مسیر دشوار تحقق سامانه جامع گمرک

نایب رئیس دوم اتاق بازرگانی البرز با اشاره به اهمیت استان البرز در محورهای مواصلاتی کشور، بر استفاده هر چه بیشتر از پتانسیل‌های ترانزیتی استان تاکید کرد. خانم بیات در این گفت‌وگو سامانه جامع گمرک را در جلوگیری از قاچاق موثر دانست اما لازمه تحقق آن را در گرو تامین زیرساخت‌ها عنوان کرد.

نظر شما در ارتباط با شرایط حوزه حمل و نقل و ترانزیت در استان البرز چیست ؟

استان البرز به لحاظ موقعیت جغرافیایی و مواصلاتی ترانزیتی، استانی مستعد با مزیت‌های منحصر بفرد در امر حمل و نقل و ترانزیت کشور است که متاسفانه طی سنوات گذشته مورد کم توجهی در خصوص رونق بخشی به این حوزه قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین پتانسیل‌های استان وجود منطقه ویژه پیام و حضور گمرک استان در منطقه پیام با امکانات حمل کارگوی هوایی/ بین‌الملل، حمل جاده‌ای، شرایط کارنه تیر، امکانات انباری و باراندازی و نزدیکی به پایتخت است که بهره چندانی از آن نبرده‌ایم. همچنین نزدیکی و فاصله کم منطقه ویژه با خط راه‌آهن این امکان را در منطقه ایجاد می کند که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی یا دولتی خط‌آهن به منطقه ویژه متصل شده و منطقه پیام بتواند تواما به خطوط ریلی، جاده‌ای و هوایی بین‌الملل متصل گردد و استان از این فرصت در جهت رونق بخشی اقتصادی و اشتغال استفاده حداکثری داشته باشد.

استان البرز در زمینه حمل و نقل چه کمبودها و چالش‌هایی دارد؟

نبود پایانه و سالن اعلام بار در استان باعث ایجاد معضلاتی چون فرار بار استان شده و عملا بیشتر محمولات توسط ناوگان استان‌های همجوار حمل می‌شود و اغلب شرکت‌ها و رانندگان حمل و نقل داخلی را متضرر و با کمبود بار مواجه کرده است. با توجه به اینکه اغلب رانندگان به دلیل داشتن وام و تعهدات سنگین مالی از یک سو و نبود سالن اعلام بار و ضوابط در نرخ کرایه حمل از سوی دیگر، مجبور به بارگیری زیر قیمت روز می‌شوند، اختلال در نظم و انضباط حمل و نقلی به وجود آمده است. با مذاکراتی که با مدیرکل سازمان پایانه‌ها در این خصوص انجام شد و با توجه به نظر مثبت و کارشناسی وی، امیدوار به حل این معضل با همراهی تشکل‌های مرتبط و کمک و مساعدت جدی استانداری هستیم.

نظر شما در رابطه با سامانه جامع گمرکی چیست و آیا مزیتی در جلوگیری از قاچاق کالا خواهد داشت؟

سامانه جامع در کل مثبت و حرکتی رو به جلو در جهت تحقق روندی پر شتاب، ایمن و مدرن در گمرکات کشور است، اما در مسیر رسیدن به این ایده ال ایرادات و کاستی‌هایی وجود دارد. البته برخی از نقایص صرفا مربوط به گمرک نبوده و به مشکلات زیرساخت‌های ارتباطی مربوط است. این معضل گاه باعث نارضایتی خدمت گیرندگان گمرک می‌شود. برای نمونه می‌توان به قطع شدن‌های مداوم سیستم ارتباطی در گمرکات، معطلی‌های زیاد ارباب رجوع و توقف کالا اشاره کرد که علاوه بر خسارات مالی تحمیلی، مطلوبیت کلی سیستم را نیزاز بین می‌برد. امیدواریم با دقت نظر و حساسیت کارشناسان و مسوولان این حوزه به‌زودی شاهد رفع این مشکلات باشیم. همانگونه که می‌دانید ایران با ۱۵ کشور، همسایه است که از این تعداد ۷ کشور به دریا راه ندارند و دروازه ورود این کشورها به دریا ایران است. در واقع ما دروازه ورود به جنوب شرقی آسیا هستیم و آسیای مرکزی را هم پوشش می‌دهیم. بنابراین کشور ما در مسیرهای بین‌المللی و کریدورهای ترانزیتی اهمیت زیادی دارد.

این امر علاوه بر سودآوری بسیار بالا برای کشور صلابت و تاثیرگذاری بین‌المللی ایران را نیز به تصویر می‌کشد، اما در کنار این مزایا تهدیداتی نیز متوجه اقتصاد داخلی کشور است که از جمله ورود میهمانی ناخوانده و شوم به نام قاچاق کالاست که اغلب به نام ترانزیت و توسط افراد سودجو و تروریست‌های اقتصادی وارد خاک کشور می شود و باعث شکست و نابودی تولید ملی و داخلی کشور شده است. براین اساس مسوولان و کارشناسان گمرک برای مدیریت و نظارت بهتر و دقیق تر که باعث سرعت بیشتر و سلامت روند عملیات می‌شود اقدام به طراحی سامانه جامع گمرکی کرده اند که گامی ‌مثبت در این میان است. یکی از مهمترین موارد که معمولا خالی از اشکال هم نبود، بحث کارشناسی کالا در گمرکات بود که جدا از مشکلات عدیده و نارضایتی‌هایی که وجود می‌آورد، در گمرکات پرتردد برای کارشناسی گاه کالا چند روز متوقف می‌ماند، ولی در گمرکات کم تردد کارشناسان از وقت بیشتری برخوردار بودند که در سیستم جامع این موضوع مدیریت شد و با تعیین هوشمند کارشناس به صورت اتوماتیک بر مبنای ضابطه‌های مشخص و توانمندی‌ها نقش موثری در سلامت اداری و تخصیص متعادل اظهارنامه‌ها صورت گرفت. از سوی دیگر، سامانه جامع امور گمرکی به صورت مکانیزه و شفاف، مجوزهای مشخص را به‌صورت مستقیم و الکترونیک از سازمان‌های همجوار دریافت کرد که در روند ترخیص کالا تأثیر زیادی خواهد داشت.

این تاثیر به‌صورت سیستمی ‌اعمال شده و از اعمال سلیقه کارشناسان گمرک جلوگیری به عمل خواهد آورد. از جمله بخش‌های سامانه جامع امور گمرکی، بخش کارنه ‌تیر است که این بخش نیز مانند ترانزیت از فرایند دوراظهاری آغاز شده و براساس رویه کارنه‌تیر اقدام به طی روند مربوطه می‌کند. ارسال اطلاعات به مقصد و اعلام وصول اتوماتیک ازجمله قابلیت‌های این بخش از سامانه است که در این خصوص از گذشته تا امروز بسیاری از شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی آسیب دیده‌اند و این موضوع کابوس همیشگی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی فعال در بخش ترانزیت است. در کل با توجه به وجود جاذبه بالای قاچاق در کشور، به عقیده بنده در صورت تحقق کامل این بخش به همراه جلوگیری از فساد اداری که یکی از مهم‌ترین و مخرب ترین مسیرها در این بین است، کمک شایانی به سلامت عملیات ترانزیت در کشور خواهد شد.

وضعیت حضور بانوان و فعالان اقتصادی زن در استان البرز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی البرز به منظور ایجاد هماهنگی و همکاری بین بازرگانان و صاحبان صنایع و معادن در سال ۹۰ تاسیس شده که هم اکنون ۵/ ۱۲ درصد آنها را بانوان تشکیل می‌دهند. متاسفانه فرصت آزمون و خطا همیشه در اختیار مردان قرار می‌گیرد و این فرصت از زنان دریغ می‌شود. به همین دلیل پست‌های کلیدی در دست مردان باقی مانده و معمولا زنان از قطار تحقق توسعه متوازن در جامعه جا می‌مانند. اتاق‌های بازرگانی در سراسر دنیا یکی از مهم ترین سازمان‌ها در توسعه امور تجارت بین‌الملل محسوب می‌شوند و اتاق‌های بازرگانی ایران نیز از این امر مستثنا نبوده و نقش موثری در این زمینه دارند، اما متاسفانه از زمان افتتاح اولین اتاق بازرگانی تا امروز با نگاهی به تاریخچه تاسیس اتاق‌های بازرگانی و انتخابات هیات نمایندگان در سراسر کشور در می‌یابیم که نقش زنان در فعالیت‌های بازرگانی در جامعه بسیار کم رنگ بوده است.