رونق اقتصادی استان البرز از حرف تا عمل

دکتر مسعود قاسمی
دبیرکل اتاق بازرگانی البرز

در طول برنامه‌های اول تا پنجم توسعه صحبت‌های امیدوار‌کننده‌ای برای ایجاد تحول در اقتصاد و حمایت از تولید و صادرات کشور از جمله در استان البرز مطرح شد، اما در طول این سال‌ها اجرای بیشتر این مصوبات ازحرف و شعار فراتر نرفت. البته بی‌انصافی است که مدعی شویم همه مصوبات در طول این برنامه‌ها باید عملی می‌شد، چرا که کشور با تحریم‌های ظالمانه دست و پنجه نرم می‌کرد و در مسیر بهبود فضای کسب و کار و توسعه صنعت و کشاورزی دست‌اندازهای طبیعی و غیرطبیعی فراوانی وجود داشت.

با این حال به جرات می‌توان گفت که اگر مصوبات برنامه‌های کلان کشور در طول سال‌های گذشته با اعمال سیاست تکیه بر توانایی‌ها و بهره‌گیری از نخبگان کشور همراه می‌شد، قطعا طی سال‌های اخیر شاهد اشباع انبارها از انواع محصولات، رکود و تورم نبودیم. اکنون دوران تحریم‌های ناعادلانه را پشت سر گذاشته ایم و مهم‌تر از آن قرار است سیاست اقتصاد مقاومتی موردنظر مقام معظم رهبری نیز به مرحله اقدام و عمل درآید. بنابراین وظیفه همه فعالان اقتصادی، دولتمردان و نظام بانکی کشور است که با اصلاح و تصویب قوانین و مقررات تازه و کنار گذاشتن ضوابط دست و پاگیر و مزاحم در جهت بهره‌گیری از فناوری روز، به تولید محصولات قابل رقابت در بازار جهانی و جلوگیری از واردات بی‌رویه از کانال‌های رسمی ‌و غیررسمی‌ گام بردارند. به اعتقاد کارشناسان بخش صنعت استان البرز، یکی از مولفه‌های مهم در مسیر اقدام وعمل به اقتصاد مقاومتی حمایت و توجه خاص همه مدیران اجرایی، فعالان اقتصادی و نظام بانکی به واحدهای تولیدی و صنعتی کوچک و متوسط است. استفاده بهینه از امکانات و سرمایه‌های ارزشمند صنعتی و تغییر در رویکردهای تولید از جمله مواردی است که باید در توسعه واحدهای صنعتی کوچک و متوسط به کار گرفته شود. در این صورت است که صنایع کوچک و متوسط به علت ویژگی و قابلیت‌های خاص خود می‌توانند نقش موثری در توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد سرانه ملی داشته باشد.

هم اکنون کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش مهمترین مشکلی است که بنگاه‌های تولیدی استان البرز با آن مواجه هستند و تا نظام بانکی و مسوولان صنعت کشور این مشکل را برطرف نکنند شاهد فعال شدن این واحدها نخواهیم بود. یکی دیگر از مشکلات مهم صنعت استان البرز، نیمه فعال بودن واحدهای تولیدی است. در این زمینه طی یک سال اخیر ستاد تسهیل و شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی در جلسات مستمر خود، مشکلات این واحدها را مورد بررسی همه جانبه قرار داده اند. فعالان اقتصادی بر این باورند که برای رفع مشکلات و نارسایی‌های خرد و کلان بخش تولید، باید قوای سه گانه کشور همراه و همدل شوند. برای رونق اقتصادی کشور به دور از شعار باید زیرساخت‌های صادراتی متحول و نگاه دولت و بخش خصوصی به توسعه صادرات غیرنفتی معطوف شود. در این میان استان البرزکه دارای تنها فرودگاه هواپیماهای باری (cargo) است می‌تواند به عنوان یک قطب صادراتی به ویژه صادرات انواع محصولات صنعتی و کشاورزی استان و کشور مطرح شود. هم‌اکنون برای توسعه صادرات محصولات کشاورزی که یکی از مهمترین تولیدات استان است، نیازمند تجهیزاتی از جمله ماشین‌های حمل و نقل و فناوری‌های نوین برای نگهداری و ماندگاری انواع میوه و صیفی جات هستیم.

با تقویت گمرک پیام به امکانات لازم از جمله دفتر گواهی بهداشت نباتات و حضور نماینده وزارت بهداشت در این مکان برای قرنطینه پلمپ کانتینرهای یخچال دار، نه تنها تولیدات استان بلکه تولیدات صادراتی سایر استان‌ها نیز از این طریق به بازار جهانی راه پیدا خواهند کرد. به دلیل این مشکلات، هم اکنون محصولات صادراتی به ویژه میوه و سبزی استان البرز برای صادرات به خارج به وسیله کانتینرها به بنادر جنوبی انتقال می‌یابد که این مساله باعث افزایش ضایعات محصولات کشاورزی صادراتی شده است. با توجه به ظرفیت‌های موجود البرز، با صادرات محصولات کشاورزی از بنادر جنوبی، آمار صادرات استان کاهش خواهد یافت. با رفع این مشکلات، گمرگ پیام استان البرز به منطقه صادرات محور کشور مبدل خواهد شد و به این ترتیب، علاوه بر تحول در توسعه کالاهای صادراتی استان و کشور، برای کاهش نرخ بیکاری و بهبود فضای کسب و کار نیز گام ارزشمندی برداشته خواهد شد. استان البرز به دلیل اقلیم و شرایط جغرافیایی از لحاظ محصولات کشاورزی به ویژه میوه و سبزی دارای موقعیت استثنایی است و یکی از استان‌های مهم کشور در این خصوص است. از دیگر صنایع اقتصادی فعال در استان می‌توان نساجی، چرم‌سازی، صنایع غذایی و سلولزی را نام برد. این استان از وجود معادن سنگ آهک و گچ، معادن ساختمانی، مس، ذغال سنگ، نمک، سیلیس و معادن شن و ماسه برخوردار است. شاغلان این استان عمدتا در بخش خدمات، صنعت و کشاورزی مشغول به کار هستند. در سطح استان سه هزارو 500 واحد تولیدی در بخش صنعت و معدن فعال هستند و استان البرز در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی - بهداشتی به ترتیب رتبه اول تا سوم را در کشور به خود اختصاص داده است.