راه‌حل مشکلات اقتصادی وگذشتن ازسد تحریم‌ها
دنیای اقتصاد،سهیلا قاسم زاده-حل مسائل اقتصادی از طریق سیاست خارجی یکی از مهمترین اهداف اصلی دولت یازدهم به‌شمار می‌رود. بسیاری از اقتصاددانان بر این عقیده هستند که دولت تمام تخم‌مرغ‌های اقتصادی خود را در سبد توافقنامه ژنو قرار داده است.
پیش از این مسئله سوء‌مدیریت داخلی به‌عنوان بزرگ‌ترین مشکل اقتصادی کشور مطرح می‌شد اما اینک کارشناسانی همچون صادق زیباکلام بر این عقیده هستند که باید برای حل مسائل اقتصادی سد تحریم‌ها را از میان برداشت. اما از سوی دیگر همه چیز بر وفق مراد نیست و آمریکا در عین اینکه امضاء‌کننده توافقنامه ژنو است، اما مانع باز شدن سد تحریم‌هاست و در بسیاری از موارد نیز کاخ سفید به شرکت‌های اروپایی هشدار داده است که برای ورود به بازار ایران عجله نکنند. در این زمینه با صادق زیباکلام به گفتگو نشسته‌ایم تا نظر وی را درباره تحریم‌ها و اهداف اقتصادی دولت جویا شویم.
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه علوم سیاسی دانشگاه تهران معتقد است در حال حاضر دولت روحانی تلاش خود را بر مسئله هسته‌ای و خارج کردن کشور از بحران هسته‌ای متمرکز کرده و به‌نظر می‌رسد در این زمینه موفق نیز بوده است. وی با تاکید بر تلاش‌های مثبت دولت روحانی طی ۶ ماه اخیر می‌افزاید: قطعا تمام تلاش روحانی ظرف ۶ ماه گذشته اصلاح، رشد و توسعه اقتصادی بوده و به همین دلیل باید از وی تقدیر کرد، اما ایشان معتقد هستند که برای رسیدن به شکوفایی اقتصادی باید از سد تحریم‌ها بگذریم و از همین روی، تمام همت خود را بر حل مسائل هسته‌ای و به نتیجه رساندن این مسئله قرار داده‌اند. در واقع ریشه اصلی مشکلات اقتصادی ما به تحریم‌ها مربوط می‌شود.
تمرکز برحل مسئله هسته ای، اولویت اصلی دولت روحانی
این استاد دانشگاه تهران تصریح می‌کند: ۲ نکته مهم اقتصادی در این میان مطرح است: یکی، شرایطی است که ایشان (روحانی) کشور را از دولت قبلی تحویل گرفته است، که شرایط بسیار غم‌انگیز و فاجعه‌آمیزی بود. اما دومین نکته این است که ایشان با کوه بلندی به اسم «تحریم‌ها» مواجه است که دولت ایشان و هر دولت دیگری برای ایجاد تغییر و تحولات اقتصادی باید بتواند در برابر آنها قد علم کند.
زیباکلام با اشاره به اینکه روحانی تمام تلاشش را برای حل مسئله و بحران هسته‌ای و بیرون آوردن کشور از این چاه ویل به‌کار می‌گیرد، ادامه می‌دهد: من معتقدم کار ایشان درست است. زیرا اگر دولت نتواند بحران هسته‌ای را حل کند و آن را پشت سر بگذارد، قطعا قادر نخواهد بود در زمینه اقتصادی در ۳ سال آینده موفق ظاهر شود. بنابراین کار و تلاش ایشان در شرایط فعلی برای حل بحران هسته‌ای کاملا درست است.
وی تاکید می‌کند: اما روحانی باید در مسائل اقتصادی به اطرافیان خود به‌طور کامل اعتماد کند که به‌نظر می‌رسد همین‌طور است و اعتماد کامل دارد. زیرا در شرایط فعلی تمام هم و غم خود را بر مسئله هسته‌ای متمرکز کرده و سایر مسائل کشور را تقریبا به آقای نوبخت سپرده است البته به نظر من تفکرات آقای نوبخت به‌جز در زمینه سبد کالا در سایر موارد با مشکل روبه‌رو نخواهد شد.
تداوم پرداخت یارانه ها
بزرگترین اشتباه دولت
این استاد دانشگاه با انتقاد از ادامه طرح هدفمندی یارانه‌ها در مرحله دوم می‌گوید: نکته بعدی که بسیار مهم است، مسئله اجرای فاز دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها است. متاسفانه اصولگرایان و دولت احمدی‌نژاد هدفمندی یارانه‌ها را به بدترین شکل ممکن انجام دادند. ایده‌ای که در اصل و اساس درست بود، اما در عمل به بدترین شکل ممکن اجرا شد. در نتیجه اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، نه قیمت‌ حامل‌های انرژی مانند بنزین، آب، برق و گاز به قیمت واقعی خود رسید و نه تولیدکنندگان و کشاورزان توانستند نتیجه‌ای بگیرند، تنها چیزی که به دست آمد کاهش درآمد و ورشکستگی تولیدکنندگان و کشاورزان و فقیرتر شدن مردم بود. وی علت شکست این طرح را هدف دولت قبلی می‌داند که کسب محبوبیت بود و نه رسیدگی و بهبود اوضاع اقتصادی کشور و ادامه می‌دهد: بزرگ‌ترین اشتباه آقای روحانی این است که اجرای این طرح را ادامه داده است و من معتقدم که ایشان باید از همان روز اول پرداخت یارانه‌ها را متوقف می‌کرد. اکنون هم باید شیوه پرداخت یارانه‌ها اصلاح شود و فقط به اقشار و لایه‌های محروم، یارانه نقدی پرداخت شود، نه اینکه تمام ۷۵ میلیون نفر، ماهیانه ۴۵ هزار تومان دریافت کنند. روند فعلی اشتباه است و هر قدر هم که ادامه پیدا کند تاثیر مشکلات اقتصادی آن بر روی زندگی مردم و اقتصاد کشور بیشتر نمایان می‌شود. شاید در کشور ما بیش از ۲۰ تا ۳۰ میلیون نفر مستحق دریافت یارانه ۴۵۵۰۰ تومانی نباشند.
زیباکلام با اشاره به اینکه در کشورهای اروپایی کمک به اقشار آسیب‌پذیر نه مانند ماجرای مضحک و خنده‌دار پرداخت یارانه‌های ۴۵۵۰۰ تومانی بود و نه مانند ماجرای تاسف‌آور و توهین‌آمیز صف کردن مردم برای دریافت چند کیلو برنج و مرغ و تخم‌مرغ می‌گوید: هر دوی این اقدامات تاسف‌آور بود. پرداخت یارانه ۴۵ هزارتومانی به مردم و گفتن اینکه این پول را با پول‌های دیگر خود قاطی نکنید، چراکه این پول‌، پول امام زمان (عج) است اقدامی پوپولیسیتی بود که توسط احمدی‌نژاد انجام شد و خلاف منافع ملی ما بود.
وی ادامه می‌هد: در کشورهای توسعه‌یافته از صادق زیباکلام که ماهانه ۳ میلیون تومان درآمد دارد، این ۴۵ هزار تومان را حذف می‌کنند و آن را به آقای ایامی، آبدارچی زیباکلام که ماهانه رقمی حدود ۶۰۰ هزار تومان حقوق دریافت می‌کند، می‌دهند. در واقع ۴۵ هزار تومان زیباکلام را روی ۴۵ هزار تومان آقای ایامی می‌گذارند تا شاید این رقم ۱۰۰ هزار تومانی به جایی از زندگی او برسد. اما ما اینها را بلد نیستیم و نمی‌دانیم باید چه کار کنیم. نزدیک ۴ سال است که ما به این مسائل می‌پردازیم و مسئولان ما هر روز فکر می‌کنند و مجلس، دولت، دانشگاه‌ها، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان کمیته تشکیل می‌دهند، اما راه‌حلی برای جدا کردن یارانه افراد مرفه از نیازمندان پیدا نکرده‌اند. چرا ما نباید مثل هزار کشور دیگر که این طرح را به درستی اجرا می‌کنند، این یارانه‌ها را روی خدمات رایگانی چون بهداشت و درمان، آموزش و حمل‌ونقل عمومی بگذاریم تا اقشار کم‌درآمد به‌طور غیرمستقیم از این نوع یارانه بهره‌مند شوند.
انتقاد از طرح پرداخت سبد کالا
زیباکلام با بیان اینکه پرداخت سبد کالا اقدام غلط و نادرستی بود که توسط یاران آقای روحانی انجام شد، می‌گوید: به نظر من اولین کاری که روحانی می‌تواند در این ماجرا انجام دهد، این است که حقوق‌بگیران بخش خصوصی و دولتی را جدا کند و افرادی که زیر یک میلیون تومان می‌گیرند را مشمول یارانه قرار دهد. ما در مرحله اول می‌توانستیم افراد شناسنامه‌داری چون حقوق‌بگیران دولتی، حقوق‌بگیران نظامی، طلاب و دانشجویان متاهل را جدا کنیم و از اینها شروع کنیم. اما می‌بینیم که احمدی‌نژاد از شناسایی همین امر بدیهی و ساده هم عاجز بود، دولت آقای روحانی هم در این خصوص توانمند به‌نظر نمی‌رسد و کابینه جدید نیز همان مسیرهای گذشته را ادامه می‌دهند.
زیباکلام خاطرنشان می‌کند: ما نمی‌توانیم بگوییم چون آقای روحانی در زمینه یارانه‌ها موفق نبود، در سایر بخش‌ها نیز موفق نخواهد بود. نه اینگونه نیست، آقای روحانی تمام هم‌وغم خود را فعلا روی مسئله هسته‌ای و خارج کردن کشور از بحران هسته‌ای گذاشته که به نظر من در این زمینه موفق هم بوده است و باید از وی تجلیل و تقدیر نیز کرد. زیباکلام در پاسخ به این سوال که شما چه راه‌حلی برای حل مشکلات یارانه‌ای و از بین بردن اقداماتی مانند ارائه سبد کالای حمایتی به مردم با این شکل و شمایل دارید، می‌گوید: به نظر من چنین اقدماتی باید با مطالعه و برنامه‌ریزی باشد و از کار تبلیغاتی کردن جلوگیری کرد. لیست حقوق‌بگیران در سازمان‌های دولتی مشخص است و دولت می‌تواند پرداخت یارانه و سبد کالا را از افرادی شروع کند که مشخصات آنها در دست است.