حمیدرضا موحدی‌زاده- بخش دوم*

قانون داماتو ـ کندی در شش بخش، شش نوع مجازات برای شرکت‌هایی که این قانون را نادیده بگیرند پیش‌بینی کرده است:

۱ـ ممنوعیت هرگونه کمک مالی به صادرات ـ واردات و بانک؛ ۲ـ ممنوعیت صدور هرگونه مجوز صادرات تکنولوژی به نفع شخص مجازات شده؛ ۳ـ ممنوعیت اعطای اعتباربیش از۱۰ میلیون دلار توسط یک نهاد بانکی امریکایی به شخص مجازات شده؛ ۴ـ ممنوعیت مشارکت شرکتهای مالی مجازات شده در سیستم بانکی امریکا یا استفاده ازمنابع دولتی؛ ۵- ممنوعیت خرید هرنوع کالا یا خدمات ازشخص مجازات شده توسط دولت فدرال؛ ۶ ـ ممنوعیت کامل واردات تولیدات شخص مجازات شده.

ج) رابطه توافق برجام و قانون داماتو از نگاه کارشناسی و فنی

به استناد مصاحبه رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان تمدید تحریم در عمل نقض صریح «برجام» است به ویژه اگر اجرایی و عملیاتی شود قانون داماتو اکنون وجود دارد اما رئیس‌جمهور آمریکا اثرگذاری (اجرای) آن را ملغی کرده است، اما اگر دوباره عملیاتی و اجرایی شود، نقض صریح برجام است. به نظر می‌رسد با توجه به اجتناب اوباما از امضای طرح تمدید "داماتو"، رییس جمهور فعلی آمریکا پیرو سیاست‌های قبلی‌اش نسبت به ایران و تعهدات مندرج در توافق هسته‌ای، نشان داد، همچنان در نگاه مثبت و تعقل گرایانه‌اش در قبال موضوع هسته‌ای ایران و توافق ضمنی آن، متعهد است. او با وجود خودداری از امضای تمدید داماتو، مجوز تبدیل آن به قانون را صادر کرد، از آنجایی که اکثریت مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا در اختیار جمهوری خواهان مخالف برجام است، اوباما می‌دانست که در صورت وتو و بازگرداندن طرح مزبور، نمایندگان کنگره از اختیارات قانونی خود استفاده می‌کنند و با تصویب این طرح با بیش از دو سوم آراء، امضاء رئیس جمهور را بلااثر می‌گردانند. برجام ، بندهای تحریمی قانون داماتو درباره موارد زیر را متوقف کرده است:

۱- توقف تحریم ارایه خدمات بیمه‌ای، یا بیمه اتکایی

۲- خارج کردن افراد و نهادهای تحریم شده و نیز تحریم‌های اعمالی وفق بخش ۵(a)

۳- توقف تلاش‌ها برای کاهش فروش نفت ایران شامل محدودیت‌ها بر مقدار فروش نفت خام ایران و کشورهایی که می‌توانند نفت خام ایران را بخرند؛

۴- توقف تحریم سرمایه‌گذاری، شامل مشارکت در سرمایه‌گذاری‌های مشترک، کالاها، خدمات، اطلاعات، فناوری و دانش و کمک فنی برای بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی؛

۵- توقف تحریم صادرات، فروش یا عرضه فرآورده‌های نفتی تصفیه شده و فرآورده‌های پتروشیمی به ایران؛

۶- توقف تحریم‌های اعمالی بر مشارکت‌های مربوط به استخراج معدن، تولید یا حمل و نقل اورانیوم؛

نتیجه‌گیری و استنتاج از مباحث فوق:

با بهره‌گیری و استناد به دستاورد بی‌بدیل دولت "تدبیر و امید" و دستیابی به توافق بین‌المللی برجام و بررسی رابطه آن با تمدید قانون داماتو می‌توان نتایج زیر را به عنوان راهبرد "حفظ و تداوم برجام" به منظور بازگشت دوباره رونق اقتصادی، تداوم اعتدال، تدبیر و اصلاح امور و دورماندن کشورمان از آتش جنگ و جدال منطقه‌ای، ارائه و پیشنهاد داد.

* افزایش ۹۰ درصدی درآمد نفتی ایران نسبت به قبل از اجرای برجام

در صورت احتساب صادرات روزانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام ایران شامل نفت سنگین و سبک و در نظر گرفتن قیمت فعلی نفت کشور، در سال جاری به درآمد حدود ۲۱ میلیارد دلار دست خواهیم یافت. پر واضح است مردم تنها در صورتی طعم شیرین رشد اقتصادی ۴/ ۷ درصدی و افزایش درآمدهای نفتی را خواهند چشید که این درآمدها به عرصه حمایت از تولید، سرمایه‌گذاری و اشتغال منتقل شود.

* حفظ چارچوب و یکپارچگی برجام و ثبات آن مستلزم توجه همه طرف‌های برجام نسبت به تداوم اجرای مفاد آن از سوی همه اعضا می‌باشد.

می‌توان گفت که دوره استقرار کابینه ترامپ برای سرنوشت برجام حساس و تعیین‌کننده باشد. با اتخاذ سیاست معقول و توأم با مراقبت، صبر و انتظار باید از هرگونه اقدام تحریک‌آمیز که بهانه به دست جنگ‌طلبان آمریکا بدهد به شدت پرهیز شود. در موضوع برجام دولت می‌بایست از تمرکز بر موضوع فاقد اهمیتی مانند تمدید ISA که بلااثر خواهد شد عبور کند. آنها تلاش خواهند کرد تا توافق برجام به بهانه تمدید قانون داماتو ابتدا از سوی ایران کنار گذاشته شود و سپس آن‌ها می‌توانند کشورمان را بعنوان ناقض برجام معرفی نمایند و بار دیگر پروژه‌ی ایران هراسی و منزوی کردن ایران را پیش ببرند.

* گام نهادن در مسیر تنش‌زدایی و بهبود روابط متقابل با کشورهای منطقه خاورمیانه و حوزه عربی خلیج فارس به ویژه عربستان با استفاده از نفوذ سیاسی و مستشاری ایران در عراق، سوریه، لبنان، یمن و ... از نقاط و منافع مشترک ایران با اروپا، روسیه، ترکیه، چین و ... بهره برداری نماید.

* امکان نوسازی ناوگان هوایی کشور و خرید هواپیماهای پیشرفته و مدرن از اثرات توافق برجام است.

به استناد مصاحبه وزیر مسکن، راه‌وشهرسازی توافق با بوئینگ و ایرباس در آینده نزدیک نهایی می‌شود. ورود ۱۲ فروند هواپیمای ایرباس و ATR در سال ۲۰۱۷ و تأمین فاینانس ۴۷ هواپیمای ایرباس و بویینگ انجام شده است. از مجموع ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس ۴۲ فروند و از مجموع ۸۰ فروند هواپیمای بویینگ ۵۰ فروند تامین مالی آن را ایران متعهد شده است.

* فراهم شدن شرایط جذب سرمایه‌های خارجی و تشویق و ضمانت در امر سرمایه‌گذاری داخلی به عنوان تنها راهکار غلبه بر مسائل و موانع تولید و اشتغال بایستی مورد توجه و حمایت مقامات عالی و قوای سه گانه، نیروهای نظامی و انتظامی قرار گیرد. آنها به خوبی می‌دانند همیشه این فرصتها و شرایط تکرار نمی‌شود.

* شرایط کنونی کشور علی‌رغم اینکه چندان مطلوب نمی‌باشد و دلایل آن نیز روشن بوده و به آن اشاراتی شد، لیکن هر انسان و جریان منصف و آینده‌نگری می‌داند که چرخیدن همزمان سانتریفوژها و زندگی مردم که از وعده‌های رئیس جمهور میانه‌رو، آقای دکتر حسن روحانی بوده است، در حد نسبی و قابل قبول تحقق یافته است. البته حفظ پایگاه اجتماعی دولت، رضایت و امید مردم و پرورش روحیه قدرشناسی بهتر از این هم می‌توانست باشد.

* ادامه مبارزه عملی و عادلانه با فسادها و اختلاس‌های سیستماتیک و سازمان یافته که دولت فعلی آن را از دوران قبل، تحریم‌ها و سوء‌مدیریتها به ارث برده است. خوشبختانه با اقدامات دولتمردان و قوه محترم قضایی ۲ میلیارد دلار از ثروت ملی که در اختیار باندهای فساد بود، به صندوق ملی بازگشت و بارقه امیدی را در استرداد هزاران میلیارد تومان پول این مملکت و ملت به خزانه کشور ایجاد نموده است.

به امید گشایش‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، ان‌شاالله.

* دانشجوی دکترای مدیریت منابع انسانی