گزارش «دنیای اقتصاد» از تأثیر پارک‌های آبی در جذب گردشگر؛
نقش پارک های آبی در ماندگاری بیشتر زائران
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- صنعت گردشگری یکی از مهمترین صنایع درآمدزا در جهان امروز است، اکثر کلان‌شهرهای دنیا برای جذب هر چه بیشتر گردشگران همواره در حال برنامه‌ریزی و پیاده کردن طرح‌های مختلف هستند، این روزها دیگر اکتفا کردن به جاذبه‌های تاریخی گردشگری برای جلب‌توجه مردم و مسافران کافی نیست، در دنیای مدرن گاهی به کاربردن تجهیزات جدید در ایجاد اماکن سرگرمی نقش قابل‌توجهی در جذب گردشگران دارد.
شهر مشهد که حرم مطهر رضوی را در خود جای داده به عنوان یکی از کلان‌شهرهای ایران، از مهمترین شهرهای مذهبی جهان است که سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر خارجی و داخلی است، در این میان برای رشد اقتصادی ناشی از صنعت توریسم تنها جذب گردشگر کافی نیست بلکه افزایش مدت زمان ماندگاری مسافران در شهر، اهمیتی دو چندان دارد زیرا هر ساعت و هر روز ماندگاری گردشگر در شهر منجر به فعالیت‌هایی مانند بازدید از اماکن گردشگری، خرید سوغات و.
شهر مشهد که حرم مطهر رضوی را در خود جای داده به عنوان یکی از کلان‌شهرهای ایران، از مهمترین شهرهای مذهبی جهان است که سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر خارجی و داخلی است، در این میان برای رشد اقتصادی ناشی از صنعت توریسم تنها جذب گردشگر کافی نیست بلکه افزایش مدت زمان ماندگاری مسافران در شهر، اهمیتی دو چندان دارد زیرا هر ساعت و هر روز ماندگاری گردشگر در شهر منجر به فعالیت‌هایی مانند بازدید از اماکن گردشگری، خرید سوغات و.
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- صنعت گردشگری یکی از مهمترین صنایع درآمدزا در جهان امروز است، اکثر کلان‌شهرهای دنیا برای جذب هر چه بیشتر گردشگران همواره در حال برنامه‌ریزی و پیاده کردن طرح‌های مختلف هستند، این روزها دیگر اکتفا کردن به جاذبه‌های تاریخی گردشگری برای جلب‌توجه مردم و مسافران کافی نیست، در دنیای مدرن گاهی به کاربردن تجهیزات جدید در ایجاد اماکن سرگرمی نقش قابل‌توجهی در جذب گردشگران دارد.
شهر مشهد که حرم مطهر رضوی را در خود جای داده به عنوان یکی از کلان‌شهرهای ایران، از مهمترین شهرهای مذهبی جهان است که سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر خارجی و داخلی است، در این میان برای رشد اقتصادی ناشی از صنعت توریسم تنها جذب گردشگر کافی نیست بلکه افزایش مدت زمان ماندگاری مسافران در شهر، اهمیتی دو چندان دارد زیرا هر ساعت و هر روز ماندگاری گردشگر در شهر منجر به فعالیت‌هایی مانند بازدید از اماکن گردشگری، خرید سوغات و.. می‌شود که طبیعتا اثرگذاری قابل‌ملاحظه‌ای در اقتصاد شهر و اشتغال‌زایی برای جوانان دارد.
ایجاد اماکن سرگرمی مانند پارک‌های آبی در سال‌های اخیر یکی از راهکارهای سرمایه‌گذاران در مشهد برای گذران اوقات فراغت گردشگران بوده است، سرزمین موج‌های آبی، پارک آبی ایرانیان و پارک ساحلی آفتاب سه مجموعه بزرگ آبی مشهد هستند که در سال‌های گذشته سهم مهمی در تفریحات مسافران داشته‌اند.
راه‌اندازی سرزمین موج‌های خروشان به عنوان بزرگترین پارک آبی سرپوشیده جهان در هفته‌های اخیر در مشهد حرف و حدیث‌های زیادی را به دنبال داشته است، برخی معتقدند مشهد از نظر داشتن پارک‌های آبی اشباع شده بود و سرمایه‌گذاری برای ساخت چنین مجموعه‌ای با وجود سه پارک آبی بزرگ دیگر کار صحیحی نبود، برخی معتقدند ایجاد چنین مجموعه‌هایی موجب به حاشیه رفتن موضوع زیارت در جذب گردشگران و پررنگ‌تر شدن تفریحات برای تصمیم‌گیری مسافران در سفر به مشهد می‌شود و عده‌ای هم با دیدگاهی مثبت به موضوع نگریسته و معتقدند پتانسیل و ظرفیت گردشگری مشهد وجود چنین مجموعه‌ای با این عظمت را می‌طلبید و پارک‌های آبی نه تنها موضوع زیارت را در قصد گردشگران به حاشیه نبرده بلکه در افزایش ماندگاری آن‌ها اثرگذار بوده است، در این شماره نظرات برخی از مدیران و دست‌اندرکاران این اماکن تفریحی و مسئولان شهری و استانی را جویا شده ایم.
تفریحات آبی در تعارض
با فرهنگ زیارت نیست
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: تلاش برای جذب گردشگر به تنهایی کافی نیست بلکه با عملکردی سه وجهی باید به جذب، رضایتمندی و ماندگاری گردشگران توجه ویژه داشته باشیم؛ باید گردشگر را جذب کرده و با جلب رضایت او، مدت ماندگاری‌اش را افزایش دهیم. ممکن است با اهرم‌های تبلیغاتی و فشار بتوان به جذب گردشگر پرداخت اما رضایت و ماندگاری مهمتر است. از منظر رشد اقتصاد شهری برای شهرهایی مثل مشهد که زیارت و گردشگری محور اقتصادی و توسعه آن محسوب می‌شود، باید پیگیر موضوع ماندگاری گردشگر باشیم تا رشد اقتصادی بیشتری به دنبال داشته باشد.
سیدمهدی درهمی یادآور می‌شود: نکته بسیار مهم در این میان تفاوت بین گردشگران داخلی و خارجی و شباهت نداشتن این دو نوع گردشگر به یکدیگر است، در واقع اهمیت اصلی در نظریه‌های اقتصادی به گردشگر خارجی است و اقتصادی که می‌تواند خارج از حوزه پولی یعنی از دیگر کشورها پول وارد کشور کند، اقتصاد پایه است؛ در این بحث باید توجه داشت که اگر مخاطب ما گردشگر داخلی است، شاید راحت‌تر بتوانیم او را راضی کنیم اما در مقابل تاثیرات اقتصادی چندان درخوری حاصل نمی‌شود اما اگر مخاطب خود را گردشگران خارجی در نظر بگیریم، ممکن است سطح استانداردها و خواسته‌های آن‌ها بیشتر باشد و باید تلاش بیشتری برای جذب رضایتمندی و ماندگاری آن‌ها داشته باشیم و اگر این کار انجام شود، خدمت مهمی به اقتصاد شهر و کشورمان کرده‌ایم.
درهمی اظهار می‌کند: توصیه من این است که اماکن تفریحی شهر به ویژه پارک‌های آبی به گردشگر خارجی توجه داشته باشند و سطح سرویس، بهداشت و خدماتی که ارائه می‌دهند مطابق با استانداردهای جهانی باشد تا گردشگر خارجی احساس رضایتمندی کند و این به اقتصاد کمک بیشتری خواهد داشت؛ در عین حال گردشگر داخلی و کسانی که از دیگر شهرها به قصد زیارت وارد مشهد می‌شوند، هم بسیار مهم بوده و حق دارند که از فضاهای تفریحی با کیفیت و مطلوب برخوردار باشند، در این صورت روند مسافرت‌های داخلی می‌تواند پرشتاب‌تر باشد و ثمرات و برکاتی در حد خود برای شهر خواهد داشت.
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد درباره پارک ساحلی آفتاب به عنوان یکی از پارک‌های آبی مشهد، می‌گوید: این مجموعه یک پارک آبی طبقاتی، مجهز و بی‌نظیر در سطح کشور است که حدود سه و نیم سال از آغاز بهره‌برداری آن با اعتبار 30 میلیارد تومان در منطقه سپاد می‌گذرد، این پارک در راستای افزایش ظرفیت‌های میزبانی از گردشگران و زائرانی که به منطقه سپاد مراجعه می‌کنند، ایجاد شد و در طول سال‌های فعالیت، در جذب مخاطبان مشهدی و گردشگران بسیار خوب عمل کرده به‌گونه‌ای که در اکثر بازه‌های زمانی سرویس‌دهی، ظرفیت مجموعه تکمیل می‌شود و حتی در فصولی که گردشگر زیادی در مشهد نیست باز هم مخاطب مشهدی به خوبی استقبال می‌کند.
درهمی ادامه می‌دهد: البته تفریحات در منطقه سپاد منحصر به پارک آبی نیست بلکه وجود شهربازی‌های روباز و سرپوشیده و مجموعه‌هایی مثل باغ پرندگان، کلبه وحشت، آکواریم‌های آب شور و... سبد تفریحات را در این منطقه به گونه‌ای متنوع کرده که منجر به جلب رضایت گردشگران در منطقه سپاد می‌شود زیرا بدون شک در این تفریحات متنوع، موردی وجود دارد که رضایت آن‌ها را جلب کند.
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد خاطرنشان می‌کند: تمایز پارک ساحلی آفتاب و سایر مراکز تفریحاتی سپاد با دیگر مجموعه‌های شهر، مجاورت آن‌ها با مراکز تجاری بزرگ است که در جلب رضایت گردشگر بسیار اثرگذار است زیرا او می‌تواند ضمن انجام خریدهای لازم، وقت استراحت خود را به تفریحات اختصاص دهد؛ بنابراین ما با رویکرد تقویت ظرفیت‌های میزبانی و افزایش سبد تفریحات در منطقه، عملیات اجرایی پروژه‌های آبی بسیار خوبی را آغاز کردیم که از جمله آن‌ها می‌توان به پارک تفریحی شیرهای دریایی که محل آموزش، نمایش و نگهداری شیرهای دریایی است و رستوران بزرگ صخره‌ای با ظرفیتی بالا اشاره کرد؛ افزون بر این طرح توسعه پارک آفتاب نیز با اعتبار 16 میلیارد تومان در دستور کار قرار دارد. اعتقاد ما بر این است که جلب رضایتمندی و ماندگاری زائر و مسافر در گرو خدمات صحیح با کیفیت و منظمی است که به او داده می‌شود و امروز منطقه سپاد الگوی قابل‌ملاحظه‌ای در سطح کشور در این زمینه است.
درهمی در واکنش به انتقادهایی مبنی بر اینکه وجود پارک‌های آبی موجب درحاشیه قرار گرفتن موضوع زیارت در جذب گردشگران مشهد می‌شود، تصریح می‌کند: همگان به این امر واقفند که معنویت زیارت و محوریت بارگاه رضوی در مشهد قابل خدشه نیست و حرم مطهر امام رضا(ع) عامل اصلی توجه مردم ایران و کشورهای عرب چه شیعه و غیر شیعه به مشهد بوده و در این تردیدی نیست؛ از طرفی نباید فراموش کنیم که زائران از گروه‌های سنی مختلفی هستند و ذائقه آن‌ها برای گذران اوقات فراغت یکسان نیست، زائر نه می‌تواند تمام وقت خود را در حرم بگذراند و نه این کار صحیح است، همانطورکه در روایت‌ها توصیه فراوانی بر خرید سوغاتی از سفرهای زیارتی برای بستگان وجود دارد و تاکید شده که افراد نیازمند گذران صحیح اوقات فراغت خود هستند، بنابراین نمی‌توان گفت تمام اتفاقاتی که در مشهد رخ می‌دهد باید از جنس زیارت باشد.
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد تاکید می‌کند: نکته بسیار مهم این است که کسی حق ندارد وقت زائر امام رضا(ع) را با موضوعی که در تعارض با زیارت و فرهنگ رضوی باشد، پر کند.این بدان معناست که نوعی از تفریح و گذران اوقات فراغت که با فرهنگ زیارت تعارض پیدا کند، مذموم بوده و پسندیده نیست و باید ممنوع هم تلقی شود، پرکردن وقت زائر به نحوی که بار فرهنگی معنوی زیارت را کاهش دهد جایز نیست اما شکی نیست که زائران پس از زیارت اگر مقداری از وقت خود را در مجموعه‌های تفریحی بگذارنند و اعضای خانواده پرانرژی و بانشاط شوند، از سفر زیارتی به مشهد خاطره‌ای خوش خواهند داشت و بدون شک به مسافر خدمت کرده‌ایم.
درهمی با بیان اینکه تفریحات آبی در تعارض با فرهنگ زیارت نیست، می‌افزاید: این درست است که اگر بحث تفریحات در مشهد آنقدر پررنگ جلوه کند که موضوع زیارت به حاشیه رانده شود، خطا کرده‌ایم و مورد رضایت خداوند نیست اما اگر اولویت نخست زائر برای حضور در مشهد زیارت باشد که اینگونه هم هست و وجود بیشترین هتل‌ها در اطراف حرم رضوی نشان از این موضوع دارد و اوقات فراغت گردشگران در محیط‌هایی که تعارض ذاتی با فرهنگ زیارت و ارزش‌های اسلامی ندارند، صرف شود به نظر من اشکالی وجود ندارد.
ایجاد پارک‌های آبی افزایش ماندگاری گردشگران را به دنبال دارد
مدیرعامل سرزمین موج‌های خروشان می‌گوید: بدون شک وجود اماکن تفریحی و سرگرمی مثل پارک‌های آبی در افزایش زمان حضور مسافران و گردشگران درشهر مشهد اثرگذار است و اگر زائران در گذشته یک یا دو روز برای زیارت و ماندن در مشهد وقت می‌گذاشتند، حالا با وجود اماکن تفریحی مدت بیشتری را در این شهر می‌گذرانند.
محمد بابایی با بیان اینکه ایجاد پارک‌های آبی منافاتی با زیارت و حضور مردم در حرم رضوی ندارد، تصریح می‌کند: مسافران و گردشگران در ابتدای امر برای زیارت امام رضا(ع) به مشهد می‌آیند و در واقع هدف اصلی آن‌ها حضور در بارگاه مطهر رضوی است و پس از زیارت هم زمانی را برای تفریحات و استفاده از اماکن تفریحی می‌گذارند و همین امر موجب افزایش ماندگاری آن‌ها می‌شود.
بابایی می‌افزاید: با توجه به اینکه افتتاح مجموعه موج‌های خروشان با آغاز ماه رمضان و کاهش چشمگیر تعداد گردشگران در مشهد همزمان شد، بیشتر مراجعان ما همشهریانی بودند که استقبال قابل توجهی از این پارک آبی داشته‌اند و به طور حتم با پایان ماه رمضان و آغاز موج جدید سفرهای تابستانی، شاهد حضور گردشگران در این مجموعه خواهیم بود و دراین راستا تبلیغات زیادی انجام داده‌ایم.
مدیرعامل سرزمین موج‌های خروشان درباره تعدد پارک‌های آبی در مشهد و تاثیر آن در فعالیت مجموعه‌ها، اظهار می‌کند: به نظر من تعدد مجموعه‌ها مشکلی ندارد مانند اینکه در شهری سوپرمارکت وجود دارد و در کنار آن هم فروشگاه دیگری ایجاد می‌شود، در این میان کسانی‌که سود می‌برند، مردم هستند زیرا با افزایش تعداد پارک‌های آبی قیمت‌ها شکسته می‌شود و مردم با پرداخت بهای کمتری می‌توانند از خدمات و تفریحات استفاده کنند، در راستای قیمت شکنی‌ها می‌بینیم که بهای بلیت سرزمین موج‌های آبی از ۴۰ هزار تومان به ۲۰ هزار تومان رسیده و ما هم بهای بلیت سرزمین موج‌های خروشان را از ۷۰ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان رسانده‌ایم و در این میان مردم به سراغ مجموعه‌ای که دارای کیفیت خدمات‌رسانی بالاتری است، می‌روند.
بابایی با اشاره به سرمایه‌گذاری 400 میلیارد تومانی برای احداث و راه‌اندازی سرزمین موج‌های خروشان، می‌گوید: هم اکنون حدود 2000 نفر به عنوان پرسنل این مجموعه به طور مستقیم مشغول به کار هستند و این پارک آبی دارای ظرفیت پذیرش روزانه بیش از 10 هزار نفر است.
فعالیت‌های گردشگری
موضوع زیارت را به حاشیه نبرد
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی نیز به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: با توجه به اینکه انگیزه اصلی کسانی که به مشهد سفر می‌کنند، زیارت امام رضا(ع) و حضور در بارگاه منور ایشان است و زیارت، محور اصلی موضوع ورود آن‌ها به این شهر محسوب می‌شود، اگر فعالیت‌های گردشگری در پیرامون مشهد به شکلی باشد که موضوع زیارت را تحت‌الشعاع قرار ندهد و فضای جامعه را به سوی عوض شدن جایگاه اصل و فرع اهداف نبرد، از ایجاد اماکن تفریحی مانند پارک‌های آبی حمایت می‌کنیم.
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر می‌افزاید: گاهی برخی از مسائل و فعالیت‌ها ممکن است در نقطه‌ای از کشور به عنوان یک حرکت گردشگری مناسب دارای جایگاه خوبی باشد و مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد اما شاید برخی از این جذابیت‌های گردشگری در شهر مشهد مناسب نباشد اما در مورد فضاهای تفرج و پارک‌های آبی به نظرم اگر موضوع زیارت را در حاشیه قرار ندهد، مشکلی وجود ندارد.
پژمانفر تاکید می‌کند: جنبه زیارتی شهر مشهد نباید تحت‌الشعاع اماکن تفریحی و پارک‌های آبی قرار بگیرد و به طور مثال کار به جایی برسد که انگیزه کودکان و نوجوانان از آمدن به مشهد حضور در پارک‌های آبی باشد. اینکه بچه‌ها از نظر فرهنگی این موضوع را بپسندند یک آسیب است و اگر اثرات این مجموعه‌ها مدیریت شده نباشد، جای تامل دارد.
کار سرمایه‌گذاران فضاهای تفریحی، قابل‌دفاع است
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیارت شورای اسلامی شهر مشهد نیز می‌گوید: در اینکه زیارت امام رضا(ع) اولویت اصلی افرادی است که از داخل و خارج کشور به مشهد سفر می‌کنند، شکی نیست و تردید نداریم که گردشگران با هدف زیارت به مشهد سفر می‌کنند اما با توجه به اینکه معمولا مردم در دوره سفر در کنار بحث زیارت نیازهایی دارند، لازم است نیازها در حوزه‌هایی همچون اقتصاد زائر، تفریح و اسکان و دیگر مباحث مرتبط با آن تامین شود.
حجت الاسلام حسنعلی اخلاقی می‌افزاید: مسلما ایجاد فضاهای تفریحی که تامین‌کننده نیازهای تفریحی زائر باشد اصلی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و اگر سرمایه‌گذاران در این عرصه فعالیت کنند، کار آن‌ها قابل‌دفاع و پشتیبانی است.
زائران در هر سنی در کنار زیارت، نیاز به خرید کردن و تفریحات سالم برای گذران اوقات فراغت دارند و اگر سرمایه‌گذاران در این زمینه ورود پیدا کنند، باید مورد حمایت واقع شوند.
اخلاقی خاطرنشان می‌کند: نگرانی و دغدغه‌ای که در این میان وجود دارد این است که در کنار بارگاه مطهر رضوی هدف اصلی دیگری برای مسافران تعریف نشود که به نظر من جای نگرانی نیست زیرا هر چقدر هم در موضوع تفریح مسافران کار شود، مسلم است که هدف نخست زائر، زیارت است و او به عشق امام رضا(ع) به مشهد سفر می‌کند.
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیارت شورای اسلامی شهر مشهد ادامه می‌دهد: زائران در کنار زیارت، می‌توانند نیازهای تفریحی خود را در قالب پارک‌های موضوعی، بازی و مجموعه‌های آبی برطرف کنند و باید از این فضاها برای افزایش مدت زمان ماندگاری مسافران استفاده کنیم؛ براساس آمارهای موجود میانگین مدت ماندگاری زائران در مشهد حدود سه روز است و باید با تدوین و اجرای برنامه‌های لازم، میانگین ماندگاری آن‌ها را افزایش دهیم.
اخلاقی اظهار می‌کند: در کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیارت شورای شهر مشهد، معاونت فرهنگی شهرداری را موظف کردیم تا اقدامات لازم برای افزایش مدت ماندگاری زائران در حرم و سپس در شهر مشهد را داشته باشند و در همین راستا در حوزه حضور زائر در حرم رضوی برای سال 94 طرح‌ها و برنامه‌هایی از سوی معاونت فرهنگی شهرداری اجرا می‌شود و امیدواریم با این اقدامات تا پایان سال فرصت میانگین زمان ماندگاری زائران افزایش یابد.
عضو شورای شهر مشهددرباره تعدد پارک‌های آبی موجود در مشهد نیز می‌گوید: تعدد مجموعه‌ها همیشه موجب ایجاد رقابت بین آن‌ها شده و به افزایش توان خدمت‌رسانی، کیفیت خدمات و رضایتمندی مشتریان و مراجعه‌کنندگان این مراکز کمک می‌کند، من از تعدد این پارک‌ها در مشهد دفاع می‌کنم زیرا انحصاری بودن آن‌ها موجب پایین آمدن سطح ارائه خدمات می‌شود.
شهر مشهد که حرم مطهر رضوی را در خود جای داده به عنوان یکی از کلان‌شهرهای ایران، از مهمترین شهرهای مذهبی جهان است که سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر خارجی و داخلی است، در این میان برای رشد اقتصادی ناشی از صنعت توریسم تنها جذب گردشگر کافی نیست بلکه افزایش مدت زمان ماندگاری مسافران در شهر، اهمیتی دو چندان دارد زیرا هر ساعت و هر روز ماندگاری گردشگر در شهر منجر به فعالیت‌هایی مانند بازدید از اماکن گردشگری، خرید سوغات و.. می‌شود که طبیعتا اثرگذاری قابل‌ملاحظه‌ای در اقتصاد شهر و اشتغال‌زایی برای جوانان دارد.
ایجاد اماکن سرگرمی مانند پارک‌های آبی در سال‌های اخیر یکی از راهکارهای سرمایه‌گذاران در مشهد برای گذران اوقات فراغت گردشگران بوده است، سرزمین موج‌های آبی، پارک آبی ایرانیان و پارک ساحلی آفتاب سه مجموعه بزرگ آبی مشهد هستند که در سال‌های گذشته سهم مهمی در تفریحات مسافران داشته‌اند.
راه‌اندازی سرزمین موج‌های خروشان به عنوان بزرگترین پارک آبی سرپوشیده جهان در هفته‌های اخیر در مشهد حرف و حدیث‌های زیادی را به دنبال داشته است، برخی معتقدند مشهد از نظر داشتن پارک‌های آبی اشباع شده بود و سرمایه‌گذاری برای ساخت چنین مجموعه‌ای با وجود سه پارک آبی بزرگ دیگر کار صحیحی نبود، برخی معتقدند ایجاد چنین مجموعه‌هایی موجب به حاشیه رفتن موضوع زیارت در جذب گردشگران و پررنگ‌تر شدن تفریحات برای تصمیم‌گیری مسافران در سفر به مشهد می‌شود و عده‌ای هم با دیدگاهی مثبت به موضوع نگریسته و معتقدند پتانسیل و ظرفیت گردشگری مشهد وجود چنین مجموعه‌ای با این عظمت را می‌طلبید و پارک‌های آبی نه تنها موضوع زیارت را در قصد گردشگران به حاشیه نبرده بلکه در افزایش ماندگاری آن‌ها اثرگذار بوده است، در این شماره نظرات برخی از مدیران و دست‌اندرکاران این اماکن تفریحی و مسئولان شهری و استانی را جویا شده ایم.
تفریحات آبی در تعارض
با فرهنگ زیارت نیست
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: تلاش برای جذب گردشگر به تنهایی کافی نیست بلکه با عملکردی سه وجهی باید به جذب، رضایتمندی و ماندگاری گردشگران توجه ویژه داشته باشیم؛ باید گردشگر را جذب کرده و با جلب رضایت او، مدت ماندگاری‌اش را افزایش دهیم. ممکن است با اهرم‌های تبلیغاتی و فشار بتوان به جذب گردشگر پرداخت اما رضایت و ماندگاری مهمتر است. از منظر رشد اقتصاد شهری برای شهرهایی مثل مشهد که زیارت و گردشگری محور اقتصادی و توسعه آن محسوب می‌شود، باید پیگیر موضوع ماندگاری گردشگر باشیم تا رشد اقتصادی بیشتری به دنبال داشته باشد.
سیدمهدی درهمی یادآور می‌شود: نکته بسیار مهم در این میان تفاوت بین گردشگران داخلی و خارجی و شباهت نداشتن این دو نوع گردشگر به یکدیگر است، در واقع اهمیت اصلی در نظریه‌های اقتصادی به گردشگر خارجی است و اقتصادی که می‌تواند خارج از حوزه پولی یعنی از دیگر کشورها پول وارد کشور کند، اقتصاد پایه است؛ در این بحث باید توجه داشت که اگر مخاطب ما گردشگر داخلی است، شاید راحت‌تر بتوانیم او را راضی کنیم اما در مقابل تاثیرات اقتصادی چندان درخوری حاصل نمی‌شود اما اگر مخاطب خود را گردشگران خارجی در نظر بگیریم، ممکن است سطح استانداردها و خواسته‌های آن‌ها بیشتر باشد و باید تلاش بیشتری برای جذب رضایتمندی و ماندگاری آن‌ها داشته باشیم و اگر این کار انجام شود، خدمت مهمی به اقتصاد شهر و کشورمان کرده‌ایم.
درهمی اظهار می‌کند: توصیه من این است که اماکن تفریحی شهر به ویژه پارک‌های آبی به گردشگر خارجی توجه داشته باشند و سطح سرویس، بهداشت و خدماتی که ارائه می‌دهند مطابق با استانداردهای جهانی باشد تا گردشگر خارجی احساس رضایتمندی کند و این به اقتصاد کمک بیشتری خواهد داشت؛ در عین حال گردشگر داخلی و کسانی که از دیگر شهرها به قصد زیارت وارد مشهد می‌شوند، هم بسیار مهم بوده و حق دارند که از فضاهای تفریحی با کیفیت و مطلوب برخوردار باشند، در این صورت روند مسافرت‌های داخلی می‌تواند پرشتاب‌تر باشد و ثمرات و برکاتی در حد خود برای شهر خواهد داشت.
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد درباره پارک ساحلی آفتاب به عنوان یکی از پارک‌های آبی مشهد، می‌گوید: این مجموعه یک پارک آبی طبقاتی، مجهز و بی‌نظیر در سطح کشور است که حدود سه و نیم سال از آغاز بهره‌برداری آن با اعتبار 30 میلیارد تومان در منطقه سپاد می‌گذرد، این پارک در راستای افزایش ظرفیت‌های میزبانی از گردشگران و زائرانی که به منطقه سپاد مراجعه می‌کنند، ایجاد شد و در طول سال‌های فعالیت، در جذب مخاطبان مشهدی و گردشگران بسیار خوب عمل کرده به‌گونه‌ای که در اکثر بازه‌های زمانی سرویس‌دهی، ظرفیت مجموعه تکمیل می‌شود و حتی در فصولی که گردشگر زیادی در مشهد نیست باز هم مخاطب مشهدی به خوبی استقبال می‌کند.
درهمی ادامه می‌دهد: البته تفریحات در منطقه سپاد منحصر به پارک آبی نیست بلکه وجود شهربازی‌های روباز و سرپوشیده و مجموعه‌هایی مثل باغ پرندگان، کلبه وحشت، آکواریم‌های آب شور و... سبد تفریحات را در این منطقه به گونه‌ای متنوع کرده که منجر به جلب رضایت گردشگران در منطقه سپاد می‌شود زیرا بدون شک در این تفریحات متنوع، موردی وجود دارد که رضایت آن‌ها را جلب کند.
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد خاطرنشان می‌کند: تمایز پارک ساحلی آفتاب و سایر مراکز تفریحاتی سپاد با دیگر مجموعه‌های شهر، مجاورت آن‌ها با مراکز تجاری بزرگ است که در جلب رضایت گردشگر بسیار اثرگذار است زیرا او می‌تواند ضمن انجام خریدهای لازم، وقت استراحت خود را به تفریحات اختصاص دهد؛ بنابراین ما با رویکرد تقویت ظرفیت‌های میزبانی و افزایش سبد تفریحات در منطقه، عملیات اجرایی پروژه‌های آبی بسیار خوبی را آغاز کردیم که از جمله آن‌ها می‌توان به پارک تفریحی شیرهای دریایی که محل آموزش، نمایش و نگهداری شیرهای دریایی است و رستوران بزرگ صخره‌ای با ظرفیتی بالا اشاره کرد؛ افزون بر این طرح توسعه پارک آفتاب نیز با اعتبار 16 میلیارد تومان در دستور کار قرار دارد. اعتقاد ما بر این است که جلب رضایتمندی و ماندگاری زائر و مسافر در گرو خدمات صحیح با کیفیت و منظمی است که به او داده می‌شود و امروز منطقه سپاد الگوی قابل‌ملاحظه‌ای در سطح کشور در این زمینه است.
درهمی در واکنش به انتقادهایی مبنی بر اینکه وجود پارک‌های آبی موجب درحاشیه قرار گرفتن موضوع زیارت در جذب گردشگران مشهد می‌شود، تصریح می‌کند: همگان به این امر واقفند که معنویت زیارت و محوریت بارگاه رضوی در مشهد قابل خدشه نیست و حرم مطهر امام رضا(ع) عامل اصلی توجه مردم ایران و کشورهای عرب چه شیعه و غیر شیعه به مشهد بوده و در این تردیدی نیست؛ از طرفی نباید فراموش کنیم که زائران از گروه‌های سنی مختلفی هستند و ذائقه آن‌ها برای گذران اوقات فراغت یکسان نیست، زائر نه می‌تواند تمام وقت خود را در حرم بگذراند و نه این کار صحیح است، همانطورکه در روایت‌ها توصیه فراوانی بر خرید سوغاتی از سفرهای زیارتی برای بستگان وجود دارد و تاکید شده که افراد نیازمند گذران صحیح اوقات فراغت خود هستند، بنابراین نمی‌توان گفت تمام اتفاقاتی که در مشهد رخ می‌دهد باید از جنس زیارت باشد.
مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد تاکید می‌کند: نکته بسیار مهم این است که کسی حق ندارد وقت زائر امام رضا(ع) را با موضوعی که در تعارض با زیارت و فرهنگ رضوی باشد، پر کند.این بدان معناست که نوعی از تفریح و گذران اوقات فراغت که با فرهنگ زیارت تعارض پیدا کند، مذموم بوده و پسندیده نیست و باید ممنوع هم تلقی شود، پرکردن وقت زائر به نحوی که بار فرهنگی معنوی زیارت را کاهش دهد جایز نیست اما شکی نیست که زائران پس از زیارت اگر مقداری از وقت خود را در مجموعه‌های تفریحی بگذارنند و اعضای خانواده پرانرژی و بانشاط شوند، از سفر زیارتی به مشهد خاطره‌ای خوش خواهند داشت و بدون شک به مسافر خدمت کرده‌ایم.
درهمی با بیان اینکه تفریحات آبی در تعارض با فرهنگ زیارت نیست، می‌افزاید: این درست است که اگر بحث تفریحات در مشهد آنقدر پررنگ جلوه کند که موضوع زیارت به حاشیه رانده شود، خطا کرده‌ایم و مورد رضایت خداوند نیست اما اگر اولویت نخست زائر برای حضور در مشهد زیارت باشد که اینگونه هم هست و وجود بیشترین هتل‌ها در اطراف حرم رضوی نشان از این موضوع دارد و اوقات فراغت گردشگران در محیط‌هایی که تعارض ذاتی با فرهنگ زیارت و ارزش‌های اسلامی ندارند، صرف شود به نظر من اشکالی وجود ندارد.
ایجاد پارک‌های آبی افزایش ماندگاری گردشگران را به دنبال دارد
مدیرعامل سرزمین موج‌های خروشان می‌گوید: بدون شک وجود اماکن تفریحی و سرگرمی مثل پارک‌های آبی در افزایش زمان حضور مسافران و گردشگران درشهر مشهد اثرگذار است و اگر زائران در گذشته یک یا دو روز برای زیارت و ماندن در مشهد وقت می‌گذاشتند، حالا با وجود اماکن تفریحی مدت بیشتری را در این شهر می‌گذرانند.
محمد بابایی با بیان اینکه ایجاد پارک‌های آبی منافاتی با زیارت و حضور مردم در حرم رضوی ندارد، تصریح می‌کند: مسافران و گردشگران در ابتدای امر برای زیارت امام رضا(ع) به مشهد می‌آیند و در واقع هدف اصلی آن‌ها حضور در بارگاه مطهر رضوی است و پس از زیارت هم زمانی را برای تفریحات و استفاده از اماکن تفریحی می‌گذارند و همین امر موجب افزایش ماندگاری آن‌ها می‌شود.
بابایی می‌افزاید: با توجه به اینکه افتتاح مجموعه موج‌های خروشان با آغاز ماه رمضان و کاهش چشمگیر تعداد گردشگران در مشهد همزمان شد، بیشتر مراجعان ما همشهریانی بودند که استقبال قابل توجهی از این پارک آبی داشته‌اند و به طور حتم با پایان ماه رمضان و آغاز موج جدید سفرهای تابستانی، شاهد حضور گردشگران در این مجموعه خواهیم بود و دراین راستا تبلیغات زیادی انجام داده‌ایم.
مدیرعامل سرزمین موج‌های خروشان درباره تعدد پارک‌های آبی در مشهد و تاثیر آن در فعالیت مجموعه‌ها، اظهار می‌کند: به نظر من تعدد مجموعه‌ها مشکلی ندارد مانند اینکه در شهری سوپرمارکت وجود دارد و در کنار آن هم فروشگاه دیگری ایجاد می‌شود، در این میان کسانی‌که سود می‌برند، مردم هستند زیرا با افزایش تعداد پارک‌های آبی قیمت‌ها شکسته می‌شود و مردم با پرداخت بهای کمتری می‌توانند از خدمات و تفریحات استفاده کنند، در راستای قیمت شکنی‌ها می‌بینیم که بهای بلیت سرزمین موج‌های آبی از ۴۰ هزار تومان به ۲۰ هزار تومان رسیده و ما هم بهای بلیت سرزمین موج‌های خروشان را از ۷۰ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان رسانده‌ایم و در این میان مردم به سراغ مجموعه‌ای که دارای کیفیت خدمات‌رسانی بالاتری است، می‌روند.
بابایی با اشاره به سرمایه‌گذاری 400 میلیارد تومانی برای احداث و راه‌اندازی سرزمین موج‌های خروشان، می‌گوید: هم اکنون حدود 2000 نفر به عنوان پرسنل این مجموعه به طور مستقیم مشغول به کار هستند و این پارک آبی دارای ظرفیت پذیرش روزانه بیش از 10 هزار نفر است.
فعالیت‌های گردشگری
موضوع زیارت را به حاشیه نبرد
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی نیز به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: با توجه به اینکه انگیزه اصلی کسانی که به مشهد سفر می‌کنند، زیارت امام رضا(ع) و حضور در بارگاه منور ایشان است و زیارت، محور اصلی موضوع ورود آن‌ها به این شهر محسوب می‌شود، اگر فعالیت‌های گردشگری در پیرامون مشهد به شکلی باشد که موضوع زیارت را تحت‌الشعاع قرار ندهد و فضای جامعه را به سوی عوض شدن جایگاه اصل و فرع اهداف نبرد، از ایجاد اماکن تفریحی مانند پارک‌های آبی حمایت می‌کنیم.
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر می‌افزاید: گاهی برخی از مسائل و فعالیت‌ها ممکن است در نقطه‌ای از کشور به عنوان یک حرکت گردشگری مناسب دارای جایگاه خوبی باشد و مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد اما شاید برخی از این جذابیت‌های گردشگری در شهر مشهد مناسب نباشد اما در مورد فضاهای تفرج و پارک‌های آبی به نظرم اگر موضوع زیارت را در حاشیه قرار ندهد، مشکلی وجود ندارد.
پژمانفر تاکید می‌کند: جنبه زیارتی شهر مشهد نباید تحت‌الشعاع اماکن تفریحی و پارک‌های آبی قرار بگیرد و به طور مثال کار به جایی برسد که انگیزه کودکان و نوجوانان از آمدن به مشهد حضور در پارک‌های آبی باشد. اینکه بچه‌ها از نظر فرهنگی این موضوع را بپسندند یک آسیب است و اگر اثرات این مجموعه‌ها مدیریت شده نباشد، جای تامل دارد.
کار سرمایه‌گذاران فضاهای تفریحی، قابل‌دفاع است
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیارت شورای اسلامی شهر مشهد نیز می‌گوید: در اینکه زیارت امام رضا(ع) اولویت اصلی افرادی است که از داخل و خارج کشور به مشهد سفر می‌کنند، شکی نیست و تردید نداریم که گردشگران با هدف زیارت به مشهد سفر می‌کنند اما با توجه به اینکه معمولا مردم در دوره سفر در کنار بحث زیارت نیازهایی دارند، لازم است نیازها در حوزه‌هایی همچون اقتصاد زائر، تفریح و اسکان و دیگر مباحث مرتبط با آن تامین شود.
حجت الاسلام حسنعلی اخلاقی می‌افزاید: مسلما ایجاد فضاهای تفریحی که تامین‌کننده نیازهای تفریحی زائر باشد اصلی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و اگر سرمایه‌گذاران در این عرصه فعالیت کنند، کار آن‌ها قابل‌دفاع و پشتیبانی است.
زائران در هر سنی در کنار زیارت، نیاز به خرید کردن و تفریحات سالم برای گذران اوقات فراغت دارند و اگر سرمایه‌گذاران در این زمینه ورود پیدا کنند، باید مورد حمایت واقع شوند.
اخلاقی خاطرنشان می‌کند: نگرانی و دغدغه‌ای که در این میان وجود دارد این است که در کنار بارگاه مطهر رضوی هدف اصلی دیگری برای مسافران تعریف نشود که به نظر من جای نگرانی نیست زیرا هر چقدر هم در موضوع تفریح مسافران کار شود، مسلم است که هدف نخست زائر، زیارت است و او به عشق امام رضا(ع) به مشهد سفر می‌کند.
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیارت شورای اسلامی شهر مشهد ادامه می‌دهد: زائران در کنار زیارت، می‌توانند نیازهای تفریحی خود را در قالب پارک‌های موضوعی، بازی و مجموعه‌های آبی برطرف کنند و باید از این فضاها برای افزایش مدت زمان ماندگاری مسافران استفاده کنیم؛ براساس آمارهای موجود میانگین مدت ماندگاری زائران در مشهد حدود سه روز است و باید با تدوین و اجرای برنامه‌های لازم، میانگین ماندگاری آن‌ها را افزایش دهیم.
اخلاقی اظهار می‌کند: در کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیارت شورای شهر مشهد، معاونت فرهنگی شهرداری را موظف کردیم تا اقدامات لازم برای افزایش مدت ماندگاری زائران در حرم و سپس در شهر مشهد را داشته باشند و در همین راستا در حوزه حضور زائر در حرم رضوی برای سال 94 طرح‌ها و برنامه‌هایی از سوی معاونت فرهنگی شهرداری اجرا می‌شود و امیدواریم با این اقدامات تا پایان سال فرصت میانگین زمان ماندگاری زائران افزایش یابد.
عضو شورای شهر مشهددرباره تعدد پارک‌های آبی موجود در مشهد نیز می‌گوید: تعدد مجموعه‌ها همیشه موجب ایجاد رقابت بین آن‌ها شده و به افزایش توان خدمت‌رسانی، کیفیت خدمات و رضایتمندی مشتریان و مراجعه‌کنندگان این مراکز کمک می‌کند، من از تعدد این پارک‌ها در مشهد دفاع می‌کنم زیرا انحصاری بودن آن‌ها موجب پایین آمدن سطح ارائه خدمات می‌شود.
ارسال نظر