رامسرسایت‌ها در اولویت هستند

فاطمه باباخانی

حسن روحانی، دولت یازدهم را با وعده احیای دریاچه ارومیه تحویل گرفت و در اولین اقدام، تشکیل ستاد احیای این دریاچه را در دستور کار قرار داد. سازمان‌ها و نهادهای مختلف در این دوره فعالیت‌های متعددی را در قالب این ستاد به انجام رساندند و نتیجه بهبود نسبی اوضاع و بالا آمدن آب و آبگیری بخش‌هایی خشک در ارومیه بود، با این حال منتقدان بر این گزاره تکیه می‌کنند که همکاری‌های بین بخشی در ستاد احیا مانند سایر بخش‌ها ضعیف بوده و بسیاری از فعالیت‌ها به ویژه در حوزه اجتماعی نتوانسته اثربخشی لازم را داشته باشد. در بسیاری از حوزه‌های دیگر محیط زیست و به ویژه تالاب‌ها نیز علی‌رغم توفیق‌های حاصل شده، همچنان شرایط نتوانسته است به آن سطح از مطلوبیت برسد که خاطر هواداران محیط زیست را راضی کرده و حتی بارقه امیدی را در دل فعالان و کارشناسان قدیمی محیط زیست نظیر بیژن دره شوری ایجاد و آنها را از این یاس رها کند. روی کار آمدن مجدد دولت حسن روحانی که بر عهد خود در حفاظت از محیط‌ زیست در مناظره‌های ریاست جمهوری تاکید کرد، این پرسش را برمی انگیزد که آیا قرار است روندهای گذشته تکرار شود یا سازمان حفاظت محیط زیست بنا دارد طرحی نو در اندازد و به اصلاح اشکالات دوره قبل مبادرت کند. در حوزه تالاب‌ها برنامه چیست و مهم ترین اولویتی که دولت دوازدهم باید مدنظر قرار دهد کدام است؟

ابوالفضل آبشت مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌ها در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» بیان کرد: در دوره قبل موضوع محیط زیست و تالاب‌ها از اولویت‌های دولت بوده و شعار خود را بر احیای دریاچه ارومیه قرار داده است. در انتخابات جدید به حفظ تالاب‌ها و اهمیت آنها به‌عنوان یک ابزار تبلیغاتی نگریسته شد، اما آیا دولت تدبیر و امید در این دوره فراتر از ابزار تبلیغاتی نگاه خواهد کرد؟ وی افزود: این دولت نگاه محیط زیستی دارد و همه فعالان این عرصه به این موضوع معترف هستند. مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌ها تاکید کرد: حمایت قانونی از محیط زیست و تالاب به شکل خاص از جمله اقداماتی است که در دولت یازدهم صورت گرفت. در این دوره شاهد بودیم لایحه حفاظت و احیای تالاب‌ها مصوبه خود را از مجلس گرفت و به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد. بر این اساس اعتباراتی نیز در نظر گرفته شده تا سازمان‌های دست‌اندرکار در حوزه تالاب‌ها در جهت تحقق این لایحه قانونی تلاش کنند و شاهد اتفاقات خوب در این حوزه باشیم. وی بیان کرد: بر‌اساس ماده پنج، دولت مکلف به تامین اعتبارات لازم است و ما شاهد رفع مشکلات و چالش‌های این حوزه هستیم حمایت‌های قانونی و اعتبارات را نیز تامین خواهیم کرد.

در واقع این لایحه مسائل قانونی و حقوقی را حل کرده است. آبشت در عین حال خواستار تلاش بیشتر سازمان حفاظت محیط زیست در واگذاری امور مربوط به حفظ و احیای تالاب‌ها به جامعه محلی شد و گفت: در دوره چهار ساله دولت یازدهم شاهد تلاش‌هایی از دولت محوری و مدیریت دولت محور به مدیریت مردم محور بودیم. باید تلاش شود در دولت دوازدهم مردم در فرآیند تصمیم‌گیری و اجرا، مداخله فعال داشته باشند و بخش عمده مدیریت در عرصه‌های تالابی به آنها واگذار شود. با انتقال مسوولیت به مردم بومی و تغییر در شیوه مدیریت می‌توانیم انتظار داشته باشیم اتفاقات خوبی در این حوزه بیفتد. در احیای تالاب‌ها باید به کدامیک از آنها توجه ویژه‌ای صورت گیرد و اولویت با چه تالابی باشد؟ مدیر طرح ملی حفاظت از تالاب‌های ایران بیان کرد: حدود سه میلیون هکتار تالاب در کشور داریم که همه آنها دارای اهمیت هستند. نزدیک به هزار تالاب داریم که برخی از آنها شامل دریاچه‌های پشت سد، تالاب مصنوعی و آبگیر نیز می‌شود. یک‌و‌نیم میلیون هکتار از این عرصه‌های تالابی ثبت شده در کنوانسیون رامسر قرار دارند که شامل ۳۵ تالاب در قالب ۲۴ عنوان می‌شوند. برای در نظر گرفتن اولویت‌های حفاظتی در تالاب‌ها،رامسر سایت‌ها اولویت دارند زیرا عنوان بین‌المللی را یدک می‌کشند.

وی اضافه کرد: ما باید تلاش کنیم فرآیند حفظ و احیا در سایت‌های کنوانسیون رامسر ادامه پیدا کند. جامعه محلی نیز باید در مدیریت این عرصه‌ها دخیل باشد زیرا تالاب‌‌های عضو در این کنوانسیون وجهه بین‌المللی دارند و ما در قبال این کنوانسیون که خاستگاه آن نیز ایران است، تعهد بین‌المللی داده‌ایم. مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در میان سایت‌های کنوانسیون رامسر نیز اولویت را با تالاب‌های با وسعت بیشتر دانست و عنوان کرد: هامون و ارومیه از وسعت زیادی برخوردار بوده و جامعه محلی ذینفع بزرگتری نیز دارند، از این رو باید آنها را در اولویت حفاظت قرار داد، با این حال در مدیریت حفاظت هر کدام از آنها تفاوت‌های جدی را شاهد هستیم. به‌عنوان مثال در حفاظت از هامون علاوه بر مسائل داخلی باید مسائل برون مرزی را در نظر گرفت. معیشت مردم بیشتری به تالاب هامون وابسته است و باید برای احیای این معیشت و تالاب از توان مردم محلی بهره گرفت. با احیای این تالاب شاهد خواهیم بود که علاوه بر رفع چالش‌های متعدد، هویت‌های فرهنگی نیز احیا می‌شود.

رامسرسایت‌ها در اولویت هستند