریخچه داشته باشید درخواهید یافت چرا در سه بعد فناوری، راهبری و همیاری همراه اول همچنان نخستین مانده است.
فناوری ماندگار
هرچند شرکت ارتباطات سیار ایران خود، همراه اول است؛ ولی در راهبردش برای تعیین مفهوم تلفن همراه، هیچ‌گاه به سراغ گزینه رایج‌تر آن زمان و حتی امروز نرفته و از دید راهبران همراه اول هیچ‌گاه موبایل صرفا یک ابزار ارتباطی نبوده بلکه از دید آنها همیشه گزینه دوم برای این مفهوم به حقیقت نزدیک‌تر بوده است؛ صنعت موبایل به عنوان یک ابزار توانمندساز. همین تفاوت را می‌توان در مفاهیم توسعه همراه اول به راحتی شناسایی کرد.
مرداد ۱۳۹۳ تلفن همراه در ایران ۲۰ساله شد. ۲۰ سال شاید برای فناوری عمر کوتاهی نباشد اما ارتباطات سیار خاصیتی دارد که آن را همیشه جوان نگه می‌دارد. داستان تلاش ایرانیان برای دستیابی به این فناوری و ماندن در چرخه آن، به پیش از مرداد ۱۳۷۳ و آغاز به کار شبکه ارتباطات سیار ایران بازمی‌گردد؛ داستانی که از جنگ و تولید و تحریم می‌گذرد و در نهایت به تلکام پانزدهم می‌رسد.
با پایان جنگ مساله توسعه دوباره در اولویت قرار گرفت. سید محمد غرضی که در زمان جنگ وزیر نفت بود، به وزارت پست و تلگراف و تلفن آن زمان رفت. او می‌گوید برای اولین بار در سال 64 در سفری که به دوبی داشته، تلفن سیاری را که روی اتومبیل نصب می‌شده است، دیده و تصمیم گرفته چنین سیستمی را در ایران نیز ایجاد کند. اما در فاصله سال‌های 64 تا 67 که او به وزارت پست و تلگراف رفت، فناوری نوینی در دنیا ایجاد شده بود.
سال ۱۳۶۷ پروژه «تلفن اتومبیل تهران» در دستور کار وزارت پست و تلگراف و تلفن قرار گرفت. در آن زمان تنها حدود ۵۰ کشور از بین ۱۸۵ کشور جهان داراى شبکه موبایل بودند. استاندارد غالب در بازار جهانى موبایل، فناورى آنالوگ بود. بررسی‌هاى انجام‌شده در خلال برگزارى مناقصه، محدودیت‌ها و مشکلات سامانه‌هاى نسل اول موبایل را مشخص ساخت که مهم‌ترین آنها عدم امکان رومینگ به دلیل استانداردهاى متفاوت و نیز هزینه بالاى گوشى براى مصرف‌کنندگان بود. از این رو با یک تصمیم‌گیرى هوشمندانه، مناقصه با انجام اصلاحاتى در سال ۱۳۷۰ تجدید شد تا علاوه بر امکان پیشنهاد سامانه‌هاى آنالوگ، پیشنهاد براى سامانه‌هاى دیجیتال نسل دوم نیز مجاز اعلام شود.
بر اساس گزارش اداره امور توسعه و مهندسى ارتباطات راه دور، شرکت مخابرات ایران در آن زمان که مسوولیت فنى مناقصه را بر عهده داشت، در مجموع پنج پیشنهاد دریافت کرد که شامل سه پیشنهاد براى سامانه‌هاى نسل اول و دو پیشنهاد براى سامانه‌هاى نسل دوم بود. انتخاب از میان گزینه‌هاى فنى موجود تصمیم بسیار بزرگى بود که آینده این فناورى در کشور و توسعه‌هاى بعدى آن را تحت تاثیر قرار می‌داد. تصمیم‌گیران باید از میان سامانه‌هاى نسل اول یا نسل دومى که در آن زمان در حال توسعه بودند، یا سامانه‌هاى نسل اول یا دوم موجود در آن زمان یکى را انتخاب می‌کردند.
برنده مناقصه در سال ۱۳۷۲ مشخص شد. این بار نیز یک تصمیم هوشمندانه توانست مسیر توسعه آینده این فناورى را در کشور هموار سازد. با توجه به اینکه استاندارد نسل دوم دیجیتال جی‌اس‌ام با هدف امکان رومینگ یکپارچه در اروپاى یکپارچه طراحى شده بود و امکان اتصال به این شبکه از طریق کشور ترکیه امکان‌پذیر به نظر می‌رسید، پیشنهاد این استاندارد به عنوان برنده مناقصه انتخاب شد؛ استانداردى که در مدت کوتاهى از مرزهاى قاره اروپا گذشت و امروزه بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان را تحت پوشش قرار داده است. بازار بزرگ این استاندارد، قیمت تجهیزات و هزینه‌هاى نگهدارى و بهره‌بردارى شبکه را براى اپراتورها کاهش داده و نیز گوشی‌هاى ارزان‌تر، متنوع‌تر و باکیفیت‌ترى را براى مصرف‌کنندگان به ارمغان آورده است. این انتخاب صحیح نمایانگر توانمندى فنى، مدیریتى و آینده‌اندیشى کارشناسان و مدیران وقت وزارت پست و تلگراف و تلفن و شرکت مخابرات ایران است که بعدها شالوده نخستین همراه اول را تشکیل دادند.
راهبری با رهبران
هرچند طی این سال‌ها همواره کوشیده شده است به قلم و دست بداندیشان همراه اول جایی در مقابل دولت و سیاستگذاران ترسیم شود اما حقیقت آن است که این اپراتور ریشه و سابقه‌ای قابل توجه در نه‌تنها توسعه و ترویج خواسته‌‌های دولت‌های منتخب بلکه در فراهم کردن راه برای دیگران داشته است.
اکنون که شمار اپراتورهای بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات در بازار ایران رو به افزایش است، کمتر کسی به گذشته نگاه می‌کند که همراه اول بود که برای نخستین بار صنعت تلفن همراه ایران را به لطف مصوبه هیات وزیران در چهاردهم تیرماه 1382 برای همیشه از زیر سایه تلفن ثابت در ایران بیرون آورد. با این نگاه تمامی اپراتورهای بعدی تلفن همراه هویت مستقل خود را در فضای قانونگذاری ایرانی مدیون اپراتوری هستند که جاده را برای توسعه آنها کوبید و صاف کرد.
حال که صحبت درباره نسل‌های سوم و چهارم و مکالمه تصویری پیش‌فرض هر کوچه و بازاری است و حتی دولتی بودن خاستگاه همراه اول گاهی به عنوان ایرادی بر گذشته آن مطرح می‌شود، کمتر کسی به خاطر می‌آورد همراه اول و نیاکانش همان گروهی از بنیانگذاران آن بودند که در سال ۱۳۷۲ با گذر از مرزهای رایج زمان خود به سراغ نسل دوم موبایل رفتند که تا همین امروز هم پایه توسعه این بازار و صنعت در ایران بوده است. اولین شبکه موبایل کشور در مردادماه سال ۱۳۷۳ با یک مرکز سوئیچ به ظرفیت ۱۰ هزار و قابل توسعه به ۵۰ هزار مشترک با استفاده از ۱۷۶ فرستنده و گیرنده در ۲۴ ایستگاه رادیویى (بی‌تی‌اس) در تهران راه‌اندازى و سنگ بناى شبکه عظیم تلفن همراه کشور گذاشته شد. اما تلفن همراه چنان پدیده نوینی در ایران به شمار می‌رفت که تنها ۱۶۰۰ نفر متقاضی دریافت آن شدند. در میان مدیران و مسوولان کشور نیز مخالفت‌ها با این پدیده کم نبود. در سال‌هاى پس از جنگ که کشور با مشکلات متعدد مواجه بود و موبایل یک کالاى غیرضرورى به نظر می‌رسید، اولویت‌هاى مهم‌ترى براى سرمایه‌گذارى وجود داشت.
با وجود تمام مخالفت‌ها شرکت مخابرات ایران به کار خود ادامه داد و در سال 1374 تعداد تلفن‌های دایری به 15907 شماره افزایش یافت و علاوه بر تهران، شهرهای مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان و شیراز نیز زیر پوشش شبکه تلفن همراه قرار گرفتند.
سال ۷۶ دولت تغییر کرد و به دنبال آن محمدرضا عارف وزیر پست و تلگراف و تلفن شد. در دوران او تلفن همراه همچنان کالایی لوکس و غیرضروری محسوب می‌شد تا آنجا که مجلس شوراى اسلامى در قانون بودجه سال ۱۳۷۹ تمامى وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکت‌هاى دولتى را مکلف کرد ۹۵ درصد موبایل‌هاى خود را به مخابرات بازپس دهند. طبق این قانون، وجوه مستردشده باید براى مصرف در موارد دیگرى که توسعه کشور در آن زمان ایجاب می‌کرد، به خزانه واریز می‌شد.
اما معتقدان به توسعه و فناوری با تمامی ناملایمات ساختند و راه خود را ادامه دادند. در برنامه سوم توسعه که توسط دولت هفتم نوشته شد، برای اولین بار اجازه آزادسازی در بخش مخابرات صادر شد؛ هرچند صدور این اجازه با دردسرهایی همراه بود و عارف به خاطر دارد برای اخذ موافقت مجلس و شورای نگهبان، جلسات متعددی با آنها برگزار کرده است. سال 79 عارف از وزارت پست و تلگراف و تلفن به سازمان تازه‌تاسیس مدیریت و برنامه‌ریزی رفت و سید احمد معتمدی جای او نشست. دوران معتمدی با تغییرات عمده‌ای در زمینه ارتباطات سیار همراه بود. در دوران او بود که بر اساس قانون برنامه سوم، شرکت مخابرات ایران توانست تالیا را به عنوان پیمانکار خود برای عرضه سیم‌کارت اعتباری انتخاب کند و همچنین در اتفاقی بزرگ‌تر، سرانجام مزایده اپراتور دوم تلفن همراه ایران برگزار شد. از همین رو میراث همراه اول چه خواسته چه ناخواسته در رگ سایر رقبایش نیز جاری است.
همراهی با مردمان
نگاه همراه اول به مشترکانش نه‌فقط به عنوان مشتریان بلکه به عنوان سهامداران مبتنی بر احترامی تاریخی است. تا همین امروز که این گزارش تنظیم می‌شود هیچ یک از دیگر اپراتورهای تلفن همراه حتی به ضرب اجبارات قانونی وارد بازار سهام نشده‌اند اما همراه اول تنها اپراتوری است که در آذرماه 89 با شجاعت قدم در عرصه شفاف‌سازی و ابراز عمومی جزییات مالی خود گذاشت و پنج درصد سهامش را به بازار فرابورس کشور عرضه کرد تا هم تالارهای بورس کشور را نیمچه تکانی دهد و هم از یک شرکت سهامی خاص به یک شرکت سهامی عام با شالوده مردمی تغییر هویت دهد.
ثبت بیش از دو هزار میلیارد ریال سرمایه برای همراه اول هرچند شاید در مقیاس جهانی مخابراتی چندان رقم عظیمی نباشد اما برای جلب حمایت و اعتماد سرمایه‌گذاران ایران آن‌قدر جذاب بوده که دست‌کم توانسته تاکنون در میان بسیاری از تنش‌های بازار اقتصادی و سرمایه همواره بهای سهام شرکت ارتباطات سیار را با ضریب معقولی به دور از هیجانات این بازار در حال رشد نگه دارد. باید توجه کرد ارزش دانش و نام تجاری همراه اول پس از دو دهه هرگز در این سرمایه سنتی در نظر گرفته نشده است.
شاید برخی تصمیمات مقطعی در برهه حاضر مهم‌ترین مزیت رقابتی همراه اول را که همان پوشش بالای کشوری آن است، هدف گرفته باشد ولی حقیقت امر آن است که این اپراتور مطابق میثاقی که با مشترکانش بسته، در حال حاضر همچنان بزرگ‌ترین اپراتور کشور است و بیش از 70 هزار کیلومتر جاده و یک هزار و 173 شهر را تحت پوشش دارد. همین رویکرد نشان می‌دهد تا چه حد همراه اول فراتر از علایق تجاری در جهت منافع ملی حرکت کرده است. کلکسیون افتخارات همراه اول محدود به نظر و انتخاب مشتریان نیست و لیست بلندی از جوایز را دربر می‌گیرد که تنها گوشه‌ای از آن انتخاب به عنوان شرکت برتر ارتباطات، عنوان شرکت برتر در شاخص بالاترین ارزش افزوده اقتصادی، تندیس برترین و بزرگ‌ترین حامی ورزش ایران، برند برتر حوزه ارتباطات کشور، کسب عنوان برترین اپراتور تلفن همراه و دریافت تندیس طلایی اشتغال‌زایی در کشور است.
تعالی مدیریتی در خانواده بزرگ همراه اول همواره یکی از مهم‌ترین اهداف و دستاوردها بوده است و فقط اگر نیم‌نگاهی به نتایج ارزیابی سالانه اپراتورهای سراسر تلفن همراه بر اساس شاخص‌های الگوی جامع ارزیابی و رتبه‌بندی در هفت معیار و ۲۱ زیرمعیار بیندازید، متوجه خواهید شد با کسب بیش از ۴۴۰ امتیاز شرکت ارتباطات سیار بسیار جلوتر از سایر اپراتورهای رقیبش در زمینه رهبری و مدیریت، منابع انسانی و فرآیندهای سازمانی قرار دارد.
مخلص کلام آنکه همراه اول در تمامی تاریخچه و سطوح توسعه خود کوشیده است در عین توسعه ملی و احترام به ارزش‌های دینی و میهنی جامعه، بالاترین ارزش را متوجه خود و جامعه همراهانش کند. جایگاه همراه اول در میان یکصد شرکت برتر ایران نیز به خوبی مؤید همین رویکرد است. همراه اول در ارزیابی سال گذشته نه‌تنها به لحاظ سودآوری رتبه دوم را به خود اختصاص داد، بلکه در زمینه ارزش بازار نیز در میان تمام غول‌های صنعتی ایران رتبه پنجم و در زمینه ارزش افزوده رتبه نهم را کسب کرد. مشترکان و سهامداران همراه اول بخشی از یک تیم برنده هستند.
فناوری ماندگار
هرچند شرکت ارتباطات سیار ایران خود، همراه اول است؛ ولی در راهبردش برای تعیین مفهوم تلفن همراه، هیچ‌گاه به سراغ گزینه رایج‌تر آن زمان و حتی امروز نرفته و از دید راهبران همراه اول هیچ‌گاه موبایل صرفا یک ابزار ارتباطی نبوده بلکه از دید آنها همیشه گزینه دوم برای این مفهوم به حقیقت نزدیک‌تر بوده است؛ صنعت موبایل به عنوان یک ابزار توانمندساز. همین تفاوت را می‌توان در مفاهیم توسعه همراه اول به راحتی شناسایی کرد.
مرداد ۱۳۹۳ تلفن همراه در ایران ۲۰ساله شد. ۲۰ سال شاید برای فناوری عمر کوتاهی نباشد اما ارتباطات سیار خاصیتی دارد که آن را همیشه جوان نگه می‌دارد. داستان تلاش ایرانیان برای دستیابی به این فناوری و ماندن در چرخه آن، به پیش از مرداد ۱۳۷۳ و آغاز به کار شبکه ارتباطات سیار ایران بازمی‌گردد؛ داستانی که از جنگ و تولید و تحریم می‌گذرد و در نهایت به تلکام پانزدهم می‌رسد.
با پایان جنگ مساله توسعه دوباره در اولویت قرار گرفت. سید محمد غرضی که در زمان جنگ وزیر نفت بود، به وزارت پست و تلگراف و تلفن آن زمان رفت. او می‌گوید برای اولین بار در سال 64 در سفری که به دوبی داشته، تلفن سیاری را که روی اتومبیل نصب می‌شده است، دیده و تصمیم گرفته چنین سیستمی را در ایران نیز ایجاد کند. اما در فاصله سال‌های 64 تا 67 که او به وزارت پست و تلگراف رفت، فناوری نوینی در دنیا ایجاد شده بود.
سال ۱۳۶۷ پروژه «تلفن اتومبیل تهران» در دستور کار وزارت پست و تلگراف و تلفن قرار گرفت. در آن زمان تنها حدود ۵۰ کشور از بین ۱۸۵ کشور جهان داراى شبکه موبایل بودند. استاندارد غالب در بازار جهانى موبایل، فناورى آنالوگ بود. بررسی‌هاى انجام‌شده در خلال برگزارى مناقصه، محدودیت‌ها و مشکلات سامانه‌هاى نسل اول موبایل را مشخص ساخت که مهم‌ترین آنها عدم امکان رومینگ به دلیل استانداردهاى متفاوت و نیز هزینه بالاى گوشى براى مصرف‌کنندگان بود. از این رو با یک تصمیم‌گیرى هوشمندانه، مناقصه با انجام اصلاحاتى در سال ۱۳۷۰ تجدید شد تا علاوه بر امکان پیشنهاد سامانه‌هاى آنالوگ، پیشنهاد براى سامانه‌هاى دیجیتال نسل دوم نیز مجاز اعلام شود.
بر اساس گزارش اداره امور توسعه و مهندسى ارتباطات راه دور، شرکت مخابرات ایران در آن زمان که مسوولیت فنى مناقصه را بر عهده داشت، در مجموع پنج پیشنهاد دریافت کرد که شامل سه پیشنهاد براى سامانه‌هاى نسل اول و دو پیشنهاد براى سامانه‌هاى نسل دوم بود. انتخاب از میان گزینه‌هاى فنى موجود تصمیم بسیار بزرگى بود که آینده این فناورى در کشور و توسعه‌هاى بعدى آن را تحت تاثیر قرار می‌داد. تصمیم‌گیران باید از میان سامانه‌هاى نسل اول یا نسل دومى که در آن زمان در حال توسعه بودند، یا سامانه‌هاى نسل اول یا دوم موجود در آن زمان یکى را انتخاب می‌کردند.
برنده مناقصه در سال ۱۳۷۲ مشخص شد. این بار نیز یک تصمیم هوشمندانه توانست مسیر توسعه آینده این فناورى را در کشور هموار سازد. با توجه به اینکه استاندارد نسل دوم دیجیتال جی‌اس‌ام با هدف امکان رومینگ یکپارچه در اروپاى یکپارچه طراحى شده بود و امکان اتصال به این شبکه از طریق کشور ترکیه امکان‌پذیر به نظر می‌رسید، پیشنهاد این استاندارد به عنوان برنده مناقصه انتخاب شد؛ استانداردى که در مدت کوتاهى از مرزهاى قاره اروپا گذشت و امروزه بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان را تحت پوشش قرار داده است. بازار بزرگ این استاندارد، قیمت تجهیزات و هزینه‌هاى نگهدارى و بهره‌بردارى شبکه را براى اپراتورها کاهش داده و نیز گوشی‌هاى ارزان‌تر، متنوع‌تر و باکیفیت‌ترى را براى مصرف‌کنندگان به ارمغان آورده است. این انتخاب صحیح نمایانگر توانمندى فنى، مدیریتى و آینده‌اندیشى کارشناسان و مدیران وقت وزارت پست و تلگراف و تلفن و شرکت مخابرات ایران است که بعدها شالوده نخستین همراه اول را تشکیل دادند.
راهبری با رهبران
هرچند طی این سال‌ها همواره کوشیده شده است به قلم و دست بداندیشان همراه اول جایی در مقابل دولت و سیاستگذاران ترسیم شود اما حقیقت آن است که این اپراتور ریشه و سابقه‌ای قابل توجه در نه‌تنها توسعه و ترویج خواسته‌‌های دولت‌های منتخب بلکه در فراهم کردن راه برای دیگران داشته است.
اکنون که شمار اپراتورهای بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات در بازار ایران رو به افزایش است، کمتر کسی به گذشته نگاه می‌کند که همراه اول بود که برای نخستین بار صنعت تلفن همراه ایران را به لطف مصوبه هیات وزیران در چهاردهم تیرماه 1382 برای همیشه از زیر سایه تلفن ثابت در ایران بیرون آورد. با این نگاه تمامی اپراتورهای بعدی تلفن همراه هویت مستقل خود را در فضای قانونگذاری ایرانی مدیون اپراتوری هستند که جاده را برای توسعه آنها کوبید و صاف کرد.
حال که صحبت درباره نسل‌های سوم و چهارم و مکالمه تصویری پیش‌فرض هر کوچه و بازاری است و حتی دولتی بودن خاستگاه همراه اول گاهی به عنوان ایرادی بر گذشته آن مطرح می‌شود، کمتر کسی به خاطر می‌آورد همراه اول و نیاکانش همان گروهی از بنیانگذاران آن بودند که در سال ۱۳۷۲ با گذر از مرزهای رایج زمان خود به سراغ نسل دوم موبایل رفتند که تا همین امروز هم پایه توسعه این بازار و صنعت در ایران بوده است. اولین شبکه موبایل کشور در مردادماه سال ۱۳۷۳ با یک مرکز سوئیچ به ظرفیت ۱۰ هزار و قابل توسعه به ۵۰ هزار مشترک با استفاده از ۱۷۶ فرستنده و گیرنده در ۲۴ ایستگاه رادیویى (بی‌تی‌اس) در تهران راه‌اندازى و سنگ بناى شبکه عظیم تلفن همراه کشور گذاشته شد. اما تلفن همراه چنان پدیده نوینی در ایران به شمار می‌رفت که تنها ۱۶۰۰ نفر متقاضی دریافت آن شدند. در میان مدیران و مسوولان کشور نیز مخالفت‌ها با این پدیده کم نبود. در سال‌هاى پس از جنگ که کشور با مشکلات متعدد مواجه بود و موبایل یک کالاى غیرضرورى به نظر می‌رسید، اولویت‌هاى مهم‌ترى براى سرمایه‌گذارى وجود داشت.
با وجود تمام مخالفت‌ها شرکت مخابرات ایران به کار خود ادامه داد و در سال 1374 تعداد تلفن‌های دایری به 15907 شماره افزایش یافت و علاوه بر تهران، شهرهای مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان و شیراز نیز زیر پوشش شبکه تلفن همراه قرار گرفتند.
سال ۷۶ دولت تغییر کرد و به دنبال آن محمدرضا عارف وزیر پست و تلگراف و تلفن شد. در دوران او تلفن همراه همچنان کالایی لوکس و غیرضروری محسوب می‌شد تا آنجا که مجلس شوراى اسلامى در قانون بودجه سال ۱۳۷۹ تمامى وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکت‌هاى دولتى را مکلف کرد ۹۵ درصد موبایل‌هاى خود را به مخابرات بازپس دهند. طبق این قانون، وجوه مستردشده باید براى مصرف در موارد دیگرى که توسعه کشور در آن زمان ایجاب می‌کرد، به خزانه واریز می‌شد.
اما معتقدان به توسعه و فناوری با تمامی ناملایمات ساختند و راه خود را ادامه دادند. در برنامه سوم توسعه که توسط دولت هفتم نوشته شد، برای اولین بار اجازه آزادسازی در بخش مخابرات صادر شد؛ هرچند صدور این اجازه با دردسرهایی همراه بود و عارف به خاطر دارد برای اخذ موافقت مجلس و شورای نگهبان، جلسات متعددی با آنها برگزار کرده است. سال 79 عارف از وزارت پست و تلگراف و تلفن به سازمان تازه‌تاسیس مدیریت و برنامه‌ریزی رفت و سید احمد معتمدی جای او نشست. دوران معتمدی با تغییرات عمده‌ای در زمینه ارتباطات سیار همراه بود. در دوران او بود که بر اساس قانون برنامه سوم، شرکت مخابرات ایران توانست تالیا را به عنوان پیمانکار خود برای عرضه سیم‌کارت اعتباری انتخاب کند و همچنین در اتفاقی بزرگ‌تر، سرانجام مزایده اپراتور دوم تلفن همراه ایران برگزار شد. از همین رو میراث همراه اول چه خواسته چه ناخواسته در رگ سایر رقبایش نیز جاری است.
همراهی با مردمان
نگاه همراه اول به مشترکانش نه‌فقط به عنوان مشتریان بلکه به عنوان سهامداران مبتنی بر احترامی تاریخی است. تا همین امروز که این گزارش تنظیم می‌شود هیچ یک از دیگر اپراتورهای تلفن همراه حتی به ضرب اجبارات قانونی وارد بازار سهام نشده‌اند اما همراه اول تنها اپراتوری است که در آذرماه 89 با شجاعت قدم در عرصه شفاف‌سازی و ابراز عمومی جزییات مالی خود گذاشت و پنج درصد سهامش را به بازار فرابورس کشور عرضه کرد تا هم تالارهای بورس کشور را نیمچه تکانی دهد و هم از یک شرکت سهامی خاص به یک شرکت سهامی عام با شالوده مردمی تغییر هویت دهد.
ثبت بیش از دو هزار میلیارد ریال سرمایه برای همراه اول هرچند شاید در مقیاس جهانی مخابراتی چندان رقم عظیمی نباشد اما برای جلب حمایت و اعتماد سرمایه‌گذاران ایران آن‌قدر جذاب بوده که دست‌کم توانسته تاکنون در میان بسیاری از تنش‌های بازار اقتصادی و سرمایه همواره بهای سهام شرکت ارتباطات سیار را با ضریب معقولی به دور از هیجانات این بازار در حال رشد نگه دارد. باید توجه کرد ارزش دانش و نام تجاری همراه اول پس از دو دهه هرگز در این سرمایه سنتی در نظر گرفته نشده است.
شاید برخی تصمیمات مقطعی در برهه حاضر مهم‌ترین مزیت رقابتی همراه اول را که همان پوشش بالای کشوری آن است، هدف گرفته باشد ولی حقیقت امر آن است که این اپراتور مطابق میثاقی که با مشترکانش بسته، در حال حاضر همچنان بزرگ‌ترین اپراتور کشور است و بیش از 70 هزار کیلومتر جاده و یک هزار و 173 شهر را تحت پوشش دارد. همین رویکرد نشان می‌دهد تا چه حد همراه اول فراتر از علایق تجاری در جهت منافع ملی حرکت کرده است. کلکسیون افتخارات همراه اول محدود به نظر و انتخاب مشتریان نیست و لیست بلندی از جوایز را دربر می‌گیرد که تنها گوشه‌ای از آن انتخاب به عنوان شرکت برتر ارتباطات، عنوان شرکت برتر در شاخص بالاترین ارزش افزوده اقتصادی، تندیس برترین و بزرگ‌ترین حامی ورزش ایران، برند برتر حوزه ارتباطات کشور، کسب عنوان برترین اپراتور تلفن همراه و دریافت تندیس طلایی اشتغال‌زایی در کشور است.
تعالی مدیریتی در خانواده بزرگ همراه اول همواره یکی از مهم‌ترین اهداف و دستاوردها بوده است و فقط اگر نیم‌نگاهی به نتایج ارزیابی سالانه اپراتورهای سراسر تلفن همراه بر اساس شاخص‌های الگوی جامع ارزیابی و رتبه‌بندی در هفت معیار و ۲۱ زیرمعیار بیندازید، متوجه خواهید شد با کسب بیش از ۴۴۰ امتیاز شرکت ارتباطات سیار بسیار جلوتر از سایر اپراتورهای رقیبش در زمینه رهبری و مدیریت، منابع انسانی و فرآیندهای سازمانی قرار دارد.
مخلص کلام آنکه همراه اول در تمامی تاریخچه و سطوح توسعه خود کوشیده است در عین توسعه ملی و احترام به ارزش‌های دینی و میهنی جامعه، بالاترین ارزش را متوجه خود و جامعه همراهانش کند. جایگاه همراه اول در میان یکصد شرکت برتر ایران نیز به خوبی مؤید همین رویکرد است. همراه اول در ارزیابی سال گذشته نه‌تنها به لحاظ سودآوری رتبه دوم را به خود اختصاص داد، بلکه در زمینه ارزش بازار نیز در میان تمام غول‌های صنعتی ایران رتبه پنجم و در زمینه ارزش افزوده رتبه نهم را کسب کرد. مشترکان و سهامداران همراه اول بخشی از یک تیم برنده هستند.
ارسال نظر