نقش اسپا در صنعت گردشگری
پانته ‏آ ضیمران
مدرس و محقق ماساژهای شرقی
کارآفرین برتر حوزه میراث فرهنگی و گردشگری کشور مدیر مجموعه راما اسپا
در بسیاری از کشورهای دنیا، اسپا به عنوان یک صنعت شناخته شده، درآمدهای میلیون دلاری برای آن کشور ایجاد می‌کند و این در حالی است که وقتی به تاریخچه پیدایش اسپاها نگاهی بیاندازیم، ریشه بسیار قوی آن را در فرهنگ و تمدن میهنمان پیدا می‌کنیم. اما متاسفانه با بی‌اهمیت شمردن این فرهنگ، بازار این صنعت را به کشورهای دیگر سپرده‌ایم. در حالی‌که هنوز هم با مروری بر فرهنگ کهن و داشته‌های قدیمی می‌توانیم حرف‌های تازه‌ای در این صنعت برای دنیا داشته باشیم. برای احیاء حمام‌های قدیمی ایران جا دارد شیوه‌ای مدرن را به فرهنگ کهن درآمیزیم و داشته‌های فرهنگیمان را به بازار جهان عرضه کنیم.
بی‌شک پرداختن به داشته‌های ایرانی، بسیار توانمندتر از تقلید کورکورانه از بازار جهان در جذب گردشگران خارجی کارساز خواهد بود. چرا که برای هر گردشگر جاذبه‌های بومی و فرهنگی هر کشور نسبت به الگوهای شناخته شده در اکثر کشورها ارجح‌ است. بنابراین گویا زمان آن رسیده است که حمایت مسئولین محترم صنعت گردشگری از این مقوله کهن اما فراموش شده، پررنگ‌تر شود تا هرچه سریع‌تر فاصله استانداردهای جهانی نسبت به الگوهای ارائه شده داخلی برداشته شده و میهن عزیز ما ایران نیز از این صنعت روبه‌رشد سودمندترین بهره را کسب کند. در کشورهای اروپایی به محل‌هایی که خدمات آب‌درمانی ارائه می‌دادند، اسپا اطلاق می‌شد ولی از آن‌جا که عموما در مکان‌های فوق ماساژ هم ارائه می‌شد به مرور زمان اسپا به محلی اطلاق شد که در آن خدمات آب‌درمانی و ماساژ ارائه می‌شود. از طرف نام قدیم اصفهان، اسپادانا بوده که برای راحتی آن‌را اسپا می‌نامیده‌اند. (فرهنگ دهخدا) در آن دوران حمام‌های عمومی بسیاری در اصفهان رایج بوده است و حمام‌های تاریخی اصفهان نمادی از شکوه و تمدن و فرهنگ ایران زمین بودند. به طوری که یک مورخ فرانسوی در سفرنامه خود می‌نویسد: زمانی‌که اروپاییان در بشکه خود را می‌شویند و یکی از شاهزادگان فرانسوی افتخار می‌کند که 5 سال است حمام نکرده است، در شهرهای اصفهان و کاشان، حمام‌های بزرگ و باشکوهی همچون کاخ وجود دارد. و جای افسوس و دریغ است که امروز صنعت اسپا در بسیاری از کشورهای صنعتی درآمدزا است ولی در ایران حتی در هتل‌های 5 ستاره نیز با اسپای استاندارد مواجه نمی‌شویم و حتی تعریف نام اسپا نیز به جای حمام‌های با شکوه با معماری بی‌نظیر جای خود را به اتاق‌های ماساژ بسیار کوچک و غیر استاندارد با حداقل امکانات سپرده است که می‌تواند برای افرادی که حداقل آگاهی را در مورد اسپا دارند، نقطه ضعف بزرگی به شمار آید. در هر صورت امید است با تغییر نگرش مثبت به مقوله گردشگری به زودی شاهد رشد این صنعت فراموش شده در کشور باشیم.