گفت‌وگو با فرهاد اصلانی بازیگر پرکار جشنواره ۳۲
بساط ممیزی‌ها باید برچیده شود
محمد غلامی‌پور اگر تاریخ سینما را زیر ذره‌بین ببریم بازیگران زیادی پیدا نمی‌شوند که بشود از آنها به عنوان یک بازیگر- مولف نام برد. انگشت شمارند تعداد آنهایی که توانسته‌اند در نقش‌های متضاد و متفاوت بسیاری به شکل غیرقابل‌انکاری بر پرده سینما تاثیرگذار ظاهر شوند و هیچگاه به ورطه تکرار نرسند. «فرهاد اصلانی» یکی از همان‌ها است. همان‌هایی که حتی در نقشی کوتاه و فرعی حضوری هنرمندانه از خود برجای گذاشته و به کاراکتر هویت بخشیده است. نقش‌های او به واسطه تسلط، توانایی و درک درستش از بازیگری همواره مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفته است.
محمد غلامی‌پور اگر تاریخ سینما را زیر ذره‌بین ببریم بازیگران زیادی پیدا نمی‌شوند که بشود از آنها به عنوان یک بازیگر- مولف نام برد.انگشت شمارند تعداد آنهایی که توانسته‌اند در نقش‌های متضاد و متفاوت بسیاری به شکل غیرقابل‌انکاری بر پرده سینما تاثیرگذار ظاهر شوند و هیچگاه به ورطه تکرار نرسند.
«فرهاد اصلانی» یکی از همان‌ها است. همان‌هایی که حتی در نقشی کوتاه و فرعی حضوری هنرمندانه از خود برجای گذاشته و به کاراکتر هویت بخشیده است. نقش‌های او به واسطه تسلط، توانایی و درک درستش از بازیگری همواره مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفته است. او از آغاز، مسیر دشواری را طی کرده و حالا در دوران میانسالی زندگی‌اش به اوج پختگی رسیده است. مسیری که از نقش «یزید» در سریال امام علی آغاز شد و با علی «سفربه چزابه» ادامه یافت و به نقش‌هایی همچون «ابن زیاد» مختارنامه، «اکبر» آشپزباشی و «روحانی» یک حبه قند رسید. حضور او در فیلم‌های دیگری همچون «پل چوبی»، «به خاطر پونه»، «زندگی خصوصی» و «من مادر هستم» و «خرس» نمونه‌ای دیگر از توانایی‌های فرهاد اصلانی را به ثبت رساند.
متولد سال ۱۳۴۵ در بیجار کردستان است. از نوجوانی شیفته سینما و تئاتر بود و تلاش‌های زیادی کرد تا بتواند خانواده‌اش را راضی کند که برای رسیدن به بازیگری راه پایتخت را در پیش بگیرد. اولین حضورش در کلاسهای بازیگری برمی‌گردد به سال ۱۳۷۰ و دوره ۲ ساله کلاسهای کارگردانی و بازیگری فرهنگسرای نیاوران. او زیر نظر استادانی همچون رکن‌الدین خسروی، اکبر زنجانپور، قطب‌الدین صادقی، جمال میرصادقی و محمود دولت‌آبادی آموزش دید. پیش از آن تجربه بازی در تئاتر را در سال ۱۳۵۷ پشت‌سر گذاشته بود. اولین بار در نقش جوان میوه‌فروش در مجموعه تلویزیونی همسایه‌ها که در سال ۱۳۷۲ و به‌مناسبت ماه مبارک رمضان از تلویزیون پخش می‌شد، جلوی دوربین رفت و بعدها یعنی در سال ۱۳۷۳ به‌خاطر نقش‌آفرینی در فیلم «روسری آبی» ساخته رخشان بنی‌اعتماد توانست وارد مرحله مهمی از زندگی حرفه‌ای‌اش شود. در «روسری آبی» نقش جوانی را ایفا می‌کرد که کارگر کوره‌پزخانه بود و به دختر اصلی داستان که بازیگرش فاطمه معتمدآریا بود، عشق می‌ورزید؛ اما در نهایت دختر کارگر به ازدواج صاحب پیر و متمول یک کارخانه بزرگ درآمد. شروع حرفه‌ای اصلانی این گونه شکل گرفت و حالا او بازیگر
توانایی است با کارنامه‌ای قابل‌قبول. بازیگر مهمی که بی‌تردید نامش به‌عنوان یکی از چهره‌های مهم سینمای ایران به یادگار خواهد ماند. در کارنامه او نقش‌های قابل‌توجهی به چشم می‌آید که هر کدام موقعیت ویژه‌ای را برای او به‌وجود آورده‌اند؛ موقعیتی که شاید کمتر برای دیگران شکل بگیرد.
او سال گذشته سیمرغ جشنواره را برای فیلم خرس دریافت کرد و در جشنواره امسال هم با سه فیلم جزو بازیگران پرکار است. با این چهره دوست‌داشتنی، توانمند و متشخص درباره برگزاری جشنواره ۳۲ به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
در جشنواره امسال فیلمسازانی حضور پیدا کرده‌اند که در سال‌های اخیر جزو غایبان مهم جشنواره بوده‌اند. به نظر می‌رسد سینمای ایران روزهای داغی را در پیش داشته باشد.
خوشبختانه با اخباری که به گوش می‌رسد شرایط امیدوارکننده‌تر است. عملکرد هیات انتخاب و تعداد فیلم‌هایی که به جشنواره راه پیدا کردند تقریبا راضی‌کننده است و نارضایتی‌ها تا حدودی پایین آمده است. برای من این سوال پیش آمده که چرا تعداد فیلم‌هایی که برای انتخاب به جشنواره ارائه شده‌اند تا این اندازه زیاد است. همینطور تعداد فیلم اولی‌های این دوره هم در مقایسه با سال‌های گذشته بسیاربیشتراست و این سوال پیش می‌آید که آیا دلیل آن سهو شدن عرصه فیلمسازی است یا اینکه دلیل دیگری دارد؟
با همه این حرف‌ها و اخباری که به گوش می‌رسد نتیجه کار هیات انتخاب را راضی‌کننده می‌کند.
فکر می‌کنید فیلمسازان و نهادهای مدیریتی در جشنواره امسال به تعامل کافی رسیده‌اند که ناگهان با بازگشت تعداد زیادی از فیلمسازان شاخص روبه‌رو شده‌ایم.
به هرحال نگاهی که رئیس‌جمهور به مقوله هنر دارند نگاهی دوست‌داشتنی برای اهالی فرهنگ و هنر است. به همین دلیل امید می‌رود بساط ممیزی‌ها و محدودیت‌های گذشته تا حدود زیادی برچیده شود. همچنین حضور جناب ایوبی به‌عنوان رئیس سازمان سینمایی و گزارش‌هایی که از فعالیت‌هایشان به گوش می‌رسد خبرهای خوبی است.
روندی که در سیاست کلی و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی دولت وجود دارد اعتدال‌گرایی است. در سال‌های اخیر بسیاری از فیلمسازان در شرایط مطلوبی به سر نمی‌بردند و امکان فیلمسازی یا حضور آنها در جشنواره حتی برایشان فراهم نبود و اعتدال‌گرایی می‌تواند موانع زیادی را از پیش رو بردارد. هر چند خروجی جشنواره32 هنوز بیرون نیامده و برای نتیجه‌گیری کمی زود است، اما به نظرم شرایط تا همین‌جا هم قابل قبول بوده است.
براساس شواهد موجود فکر می‌کنید مهم‌ترین ویژگی جشنواره امسال چیست؟
فعلا نمی‌توانم قضاوت کنم و باید منتظرماند تا جشنواره برگزار شود و بتوانیم فیلم‌ها را تماشا کنیم، بعد نظر بدهیم. در حال حاضر هرچه بگوییم دور از واقعیت است. البته من معتقدم این جشنواره خیلی هم متعلق به دولت یازدهم نیست و اکثر فیلم‌هایی که حضور دارند در دولت قبل ساخته شده‌اند وتنها درصد کمی از آنها مربوط به این دولت است. شاید برای قضاوت درباره عملکرد فرهنگی و سینمایی دولت باید یکسال دیگر منتظر بمانیم و خروجی‌های سال آینده را ببینیم.
شما یکی از چهره‌های موفق سینما و تلویزیون در سال‌های اخیر بوده‌اید و بازی‌های هنرمندانه و نقش‌های متفاوتی که ایفا کرده‌اید شما را به بازیگر مولف و صاحب کاراکتر بدل کرده است. بدون اغراق می‌توان گفت رنگی که به نقش می‌دهید حسی فراتر از کاراکتر و فیلمنامه را برای مخاطب به وجود می‌آورد و تماشاگر می‌تواند تمرکز بیشتری روی نقش‌ها داشته باشد. می‌خواستم درباره تعریف و تکنیکتان درباره بازیگری حرف بزنیم. چه پروسه‌ای باید شکل بگیرد تا بازیگر بتواند به چنین درکی از پرسوناژ برسد؟
آنچه که گفتید نظر لطف شماست و امیدوارم اهل فن هم به همین میزان از کارمن راضی باشند وهمین‌طور مردم عزیزی که تمام تلاش‌ها و فعالیت‌هایم در راستای جلب رضایت آنهاست. در این‌باره باید بگویم من کار عجیبی انجام نمی‌دهم و سعی می‌کنم در هر کاری بهترین باشم. اگر درباره نقش‌هایی که به من واگذار می‌کنند نیاز به تحقیق و مطالعه و جست‌وجو باشد انجام می‌دهم.
هرگزبه خاطرگریم‌های متفاوت مشکلی ندارم و هر تصمیمی که برای بهتر شکل گرفتن نقش اتخاذ شود می‌پذیرم.
از طراحی لباس گرفته تا گریم‌های متفاوت مشخصه‌هایی هستند که رعایت می‌کنم تا کارم عمیق‌تر جلوه کند. زمانی نقشی را به من می‌سپارند تقریبا تمام زندگی من به ایفای آن معطوف می‌شود. ابتدا سعی می‌کنم به درک درستی از نقش برسم تا بتوانم به خوبی از آن دفاع کنم. استراتژی اول من در بازیگری همین نکته است. من هیچگاه به نقد شخصیت‌هایی که جایشان بازی می‌کنم علاقه‌ای نداشته‌ام و بیشتر ترجیح می‌دهم مدافع آنها باشم. همینطور درباره حرف شما باید بگویم من معتقدم که هیچ انسانی به تنهایی خوب یا بد نیست و هر کسی یک روی متفاوت هم دارد. اگر انسانی مرتکب عمل بدی می‌شود حتما شرایط او را به این سمت و سو سوق داده است. تعریف من از بازیگری همین نکات است و برای همین سعی می‌کنم به جای نقد کردن دفاع کنم. دلم می‌خواهد هرچیزی که نیاز پرسوناژ مورد نظر باشد برای دفاع از او انجام دهم. همیشه سعی می‌کنم زیر جلد پرسوناژ بروم و از درون آن را درک کنم.
شما در دوره‌های پیش که نامزد دریافت جایزه بودید هرگز در سالن حضور نداشتید. آیا امسال این طلسم شکسته می‌شود؟
متاسفانه در حال حاضر هم درگیر «شاهگوش» هستم. هر چند در تهران کار می‌کنیم، اما فشردگی به حدی است که به احتمال قوی باعث می‌شود حضور کمتری داشته باشم. در حال حاضر نمی‌توانم پیش‌بینی کنم، اما امیدوارم فشردگی کار باعث عدم‌حضور من در جشنواره نشود.
در سال‌های اخیر بازیگر پرکاری هم بوده‌اید و تقریبا 12 نقش برجسته و گاه پیچیده را بازی کرده‌اید. آیا ایفای نقش‌های متفاوت از لحاظ روحی بر زندگی یک بازیگر تاثیر نمی‌گذارد؟
در هر صورت هر کاری دشواری‌های خاص خودش را دارد. بعضی از نقش‌ها تمرکز بیشتری را می‌طلبد و مجبورتان می‌کند از زندگی شخصی خود بزنید و انرژی بیشتری از آدم می‌گیرد. به‌عنوان مثال فیلم «سفر به چزابه» ساخته زنده یاد رسول ملاقلی‌پور از آن دست کارهایی بود که اشکم را در آورد. وقتی چیدمان کانالی را که سربازها در آن گیر افتاده بودند نگاه می‌کردم به شدت منقلب شدم. در کل باید بگویم همیشه سعی کردم زندگی شخصی‌ام را از کارم تفکیک کنم و اجازه ندهم زندگی شخصی‌ام تحت‌الشعاع کارم قرار بگیرد. اگر تاثیری وجود داشته خودم خیلی آن را احساس نکردم.
ایفای نقش‌های متفاوت در یک بازه زمانی تاثیری بر کیفیت کار نمی‌گذارد؟
من معمولا گزیده کار هستم و هیچ وقت دو کار را به‌طور همزمان انجام نمی‌دهم و سعی می‌کنم با فاصله کار کنم. چون معتقدم هر کاری از شرایط خاص خودش برخوردار است. ممکن است موارد استثنایی وجود داشته باشد اما چون دراجرایشان احساس خطری نداشته‌ام به‌کار دیگری ملحق شده‌ام. با این همه عموما با فاصله کار می‌کنم. یعنی باید به اندازه کافی از کار قبلی جدا شوم و ریکاوری لازم را انجام دهم و بعد به‌کار دیگری بپیوندم. فاصله‌ها به من کمک می‌کند که در هر کاری یک شرایط جدید برایم رقم بخورد.
در سال‌های اخیر 5 فیلم با بازی شما به نوعی با مشکل روبه‌رو شده‌اند و حاشیه‌های زیادی را به وجود آورده‌اند. این جنجال‌ها و حاشیه‌ها روی روند کارتان تاثیر منفی نمی‌گذارد که احیانا محافظه‌کارانه با فیلم‌های بعدی برخورد کنید؟
متاسفانه در سه - چهار سال اخیر فیلم‌هایی کار کردم که یا در اکران توقیف شدند یا از جشنواره کنار گذاشته شدند و طبیعی است که این قبیل داستان‌ها شرایط ناامیدکننده‌ای را برای یک بازیگر به همراه می‌آورد. این بلا در سه سال اخیر بر سرفیلم‌های من آمد. شما ببینید «به خاطر پونه» بنا به دلایل نامعلومی از بخش مسابقه کنار گذاشته شد درحالی‌که در اکران بسیار موفق بود.
یا فیلم «خرس» که بابت آن جایزه گرفتم اکران نشد. یا فیلم «زندگی خصوصی» که باز بابت آن جایزه گرفتم در اکران از پرده پایین کشیده شد. «من مادر هستم» را کار کردم، اما هم از جشنواره کنار گذاشته شد هم در اکران دچار مشکل شد؛ یعنی من در این سه چهار سال اخیر، به شدت نا امیدانه این مسیر را طی کردم اما هرگز دست از تلاش بر نداشتم وسعی کردم امسال هم در مسیر سینما با دو تا کاری که با آقای جیرانی و سهیلی انجام دادم و همینطور کارخانم بنی اعتماد که مربوط به قبل بود و متاسفانه سه سالی می‌شد که تکلیفش مشخص نبود و خدا را شکر در بخش مسابقه حضور دارد، قدمی بردارم.
در هر صورت من کمی دچار بی‌اعتمادی شده‌ام و به نظرم این آسیبی است که تنها به من وارد نشده است. بسیاری از همکاران من چه در عرصه بازیگری و چه در جایگاه فیلمساز و چه بخش‌های دیگر از این حاشیه‌ها بی‌آسیب نماندند.pic1
آیا اوضاع بعد از انتخابات و روی کارآمدن دولت یازدهم تغییر ملموسی داشته است؟ فکر می‌کنید چطور می‌توان جلوی این آسیب‌ها را گرفت؟
به نظرم کسانی که سیاست‌گذارسینما هستند اگر کمی روشن بین باشند و از اتفاقات گذشته درس بگیرند، دچار تند روی یا سلیقه‌ای برخورد کردن و باندبازی نمی‌شوند. در حال حاضر شرایط بهتر است. چون نگاه دولت هم به سینما مناسب است و هر چند فعلا تمام بحث‌ها در حرف بوده و باید دید که در عمل هم این اتفاقات می‌افتد یا نه؟
امسال هم با سه فیلم «کلاشینکف»، «خوابزدهها» و «قصه‌ها» جزو بازیگران پرکار جشنواره به حساب می‌آیید. به نظر شما کدام یک از فیلم‌هایی که در آنها نقش داشته‌اید موفق‌تر بوده‌اند و می‌توانند نظر منتقدان و مخاطبان را هم جلب کنند.
فیلم خانم بنی‌اعتماد یک فیلم اجتماعی دردمندانه است که بسیار بسیار دقیق کار شده است و حتما هم مورد توجه مردم قرار خواهد گرفت. همچنین فیلم آقای جیرانی کمدی خاصی است که شرایط اکران خوبی را در پیش خواهد داشت. درباره فیلم آقای سهیلی هم همین نظر را دارم. هرچند من در فیلم آقای سهیلی سهم کوچکی دارم و بار فیلم بیشتر بر دوش بازیگران دیگری است، اما فضای فیلم یک فضای قابل‌توجه است که می‌تواند نظر مردم را جلب کند.
کدامیک از نقش‌هایی که تا کنون چه در سینما چه در تلویزیون داشتید را بیشتر از همه دوست دارید؟pic2
من برای تمام کارهایم زحمت کشیدم و هرچه را در توان داشته‌ام خرج کرده‌ام، اما برخی مواقع شرایط با هم جور در نمی‌آیند و پیش می‌آیدکه یک اثر در کل خوب از آب در نمی‌آید یا در شرایط مطلوبی اکران نمی‌شود. رل‌هایی که آرزومندم توسط مردم دیده شود نقش من در فیلم «خرس» ساخته کاظم معصومی است. این مساله دغدغه من شده است و واقعا آرزو دارم که در یک شرایط جدید اکران بشود.
و دورنمای شما از وضعیت سینمای ایران در آینده؟
تنها امیدوارم که در سیاست‌گذاری‌های عرصه سینما و تئاتر ثبات حاکم شود تا خیلی دستخوش تغییرات عجیب و غریبی نشویم و کار به اندازه کافی برای همکاران بنده وجود داشته باشد و سینماها رونق پیدا کند. همچنین فضای تئاتر به یک فضای زنده و پویا تبدیل شود که به نظر من یک نیاز برای زندگی امروز است. ما باید به اهل هنر این مملکت اعتماد کنیم و جلوی این بی‌ثباتی‌ها را بگیریم.
یک برند تمام عیار
علیرضا مجمعpic۳
از بازیگر لاغر اندام سفر به چزابه تا اندام خارج از قاعده من مادر هستم و زندگی خصوصی و سریال مختارنامه، فرهاد اصلانی راه درازی را آمده است. پیش از آن، اما یک نقش و یک نام به یاد ماندنی اصلانی را مجاب کرد نقش کوتاه خود را در سریال امام علی با یزید ابن معاویه به ثبت برساند. رشد بازیگری به نام فرهاد اصلانی را کمتر کسی است که تایید نکند. او با درکی که از نقش‌هایش دارد همیشه بهترین گزینه اجرای آن نقش است. بازیگر دیگری را می‌توانید تصور کنید که نقش ابن زیاد را در مختارنامه بازی کند؟ بی‌شک او بهترین انتخاب برای این نقش بود. حالا و بعد از نزدیک به دو دهه انتخاب‌های اصلانی بیشتر جای کنجکاوی برای تماشاگر ایجاد می‌کند تا خود اثر. هر اثری اگر فرهاد اصلانی را در خود داشته باشد می‌شود دیدش، ولو اثر متوسطی باشد. در جشنواره فجر امسال فرهاد اصلانی دو فیلم دارد که با همین نگاه می‌شود دیدشان، چون فرهاد اصلانی دیگر برای خود و اثری که نام او را دارد یک برند تمام عیار شده است. خوابزدهها (فریدون جیرانی) و پنجاه قدم آخر(کیومرث پوراحمد) را حتما در جشنواره ۳۲ ببینید. مطمئنم حتی اگر این دو فیلم فیلم‌های متوسطی باشند بازی
اصلانی ارزش کنجکاوی برای دیدنشان را دارد.pic۴
ارسال نظر