صادرات داروهای گیاهی نیازمند نیازسنجی حرفه‌ای

گلاب، گیاهان دارویی و عرقیجات شهر کاشان از اهمیت خاصی از ابعاد اشتغال، جذب توریسم، تداوم و توسعه فعالیت اقتصادی و... برخوردار است و یکی از مزیت‌های توسعه‌ای شهر محسوب می‌شود . به نحوی که توجه هر چه بیشتر به آن ضمن تداوم اشتغالزایی و ایجاد اشتغال جدید، رشد و شکوفایی اقتصاد و صنعت توریسم را در شهرستان کاشان به همراه خواهد شد. در این خصوص رییس کانون زنان بازرگان کاشان ثبت محصولات تولید شده در کشور هدف را مهم‌ترین و اصلی‌ترین چالش پیش‌روی صادرکنندگان گیاهان دارویی،‌ داروهای گیاهی و مکمل‌ها در ایران عنوان کرد.زیرا ثبت یک محصول در هر کشور مراحل خاص و پیچیده‌ای دارد و استانداردهای جهانی در هر کشوری به شکلی متفاوت رعایت می‌شود وکشورهای توسعه یافته نسبت به این موضوع سختگیرانه‌تر برخورد می‌کنند‌.

لاله حجازی با بیان اینکه ما به راحتی می‌توانیم جایگاه خوبی در زمینه صادرات داشته باشیم ،گفت: ایران از نظر اقلیم، آب و هوا و متخصصان این حوزه دارای جایگاه خوبی برای رشد و گسترش گیاهان دارویی است. با بررسی‌ها و تحقیقاتی که در شرکت باریج اسانس انجام شده است، متوجه تفاوت‌هایی از نظر مواد موثره شدیم، میان یک گونه گیاهی که در ایران رشد کرده با گونه‌ای که در خارج از ایران به عمل آمده است. این فعال اقتصادی افزود: به خاطر اقلیم کشور، وجود نور آفتاب مورد نیاز برای رشد گیاهان دارویی و برخورداری کشور از دانش پزشکی کهن، دست‌اندرکاران ما در عرصه گیاهان دارویی می‌توانند جایگاه خوبی در جهان به ‌دست بیاورند و متخصصان این حوزه نیز به این موضوع واقف هستند. حجازی تاکید کرد: یکی از دغدغه‌های دیگر تولیدکنندگان و صادرکنندگان گیاهان دارویی،‌ داروهای گیاهی و مکمل‌های آن در داخل کشور، مواد اولیه گیاهی است که نیاز است به شکل ویژه به آن پرداخته شود تا به عنوان پشتوانه‌ای برای شرکت‌های تولید دارو قرار گیرد.

باید توجه داشت، دارو از حساسیت بالایی برخوردار است و تمامی‌ کشورها نیز به واردات این نوع محصول حساس هستند. وی خاطرنشان کرد: این روند در تمامی‌کشورها یکسان نیست و هر کشور در این زمینه دارای قوانین خاص خود است. به‌ عنوان مثال، زمانی که به سختی برای یک دارو مجوز دریافت و آن را در سایر کشورها ثبت می‌کنید و بازار کشور هدف را به‌ دست می‌آورید، اما مشاهده می‌شود زمانی که برای تهیه گیاه اقدام می‌کنید با مشکل تامین روبه‌رو می‌شوید که این یک ضعف است و باید برطرف شود. وی ادامه داد: این مشکل برای شرکت‌هایی که اصرار دارند از گیاهان بومی ‌ایران استفاده کند، بیش‌تر است. به طور مثال یکی از دغدغه‌های شرکت باریج اسانس این است که تمایل دارد کشت و فرآوری گیاهان دارویی مورد نیاز در ایران انجام شود تا نظارت کافی بر آن داشته باشد و این موضوع فراتر از شهر و استان است زیرا مواد اولیه ما از گیاهان با آب و هوای متفاوت است؛ بعضی مختص مناطق سردسیر، برخی گرمسیر، برخی مرطوب و برخی خشک است، بنابراین لازمست همان‌طور که صنعت داروسازی گیاهی رشد می‌کند صنایع پشتیبان که از همه مهمتر تولید مواد اولیه گیاهی است نیز رشد کند.

این فعال اقتصادی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه به نیازسنجی در زمینه صادرات گیاهان دارویی،‌ داروهای گیاهی و مکمل‌های ایرانی پرداخته می‌شود؟ تاکید کرد: در زمینه صادرات گیاهان دارویی و نیاز مخاطبان، نیازسنجی چندانی صورت نمی‌گیرد زیرا این حرکت به تازگی آغاز شده است. بنابراین به صورت دقیق و حرفه‌ای روی این موضوع کار نشده است و سابقه کاری چندانی در این حوزه موجود نیست. در واقع باید بیش‌ از این‌ها روی موضوع نیازسنجی کار شود و روش‌های صادرات و مسایلی که نیاز است تا پیش‌ زمینه صادرات واقعی قرار گیرد،‌ مهیا شود. در حال حاضر هر شرکت در حد توان خود و به صورت انفرادی روی این موضوع کار کرده است.

وی در خصوص کیفیت و قیمت محصولات ایرانی خاطر نشان کرد:اگر موضوع کیفیت در کشور ما رعایت شود و واقعا از گیاهان داخلی کشور استفاده کنیم (یعنی عصاره و اسانس را از خارج وارد نکنیم)، می‌توانیم در زمینه صادرات در جهان درجه یک باشیم. از نظر قیمت در کشورهایی که ارزش پول آنها مناسب است، می‌توانیم محصولات خود را با قیمت‌های مناسب‌تری عرضه کنیم. باید توجه داشت کشورهای با توان مالی پایین هدف ما نیستند زیرا ما نمی‌توانیم محصولات خود را در این کشورها به قیمت مناسبی عرضه کنیم و به فروش برسانیم. در ادامه حجازی با بیان اینکه گیاهان دارویی بومی‌از ارزش و کیفیت بالایی برخوردار هستند، افزود: غنی‌بودن ایران از لحاظ ارزش دارویی گیاهانش در جهان تایید شده است و از طرفی این نکته هم حائز اهمیت است که عصاره به دست آمده از گیاه دارویی دقیقا چیزی باشد که مدنظر است.

وقتی گیاه دارویی را خودمان فرآوری می‌کنیم در این مورد یقین وجود دارد، اما وقتی عصاره‌ای مثلا از خارج از کشور خریداری شود، با وجود آزمون‌هایی که صورت می‌گیرد، این اطمینان به طور کامل وجود نخواهد داشت. به همین دلیل است که ما به گیاهان دارویی بومی ‌کشور خود تکیه داریم. لاله حجازی در پایان خاطر نشان کرد: پیشنهاد من برای تولید داروهای گیاهی این است که سرمایه‌گذاران در سه زمینه تشویق شوند: کشت گیاهان دارویی، فرآوری گیاهان دارویی و تبدیل آنها به ماده اولیه قابل استفاده در صنعت داروسازی گیاهی؛ در تولید داروی گیاهی چنانچه هر مرحله از قلم بیافتد و یا وجود نداشته باشد به این صنعت لطمه خواهد زد.