ظریف دیپلمات آشنا به ظرایف سیاست خارجی
محمد ایرانی
سفیر سابق ایران در لبنان
با انتخاب دکتر محمدجواد ظریف به‌عنوان وزیر امور خارجه ایران از ابتدا همه نگاه‌ها به سمت ایشان بود و این سوال مطرح بود که آیا او می‌تواند مهم‌ترین بحران در عرصه سیاست خارجی ایران یعنی مساله هسته‌ای را حل و فصل کند. با گذشت دو سال از روی کار آمدن تیم جدید هسته‌ای شاهد گشایشی در این راستا هستیم و به‌دنبال تلاش‌های رئیس دستگاه دیپلماسی و دیگر اعضا در نهایت مذاکره‌کنندگان ایران و ۱+۵ به راهکاری برای حل و فصل این پرونده دست یافتند. باید در نظر داشت که دکتر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت دکتر حسن روحانی، دیپلماتی کارکشته و ورزیده است.
سفیر سابق ایران در لبنان
با انتخاب دکتر محمدجواد ظریف به‌عنوان وزیر امور خارجه ایران از ابتدا همه نگاه‌ها به سمت ایشان بود و این سوال مطرح بود که آیا او می‌تواند مهم‌ترین بحران در عرصه سیاست خارجی ایران یعنی مساله هسته‌ای را حل و فصل کند. با گذشت دو سال از روی کار آمدن تیم جدید هسته‌ای شاهد گشایشی در این راستا هستیم و به‌دنبال تلاش‌های رئیس دستگاه دیپلماسی و دیگر اعضا در نهایت مذاکره‌کنندگان ایران و ۱+۵ به راهکاری برای حل و فصل این پرونده دست یافتند. باید در نظر داشت که دکتر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت دکتر حسن روحانی، دیپلماتی کارکشته و ورزیده است.
محمد ایرانی
سفیر سابق ایران در لبنان
با انتخاب دکتر محمدجواد ظریف به‌عنوان وزیر امور خارجه ایران از ابتدا همه نگاه‌ها به سمت ایشان بود و این سوال مطرح بود که آیا او می‌تواند مهم‌ترین بحران در عرصه سیاست خارجی ایران یعنی مساله هسته‌ای را حل و فصل کند. با گذشت دو سال از روی کار آمدن تیم جدید هسته‌ای شاهد گشایشی در این راستا هستیم و به‌دنبال تلاش‌های رئیس دستگاه دیپلماسی و دیگر اعضا در نهایت مذاکره‌کنندگان ایران و 1+5 به راهکاری برای حل و فصل این پرونده دست یافتند. باید در نظر داشت که دکتر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت دکتر حسن روحانی، دیپلماتی کارکشته و ورزیده است. با توجه به شناختی که بنده از دکتر محمدجواد ظریف دارم، ایشان کاملا به ظرایف کار خودشان آگاهی دارند و سالیان سال در عرصه روابط خارجی و سیاست بین‌الملل فعالیت حرفهای داشت. دکتر ظریف، فرد با تجربه ای است که سالهای طولانی در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک فعالیت‌های قابل‌توجه و چشمگیری را عرضه کرد. ویژگی دیگر این دیپلمات آشنایی با پیچوخمهای بغرنج بین‌المللی و معادلات پیچیده در این راستاست. وی شناخت کامل از قواعد و قوانین سیاست خارجه و روابط بین‌الملل دارد و به‌لحاظ حرفهای یکی از شاخصترین افراد این حوزه محسوب میشود که آشنایی کاملی نیز با زبان انگلیسی دارد.
یکی دیگر از ویژگیهای این وزیر آشنایی با فن مذاکرات بین المللی به‌خصوص در شرایط بحرانی است. تجربه حضور در اجلاس بن برای پایان دادن به بحران افغانستان بعد از شکست طالبان و روی کار آمدن گروههای ملی در آن کشور، تجربه بسیار خوبی برای وی محسوب میشود. همچنین مذاکرات متعددی را میتوان مثال زد که وی برای سامان دادن به اوضاع عراق در آنها حضور داشت. در مذاکرات هسته‌ای هم که اقدامات و تلاش‌های دکتر ظریف کاملا مشخص است، چه زمانی که وی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل بود و چه زمانی که در تیم مذاکراتی دکتر روحانی، رئیس وقت شورای‌عالی امنیت ملی، نقش ایفا میکرد. در یک جمعبندی کلی به نظر میرسد تلاش‌های ایشان و همکارانشان در آن زمان موجب شد یک اتفاق قابل‌توجه در رابطه با پرونده هسته ای ایران رخ دهد؛ در همان زمان بود که پرونده هسته‌ای ایران به‌دنبال تلاش‌های دکتر ظریف و همکارانش از صحن آژانس بین‌المللی هسته‌ای به شورای امنیت منتقل نشد؛ بنابراین در آن دوره هیچ قطعنامهای نیز علیه ایران صادر نشد، اما پس از آن به‌دنبال برخی سوء‌مدیریت‌ها شاهد ارسال پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت و صدور قطعنامه علیه کشور بودیم.
در برهه کنونی نیز تلاش‌های ایشان در حوزه هسته‌ای، مذاکرات طولانی‌مدت با وزرای خارجه به‌خصوص وزیر خارجه آمریکا و سفرهای متعدد و پشت‌سر هم برای به نتیجه رساندن گفت‌وگوها در زمینه حل و فصل پرونده هسته‌ای و رفع قطعنامه‌های پیشین قابل‌تمجید است. بعد از توافق نیز شاهد هستیم که آقای ظریف تلاش دارد در دو حوزه بسیار مهم فعالیت‌هایش را دنبال کند؛ نخست تلاش دستگاه دیپلماسی برای اعتمادسازی با دولت‌هایی است که تقابل با ایران را دنبال می‌کردند؛ زیرا طی سالهای اخیر، ایران در صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی ضربههای بسیاری را متحمل شد و در بسیاری از کشورها با تنشهای عمدهای روبه‌رو شد؛ اما اکنون سیاست تنشزدایی، اعتمادسازی و احترام به حقوق متقابل که دکتر روحانی نیز روی آن تاکید دارند موجب خواهد شد بحرانهایی که میان ایران و بسیاری از طرفهای بین‌المللی و منطقه ای وجود دارد با مذاکره و تعامل دوجانبه حل و فصل شود.
این در حالی است که تجربه دکتر ظریف در این زمینه و مشی فکری و خط سیاسی ایشان نیز به این امر کمک خواهد کرد. در وهله بعد نیز رئیس دستگاه سیاست خارجی تلاش دارد تا تبلیغات منفی را که علیه جمهوری اسلامی شکل گرفته و آن را به‌عنوان یک تهدید معرفی کرده‌اند خنثی کند و در صحنه منطقه‌ای و بین‌الملل آشکارا نشان دهد که ایران برخلاف ادعا و تبلیغات صورت گرفته یک تهدید به شمار نمی‌آید. با این تفاسیر ظریف و دیگر اعضای حاضر در وزارت خارجه ایران با وجود پشت‌سر گذاشتن یکی از مهم‌ترین پرونده‌های سیاست خارجی ایران همچنان مسوولیت‌های سنگینی را بر عهده دارند که البته با توجه به سوابق و فعالیت‌های آنها امید می‌رود در دیگر عرصه‌ها نیز شاهد موفقیت‌های روزافزون در بحث سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشیم.
در این زمینه دکتر ظریف نیز قطعا تلاش خواهد کرد در همین چارچوبی که دکتر روحانی تاکید دارند، گام بردارد. بدون شک کنار گذاشتن سیاستهای تقابلی و تهاجمی این فضا را بهتر از گذشته خواهد کرد. البته مشکلات عدیدهای که طی این سالها ایجاد شده دکتر ظریف را در شرایط سختی قرار داده و مساله خیلی ساده نیست؛ بنابراین نباید انتظار داشت که در این فاصله کوتاه وی بتواند تمام این مشکلات را حل کند، اما با توجه به تجارب ایشان و تیمی که قبلا نیز با وی همکاری داشتند و موفقیت‌های زیادی نیز کسب کرده‌اند، قطعا وضعیت به سمتی خواهد رفت که تنشهایی که در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی با سایر کشورها ایجاد شده، رفع شود.
سفیر سابق ایران در لبنان
با انتخاب دکتر محمدجواد ظریف به‌عنوان وزیر امور خارجه ایران از ابتدا همه نگاه‌ها به سمت ایشان بود و این سوال مطرح بود که آیا او می‌تواند مهم‌ترین بحران در عرصه سیاست خارجی ایران یعنی مساله هسته‌ای را حل و فصل کند. با گذشت دو سال از روی کار آمدن تیم جدید هسته‌ای شاهد گشایشی در این راستا هستیم و به‌دنبال تلاش‌های رئیس دستگاه دیپلماسی و دیگر اعضا در نهایت مذاکره‌کنندگان ایران و 1+5 به راهکاری برای حل و فصل این پرونده دست یافتند. باید در نظر داشت که دکتر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت دکتر حسن روحانی، دیپلماتی کارکشته و ورزیده است. با توجه به شناختی که بنده از دکتر محمدجواد ظریف دارم، ایشان کاملا به ظرایف کار خودشان آگاهی دارند و سالیان سال در عرصه روابط خارجی و سیاست بین‌الملل فعالیت حرفهای داشت. دکتر ظریف، فرد با تجربه ای است که سالهای طولانی در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک فعالیت‌های قابل‌توجه و چشمگیری را عرضه کرد. ویژگی دیگر این دیپلمات آشنایی با پیچوخمهای بغرنج بین‌المللی و معادلات پیچیده در این راستاست. وی شناخت کامل از قواعد و قوانین سیاست خارجه و روابط بین‌الملل دارد و به‌لحاظ حرفهای یکی از شاخصترین افراد این حوزه محسوب میشود که آشنایی کاملی نیز با زبان انگلیسی دارد.
یکی دیگر از ویژگیهای این وزیر آشنایی با فن مذاکرات بین المللی به‌خصوص در شرایط بحرانی است. تجربه حضور در اجلاس بن برای پایان دادن به بحران افغانستان بعد از شکست طالبان و روی کار آمدن گروههای ملی در آن کشور، تجربه بسیار خوبی برای وی محسوب میشود. همچنین مذاکرات متعددی را میتوان مثال زد که وی برای سامان دادن به اوضاع عراق در آنها حضور داشت. در مذاکرات هسته‌ای هم که اقدامات و تلاش‌های دکتر ظریف کاملا مشخص است، چه زمانی که وی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل بود و چه زمانی که در تیم مذاکراتی دکتر روحانی، رئیس وقت شورای‌عالی امنیت ملی، نقش ایفا میکرد. در یک جمعبندی کلی به نظر میرسد تلاش‌های ایشان و همکارانشان در آن زمان موجب شد یک اتفاق قابل‌توجه در رابطه با پرونده هسته ای ایران رخ دهد؛ در همان زمان بود که پرونده هسته‌ای ایران به‌دنبال تلاش‌های دکتر ظریف و همکارانش از صحن آژانس بین‌المللی هسته‌ای به شورای امنیت منتقل نشد؛ بنابراین در آن دوره هیچ قطعنامهای نیز علیه ایران صادر نشد، اما پس از آن به‌دنبال برخی سوء‌مدیریت‌ها شاهد ارسال پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت و صدور قطعنامه علیه کشور بودیم.
در برهه کنونی نیز تلاش‌های ایشان در حوزه هسته‌ای، مذاکرات طولانی‌مدت با وزرای خارجه به‌خصوص وزیر خارجه آمریکا و سفرهای متعدد و پشت‌سر هم برای به نتیجه رساندن گفت‌وگوها در زمینه حل و فصل پرونده هسته‌ای و رفع قطعنامه‌های پیشین قابل‌تمجید است. بعد از توافق نیز شاهد هستیم که آقای ظریف تلاش دارد در دو حوزه بسیار مهم فعالیت‌هایش را دنبال کند؛ نخست تلاش دستگاه دیپلماسی برای اعتمادسازی با دولت‌هایی است که تقابل با ایران را دنبال می‌کردند؛ زیرا طی سالهای اخیر، ایران در صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی ضربههای بسیاری را متحمل شد و در بسیاری از کشورها با تنشهای عمدهای روبه‌رو شد؛ اما اکنون سیاست تنشزدایی، اعتمادسازی و احترام به حقوق متقابل که دکتر روحانی نیز روی آن تاکید دارند موجب خواهد شد بحرانهایی که میان ایران و بسیاری از طرفهای بین‌المللی و منطقه ای وجود دارد با مذاکره و تعامل دوجانبه حل و فصل شود.
این در حالی است که تجربه دکتر ظریف در این زمینه و مشی فکری و خط سیاسی ایشان نیز به این امر کمک خواهد کرد. در وهله بعد نیز رئیس دستگاه سیاست خارجی تلاش دارد تا تبلیغات منفی را که علیه جمهوری اسلامی شکل گرفته و آن را به‌عنوان یک تهدید معرفی کرده‌اند خنثی کند و در صحنه منطقه‌ای و بین‌الملل آشکارا نشان دهد که ایران برخلاف ادعا و تبلیغات صورت گرفته یک تهدید به شمار نمی‌آید. با این تفاسیر ظریف و دیگر اعضای حاضر در وزارت خارجه ایران با وجود پشت‌سر گذاشتن یکی از مهم‌ترین پرونده‌های سیاست خارجی ایران همچنان مسوولیت‌های سنگینی را بر عهده دارند که البته با توجه به سوابق و فعالیت‌های آنها امید می‌رود در دیگر عرصه‌ها نیز شاهد موفقیت‌های روزافزون در بحث سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشیم.
در این زمینه دکتر ظریف نیز قطعا تلاش خواهد کرد در همین چارچوبی که دکتر روحانی تاکید دارند، گام بردارد. بدون شک کنار گذاشتن سیاستهای تقابلی و تهاجمی این فضا را بهتر از گذشته خواهد کرد. البته مشکلات عدیدهای که طی این سالها ایجاد شده دکتر ظریف را در شرایط سختی قرار داده و مساله خیلی ساده نیست؛ بنابراین نباید انتظار داشت که در این فاصله کوتاه وی بتواند تمام این مشکلات را حل کند، اما با توجه به تجارب ایشان و تیمی که قبلا نیز با وی همکاری داشتند و موفقیت‌های زیادی نیز کسب کرده‌اند، قطعا وضعیت به سمتی خواهد رفت که تنشهایی که در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی با سایر کشورها ایجاد شده، رفع شود.
ارسال نظر