چهره بازار خودرو در سال آینده

بازار خودروی ایران بعد از ۳ سال رکود پیاپی در نیمه دوم سال جاری وارد فاز رونق شد؛ رونقی که به عقیده کارشناسان در نیمه اوایل سال ۹۶ به‌طور نسبی ادامه پیدا خواهد کرد، اما در نیمه دوم سال با افزایش معاملات در بازار خودرو به اوج خواهد رسید.بازار خودرو طی چند سال گذشته به‌دلیل افزایش دو برابری قیمت خودرو همراه با اعمال تحریم‌ها از یک‌سو و پیگیری مذاکرات هسته‌ای و افزایش انتظار برای به ثمر نشستن نتایج برجام از سوی دیگر از جنب‌وجوش افتاد؛ به‌طوری‌که عدم تقاضا از سوی مشتریان، تولید خودرو را نیز با مشکلات قابل‌توجهی مواجه کرد؛ اما کاهش انتظار مشتریان از نتایج برجام موجب شد که بار دیگر بازار رنگ رونقی نسبی را به خود بگیرد و برهمین اساس در نیمه دوم سال جاری این بازار توانست بار دیگر به پویایی برسد.

هرچند دست‌اندرکاران بازار، مسائل شکل گرفته در سال گذشته و اوایل امسال را با دلایل متفاوتی مورد بررسی قرار می‌دهند، اما سوال اینجاست که آیا رونق پیش آمده در سال جاری، طی سال آینده نیز تداوم خواهد یافت؟ این پرسش در حالی مطرح می‌شود که تولید خودروسازان از ابتدای سال تا پایان بهمن‌ماه سال جاری ۴۳ درصد رشد را نشان می‌دهد. بر همین اساس برخی از پیش‌بینی‌ها از تداوم رشد تولید خودرو در سال آینده در شرکت‌های خودروساز خبر می‌دهد و اینکه عرضه مناسب خودرو به بازار نیز رونق در این بخش را به‌دنبال دارد.

با وجود این پیش‌بینی‌ها درخصوص رونق بازار خودرو در نیمه اول سال آینده چندان خوشایند نیست. بر این اساس آنگونه که به‌نظر می‌رسد بازار معاملات خودرو در نیمه اول سال جاری راکد خواهد بود و در نیمه دوم رونقی نسبی خواهد یافت. کارشناسان عامل اساسی در این موضوع را مسائل پیش‌روی کشور از جمله انتخابات در اوایل سال ۹۶ عنوان می‌کنند.آنگونه که به‌نظر می‌رسد مهمترین مولفه اثرگذار بر بازار خودروی کشور در سال آینده، در پیش بودن انتخابات ریاست‌جمهوری و افزایش نااطمینانی‌ها نسبت به آینده اقتصاد کشور است که اثر جدی در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور ایجاد خواهد کرد؛ از آنجا که صنعت و بازار خودرو نیز اثر جدی از این اتفاق خواهند دید؛ بنابراین به‌دلیل تحولاتی که ممکن است در بدنه دولت و سیاست‌های آینده صنعت صورت بگیرد، مشتریان نسبت به خرید خودرو با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند.

در این میان برخی از دست‌اندرکاران به اشباع بازار خودرو اشاره می‌کنند و اینکه مشتریان دلزده از خودروهای قدیمی، دیگر حاضر به معاملات خودروهای قدیمی نخواهند بود. در این میان به‌نظر می‌رسد عدم تغییر در فضای کسب‌وکار کشور و شاخص‌های اقتصادی نیز اثر خود را دارد؛ به طوری که عدم افزایش قدرت خرید مشتریان باعث کاهش تقاضا می‌شود. به گفته کارشناسان نبود تقاضا برای تمام بازارها یک سیکل پیوسته است و زمانی که افراد جامعه قدرت خریدشان کاهش پیدا می‌کند، میزان مشتری برای کالا و خدمات رو به افول می‌رود و از آنجا که کاهش درآمدها کاهش مصرف را در پی دارد بنابراین در سال آینده به‌واسطه افزایش نرخ تورم و کاهش قدرت خرید مشتریان، این مشکل همچنان به قوت خود باقی است.

بر این اساس کارشناسان معتقدند در صورتی که خودروسازان طرح‌های فروش خود را ادامه دهند ممکن است تولید خودرو در شرکت‌ها رونق داشته باشد، اما قطعا فروش نقدی در بازار همچنان در وضعیت راکد باقی می‌ماند. در این بین اما پیش‌بینی‌های مثبتی به واسطه عرضه خودروهای جدید در بازار صورت می‌گیرد؛ به طوری که بازار خودروی ایران آماده میزبانی از محصولات جدید خارجی است؛ محصولاتی که به‌نظر می‌رسد چهره این بازار را در سال آینده تغییر خواهد داد. به این ترتیب بسیاری از کارشناسان عنوان می‌کنند که عرضه خودروهای مشارکتی جدید، ضمن آنکه جان دوباره‌ای به صنعت خودروی کشور در سال‌های آتی می‌دهد به بازار خودروی کشور نیز رنگ رونق می‌بخشد. هرچند قرار است خودروهای جدید خارجی طی دو سال آینده و به تدریج، راهی خطوط تولید و بازار خودروی ایران شوند تا رنگ و روی بازار در سال‌های آینده تغییراتی اساسی را به خود ببیند، اما پیش‌بینی‌های متفاوتی درخصوص افزایش رونق در بازار به واسطه ورود خودروهای جدید صورت می‌گیرد؛ به‌نحوی‌که برخی عرضه محصولات جدید را موجب افزایش معاملات و رونق بازار عنوان می‌کنند، اما برخی پیش‌بینی خوشایندی در این خصوص ارائه نمی‌کنند.

برخی از کارشناسان قیمت بالای محصولات تولید مشترک را یکی از موانع جدی برای جذب تقاضا در بازار عنوان می‌کنند. به اعتقاد این دسته بازار خودرو در صورتی به‌واسطه مشارکت‌های جدید رنگ رونق به خود می‌بیند که بتواند خودروهای متنوع را در محدوده قیمتی زیر ۵۰ میلیون تومان به بازار عرضه کند. تحلیل این دسته آن است که عمده تقاضای بازار خودرو در این محدوده قیمتی است؛ بنابراین اگر رونق در بازار، هدف است باید خودروهای قدیمی به مرور خارج شوند و خودروهای جدید جای آنها را بگیرند تا مشتریان رغبت کنند برای خرید خودروهای جدید وارد بازار شوند و از این طریق شاهد رشد تقاضا در بازار و از سوی دیگر رشد تولید در صنعت خودرو باشیم.براین اساس به‌نظر می‌رسد محصولات جدید خودرویی که امید به رونق در بازار را ایجاد می‌کرد در سال آینده نیز محرکی برای افزایش تقاضا نباشند؛ چراکه قیمت و تنوع محصول، فاکتورهای تعیین‌کننده‌ای در بازار خودروی کشور است.