نظرسنجی‌های توهم‌زا
انتخابات مجلس عوام انگلیس که رقابت‌های آن ماه‌ها با گمانه‌زنی‌ها، نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌های متعدد و مختلف همراه بود سرانجام در روز 7 مه ‌2015 برگزار شد و در حالی‌که قطعی‌ترین و علمی‌ترین نظرسنجی‌ها پیش‌بینی می‌کرد که هیچ حزبی اکثریت قاطع را به‌دست نخواهد آورد و دولت جدید انگلیس ناچار دولتی ائتلافی خواهد بود، در کمال ناباوری همگان به‌ویژه اصحاب رسانه حزب محافظه‌کار به رهبری دیوید کامرون اکثریت قاطع کرسی‌های مجلس عوام را به‌دست آورد تا به سکان‌داری دولت برای پنج سال دیگر ادامه دهد. حزب محافظه‌کار با کسب 331 کرسی از 650 کرسی مجلس عوام، توانست به‌عنوان حزب غالب در پارلمان انگلیس برای پنج سال دیگر و بدون نیاز به تشکیل ائتلاف با احزاب کوچک‌تر به سکان داری دولت ادامه دهد. در این انتخابات حزب کارگر موفق به کسب 232 کرسی، حزب لیبرال دموکرات 8 کرسی، حزب ملی اسکاتلند 56 کرسی و سایر احزاب سیاسی و افراد مستقل موفق به کسب 23 کرسی شدند. اینک با تفاوت آشکاری که بین نتایج نظرسنجی‌های شرکت‌های بزرگ افکارسنجی و نتایج انتخابات رسمی به‌وجود آمده، آنچه بیشتر از پیروزی قاطع کامرون نقل محافل خبری قرار گرفته، دلایل شکست نظرسنجی‌ها و بررسی عواملی است که منجر به این اشتباه بزرگ شده است.مقالات و تحلیل‌های مختلفی در مهم‌ترین رسانه‌های خبری تحلیلی جهان طی یکی دو روز گذشته پیرامون این موضوع منتشر شده که در این گزارش به بررسی این دیدگاه‌های مختلف پرداخته می‌شود:
دیلی میل:
میلیبند در حال نگارش سخنرانی پیروزی‌اش بود که نتایج درآمد
اندکی پیش از اعلام نهایی نتایج انتخابات در شامگاه پنج‌شنبه، ادمیلیبند در خانه زیبای خود در حال نگارش نطق پیروزی بود. وی به «لرد وود»، رئیس برنامه‌های خود که در کنار او بود دستور داد پیامی برای وزرای کابینه انتخابی خود بفرستد و به آنها بگوید تا شب سپری نشده در رادیو یا تلویزیون به‌عنوان پیروز سخنرانی نکنند. طی عصر روز پنج‌شنبه میلیبند پیام‌های مثبت متعددی از برخی پایگاه‌های نظرسنجی دریافت کرد که حکایت از دستیابی حزب کارگر به کرسی‌های کافی برای تشکیل دولت داشت. بنابراین وقتی نتایج نهایی منتشر شد میلیبند متحیر شده بود. سر خود را با دو دست گرفته بود و بر سر تلویزیون فریاد می‌زد که پیش‌بینی هواشناسی آن اشتباه است و پس از آن تلفن کاندیداها که خبر از شکست در انتخابات داشت آغاز شد. حقیقت وحشتناک آن شب این بود که نظرسنجی‌ها با کتمان حقیقت درباره حمایت از محافظه‌کاران، اشتباه از آب در آمده بود.
تودت منیجمنت:
موسسات نظرسنجی بزرگ‌ترین بازنده این انتخابات هستند
پایگاه خبری تحلیلی تودت منیجمنت (Todat Management) با درج این عنوان که «آیا موسسات نظرسنجی بزرگ‌ترین بازنده این انتخابات هستند؟» نوشته است: درحالی‌که اکثر نمایندگان لیبرال دموکرات و تعداد قابل‌ملاحظه‌ای از نمایندگان حزب کارگر به دنبال شغل جدید بودند، 100 درصد دست‌اندرکاران نظرسنجی با تخم‌مرغ بر صورت‌هایشان، روسیاه شدند. در شب انتخابات روشن شد که محافظه‌کاران با کسب 37 درصد آرا به پیروزی غیرقابل انتظاری دست یافته‌اند. این عدد شاید تنها 3 درصد بیشتر از نظرسنجی نهایی بی‌بی‌سی بود، اما باید توجه داشت که در سیاست امروز 3 درصد می‌تواند تفاوت بزرگی بیافریند. این مساله موجب شرمساری صنعتی است که انگشتان آن با کتمان حقیقت بر نبض انگلستان قرار گرفته است. 15 شرکتی که عضو شورای نظرسنجی بریتانیا قرار دارند از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که لازم است این روش‌ها در کنار ریز نتایج منتشر شود. از یوگاو که تنها پنل نظرسنجی آنلاین از بیش از 400 هزار نفر در بریتانیا دارد تا ایپسوس موری که 16 هزار کارمند را در 84 کشور دنیا به کار گرفته تا به‌طور تصادفی (Random) گفت‌وگوی تلفنی و رودررو نیز آنلاین انجام دهند. اما هنر این است که جامعه نمونه به گونه‌ای انتخاب شود که تا حد ممکن نماینده کل جمعیت باشد. موفقیت این تجارت‌ها، برای مشتریان بخش‌های عمومی و خصوصی که برای آنها در مسائل اجتماعی، ثبات برند و اثرگذاری کمپین‌های تبلیغاتی نیز نظرسنجی می‌کنند، مهم است و بر مبنای اعتماد است که کار خود را به آنها واگذار می‌کنند.
تلگراف:
رئیس «یوگاو: به نتایج اشتباه نظرسنجی شرکت خود اعتراف کرد
«پیتر کلنر» رئیس موسسه نظرسنجی یوگاو تایید کرد که نتیجه ماه‌ها نظرسنجی گسترده که رقابت دو حزب کارگر و محافظه‌کار را پایاپای نشان می‌داد، اشتباه بوده است. چنین اتفاقی در سال ۱۹۹۲ نیز به وقوع پیوسته بود، به‌طوری که در آن سال نیز نظرسنجی‌ها تشکیل یک پارلمان معلق را پیش‌بینی می‌کردند، اما نهایتا محافظه‌کاران برنده اکثریت قاطع کرسی‌های مجلس عوام شدند. پیتر کلنر در این خصوص توضیح داد: «آنچه باعث این اشتباه شده این است که به نظر می‌رسد که مردم چیزی گفته‌اند اما در روز رای‌گیری کار دیگری انجام داده‌اند. البته به اندازه سال ۱۹۹۲ نیز نتایج دور از واقعیت نبود.» با این حال وی سیاستمداران را به خاطر اعتماد زیاد به داده‌های نظرسنجی‌ها سرزنش کرد و گفت آنها به جای این کار می‌بایست بر سخنانی که بر آنها باور دارند تکیه کنند. وی گفت: «سیاستمداران نباید به حرف‌های افرادی مثل من و نمودارهایی که ما تولید می‌کنیم، گوش دهند.»
بی‌بی‌سی:
این میان چیزی اشتباه است و ما می‌خواهیم بدانیم آن چیست؟
«دیوید کولینگ» دبیر واحد پژوهش بی‌بی‌سی طی یادداشتی خاطرنشان کرده است: «من 91 نظرسنجی پیش از انتخابات را که در سطح بریتانیا انجام شده بود بررسی کردم، اما نمی‌توانستم خودم را برای نتایج نهایی بر اساس آنها آماده کنم. اکثریت آنها آنچنان به هم نزدیک بود که در حاشیه خطا به نظر می‌رسید». در یک مرحله به نظر می‌رسید که ممکن است تفاوت‌هایی بین روش‌شناسی نظرسنجی‌ها - تلفن در مقابل اینترنت - وجود داشته باشد؛ به‌طوری‌که نظرسنجی‌های تلفنی در مقایسه با نظرسنجی‌های آنلاین مبین آرای بیشتری به سود محافظه‌کاران بود. در هر حال در نظرسنجی‌های نهایی پیش از روز انتخابات، همان‌گونه که دنبال کننده نظرسنجی بی‌بی‌سی نشان می‌دهد، این تفاوت‌ها آشکار شد.» وی توضیح می‌دهد: «با درنظر گرفتن تمامی احتمالات خطا، واضح است که یک اغراق سیستماتیک در مورد حزب کارگر و به همان اندازه یک کتمان حقیقت سیستماتیک در مورد حزب محافظه‌کار صورت گرفته است، اما چنین اتفاقی چگونه ممکن است؟ اگر تغییر رویکرد دیرهنگامی نسبت به حزب محافظه‌کار ایجاد شده باشد، نظرسنجی‌ها آن را ثبت نکرده‌اند.» این مقاله در ادامه اقدام به انجام گمانه زنی‌هایی کرده است و پرسیده آیا محافظه‌کاران در بیان دیدگاه خود خجالتی هستند؟ اگر چنین است چرا فقط رای‌دهندگان به این حزب نسبت به ابراز نظر خود پیش از انتخابات بی‌میل هستند؟ آیا عملکرد حزب کارگر در کمپین خود موجب شده که طرفداران آن اغراق کنند؟ نویسنده این مقاله با اشاره به لزوم اینکه شرکت‌های نظرسنجی باید مروری بر عملکرد خود در این دوران داشته باشند، می‌نویسد: «من مطمئن هستم که آنها از چنین واکنشی امتناع می‌کنند؛ چراکه پس از انتخابات 1992 نیز شرکت‌های نظرسنجی وجود اختلاف بین نتایج نظرسنجی و نتایج انتخابات را به عوامل بیرونی نسبت دادند». با این حال هر چند برخی شرکت‌های نظرسنجی رویه انکار را در پیش گرفته‌اند اما برخی نیز قبول دارند که در این میان اشکالی وجود دارد و در تلاشند آن را رفع کنند. عملکرد نظرسنجی‌ها در انتخابات عمومی 2015 مشابه عملکرد نظرسنجی‌ها در رفراندوم 2014 اسکاتلند بود که دو طرف را تقریبا برابر نشان می‌داد. در هر حال این میان چیزی اشتباه است و بسیاری از ما می‌خواهیم بدانیم آن چیز چیست.
فوربس:
مردم از نظرسنجی‌های پیش از انتخابات خسته شده‌اند.
مجله آمریکایی فوربس نیز در این‌باره نوشت: صنعت نظرسنجی در روزگار ما همه جا با چالش‌های غیرقابل پیش‌بینی مواجه می‌شود. نرخ پاسخگویی برای نظرسنجی‌هایی با بهترین طراحی در آمریکا در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد است. به دلایل بسیار زیادی مردم بیشتری برای شرکت در نظرسنجی‌ها بی‌میل هستند. از سوی دیگر برخی نظرسنجی‌ها همانند نظرسنجی از طریق تلفن همراه گران و سخت است و برخی از آنها همچون نظرسنجی‌های اینترنتی، نمونه‌های رندوم نیستند؛ بلکه «خود انتخابی» هستند.
توضیح دیگری که در مورد نظرسنجی‌های پیش از انتخابات انگلیس می‌توان داد، پدیده «محافظه‌کاران خجالتی» است. این ایده که رای‌دهندگان محافظه‌کار به‌طور کلی ممکن است تمایل رای‌دهی خود را در نظرسنجی‌ها فاش نکنند، یکی از توضیحاتی بود که برای شکست نظرسنجی‌ها در انتخابات سال 1992 نیز داده شد.
این پدیده مشابه سکوت محافظه‌کارانه اکثریت شهروندان در ایالات متحده است که گواه آن نظرسنجی انتخابات ملی اخیر است که نظرسنجی‌ها در مورد قدرت دموکرات‌ها اغراق می‌کنند. آیا برخی از افراد پنهان‌کاری می‌کنند یا به نظرسنجی‌ها دروغ می‌گویند؟ این احتمال وجود دارد. حتی ممکن است که مردم به سادگی در مسیری که به سمت مراکز رای‌گیری می‌روند تصمیم خود را عوض کنند و با آنکه قلبشان با حزب کارگر است، اما به محافظه‌کاران رای دهند. امروزه نظرسنجی‌ها و پوشش‌های رسانه‌ای اشباع‌کننده‌ای پیش از هر انتخابات به وقوع می‌پیوندد. شاید مردم از اینها خسته شده‌اند و می‌خواهند هر طور که می‌توانند این نظرسنجی‌ها را پشت سر بگذارند.
نیچر:
داده‌های نظرسنجی‌ها منجر به اخذ تصمیم نهایی مردم انگلیس شد
مجله علمی نیچر نیز با انتشار مقاله‌ای به قلم «مایکل بروتل»، دانشمند سیاسی به بررسی روانشناسی رای‌دهندگان پرداخته است که موجب خروج نتایج غیرقابل تصور از صندوق‌های رای شده است. در این مقاله آمده است: یکی از منابع اصلی اطلاعاتی برای رای‌دهندگان نظرسنجی‌ها هستند و من فکر می‌کنم بسیاری از دست‌اندرکاران نظرسنجی‌ها این مساله را مد نظر قرار نمی‌دهند. در این مورد نظرسنجی‌ها پیش‌بینی می‌کردند که هیچ اکثریت قاطعی وجود نخواهد داشت: حزب کارگر دومین حزب خواهد بود، اما هنوز قادر به تشکیل یک دولت ائتلافی می‌بود. بریتانیا پیش از این چنین پارلمان معلقی را تجربه کرده بود اما هرگز در تاریخ بریتانیا نظرسنجی‌ها چنین چیزی را پیش از انتخابات پیش‌بینی نکرده بودند. در چنین شرایطی رای‌دهندگان از خود می‌پرسند: کدام حزب بهتر است برنده شود؟ من کدام ائتلاف را می‌خواهم؟ عامل مهم دیگری نیز در این میان دخیل است. ما دریافته‌ایم که وقتی پیش از انتخابات از مردم می‌پرسیم به چه کسی رای می‌دهند، آنها می‌گویند به کسی که برای «شخص من» بهترین باشد، اما وقتی از همین افراد پس از انتخابات سوال می‌کنیم به چه رای دادند، می‌گویند به کسی که برای «کشور من» بهترین باشد. شاید در این انتخابات حتی افرادی که از سیاست‌های ائتلاف محافظه‌کاران و لیبرال دموکرات‌ها در طی 5 سال گذشته متضرر شده بودند، به محافظه‌کاران رای داده‌اند تنها به خاطر اینکه درست یا غلط گمان می‌کنند این کار به صلاح کشورشان است.
ایندیپندنت:
ترس از تشکیل پارلمان معلق مردم را به پای صندوق‌های رای کشاند
روزنامه ایندیپندنت نیز انتخابات ۲۰۱۵ را همانند انتخابات سال ۱۹۹۲، رویدادی دانست که شرکت‌های نظرسنجی ترجیح می‌‌دهند آن را فراموش کنند. با این حال این روزنامه تخمین زده است که گرایش دیرهنگامی به سمت محافظه‌کاران در میان مردم انگلیس به وجود آمده است. این روزنامه نوشت: نظرسنجی‌ها در مورد احزاب ملی اسکاتلند، استقلال انگلستان، لیبرال دموکرات و سبز پیش‌بینی کاملی داشته‌اند، ولی شاید به‌رغم تلاش‌های مداوم صنعت نظرسنجی برای درس گرفتن از نتایج سال ۱۹۹۲، باز هم به گزافه‌گویی در مورد قدرت حزب کارگر دچار شدند. با این حال پیروزی حزب محافظه‌کار، پیروزی در انگلستان و ولز بود و نه پیروزی در بریتانیای کبیر. در اسکاتلند حزب محافظه‌کار کمترین میزان رای خود تاکنون یعنی ۱۵ درصد را کسب کرد؛ اما در انگلستان و ولز این حزب افزایش آرا قابل‌ملاحظه‌ای دریافت کرد. تعداد افرادی که در انتخابات روز پنج‌شنبه انگلیس رای خود را به صندوق انداختند، با ۶۶ درصد کل واجدان شرایط، بیشترین تعداد طی ۱۸ سال گذشته بود. ایندیپندنت با بیان این مساله ترس از تشکیل پارلمان معلق و نیز هوای آفتابی را از جمله دلایل این افزایش حضور می‌داند. البته مشارکت ۶/ ۸۴ درصدی مردم در رفراندوم اسکاتلند نیز به افزایش مشارکت مردم در این مساله سیاسی خصوصا در شمال کمک کرده است. انگلستان به‌طور کلی در رتبه بندی میزان مشارکت مردم جهان در انتخابات در رده پایینی قرار دارد و در حال حاضر در جایگاه ۷۶ قرار گرفته است.
سی ان ان:
محیط نظرسنجی در آمریکا امن تر از انگلیس است
شبکه خبری آمریکایی سی‌ان‌ان نیز طی گزارشی با بررسی اختلاف پیش آمده بین نتایج نظرسنجی‌ها و نتایج رسمی انتخابات انگلیس، به مقایسه این شرایط با انتخابات آینده ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2016 و نقش نظرسنجی‌ها در آن پرداخته است. جکوب پاراکیلاس، دستیار مدیر یکی از پروژه‌های نظرسنجی آمریکا در لندن در این خصوص به سی‌ان‌ان گفت: «بسیاری از مشکلات و متغیرها در انگلستان به افزایش پیچیدگی‌های انتخابات انگلیس در رابطه با انتخابات آمریکا مربوط می‌شود. در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا 50 حوزه انتخابیه دارید که بسیاری از آنها امن هستند. اگر یک نماینده 15 یا 20 درصد آرا را به‌دست آورد بی‌اهمیت است. در سطح ملی طی انتخابات آمریکا طی 10 - 12 سال گذشته نظرسنجی‌ها به‌طور روشن دقیق بوده‌اند. تفاوت در این است که نظرسنجی در زمینه رقابت دو حزب بسیار آسان‌تر است. این تفاوت اساسی بین این دو سیستم وجود دارد. گرچه آمریکا بسیار بزرگ‌تر از انگلستان است، اما محیط نظرسنجی در آن، محیط راحت‌تری است. آمریکا تقریبا دو قطبی شده است و من تقریبا اطمینان دارم که تعداد افرادی که برگه‌های رای را می‌شکنند کاهش یافته است. مدل‌های پیش‌بینی در انتخابات آمریکا قابل‌اعتمادتر شده‌اند ولی این مساله هنوز در انگلستان اتفاق نیفتاده است.» استفن کولینسون از سی‌ان‌ان نیز در این زمینه گفت: «تجربیات انتخابات‌های اخیر نشان می‌دهد که نتایج نظرسنجی در آمریکا روشن است. حجم نظرسنجی در آمریکا بسیار عمیق‌تر است؛ چراکه ایالات متعددی وجود دارد، انتخابات بسیار طولانی است و شرکت‌های نظرسنجی نیز بیشتر هستند. این مساله موجب ایجاد «دیتا ست‌های» بزرگ‌تری می‌شود و پیش‌بینی‌ها، براساس آن کمتر ناپایدار است. به عقیده من همیشه نکات هشداردهنده‌ای در نظرسنجی‌ها وجود دارد. در انگلیس اگر نتایج انتخابات اشتباه شود یک فاجعه است؛ چون مربوط به تمام کشور می‌شود، اما در آمریکا ایالت به ایالت است؛ بنابراین نظرسنجی ایالت به ایالت شبکه امن تری را برای دست‌اندرکاران امر فراهم می‌آورد. این نظرسنجی، یک نظرسنجی واحد نیست که همه چیز را یک‌جا بیان کند.»