چه بودجه‌ای؟ ...چه گیشه‌ای؟
معصومه جلالی فیلم سینمایی «چ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا اوایل تیر سال 91 با مانور خبری ویژه آغاز به‌کار خود را اعلام کرد. از همان زمان سایت‌های مختلف خبری از اختصاص ردیف بودجه بالا به این فیلم خبر داده بودند و اندکی بعد مشخص شد یکی از پروژه‌های فاخر که حمایت ویژه به لحاظ مالی به آن تعلق دارد فیلم چ حاتمی‌کیا است.
در نشست رسانه‌ای این فیلم در فستیوال فجر برج میلاد پژمان لشگری‌پور مدیر این پروژه رسما اعلام کرد که 6 میلیارد تومان برای ساخت این فیلم هزینه شده است.اگرچه جشنواره سال 91 هم متقاضی نمایش این فیلم بود اما به دلایل فنی فیلم امکان حضور در جشنواره را در سال 91 نداشت. یکسال بعد، این فیلم در جشنواره سی و دوم فیلم فجر سیمرغ‌های زیادی را به خود اختصاص داد و به فاصله چند روز از برگزاری جشنواره فیلم فجر و در چیدمان اکران نوروزی، فیلم «چ» در ترکیب اکران نوروزی قرار گرفت. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، اکران نوروزی اولین و مهمترین زمان نمایش یک فیلم است، که این زمان مناسب به فیلم «چ» تعلق گرفت، البته آنطور که پژمان لشگری پور در گفت‌وگویی تشریح کرده بود برای زمان و چگونگی اکران این فیلم چهار ماه پیش از برگزاری جشنواره یعنی مهر سال 92 برنامه‌ریزی و رایزنی انجام شده بود. برنامه‌ای که صدور مجوز اکران به موقع از سوی شورای صنفی نمایش و همچنین مشخص شدن دفتر پخش، آن را تایید کرد. اختصاص سرگروهی سینمای معتبری چون سینما آزادی و برنامه‌ریزی حرفه‌ای برای اکران و تبلیغات، امکانات و استقبالی نه‌چندان دور از انتظار برای اکران «چ» حاتمی‌کیا بود.از یک هفته مانده به آغاز اکران این فیلم، تبلیغات محیطی و شهری آن آغاز شد و بیلبوردهای آن در نقاط خوب شهر نصب شد. اکران این فیلم رسما از 21 اسفند در 23 سینمای تهران و 25 سینمای شهرستان آغاز شد.آن‌طور که برای اکران «چ» برنامه‌ریزی حساب شده صورت گرفت، بازگشت حداقل نیمی از سرمایه صرف شده دور از انتظار نبود. استارت گیشه این فیلم در روزهای ابتدایی خوب بود و مخاطبین زیادی به دیدن فیلم رفتند. در ابتدای همین هفته، بعد از گذشت نزدیک به 40 روز از آغاز اکران، فروش فیلم سینمایی «چ» به 2 میلیارد تومان نزدیک شد و در روز شنبه اعلام شد که فیلم «چ» یک میلیارد و 820 میلیون تومان در 55 سالن سینما فروخته است که از این مبلغ سهم سینما‌های تهران یک میلیارد و 40 میلیون تومان و سینما‌های شهرستان‌ها 780 میلیون تومان بوده است. البته اکران این فیلم در تهران و شهرستان‌ها همچنان ادامه دارد و قرار است تا خرداد ماه (زمان تولد دکتر چمران) اکران «چ» ادامه پیدا کند.
با این وجود و این مدت زمان نمایش پیش‌بینی می‌شود فروش این فیلم به‌طور کل از مرز سه میلیارد یعنی نیمی از بودجه فیلم، بگذرد اما قطعا «چ» نیز مانند دیگر پروژه‌های فاخر، نخواهد توانست به اندازه سرمایه اولیه فیلم بفروشد. تجربه ثابت کرده سینمای ایران به‌طور کل با این معضل دست و پنجه نرم می‌کند که انگار هرچه بیشتر برای پروژه‌ای هزینه صرف شود و وقت گذاشته شود فیلم مربوطه «نفروش‌تر» از کار در می‌آید و این مشکل مخصوص به یک یا چند پروژه نیست. اغلب پروژه‌های فاخر و سفارشی سینما این معضل را دارند. فیلم‌هایی نظیر «استرداد» و «ملک سلیمان» با حدود پنج میلیارد بودجه صرف شده نمونه‌های بارز این مثال به حساب می‌آیند. این فیلم‌ها هرچقدر که ساختار مناسبی داشتند به همان نسبت در گیشه شکست خوردند و حتی به هزینه‌های صرف شده در دوران پیش تولید خود دست پیدا نکردند.به عبارت دیگر از میان تولیدات فیلم فاخر شاید نمونه موفق آن را بتوان همین فیلم «چ »دانست که به مراتب تاکنون به گیشه قابل قبول‌تری دست پیدا کرده است. هرچند کسب گیشه سه میلیاردی در پایان کار برای فیلم «چ» موفقیت به حساب نمی‌آید، اما در ردیف فیلم‌های فاخر این فیلم بازگشت سرمایه‌ای بهتر داشته است.این در حالی است که صنعت سینمای جهان برای بازگشت گیشه در پروژه‌ای که هزینه کلان صرف شده بسیار حساب شده عمل می‌کند فیلم‌های «آواتار» و «ارباب حلقه‌ها» نمونه‌های مثال زدنی از این ادعا هستند. همچنین از زاویه‌ای دیگر، فیلم «چ» ابراهیم حاتمی‌کیا در اکران این روزها با فیلم‌هایی چون «طبقه حساس» به کارگردانی کمال تبریزی با گیشه ۲ میلیارد و دویست و سی میلیون تومانی، «معراجی‌ها» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی با گیشه‌ای یک میلیارد نهصد میلیون تومانی، «خط ویژه» به کارگردانی مصطفی کیایی با فروشی نزدیک به نهصد میلیون تومان رقابت می‌کند.