جدایی کاخ سفید از کنگره

دیدگاه‌های خارجی ترامپ همواره برای آمریکایی‌ها و کشورهای دیگر تبدیل به یک معما شده بود. بسیاری از کارشناسان سعی کردند تا از این جعبه سیاه کدگشایی کنند اما هر بار به در بسته خوردند. ترامپ حتی برای این منظور دست به یک بازی عجیب زد. او برای اینکه وزیر امور خارجه‌اش را معرفی کند از نام‌های محافظه‌کارانی اصیل رونمایی می‌کرد اما هر بار بنا به دلایلی این نام‌ها از فهرست خارج می‌شد. از جمله این نام‌ها می‌توان به باب کورکر و جان بولتون اشاره کرد. اما مهم‌ترین نامی که بسیار شنیده شد و برخی حتی گفتند سکان هدایت در دست این نام مشهور قرار خواهد گرفت، میت رامنی بود.

او دوباره در برج ترامپ با وی دیدار کرد و برخی جلسه دوم را نشانه اتمام حجت قلمداد کردند اما در میان این اخبار یک نام به‌عنوان وزیر خارجه مطرح شد: رکس تیلرسون. او برای آمریکایی‌ها فردی ناشناس نیست اما برای اینکه سکان هدایت امور خارجی این کشور را بگیرد، جای تعجب داشت. او یک مدیر نفتی و از مدیران اکسون‌موبیل است که رابطه بسیار نزدیکی هم با دشمن آمریکا یعنی پوتین دارد. اما این نام برای جمهوری‌خواهان خوشایند نیست. جمهوری‌خواهان همواره به تیلرسون به‌عنوان یک ستون پنجم نگاه می‌کنند. کسی که رابطه نزدیکی با پوتین دارد و این شائبه تقویت می‌شود که با حضور این مدیر نفتی، ترامپ برای سیاست خارجی مسیر دیگری را انتخاب کرده است.

جمهوری‌خواهان ارشد و با نفوذ کنگره نگران این هستند که روسیه در امور داخلی آمریکا نقش ایفا کند. انتخاب نفراتی همچون تیلرسون، به‌عنوان وزیر امورخارجه آمریکا که سابقه دوستی زیاد با پوتین دارد، این شائبه را بیش از پیش تقویت کرده است. این مساله زمانی حادتر می‌شود که ترامپ از این موضوع اعلام برائت نمی‌کند و حتی بی‌تفاوت از کنار سابقه دوستی تیلرسون و پوتین می‌گذرد و تنها به گفتن این جمله بسنده می‌کند که وی فردی شایسته و مقتدر است که می‌تواند سکان هدایت امورخارجی آمریکا را به‌دست گیرد. در بیانیه‌ای که ترامپ در مورد نامزد معرفی‌شده خود به سنا منتشر کرده، او را شخصی «با تجربه وسیع و درک عمیق از اوضاع ژئوپلیتیکی جهان» و «انتخابی عالی برای هدایت وزارت‌خارجه» توصیف کرده است. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا همچنین در جریان یک سخنرانی در وست‌الیس نیز به دفاع از تیلرسون ادامه داد و گفت: «رکس روابط دوستانه‌ای با برخی سران جهان دارد، کسانی که ما با آنها در یک خط نیستیم و بعضی‌ها هم از این موضوع خوششان نمی‌آید.»

به گزارش آسوشیتدپرس، ترامپ در سخنرانی خود البته، اشاره‌ای به روسیه یا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری آن نکرده، اما این سخنان واکنشی تلویحی به انتقادهای مطرح‌شده در مورد «روابط نزدیک» تیلرسون و رهبر روسیه است. این در حالی است که کاخ کرملین از معرفی مدیرعامل اکسون‌موبیل برای پست وزارت‌خارجه آمریکا، ستایش کرده و خبرگزاری فرانسه به نقل از یکی از مشاوران پوتین می‌گوید تیلرسون فردی «بسیار استوار» است که روسیه و رئیس‌جمهوری آن «روابط حرفه‌ای و عملی خوبی با او دارند.» پیش از این جان مک‌کین، سناتور ارشد حزب جمهوری‌خواه، به رویترز گفته بود؛ «پوتین «مامور [پیشین] کا‌گ‌ب است که قصد دارد امپراتوری روسیه را دوباره بنا کند» و او در مورد تیلرسون و روابط نزدیکش با مسکو نگرانی‌هایی دارد.

مارکو روبیو، دیگر سناتور با نفوذ جمهوری‌خواه نیز سخنان مشابهی را مطرح کرد و از نفوذ روسیه در ساختار این کشور ابراز نگرانی کرده است. اما ترامپ به نظر می‌رسد بی‌توجه به این انتقادها تیلرسون را فردی اصلح برای اصلاحات خود در سیاست خارجی می‌داند. او در سخنرانی خود در وست‌الیس تاکید کرده آمریکا لازم است به «مسیر تازه‌ای» وارد شود. ترامپ افزود: «به‌جای پریدن از یک شاخه به شاخه دیگر، دولت من، یک استراتژی بلندمدت بنا خواهد کرد: ایجاد ثبات، صلح، رفاه و بازسازی کشورمان.» به‌نظر می‌رسد مسیر تازه ترامپ، با مسیر کرملین یکی شده است. او پیش‌تر نیز از سیاست‌های خارجی آمریکا انتقاد کرده و گفته بود باید با روسیه در برخی مسیرها همراه شد. از جمله دفاع وی از روسیه در حمله به داعش و نقد دولت باراک اوباما به دلیل حمایت وی از گروه‌های مخالف بشار اسد. او هرچند سعی کرده است از بشار اسد هم انتقاد کند اما گفته است که سیاست وی براندازی و جایگزینی دولت‌ها نیست.

این مسیر تازه که ترامپ از آن دفاع کرده و قرار است تیلرسون نیز فرمان آن را در این جاده به دست بگیرد، مورد خوشایند جمهوری‌خواهان واقع نشده است. روزنامه لس‌آنجلس‌تایمز می‌نویسد: سابقه اختلافات رهبران جمهوری‌خواه با ترامپ تنها به بعد از پیروزی وی برنمی‌گردد، آنها پیش‌تر به دلیل اختلافات شدیدی که با ترامپ داشتند به وی هشدار داده بودند. رهبران جمهوری‌خواه بر این باورند که ترامپ به هیچ‌کدام از ایدئولوژی‌های آنها درخصوص تجارت، امنیت ملی، مالیات و برخی مسائل مهم دیگر اهمیت نمی‌دهد. نمایندگان ساکن در هیل بر این باورند که ترامپ با انتخاب تیلرسون هیچ توجهی به دیدگاه‌های آنها نداشته و همین امر نشان می‌دهد که ترامپ مسیری متفاوت از نمایندگان در پیش گرفته است. به اعتقاد کارشناسان انتخاب تیلرسون، نخستین قدم متفاوت کاخ سفید از کنگره است. کنگره‌ای که در دستان جمهوری‌خواهان است و این انتظار وجود دارد که با یکدست شدن کاخ سفید و کنگره، همکاری این دو بیش از پیش شود اما انتخاب تیلرسون تمامی این معادلات را نقش بر آب کرده است.