«LEZ» در خیابان‌های تهران قابل‌اجراست؟
چالش‌های ترافیکی درطرح «کاهش»
نورا حسینی
قرار است پاییز امسال پرونده طرح زوج و فرد برای همیشه در پایتخت بسته شود. جزئیات این طرح هنوز به تصویب نهایی شورای‌عالی ترافیک کشور نرسیده است، اما همه کارشناسان و مسوولان شهری بر کلیات این طرح توافق دارند.
این که در تمام این سال‌ها طرح زوج و فرد نتوانسته میزان آلودگی هوای تهران را کاهش دهد. مسوولان ترافیکی هر کدام روایت خود را از این طرح دارند. شورای‌عالی ترافیک خودروهایی را مناسب ورود به محدوده کاهش می‌داند که استاندارد یورو ۵ را داشته باشند و مدیران شهری خودروهایی با استاندارد یورو ۲ را مناسب می‌دانند.
قرار است پاییز امسال پرونده طرح زوج و فرد برای همیشه در پایتخت بسته شود. جزئیات این طرح هنوز به تصویب نهایی شورای‌عالی ترافیک کشور نرسیده است، اما همه کارشناسان و مسوولان شهری بر کلیات این طرح توافق دارند.
این که در تمام این سال‌ها طرح زوج و فرد نتوانسته میزان آلودگی هوای تهران را کاهش دهد. مسوولان ترافیکی هر کدام روایت خود را از این طرح دارند. شورای‌عالی ترافیک خودروهایی را مناسب ورود به محدوده کاهش می‌داند که استاندارد یورو ۵ را داشته باشند و مدیران شهری خودروهایی با استاندارد یورو ۲ را مناسب می‌دانند.
نورا حسینی
قرار است پاییز امسال پرونده طرح زوج و فرد برای همیشه در پایتخت بسته شود. جزئیات این طرح هنوز به تصویب نهایی شورای‌عالی ترافیک کشور نرسیده است، اما همه کارشناسان و مسوولان شهری بر کلیات این طرح توافق دارند.
این که در تمام این سال‌ها طرح زوج و فرد نتوانسته میزان آلودگی هوای تهران را کاهش دهد.مسوولان ترافیکی هر کدام روایت خود را از این طرح دارند. شورای‌عالی ترافیک خودروهایی را مناسب ورود به محدوده کاهش می‌داند که استاندارد یورو ۵ را داشته باشند و مدیران شهری خودروهایی با استاندارد یورو ۲ را مناسب می‌دانند.معاینه فنی چالش دیگری است که پیش‌روی این طرح است؛ وجود بیش از ۱۳ هزار تاکسی فرسوده و 2۵۰۰ اتوبوس که به گفته مدیران شهری به سن فرسودگی رسیده‌اند و قرار نیست در هنگام اجرای آن استثنا شوند.
روایت اول؛ پلیس
سرهنگ مراد مرادی، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران معاینه فنی را اولین چالش پیش‌روی طرح LEZ برشمرد و گفت: اولین اشکال این است که برای اجرای این طرح مدیریت یکپارچه‌ای برای معاینه فنی وجود ندارد و پلیس و مرکز اجراییات ما به بانک‌های اطلاعاتی معاینه فنی دسترسی ندارد که در این خصوص رایزنی‌ها انجام شده و امیدواریم هر چه زودتر این دسترسی‌ها فراهم شود؛ چراکه در غیر این صورت ما قابلیت کنترل خودروها براساس معیار داشتن معاینه فنی معتبر را نخواهیم داشت.معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران نبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری متناسب با این طرح را نیز از جمله مشکلات پیش‌رو دانست و گفت: در مورد موتورسیکلت‌ها نیز ما با مشکلاتی روبه‌رو هستیم و هنوز سازوکاری برای معاینه فنی و ایجاد محدودیت برای موتورسیکلت‌ها وجود ندارد، ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که هر موتورسیکلت به‌طور متوسط چهار تا شش برابر یک خودروی سواری آلایندگی تولید می‌کند.
مرادی موانع قانونی را نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش‌روی LEZ برشمرد و گفت: در قانون موضوعی را پیش‌بینی کرده‌اند که براساس آن خودروهای صفر و اصطلاحا نوشماره تا پنج سال از معاینه فنی معاف خواهند بود. در این شرایط چه بسا ممکن است خودرویی بعد از یک سال نیازمند معاینه فنی باشد، اما براساس قانون تا پنج سال از انجام معاینه فنی معاف می‌شود که این نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش‌روی اجرای این طرح است.وی از مدیریت شهری خواست اجرای طرح LEZ را فازبندی کرده و در مرحله نخست آن را از ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی آغاز کند.مرادی با بیان اینکه حدود ۲ هزار اتوبوس فرسوده و حدود ۱۳ هزار تاکسی فرسوده در تهران در حال تردد است، گفت: این رقم یعنی ۳۰ درصد ناوگان اتوبوسرانی و ۲۰ درصد از ناوگان تاکسیرانی ما فرسوده است که در این صورت اجرای LEZ مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت.وی طرح LEZ را فاقد پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی منطبق با واقعیت‌های زندگی مردم دانست و تصریح کرد: در این شرایط فشار مضاعفی بر طبقات ضعیف و متوسط جامعه وارد خواهد شد.
روایت دوم؛ شورای‌عالی ترافیک
مهدی یدی همدانی، دبیر شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور هم درباره جزئیات طرح کاهش گفت: در طرح جدید برای اجرای آسان‌تر اصلاحاتی انجام شد که براساس آن خودروها به ۳ گروه قرمز و زرد و سبز تقسیم شدند؛ که گروه قرمز شامل خودروهای فرسوده و فاقد معاینه فنی، گروه زرد خودروهایی با استاندارد زیر یورو ۵ که شامل اکثر خودروهای کشور هستند و گروه سبز خودروهای برقی، هیبریدی و خودروهای یورو۵ به بالا هستند. اگر این دسته‌بندی انجام شود بر اساس این تصمیم ورود گروه قرمزشامل خودروهای فرسوده و خودروهایی که فاقد معاینه فنی هستند در تمام روزهای کاری سال از ۶ صبح تا ساعت ۱۹ به محدوده ممنوع خواهد بود. برای گروه زرد که اکثر خودروها را شامل می‌شوند در روزهایی که هوا در شرایط ناسالم قرار بگیرد محدودیت تردد زوج و فرد اعمال می‌شود و گروه سبز که خودروهای پاک هستند تابع وضعیت هوا نیستند و در همه شرایط می‌توانند وارد محدوده شوند.
روایت سوم؛ شهرداری تهران
شهرداری تهران طرح LEZرا طرح کاهش نامیده است. وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا درتوضیح این عبارت گفت: طرح جدید به نام محدوده «کاهش»مخفف عبارت «کاهش آلودگی هوای شهر» و به جای مخفف انگلیسی LEZ انتخاب شده است. وی پیشینه مطالعات کارشناسی این طرح را به دو سال پیش نسبت داد و گفت:منابع متحرک آلودگی هوا در تهران شامل انواع خودروها حدود ۸۰ درصد آلودگی تولیدی تهران را شامل می‌شوند. این میزان البته به جز آلودگی ورودی از مرز و فضاهای پیرامونی تهران است.او ادامه داد:بررسی‌های کارشناسی نشان داد خودروهای کاربراتوری تولیدی و وارداتی ماقبل ۱۳۸۲ حدود ۱۰ درصد ناوگان سواری تهران را شامل می‌شوند، اما در حدود ۴۵ درصد از کل آلودگی ناشی از ناوگان سواری تهران متعلق به آنهاست.
حسینی تاکید کرد:علاوه بر این خودروهای دیزلی(گازوئیلی) بدون هیچ تجهیزات کنترل آلایندگی مانند فیلترهای جاذب دوده که در همه جای دنیا استفاده می‌شود در تهران تردد می‌کنند و نقش بسیار موثری در افزایش آلودگی هوای تهران دارند. در حال حاضر در بیشتر شهرهای جهان رعایت استاندارد یورو ۶ در خودروهای دیزل اجباری شده است، اما در تهران دوده بسیار خطرناک دیزل بدون هیچ فیلتری مستقیم وارد هوای تهران می‌شود.او افزود: در مطالعات اولیه برای اجرای این پروژه در تهران گروهی از مشاوران اروپایی را به کار گرفتیم و در نهایت طرحی برای تهران آماده شد که محدوده طرح زوج و فرد که عملا هیچ تاثیری بر کاهش آلودگی هوای تهران ندارد را به محدوده «کاهش» تبدیل کنیم.
سید جعفر تشکری هاشمی، معاون شهردار تهران نیز درباره دلیل جایگزینی طرح کاهش به جای زوج و فرد گفت: طرح زود و فرد از زمانی موضوعیت پیدا کرد که آلودگی هوا به اوج خود رسید. به خصوص در ماه‌های آبان و آذر که ما دائما روزهایی داشتیم که به لحاظ آلودگی هوا در وضعیت ناسالم بود، بنابراین تصمیم گرفته شد برای کاهش آلودگی هوا طرح زوج و فرد اجرا شود. بنابراین هدف اصلی از اجرای این طرح کاهش آلودگی هوا بود، اما باید دید این طرح توانست تصمیم‌گیران را به هدف نزدیک کند یا خیر؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد این طرح به میزان کمی در داخل محدوده زوج و فرد سبب کاهش حجم آلاینده‌ها شده، اما در بیرون این محدوده، آلودگی هوا افزایش بالایی داشته است؛ یعنی اتفاقی که در بیرون محدوده زوج و فرد افتاده این بوده که مردم ماشین‌های خود را تا نزدیکی محدوده زوج و فرد آورده، طول سفرهایشان را افزایش داده و در پشت رینگ (محدوده) زوج و فرد خودرو خود را پارک کرده‌اند، بنابراین باعث تولید آلودگی بیشتری در خارج این محدوده شده‌اند. یعنی ما در معدل کل شهر کاهش آلودگی هوا نداشته‌ایم و به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که طرح زوج و فرد نتوانسته از مجموع آلودگی هوا بکاهد.
درست است که در داخل محدوده به‌طور نسبی کاهش آلودگی داشته‌ایم، اما در بیرون با افزایش آلودگی هوا روبه‌رو بوده‌ایم؛ بنابراین این طرح به اهداف خود که مهم‌ترین آن کنترل و کاهش آلودگی هوا بوده، نرسیده است.او درباره وضعیت خودروهای عمومی فرسوده در این طرح گفت: هیچ استثنایی در این طرح وجود ندارد. همه خودروهای شهری و عمومی باید از ورود به محدوده کاهش منع شوند. خودروهای شهرداری، ادارات دولتی و خدماتی نباید استثنا داشته باشند تا مردم فکر کنند تنها آنان هستند که باید جور این محدودیت‌ها را بکشند. اگر همه خودروهای فرسوده در شهر را حساب کنیم. شاید رقمی معادل ۳۰ هزار خودرو باشد در حالی که ما ۳ میلیون خودرو در شهر تهران داریم بنابراین نباید یک طرح را معطل مشکلاتی که این تعداد خودرو دارند کرد؛ زیرا اگر ما منتظر شرایط آرمانی باشیم هیچ طرحی اجرایی نخواهد شد. ما با جدیت نوسازی تاکسی‌ها را دنبال می‌کنیم. تلاش می‌کنیم برخی از اتوبوس‌های فرسوده را با نصب فیلتر، دوده آلایندگی‌شان را به صفر نزدیک کنیم، اما این طرح را معطل رسیدن به شرایط نرمال نخواهیم کرد. این کار نیاز به تصمیم جدی و انقلابی دارد وگرنه مردم باید مدت‌ها هوای آلوده استنشاق کرده و مرگ تدریجی را بپذیرند.
قرار است پاییز امسال پرونده طرح زوج و فرد برای همیشه در پایتخت بسته شود. جزئیات این طرح هنوز به تصویب نهایی شورای‌عالی ترافیک کشور نرسیده است، اما همه کارشناسان و مسوولان شهری بر کلیات این طرح توافق دارند.
این که در تمام این سال‌ها طرح زوج و فرد نتوانسته میزان آلودگی هوای تهران را کاهش دهد.مسوولان ترافیکی هر کدام روایت خود را از این طرح دارند. شورای‌عالی ترافیک خودروهایی را مناسب ورود به محدوده کاهش می‌داند که استاندارد یورو ۵ را داشته باشند و مدیران شهری خودروهایی با استاندارد یورو ۲ را مناسب می‌دانند.معاینه فنی چالش دیگری است که پیش‌روی این طرح است؛ وجود بیش از ۱۳ هزار تاکسی فرسوده و 2۵۰۰ اتوبوس که به گفته مدیران شهری به سن فرسودگی رسیده‌اند و قرار نیست در هنگام اجرای آن استثنا شوند.
روایت اول؛ پلیس
سرهنگ مراد مرادی، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران معاینه فنی را اولین چالش پیش‌روی طرح LEZ برشمرد و گفت: اولین اشکال این است که برای اجرای این طرح مدیریت یکپارچه‌ای برای معاینه فنی وجود ندارد و پلیس و مرکز اجراییات ما به بانک‌های اطلاعاتی معاینه فنی دسترسی ندارد که در این خصوص رایزنی‌ها انجام شده و امیدواریم هر چه زودتر این دسترسی‌ها فراهم شود؛ چراکه در غیر این صورت ما قابلیت کنترل خودروها براساس معیار داشتن معاینه فنی معتبر را نخواهیم داشت.معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران نبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری متناسب با این طرح را نیز از جمله مشکلات پیش‌رو دانست و گفت: در مورد موتورسیکلت‌ها نیز ما با مشکلاتی روبه‌رو هستیم و هنوز سازوکاری برای معاینه فنی و ایجاد محدودیت برای موتورسیکلت‌ها وجود ندارد، ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که هر موتورسیکلت به‌طور متوسط چهار تا شش برابر یک خودروی سواری آلایندگی تولید می‌کند.
مرادی موانع قانونی را نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش‌روی LEZ برشمرد و گفت: در قانون موضوعی را پیش‌بینی کرده‌اند که براساس آن خودروهای صفر و اصطلاحا نوشماره تا پنج سال از معاینه فنی معاف خواهند بود. در این شرایط چه بسا ممکن است خودرویی بعد از یک سال نیازمند معاینه فنی باشد، اما براساس قانون تا پنج سال از انجام معاینه فنی معاف می‌شود که این نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش‌روی اجرای این طرح است.وی از مدیریت شهری خواست اجرای طرح LEZ را فازبندی کرده و در مرحله نخست آن را از ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی آغاز کند.مرادی با بیان اینکه حدود ۲ هزار اتوبوس فرسوده و حدود ۱۳ هزار تاکسی فرسوده در تهران در حال تردد است، گفت: این رقم یعنی ۳۰ درصد ناوگان اتوبوسرانی و ۲۰ درصد از ناوگان تاکسیرانی ما فرسوده است که در این صورت اجرای LEZ مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت.وی طرح LEZ را فاقد پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی منطبق با واقعیت‌های زندگی مردم دانست و تصریح کرد: در این شرایط فشار مضاعفی بر طبقات ضعیف و متوسط جامعه وارد خواهد شد.
روایت دوم؛ شورای‌عالی ترافیک
مهدی یدی همدانی، دبیر شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور هم درباره جزئیات طرح کاهش گفت: در طرح جدید برای اجرای آسان‌تر اصلاحاتی انجام شد که براساس آن خودروها به ۳ گروه قرمز و زرد و سبز تقسیم شدند؛ که گروه قرمز شامل خودروهای فرسوده و فاقد معاینه فنی، گروه زرد خودروهایی با استاندارد زیر یورو ۵ که شامل اکثر خودروهای کشور هستند و گروه سبز خودروهای برقی، هیبریدی و خودروهای یورو۵ به بالا هستند. اگر این دسته‌بندی انجام شود بر اساس این تصمیم ورود گروه قرمزشامل خودروهای فرسوده و خودروهایی که فاقد معاینه فنی هستند در تمام روزهای کاری سال از ۶ صبح تا ساعت ۱۹ به محدوده ممنوع خواهد بود. برای گروه زرد که اکثر خودروها را شامل می‌شوند در روزهایی که هوا در شرایط ناسالم قرار بگیرد محدودیت تردد زوج و فرد اعمال می‌شود و گروه سبز که خودروهای پاک هستند تابع وضعیت هوا نیستند و در همه شرایط می‌توانند وارد محدوده شوند.
روایت سوم؛ شهرداری تهران
شهرداری تهران طرح LEZرا طرح کاهش نامیده است. وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا درتوضیح این عبارت گفت: طرح جدید به نام محدوده «کاهش»مخفف عبارت «کاهش آلودگی هوای شهر» و به جای مخفف انگلیسی LEZ انتخاب شده است. وی پیشینه مطالعات کارشناسی این طرح را به دو سال پیش نسبت داد و گفت:منابع متحرک آلودگی هوا در تهران شامل انواع خودروها حدود ۸۰ درصد آلودگی تولیدی تهران را شامل می‌شوند. این میزان البته به جز آلودگی ورودی از مرز و فضاهای پیرامونی تهران است.او ادامه داد:بررسی‌های کارشناسی نشان داد خودروهای کاربراتوری تولیدی و وارداتی ماقبل ۱۳۸۲ حدود ۱۰ درصد ناوگان سواری تهران را شامل می‌شوند، اما در حدود ۴۵ درصد از کل آلودگی ناشی از ناوگان سواری تهران متعلق به آنهاست.
حسینی تاکید کرد:علاوه بر این خودروهای دیزلی(گازوئیلی) بدون هیچ تجهیزات کنترل آلایندگی مانند فیلترهای جاذب دوده که در همه جای دنیا استفاده می‌شود در تهران تردد می‌کنند و نقش بسیار موثری در افزایش آلودگی هوای تهران دارند. در حال حاضر در بیشتر شهرهای جهان رعایت استاندارد یورو ۶ در خودروهای دیزل اجباری شده است، اما در تهران دوده بسیار خطرناک دیزل بدون هیچ فیلتری مستقیم وارد هوای تهران می‌شود.او افزود: در مطالعات اولیه برای اجرای این پروژه در تهران گروهی از مشاوران اروپایی را به کار گرفتیم و در نهایت طرحی برای تهران آماده شد که محدوده طرح زوج و فرد که عملا هیچ تاثیری بر کاهش آلودگی هوای تهران ندارد را به محدوده «کاهش» تبدیل کنیم.
سید جعفر تشکری هاشمی، معاون شهردار تهران نیز درباره دلیل جایگزینی طرح کاهش به جای زوج و فرد گفت: طرح زود و فرد از زمانی موضوعیت پیدا کرد که آلودگی هوا به اوج خود رسید. به خصوص در ماه‌های آبان و آذر که ما دائما روزهایی داشتیم که به لحاظ آلودگی هوا در وضعیت ناسالم بود، بنابراین تصمیم گرفته شد برای کاهش آلودگی هوا طرح زوج و فرد اجرا شود. بنابراین هدف اصلی از اجرای این طرح کاهش آلودگی هوا بود، اما باید دید این طرح توانست تصمیم‌گیران را به هدف نزدیک کند یا خیر؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد این طرح به میزان کمی در داخل محدوده زوج و فرد سبب کاهش حجم آلاینده‌ها شده، اما در بیرون این محدوده، آلودگی هوا افزایش بالایی داشته است؛ یعنی اتفاقی که در بیرون محدوده زوج و فرد افتاده این بوده که مردم ماشین‌های خود را تا نزدیکی محدوده زوج و فرد آورده، طول سفرهایشان را افزایش داده و در پشت رینگ (محدوده) زوج و فرد خودرو خود را پارک کرده‌اند، بنابراین باعث تولید آلودگی بیشتری در خارج این محدوده شده‌اند. یعنی ما در معدل کل شهر کاهش آلودگی هوا نداشته‌ایم و به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که طرح زوج و فرد نتوانسته از مجموع آلودگی هوا بکاهد.
درست است که در داخل محدوده به‌طور نسبی کاهش آلودگی داشته‌ایم، اما در بیرون با افزایش آلودگی هوا روبه‌رو بوده‌ایم؛ بنابراین این طرح به اهداف خود که مهم‌ترین آن کنترل و کاهش آلودگی هوا بوده، نرسیده است.او درباره وضعیت خودروهای عمومی فرسوده در این طرح گفت: هیچ استثنایی در این طرح وجود ندارد. همه خودروهای شهری و عمومی باید از ورود به محدوده کاهش منع شوند. خودروهای شهرداری، ادارات دولتی و خدماتی نباید استثنا داشته باشند تا مردم فکر کنند تنها آنان هستند که باید جور این محدودیت‌ها را بکشند. اگر همه خودروهای فرسوده در شهر را حساب کنیم. شاید رقمی معادل ۳۰ هزار خودرو باشد در حالی که ما ۳ میلیون خودرو در شهر تهران داریم بنابراین نباید یک طرح را معطل مشکلاتی که این تعداد خودرو دارند کرد؛ زیرا اگر ما منتظر شرایط آرمانی باشیم هیچ طرحی اجرایی نخواهد شد. ما با جدیت نوسازی تاکسی‌ها را دنبال می‌کنیم. تلاش می‌کنیم برخی از اتوبوس‌های فرسوده را با نصب فیلتر، دوده آلایندگی‌شان را به صفر نزدیک کنیم، اما این طرح را معطل رسیدن به شرایط نرمال نخواهیم کرد. این کار نیاز به تصمیم جدی و انقلابی دارد وگرنه مردم باید مدت‌ها هوای آلوده استنشاق کرده و مرگ تدریجی را بپذیرند.
ارسال نظر