درباره چیزها

جواد سروش soroushjavad@gmail. com این مرحوم سحابی از نوع مهدی -مقصود مهدی سحابی است- اغلب کارش غافلگیری است، حتی پس از مرگ هم دست برنمی‌دارد، اصلا خود مرگش از همه بیش‌تر غافلگیرمان کرد، یک روز در پاییز هشتادوهشت از پاریس خبر آوردند که سحابی هم رفت. اما این هفته آمده بود به گالری «اعتماد»، من که ندیدمش اما متنش در بروشور نمایشگاه «مصطفی دره‌باغی» با عنوان «درباره چیزها» بود. پیش از خواندن متن گفتم آخر این متن حداقل برای چهار سال پیش است و به چه کار این نمایشگاه می‌آید، وقتی خواندم و تمام شد فهمیدم اتفاقا یک متنی است برای تمام فصولِ دره‌باغی.

جواد سروش [e-mail] این مرحوم سحابی از نوع مهدی -مقصود مهدی سحابی است- اغلب کارش غافلگیری است، حتی پس از مرگ هم دست برنمی‌دارد، اصلا خود مرگش از همه بیش‌تر غافلگیرمان کرد، یک روز در پاییز هشتادوهشت از پاریس خبر آوردند که سحابی هم رفت.

اما این هفته آمده بود به گالری «اعتماد»، من که ندیدمش اما متنش در بروشور نمایشگاه «مصطفی دره‌باغی» با عنوان «درباره چیزها» بود. پیش از خواندن متن گفتم آخر این متن حداقل برای چهار سال پیش است و به چه کار این نمایشگاه می‌آید، وقتی خواندم و تمام شد فهمیدم اتفاقا یک متنی است برای تمام فصولِ دره‌باغی. اما یک جای کار را با سحابی مخالف بودم، که آن هم درست اول نوشته بود: «کارهای مصطفی دره‌باغی رفتن و برگشتنی دائمی در زمان است.» رفتنش درست اما بلیت دره‌باغی یک طرفه است، برگشت ندارد؛ البته او فقط با «زمان» نمی‌رود، بلکه سری هم به «زبان» می‌زند. یک بلیت یک طرفه از مبدا زمان به مقصد زبان. اما چرا یک‌طرفه و چرا به مقصد زبان؟ «درباره چیزها» تلاشی نماد‌شناسانه است در گستره تصاویر. مسیری که دره باغی برای خلق تصاویر خود طی می‌کند، مسیری است از کلمات به تصاویر، «درباره قدرت»، «درباره شروع»، «درباره مردم» و... او زمان را به عقب بازمی‌گرداند، به تاریخ رسانه-خود رجوع می کند تا تصاویری «درباره چیزها» بیافریند، و این کار را انجام می‌دهد؛ اما این چیزها در همان مقصد زبانی خود می‌مانند و به زمان و زندگی اکنون، بازنمی‌گردند؛ چراکه تصور امروزین ما از«زبان» تصویری چند ساحتی است و صرفا به دایره واژگان و کلمات محدود نمی‌شود.