گزارش مردمی «دنیای اقتصاد» از کیفیت و کمیت المان‌های نوروز ۹۵؛
المان هست ولی کم است
دنیای اقتصاد، ضحی زردکانلو- مشهد برای هفتمین سال پیاپی با شیوه‌ای که در سطح کشور زبانزد است به استقبال بهار رفت. مدیر امور هنری شهرداری مشهد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: ۲ میلیارد تومان بودجه‌ای که در اختیار شهرداری قرارگرفت برای نصب المان‌ها در سال ۹۵ هزینه شد و جدا از ۶۵ المان برگزیده، ۳۵ المان از سال‌های قبل که در انبار بود بازسازی و در مناطق مختلف نصب شدند. محمدجواد میری زمان تقدیر از آثار برگزیده را اردیبهشت ماه اعلام کرد و با بیان اینکه اخیرا شناسنامه آثار همراه با سامانه پیامکی در کنار المان‌ها نصب شده است، ادامه داد: مردم می‌توانند از طریق عکس‌های سلفی با آثار و ارسال آن به رباط تلگرام و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۳۳۰۰۰۳ به المان موردنظر خود رأی دهند.
دنیای اقتصاد، ضحی زردکانلو- مشهد برای هفتمین سال پیاپی با شیوه‌ای که در سطح کشور زبانزد است به استقبال بهار رفت. مدیر امور هنری شهرداری مشهد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: 2 میلیارد تومان بودجه‌ای که در اختیار شهرداری قرارگرفت برای نصب المان‌ها در سال 95 هزینه شد و جدا از 65 المان برگزیده، 35 المان از سال‌های قبل که در انبار بود بازسازی و در مناطق مختلف نصب شدند. محمدجواد میری زمان تقدیر از آثار برگزیده را اردیبهشت ماه اعلام کرد و با بیان اینکه اخیرا شناسنامه آثار همراه با سامانه پیامکی در کنار المان‌ها نصب شده است، ادامه داد: مردم می‌توانند از طریق عکس‌های سلفی با آثار و ارسال آن به رباط تلگرام و سامانه پیامکی 3000330003 به المان موردنظر خود رأی دهند. آنچه در ادامه این گزارش می‌خوانید نظرات برخی از شهروندان مشهدی است که هرساله منتظر تماشای المان‌های جدید بهاری در شهر هستند. عموم افرادی که با آنان صحبت کردیم معتقدند تعداد المان‌های امسال باتوجه به ظرفیت‌های کلان‌شهری مثل مشهد و باتوجه به سال‌های گذشته بسیار کم است، اما به نسبت دو سال گذشته به لحاظ کیفیت رشد محسوسی داشته هرچند که هنوز به
ایده‌آل‌های موردنظر نرسیده است. گفته مدیران شهری اثبات نشد
نظر یکی از سردبیران سایت‌های خبری این است که المان‌های نوروزی امسال نسبت به آن چیزی که مسئولان گفته بودند فاصله زیادی دارد و گفتههای آن‌ها اثبات نشده است.مدیران شهری اعلام کردند که امسال کارهای سفارشی ندارند اما به غیر از آثاری که داوران برگزیدند کارهای زیادی در شهر نصب شد که قطعا این‌ها سفارشی است.یکی از داوران طرح استقبال از بهار در سال ۹۵ می‌گوید: به نظرم المان‌های امسال از لحاظ کمی و کیفی نسبت به دو سال گذشته رشد داشته و کیفیت آن بهبود یافته است و ما شاهد تنوع بیشتری در تعداد و موضوع المان‌ها بودیم.
مردم شهرداری را تشویق می‌کردند
خانم نجفی یکی دیگر از شهروندانی است که با اشاره به طرح استقبال از بهار ۹۵ بیان می‌کند: نکته مهمی که در المان‌های امسال وجود دارد این است که از کارهای سال قبل کپی‌برداری نشده است و از همه این‌ها گذشته نورپردازی فوق‌العاده زیبا و حرفه‌ای که در میدان شهدا تعبیه شده نظر من را جلب کرد. شب چهاردهم فروردین با وجود اینکه هوا سرد و بارندگی هم نسبتا زیاد بود، خیلی از مردم برای تماشا آمده بودند و بازخوردهایشان جالب بود. با دست و جیغ و هورا شهرداری را تشویق می‌کردند. فاطمه رافع یکی از خبرنگاران «دنیای اقتصاد» نیز معتقد است: المان‌های نوروز ۹۵ در مقایسه با دو سال گذشته به مراتب بهتر بود و حداقل در نوروز امسال شهروندان و زائران شهر مشهد می‌توانستند حال و هوای نوروز را با مشاهده این المان‌ها ببینند، با این حال هنوز این المان‌ها و برنامه‌های استقبال از بهار با آنچه موردانتظار شهروندان و شایسته آن‌هاست تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای دارد؛ به نظر من می‌توان گفت مدیریت شهری مشهد در نوروز ۹۵ با نصب این المان‌ها اگرچه نسبت به ۲ سال گذشته پیشرفت داشت اما شاید بتوان عملکرد امسال شهرداری را تنها بازگشت به چند سال منتهی به سال ۹۲ و استقبال از بهار آن سال دانست.با توجه به اینکه چند سالی است استقبال از بهار برای مشهدی‌ها به بخشی از آیین و سنت‌های نوروزی تبدیل شده است، انتظار می‌رود مدیریت شهری در سال‌های پیش رو بیش از پیش به این امر توجه کند و با بهره‌گیری از هنر هنرمندان، آنچه را شایسته شهروندان مشهد است، در ایام نوروز به نمایش بگذارد.
معیار انتخاب المان‌ها چیست؟
یک کارشناس ارشد معماری اسلامی نیز به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: ازآنجایی که هرساله مشهد به واسطه المان‌های شهری موجبات حظّ بصری، نشاط و معناگرایی را در فرارسیدن بهار و آغاز سال نو برای زائران وشهروندان خود فراهم کرده است، امسال هم درمجموع چه به لحاظ کمی و چه کیفی می‌توان گفت حداقل از سال پیش وضعیت بهتری پیدا کرده بود، ازجمله استفاده از طرح‌های نوستالژیک و خاطره‌انگیز درکنار اجرای ایده‌های خلاقانه و به‌کاربردن المان‌هایی متناسب با فضای شهری مشهد. بااینکه معتقدم هنوز مشهد جایگاه برتر خود را درحوزه ساخت المان‌ها و زیباسازی شهری پیدا نکرده است ولی خوشبختانه روند روبه‌رشدی را دنبال می‌کند. نکته دیگری که می‌خواهم بگویم این است که دو نفر از همکارانم در این فراخوان شرکت کرده بودند و طرح‌های ارسالی‌شان از بعضی از طرح‌هایی که اجرا شده واقعا بهتر بود. اما نمی‌دانم معیار انتخاب چیست که طرحشان انتخاب نشد؟
مشهد یا دیزنی‌لند؟
یک استاد موسیقی المان‌ها را بسیار سطح پایین و کودکانه می‌داند و می‌گوید شهر به مهدکودک و دیزنی‌لند تبدیل شده است. وی بیان می‌کند: در جریان اعتبار اختصاص داده شده به المان‌ها هستم، به جرأت می‌توان گفت یک‌چهارم آن بودجه را هم صرف نکرده بودند. به‌علاوه کاملا بدون هماهنگی با طراحان، المان‌ها، جایگذاری شده بودند.یکی از عکاسان خبری که تمامی المان‌ها را دیده و از آن‌ها عکاسی کرده است، می‌گوید: به نظرم المان‌های امسال یکسری اسباب‌بازی هستندکه فقط خیلی بزرگترش را ساخته‌اند. نکته دیگر این است که نصب المان‌ها خیلی دیر اجرا شد، امسال اول عید از یکی از المان‌ها عکس گرفتم، رنگ نداشت اما حالا که عید تمام شده رنگ دارد.
شهرداری پس از دو سال به یک نظام مدون دست یافت
محراب اسدخانی که این سال‌ها همواره از هنرمندان برگزیده در طرح استقبال از بهار بوده است، می‌گوید: اینطور به‌نظر می‌آید که تیم مدیریتی دستگاه فرهنگی شهرداری پس از دو سال آزمون و خطا و تجربیات تلخ و شیرین، امسال به یک نظام مدون و کارآمدتر دست یافته که واجد برتری‌هایی به سیستم تیم‌های پیشین است، ولی کماکان از یکسری نقاط ضعف مهم رنج می‌برد که برطرف کردنشان به نفع همه شهروندان و هنرمندان و دستگاه مدیریت شهری خواهد بود.یک فعال فرهنگی با بیان اینکه در مقایسه با سال قبل به لحاظ درون‌مایه و تااندازه‌ای جذابیت هنری المان‌های بهتری را شاهدیم، می‌گوید: از دیدگاه کیفیت ساخت هم کوشش شده است که آثار ماندگارتر باشند. ایده‌های خلاقانه‌ای در این میان اجرا شده که می‌توان مفهوم «هنر تعاملی» را در خلال آثار دید. فرنود فغفور مغربی ادامه می‌دهد: نمونه این مسأله، المانی بود که در بولوار امامت مقابل ورودی پارک ملت قرار داشت و شامل درختی می‌شد که به چند دوچرخه وصل شده بود و هرچه افراد بیشتر و طولانی‌تر پا می‌زدند و تلاش می‌کردند، این درخت سبزتر می‌شد. این المان به نحوی اشاره به تعامل محیط‌زیست با تندرستی داشت. امیدوارم هنرمندان بدون دغدغه از تصحیح و اعمال نظرهای مسئولان بتوانند همه هنر و ظرفیت‌های وجودی خودشان را ارائه دهند.مشهد ظرفیت فوق‌العاده بالایی دارد. حتی خیابان محوری شهرمان (بولوار احمدآباد) هم به‌اندازه سال‌های قبلی المان زیبا نداشت. به‌نظرم قد المان‌های بهاری امسال، آب رفته بود!
المان باید خاطره‌ساز باشد
یک کارشناس‌ارشد اقتصاد نیز با یاد کردن از المان‌های سال‌های گذشته می‌گوید: شاید بعضی از المان‌ها زیبا باشد ولی فکر می‌کنم چیزی که می‌توانست خیلی اهمیت داشته باشد و چندسالی است که شاهدش نیستیم، نوآوری و خاطره داشتن با المان‌هاست.سپهر استیری بیان می‌کند: مثلا گذاشتن یک ماشین فولکس، قطار، چند کلبه چوبی یا ۴ تا آدمک و مجسمه یک رفتگر خیلی خاطره‌انگیز نبود و الزاما ربطی هم به عید نداشت و می‌توانست به هر زمانی برگردد. ولی مثلا در گذشته آن دوچرخه، توپ پلاستیکی چندلایه، ماشین قدیمی و چرخ خیاطی خاطره‌انگیز بود.در کل می‌شود ادعا کرد فضای شهر عوض شده و طرح های جالبی هم دیدیم مثل دیگ شله پشت وانت که یکی از بهترین‌هاست چون فقط در مشهد می‌تواند خاطره‌ساز باشد. به نظرم به لحاظ کمیت هم تعداد المان‌ها کم بود یعنی یک جاهایی از شهر می‌توانستی سرت را برگردانی و دو سه تا المان ببینی ولی یک جاهایی اصلا المانی نبود.یک کارشناس ارشد مدیریت شهری نیز معتقد است المان‌های امسال در مقایسه با دو سال قبل که در دوره مدیریت جدید شهرداری بود رشد قابل‌توجهی داشته و توانسته نظر عامه مردم را به خودش جلب کند. به نظرم مهم‌ترین شاخصه المان‌های امسال این بود که مسئولان مربوطه برخلاف ادعاهایی که دو سال قبل مطرح می‌شد و می‌گفتند که مخالف ارکان یکسری المان‌های نوستالژیک در شهر مذهبی مشهد هستند، متوجه شدند که نظرشان اشتباه بوده و عقب‌نشینی کردند که این یعنی پذیرفتن و احترام به نظر مردم.
نقاط قوت و ضعف
خبرنگار ایرنا معتقد است مدیریت شهری جدید توانست بلاخره بعد از پشت سر نهادن چند سال بسیار ضعیف در حوزه المان‌های شهری، امسال، کارنامه بهتری را گذشته ارائه دهد. توحید آرش‌نیا می‌گوید: یکی از ویژگی‌های این دوره، استفاده از نمادهای مختلف برای ارتباط برقرار کردن اقشار مختلف مردم با آن‌ها است. دوم استقبال گسترده مردم از برخی از این المان‌هاست که نشان می‌دهد برخی از آن‌ها توانسته‌اند مسیر هویت‌بخشی به جامعه را به درستی طی کنند. شاید اگر از کپی‌پردای از المان‌های شهری که هضم آن برای قشر فرهیخته جامعه بسیار سخت و دشوار است، عبور کنیم، بتوانیم انتقاد جدی را به حوزه گفتمان المان‌های شهری مشهد وارد کنیم، گفتمانی که در اساس تفکرات برخی از مسئولان شهری رسوخ کرده و به هر نحوی به دنبال نمایش دادن آن هستند. برخی از المان‌های شهری که تعدادشان بسیار زیاد است، حتی نتوانسته‌اند عده‌ای را برای تفکر، گرفتن عکس یادگاری و چند لحظه مکث به خود جذب کنند. آن چه مشهود است جانمایی بهتر المان‌ها نسبت به سال‌های گذشته است اما آنچه که می‌تواند در نهایت برای سال آتی گره‌گشا باشد ساخت المان‌هایی مدرن با ویژگی‌های نو با تکیه بر تاریخ و اندیشه گرانبهای خراسان بزرگ است، که به شدت کمبود آن احساس می‌شود.
نظر یکی از سردبیران سایت‌های خبری این است که المان‌های نوروزی امسال نسبت به آن چیزی که مسئولان گفته بودند فاصله زیادی دارد و گفتههای آن‌ها اثبات نشده است.مدیران شهری اعلام کردند که امسال کارهای سفارشی ندارند اما به غیر از آثاری که داوران برگزیدند کارهای زیادی در شهر نصب شد که قطعا این‌ها سفارشی است.یکی از داوران طرح استقبال از بهار در سال ۹۵ می‌گوید: به نظرم المان‌های امسال از لحاظ کمی و کیفی نسبت به دو سال گذشته رشد داشته و کیفیت آن بهبود یافته است و ما شاهد تنوع بیشتری در تعداد و موضوع المان‌ها بودیم.
مردم شهرداری را تشویق می‌کردند
خانم نجفی یکی دیگر از شهروندانی است که با اشاره به طرح استقبال از بهار ۹۵ بیان می‌کند: نکته مهمی که در المان‌های امسال وجود دارد این است که از کارهای سال قبل کپی‌برداری نشده است و از همه این‌ها گذشته نورپردازی فوق‌العاده زیبا و حرفه‌ای که در میدان شهدا تعبیه شده نظر من را جلب کرد. شب چهاردهم فروردین با وجود اینکه هوا سرد و بارندگی هم نسبتا زیاد بود، خیلی از مردم برای تماشا آمده بودند و بازخوردهایشان جالب بود. با دست و جیغ و هورا شهرداری را تشویق می‌کردند. فاطمه رافع یکی از خبرنگاران «دنیای اقتصاد» نیز معتقد است: المان‌های نوروز ۹۵ در مقایسه با دو سال گذشته به مراتب بهتر بود و حداقل در نوروز امسال شهروندان و زائران شهر مشهد می‌توانستند حال و هوای نوروز را با مشاهده این المان‌ها ببینند، با این حال هنوز این المان‌ها و برنامه‌های استقبال از بهار با آنچه موردانتظار شهروندان و شایسته آن‌هاست تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای دارد؛ به نظر من می‌توان گفت مدیریت شهری مشهد در نوروز ۹۵ با نصب این المان‌ها اگرچه نسبت به ۲ سال گذشته پیشرفت داشت اما شاید بتوان عملکرد امسال شهرداری را تنها بازگشت به چند سال منتهی به سال ۹۲ و استقبال از بهار آن سال دانست.با توجه به اینکه چند سالی است استقبال از بهار برای مشهدی‌ها به بخشی از آیین و سنت‌های نوروزی تبدیل شده است، انتظار می‌رود مدیریت شهری در سال‌های پیش رو بیش از پیش به این امر توجه کند و با بهره‌گیری از هنر هنرمندان، آنچه را شایسته شهروندان مشهد است، در ایام نوروز به نمایش بگذارد.
معیار انتخاب المان‌ها چیست؟
یک کارشناس ارشد معماری اسلامی نیز به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: ازآنجایی که هرساله مشهد به واسطه المان‌های شهری موجبات حظّ بصری، نشاط و معناگرایی را در فرارسیدن بهار و آغاز سال نو برای زائران وشهروندان خود فراهم کرده است، امسال هم درمجموع چه به لحاظ کمی و چه کیفی می‌توان گفت حداقل از سال پیش وضعیت بهتری پیدا کرده بود، ازجمله استفاده از طرح‌های نوستالژیک و خاطره‌انگیز درکنار اجرای ایده‌های خلاقانه و به‌کاربردن المان‌هایی متناسب با فضای شهری مشهد. بااینکه معتقدم هنوز مشهد جایگاه برتر خود را درحوزه ساخت المان‌ها و زیباسازی شهری پیدا نکرده است ولی خوشبختانه روند روبه‌رشدی را دنبال می‌کند. نکته دیگری که می‌خواهم بگویم این است که دو نفر از همکارانم در این فراخوان شرکت کرده بودند و طرح‌های ارسالی‌شان از بعضی از طرح‌هایی که اجرا شده واقعا بهتر بود. اما نمی‌دانم معیار انتخاب چیست که طرحشان انتخاب نشد؟
مشهد یا دیزنی‌لند؟
یک استاد موسیقی المان‌ها را بسیار سطح پایین و کودکانه می‌داند و می‌گوید شهر به مهدکودک و دیزنی‌لند تبدیل شده است. وی بیان می‌کند: در جریان اعتبار اختصاص داده شده به المان‌ها هستم، به جرأت می‌توان گفت یک‌چهارم آن بودجه را هم صرف نکرده بودند. به‌علاوه کاملا بدون هماهنگی با طراحان، المان‌ها، جایگذاری شده بودند.یکی از عکاسان خبری که تمامی المان‌ها را دیده و از آن‌ها عکاسی کرده است، می‌گوید: به نظرم المان‌های امسال یکسری اسباب‌بازی هستندکه فقط خیلی بزرگترش را ساخته‌اند. نکته دیگر این است که نصب المان‌ها خیلی دیر اجرا شد، امسال اول عید از یکی از المان‌ها عکس گرفتم، رنگ نداشت اما حالا که عید تمام شده رنگ دارد.
شهرداری پس از دو سال به یک نظام مدون دست یافت
محراب اسدخانی که این سال‌ها همواره از هنرمندان برگزیده در طرح استقبال از بهار بوده است، می‌گوید: اینطور به‌نظر می‌آید که تیم مدیریتی دستگاه فرهنگی شهرداری پس از دو سال آزمون و خطا و تجربیات تلخ و شیرین، امسال به یک نظام مدون و کارآمدتر دست یافته که واجد برتری‌هایی به سیستم تیم‌های پیشین است، ولی کماکان از یکسری نقاط ضعف مهم رنج می‌برد که برطرف کردنشان به نفع همه شهروندان و هنرمندان و دستگاه مدیریت شهری خواهد بود.یک فعال فرهنگی با بیان اینکه در مقایسه با سال قبل به لحاظ درون‌مایه و تااندازه‌ای جذابیت هنری المان‌های بهتری را شاهدیم، می‌گوید: از دیدگاه کیفیت ساخت هم کوشش شده است که آثار ماندگارتر باشند. ایده‌های خلاقانه‌ای در این میان اجرا شده که می‌توان مفهوم «هنر تعاملی» را در خلال آثار دید. فرنود فغفور مغربی ادامه می‌دهد: نمونه این مسأله، المانی بود که در بولوار امامت مقابل ورودی پارک ملت قرار داشت و شامل درختی می‌شد که به چند دوچرخه وصل شده بود و هرچه افراد بیشتر و طولانی‌تر پا می‌زدند و تلاش می‌کردند، این درخت سبزتر می‌شد. این المان به نحوی اشاره به تعامل محیط‌زیست با تندرستی داشت. امیدوارم هنرمندان بدون دغدغه از تصحیح و اعمال نظرهای مسئولان بتوانند همه هنر و ظرفیت‌های وجودی خودشان را ارائه دهند.مشهد ظرفیت فوق‌العاده بالایی دارد. حتی خیابان محوری شهرمان (بولوار احمدآباد) هم به‌اندازه سال‌های قبلی المان زیبا نداشت. به‌نظرم قد المان‌های بهاری امسال، آب رفته بود!
المان باید خاطره‌ساز باشد
یک کارشناس‌ارشد اقتصاد نیز با یاد کردن از المان‌های سال‌های گذشته می‌گوید: شاید بعضی از المان‌ها زیبا باشد ولی فکر می‌کنم چیزی که می‌توانست خیلی اهمیت داشته باشد و چندسالی است که شاهدش نیستیم، نوآوری و خاطره داشتن با المان‌هاست.سپهر استیری بیان می‌کند: مثلا گذاشتن یک ماشین فولکس، قطار، چند کلبه چوبی یا ۴ تا آدمک و مجسمه یک رفتگر خیلی خاطره‌انگیز نبود و الزاما ربطی هم به عید نداشت و می‌توانست به هر زمانی برگردد. ولی مثلا در گذشته آن دوچرخه، توپ پلاستیکی چندلایه، ماشین قدیمی و چرخ خیاطی خاطره‌انگیز بود.در کل می‌شود ادعا کرد فضای شهر عوض شده و طرح های جالبی هم دیدیم مثل دیگ شله پشت وانت که یکی از بهترین‌هاست چون فقط در مشهد می‌تواند خاطره‌ساز باشد. به نظرم به لحاظ کمیت هم تعداد المان‌ها کم بود یعنی یک جاهایی از شهر می‌توانستی سرت را برگردانی و دو سه تا المان ببینی ولی یک جاهایی اصلا المانی نبود.یک کارشناس ارشد مدیریت شهری نیز معتقد است المان‌های امسال در مقایسه با دو سال قبل که در دوره مدیریت جدید شهرداری بود رشد قابل‌توجهی داشته و توانسته نظر عامه مردم را به خودش جلب کند. به نظرم مهم‌ترین شاخصه المان‌های امسال این بود که مسئولان مربوطه برخلاف ادعاهایی که دو سال قبل مطرح می‌شد و می‌گفتند که مخالف ارکان یکسری المان‌های نوستالژیک در شهر مذهبی مشهد هستند، متوجه شدند که نظرشان اشتباه بوده و عقب‌نشینی کردند که این یعنی پذیرفتن و احترام به نظر مردم.
نقاط قوت و ضعف
خبرنگار ایرنا معتقد است مدیریت شهری جدید توانست بلاخره بعد از پشت سر نهادن چند سال بسیار ضعیف در حوزه المان‌های شهری، امسال، کارنامه بهتری را گذشته ارائه دهد. توحید آرش‌نیا می‌گوید: یکی از ویژگی‌های این دوره، استفاده از نمادهای مختلف برای ارتباط برقرار کردن اقشار مختلف مردم با آن‌ها است. دوم استقبال گسترده مردم از برخی از این المان‌هاست که نشان می‌دهد برخی از آن‌ها توانسته‌اند مسیر هویت‌بخشی به جامعه را به درستی طی کنند. شاید اگر از کپی‌پردای از المان‌های شهری که هضم آن برای قشر فرهیخته جامعه بسیار سخت و دشوار است، عبور کنیم، بتوانیم انتقاد جدی را به حوزه گفتمان المان‌های شهری مشهد وارد کنیم، گفتمانی که در اساس تفکرات برخی از مسئولان شهری رسوخ کرده و به هر نحوی به دنبال نمایش دادن آن هستند. برخی از المان‌های شهری که تعدادشان بسیار زیاد است، حتی نتوانسته‌اند عده‌ای را برای تفکر، گرفتن عکس یادگاری و چند لحظه مکث به خود جذب کنند. آن چه مشهود است جانمایی بهتر المان‌ها نسبت به سال‌های گذشته است اما آنچه که می‌تواند در نهایت برای سال آتی گره‌گشا باشد ساخت المان‌هایی مدرن با ویژگی‌های نو با تکیه بر تاریخ و اندیشه گرانبهای خراسان بزرگ است، که به شدت کمبود آن احساس می‌شود.
ارسال نظر