توفانی که به آرامش رسید

«اگر توفان نیکیتا۱ فروکش کند، توفان فیدل به شدت شروع به وزیدن می‌کند». روز چهارشنبه، رابطه در هم ریخته میان ایالات‌متحده و کوبا با اعلام وزارت امور خارجه مبنی بر ممنوعیت صادرات به کوبا بدتر شد. به‌طور خلاصه، تحریم- که چند هفته‌ای بود سر زبان‌ها افتاده بود- بر تمام صادرات به جز داروها و برخی اقلام غذایی تاثیر خواهد گذاشت. خریدهای کوبا از ایالات‌متحده به کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار در سال رسیده است. این تقریبا نیمی از آن چیزی است که قبل از انقلاب بود و یکی از روش‌هایی که وزارت امور خارجه این ممنوعیت/تحریم را توجیه می‌کند.

«اگر توفان نیکیتا1 فروکش کند، توفان فیدل به شدت شروع به وزیدن می‌کند». روز چهارشنبه، رابطه در هم ریخته میان ایالات‌متحده و کوبا با اعلام وزارت امور خارجه مبنی بر ممنوعیت صادرات به کوبا بدتر شد. به‌طور خلاصه، تحریم- که چند هفته‌ای بود سر زبان‌ها افتاده بود- بر تمام صادرات به جز داروها و برخی اقلام غذایی تاثیر خواهد گذاشت. خریدهای کوبا از ایالات‌متحده به کمتر از 300 میلیون دلار در سال رسیده است. این تقریبا نیمی از آن چیزی است که قبل از انقلاب بود و یکی از روش‌هایی که وزارت امور خارجه این ممنوعیت/تحریم را توجیه می‌کند. این است که کوبا علیه کالاهای آمریکایی تبعیض قائل شده است. اگر هر کشور کوچکی علیه کالاهای آمریکایی به این شکل تبعیض قائل شود، هیچ تجارتی برای آمریکا باقی نخواهد ماند. این تحریم بی‌تردید دو نتیجه سخت و فوری به دنبال خواهد داشت: این توهینی بزرگ به بسیاری از آمریکای لاتینی‌ها است که اگرچه بسیاری از آنها دل خوشی از کاسترو ندارند؛ اما از استفاده بیشتر از فشار اقتصادی برای اهداف سیاسی بیزارند و همان طور که مولر- وزیر بازرگانی آمریکا- خاطرنشان ساخت، این کوبا را به آغوش مسکو سوق خواهد داد. مفید بودنش منوط است به استحکام باور وزارت خارجه آمریکا که اگر به کوبا فشار جدی و کافی وارد شود، دکتر کاسترو مجبور به ترک قدرت از سوی مردم خود خواهد شد. بی‌تردید، در هفته‌های گذشته، مخالفت داخلی با رژیم بیشتر شده است. گروه‌های کوچکی از مبارزان چریکی در مرکز و شرق کوبا دستگیر شدند و برخی از شورشیان - در میان آنها سه آمریکایی- پس از محاکمه نظامی اعدام شدند. اما غیر از کمک به اپوزیسیون، تحریم ایالات‌متحده شاید تاثیر متضادی داشته باشد. حامیان دکتر کاسترو دارای یک قالب ذهنی بسته هستند و فضای محاصره می‌تواند این فضا را بدتر کند. اندکی قبل از تحریم، وزارت امور خارجه پرونده خود علیه کوبا را نزد سازمان ملل هم مطرح کرد. در یک سند 10 هزار کلمه‌ای، دکتر کاسترو هم نقطه به نقطه با انتقاد شدید به سیاست آمریکا پاسخ داد و آن را به مجمع عمومی تسلیم کرد. به ندرت چنین مشاجراتی به شکل عمومی مستند می‌شود. در این شواهد قدیمی و جدید آنچه اثبات می‌شود این است که این دو دیدگاه تا چه حد در نقطه مقابل یکدیگر هستند. اکنون یافتن راه خروج دشوار است. مهم‌تر از همه، ایالات‌متحده خواهان این است که اوضاع در کوبا به جای بهتر شدن باید به سوی بدتر شدن برود. ظاهرا، اوضاع بدتر هم خواهد شد.
* این گزارش کوتاه در ۲۲ اکتبر ۱۹۶۰ در مجله اکونومیست منتشر شد که به مناسبت عادی‌سازی رابطه ایالات‌متحده و کوبا در هفته گذشته بار دیگر در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۴ در اکونومیست بازنشر شد.
1- نیکیتا خروشچف رئیس جمهور وقت اتحاد جماهیر شوروی