گفت و گوی « دنیای اقتصاد» با یک کارگردان تئاتر؛
انجمن نمایش، هیأت مدیره‌ای شود
دنیای اقتصاد، گروه فرهنگ و هنر- عباس جان‌فدا، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر مشهدی، مؤلف چندین نمایشنامه، برگزیده ۳ دوره ادبیات نمایشی رضوی و نیز نویسنده برگزیده خراسان رضوی در سال‌های ۸۹ تا ۹۲ است. جان‌فدا در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» مسائل و مشکلات تئاتر مشهد و استان را مطرح می‌کند و از نحوه غلط مدیریت در انجمن نمایش می‌گوید. او همچنین از مصائب تئاتر شهرستان‌های خراسان رضوی و نیز مشکلات مالی که برای هنرمندان این هنر دردسرآفرین است، صحبت می‌کند، مشروح این گفت‌وگو را می خوانید.
بهترین نوع مدیریت برای انجمن نمایش، مدیریت مشارکتی است
عباس جان‌فدا با اشاره به اینکه بهترین راهکار برای اداره انجمن نمایش به‌صورت هیأت مدیره‌ای است، می‌گوید: در این قالب، از کج‌اندیشی‌ها و تک‌روی‌هایی که حاصل حرکت فردی است مصون خواهیم بود.
دنیای اقتصاد، گروه فرهنگ و هنر- عباس جان‌فدا، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر مشهدی، مؤلف چندین نمایشنامه، برگزیده ۳ دوره ادبیات نمایشی رضوی و نیز نویسنده برگزیده خراسان رضوی در سال‌های ۸۹ تا ۹۲ است. جان‌فدا در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» مسائل و مشکلات تئاتر مشهد و استان را مطرح می‌کند و از نحوه غلط مدیریت در انجمن نمایش می‌گوید. او همچنین از مصائب تئاتر شهرستان‌های خراسان رضوی و نیز مشکلات مالی که برای هنرمندان این هنر دردسرآفرین است، صحبت می‌کند، مشروح این گفت‌وگو را می خوانید.
بهترین نوع مدیریت برای انجمن نمایش، مدیریت مشارکتی است
عباس جان‌فدا با اشاره به اینکه بهترین راهکار برای اداره انجمن نمایش به‌صورت هیأت مدیره‌ای است، می‌گوید: در این قالب، از کج‌اندیشی‌ها و تک‌روی‌هایی که حاصل حرکت فردی است مصون خواهیم بود. او تصریح می‌کند: نباید فراموش کنیم جریانات و موج‌های تئاتر خراسان، در تئاتر کشور مؤثر است. به جهت همین حساسیت‌ها بهتر است کانون تئاتر در قالب هیات‌مدیره‌ای سامان بگیرد. وی با اشاره به آیین‌نامه جدیدی که اداره کل هنرهای نمایشی کشور ابلاغ کرده است، می‌گوید: در این آیین‌نامه هم به این رویکرد تأکید شده است. در قالب قبلی که هنوز در استان خراسان رضوی معمول است، مدیر انجمن نمایش با حکم مستقیم مدیرکل ارشاد استان منصوب و به همین جهت همه‌چیز قائم به فرد انجام می‌شد. وی در توضیح اینکه چرا انجمن نمایش استان به‌صورت مشارکتی اداره نمی‌شود، تصریح می‌کند: من فکر می‌کنم به‌دلیل وجود جریان‌های موازی تصمیم‌گیر در تئاتر استان، انجمن نمایش به‌صورت مشارکتی اداره نمی‌شود، حتی اگر انجمن نمایشی هیات‌مدیره‌ای باشد بازهم به دلیل همین نهادهای مختلف قدرت که تأثیرگذار هستند، مصوبات انجمن، ضمانت اجرایی نخواهد داشت. مشکل تئاتر استان، ساختاری و بسیار فراتر از مسئله هیات‌مدیره‌ای بودن و یا نبودن انجمن نمایش استان است.
جان‌فدا در توضیح اینکه این افراد بالادستی چه کسانی هستند؟ به اداره امور هنرهای نمایشی استان، معاونت هنری اداره کل ارشاد استان و بالاتر از آن شخص مدیرکل ارشاد استان اشاره می‌کند و می‌گوید: البته مطلب همین‌جا تمام نمی‌شود. نهادی‌های دیگری هم در شهر و استان در بخش تئاتر امکان ابراز سلیقه و نفوذ دارند که می‌توان ازجمله آن‌ها به اداره ارشاد مشهد، حوزه هنری، شهرداری، اداره اوقاف و اداره بهزیستی اشاره کرد. این‌ها به‌موازات انجمن در شهر و استان فعالیت دارند و خودشان را در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری برای تئاتر ذی‌نفع و ذی‌حق می‌دانند. در این بلبشوی نهادهای فرادستی، فرض کنید انجمن تصمیم بگیرد به شکل هیات‌مدیره‌ای کار کند. آیا واقعا فرقی می‌کند؟ انجمن نمایش چه میزان می‌تواند نفوذ داشته باشد؟
مدیریت جزیره‌ای در تئاتر مشهد
این کارگردان تئاتر با اشاره به دلایل به‌وجود آمدن مدیریت جزیره‌ای به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: عده‌ای تصور می‌کنند که در سال‌های قبل به آن‌ها اجحافی شده و حالا که با سیستم جدید و مدیرکل قرابتی دارند، سعی می‌کنند در مدیریت انجمن نفوذ بیشتری داشته باشند و به جهت همان ترس سابق به هیچ‌کس دیگری اجازه ورود و استفاده از موقعیت انجمن نمایش را نمی‌دهند. این مشکلی است که ما تئاتری‌ها خودمان با خودمان داریم و سال‌هاست که حل نشده است. بخش دیگری هم که باعث مدیریت جزیره‌ای شده این است که در اداره ارشاد تشکیلات منسجمی وجود ندارد و آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌هایی که خط‌مشی تئاتر استان را خط‌دهی کند، موجود نیست. سومین علتی که باعث مدیریت جزیره‌ای شده وابستگی انجمن و انتصابی بودن مسئول انجمن است.
وی در پاسخ به این سوال که پیشنهاد شما برای برون‌رفت از این مجموعه مشکلات چیست؟ خاطرنشان می‌کند: باید انجمن نمایش تبدیل به سازمان مستقل تئاتری شود که همه‌چیز در آن تعریف شده باشد. اگر انجمن فعلی هم عوض شود بازهم هر مدیری که به دنبال آن بیاید همین مسائل تکرار می‌شود. جزیره قبلی غرق می‌شود و مدیر جدید هم جزیره خودش را شکل می‌دهد و جریان مدیریت جزیره‌ای در قالب جزیره‌ای دیگر ادامه پیدا می‌کند.
مشکلات تئاتر در شهرستان‌ها
عباس جان‌فدا با بیان اینکه من در اکثر شهرستان‌های استان به‌عنوان هنرمند مقیم کار کردم، تصریح می‌کند: انجمن هیچ کاری برای شهرستان‌ها نکرده است. در دوره‌ای که آقای روحی مدیر انجمن بود، هم‌اندیشی بررسی تئاتر شهرستان‌ها، هر فصل در شهرستانی برگزار و به بهانه این هم‌اندیشی مشکلات مطرح می‌شد و روسای انجمن‌های هر شهرستان با معاون هنری ارشاد استان گفت‌وگو می‌کردند. الان عملا شهرستان‌ها به حال خودشان رها شدند و همه تئاتر استان شده است تئاتر مشهد. نمونه‌اش هم در جشن اردیبهشت تئاتر که ماه قبل برگزار شد. کلیپ‌ها و آمار فروشی که ارائه شد از اجراهای مشهد بود. آمار اجراهای سال هم منحصر به اجراهای مشهد است. به مدیرانی که می‌گویند تئاتر شهرستان‌ها ضعیف است باید گفت شما به شهرستان‌ها چه دادید که انتظار دارید تئاتر قوی داشته باشند؟
این نویسنده و کارگردان تئاتر درباره خانه عروسک و نقشی که قرار بود در تئاتر استان داشته باشد نیز اینگونه توضیح می‌دهد: زمانی که آقای صدرا یوسفی، رئیس اداره هنرهای نمایشی استان بودند خانه عروسک تشکیل دادند و الان خانم محبوبه پاداش مسئول آن هستند. کسی هم از کارهای آن مرکز خبری ندارد. مهم‌تر از این خانه، نمایندگی یونیما بود که نهادی کاملا رسمی و حرفه‌ای است و در استان کار می‌کرد و الان در حال از دست دادنش هستیم. همین‌که در حوزه تئاتر عروسکی اتفاقی نمی‌افتد یعنی این خانه عروسک کار خاصی نمی‌کند. تا جایی که من خبر دارم، خانه عروسک که در مجتمع فرهنگی امام رضا قرار دارد به یک اتاق با تابلویی به همین نام تبدیل شده است.
انجمن نمایش استان بدهکار است
عباس جان‌فدا در پایان با اشاره به مشکلات مالی انجمن نمایش استان می‌گوید: انجمن بدهکاری‌های زیادی دارد. البته مقصر این مسئله مدیر فعلی نیست. در دوره قبلی و دوره‌های قبل‌تر هم انجمن بدهی داشته و بدهی‌ها روی‌هم تلنبار شده است و الان رسیده به کیوان صباغ که مسئول فعلی انجمن نمایش تئاتر است.
وی تصریح می‌کند: متأسفانه علی‌رغم شعار سازمانی اداره ارشاد که «هدایت، حمایت و نظارت» است فقط در بخش آخری انجام وظیفه می‌شود و بس. مدیرکل ارشاد از تئاترهای استان دیدن نمی‌کند؛ ما مدیرکلی می‌خواهیم که در بین هنرمندان باشد و درد آن‌ها را بفهمد.
ارسال نظر