سـرمقـاله
اقتصاد محیط زیست
بدون تردید شالوده اقتصاد محیطزیست در طول دهه ۱۹۶۰ پایهریزی شد. منشا شروع این گرایش جدید اقتصاد به زمان شروع اولین موج مدرن تفکر سبز و برداشتهای سیاسی از آن در کشورهای پیشرفته، که به محیطزیستگرایی معروف است، آغاز شده است. اقتصاد محیطزیست شاخهای از علم اقتصاد است و تاریخچه مشترکی با رشته مادری آن دارد، البته باید خاطرنشان کرد که برخی از ایدههای بنیادینی که چارچوب این گرایش جدید را بنا نمودهاند، ریشه در قرن نوزدهم میلادی دارند. سه فرآیند اصلی (استخراج، فرآیندسازی یا تولید و مصرف) تماما متضمن تولید ضایعاتی است که در نهایت به محیطزیست (هوا، آب یا زمین) بازگردانده میشوند.
بدون تردید شالوده اقتصاد محیطزیست در طول دهه 1960 پایهریزی شد. منشا شروع این گرایش جدید اقتصاد به زمان شروع اولین موج مدرن تفکر سبز و برداشتهای سیاسی از آن در کشورهای پیشرفته، که به محیطزیستگرایی معروف است، آغاز شده است. اقتصاد محیطزیست شاخهای از علم اقتصاد است و تاریخچه مشترکی با رشته مادری آن دارد، البته باید خاطرنشان کرد که برخی از ایدههای بنیادینی که چارچوب این گرایش جدید را بنا نمودهاند، ریشه در قرن نوزدهم میلادی دارند.سه فرآیند اصلی (استخراج، فرآیندسازی یا تولید و مصرف) تماما متضمن تولید ضایعاتی است که در نهایت به محیطزیست (هوا، آب یا زمین) بازگردانده میشوند. وجود ضایعات فراوان در محل و زمان نامناسب موجب بروز تغییرات بیولوژیک در محیطزیست خواهد شد، که خود باعث آسیب به حیوانات، گیاهان و اکوسیستم میشوند. چنانچه خسارات محیطزیستی به سلامتی و بهداشت انسان آسیب رسانده یا به طریقی اثر منفی بر رفاه انسان بگذارند، اقتصاددانان بر این عقیده هستند که آثار خارجی منفی رخ داده است.هدف اصلی اقتصاد محیطزیست ایجاد موازنه بین فعالیتهای اقتصادی و اثرات زیستمحیطی با درنظر گرفتن همه هزینهها و فایدههای
آنها است. اصول نظری اقتصاد محیطزیست از آن جهت طراحی شده است که هزینههای آلودگی و تخریب زیستمحیطی را محاسبه میکند. در ایران هم بر اساس ماده 59 قانون برنامه چهارم توسعه بر ضرورت محاسبه ارزشها و هزینههای محیطزیستی و لحاظ کردن این ارزشها و هزینهها در فرآیند امکانسنجی طرحهای توسعهای یا به عبارتی اقتصاد محیطزیست تاکید شده است.اقتصاد محیطزیست را اثر فعالیت اقتصادی روی محیطزیست و تاثیر محیطزیست بر فعالیتهای اقتصادی تعریف میکنند. اقتصاد محیطزیست در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و ازجمله ایران از قدمت قابل ملاحظهای برخوردار نیست. با وجود جوان بودن این رشته، اقتصاد محیطزیست توانسته است به شکل شاخهای از علم اقتصاد و انشعاب یافته از اقتصاد منابع، جایگاه خود را در تجزیه و تحلیل مسائل و مشکلات زیستمحیطی بازنماید.مگس سفید که گفته میشود به دلیل یک جهش ژنتیکی سفید شده است، از جمله آلودگیهای جدید زیستمحیطی است که شهروندان پایتخت برای اولین بار با آن روبهرو شدهاند و کارشناسان مهمترین دلیل هجوم این حشرات را تغییرات اکوسیستمی میدانند که با از بین رفتن موجودات شکارچی آنها از جمله زنبورها ایجاد
شدهاند. سمپاشیهای بیرویه و وجود آفات در شهر تهران از دیگر دلایلی است که به مقاوم شدن بیشتر و تولیدمثل این حشرات کمک کردهاند.موضوع پشه سفید یکبار دیگر موضوع اقتصاد محیطزیست را مورد توجه سیاستگذاران اقتصادی کشور قرار داده است. مساله خشکسالی و گرم شدن هوا و تغییر شرایط آب و هوایی و رطوبت از جمله پیامدهای زیستمحیطی سیاستهایی است که در سالهای اخیر به انجام رسیده است و این پیامدها ا کنون آثار جدیدی به نام هجوم پشههای سفید به سوی تهران را ایجاد کرده است. حل چنین معضلاتی بدون توجه به یک سیاست همهسونگر در اقتصاد محیطزیست امکانپذیر نیست و تا آن زمان،همچنان باید خود را برای پذیرش این میهمانان ناخوانده آماده کنیم.
ارسال نظر