ساخت‌و‌ساز در ارتفاعات پیگیری می‌شود
در سال 1386 مدیریت شهری پایتخت وعده داد سه ماه پس از تهیه و تدوین آخرین طرح جامع شهر تهران، طرح تفصیلی شهر تهیه و تصویب شود و نقشه راه ساخت‌وسازهای شهر تهران قرار گیرد. اما این وعده مدیریت شهری تا پنج سال بعد محقق نشد. پنج سالی که بسیاری از کارشناسان شهری از آن به‌عنوان دوره سیاه ساخت‌وسازهای پایتخت نام می‌برند. چرا که در این مدت در نبود ضوابط طرح تفصیلی، بارگذاری جمعیتی بیش از ظرفیت شهر تهران انجام شد و برای کسب منابع مالی جهت تامین هزینه‌های اداره شهر، بیشتر باغات پایتخت یک به یک زیر بار ساخت‌وساز رفتند. تا اینکه در سال 91 سرانجام پس از چندین سال کش وقوس طرح تفصیلی جدید، با تکیه بر این اعتقاد که «یک قانون بد، بهتر از بی‌قانونی است» طرح تفصیلی جدید تهران پس از سال‌ها و با وجود اشکالات اساسی به مرحله ابلاغ و اجرا رسید اما در مرحله اجرا به دلیل فاصله زمانی ایجاد شده بین تدوین طرح جامع و طرح تفصیلی مغایرت‌های زیادی در ضوابط تدوین در طرح تفصیلی با واقعیت‌های موجود شهر تهران مشخص شد. البته پس از گذشت دو سال و روی کار آمدن دولت یازدهم، موارد زیادی از مغایرت‌های این طرح با طرح جامع شهر تهران شناسایی شد و شورای عالی شهرسازی و معماری کشور در دوره جدید ناگزیر به رفع مغایرت‌ها شد. در حالی که محمد حقانی رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر که در سال‌های مدیریت غلامحسین کرباسچی مسوولیت معاونت خدمات شهری را بر عهده داشت معتقد است: «اگر طرح تفصیلی تهران برابر با قانون اجرا می‌شد تهران به شکل امروز نبود. ساخت‌وسازهای بی‌رویه و بی‌قانونی که به هیچ‌وجه هماهنگی با منابع طبیعی پایتخت ندارند و هم‌اکنون منبع مهم‌ترین مشکلات شهر تهران همچون آلودگی هوا و بی‌آبی شهر شده‌اند.» او به آخرین آمار منتشر شده از وضعیت کنونی باغات تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: براساس بررسی‌های انجام شده در 15 سال اخیر نزدیک به 15 هزار هکتار از مساحت باغات شهر تهران از بین رفته‌اند و جای خود را به ساختمان‌های غول پیکر داده‌اند. او البته محدوده تجاوز ساخت‌وسازهای بی‌قاعده را تنها مشمول باغات شهر نمی‌داند و خطر اصلی را گرایش جدید به ساخت‌وسازهای ارتفاعات شهر تهران عنوان می‌کند. ارتفاعاتی که به‌عنوان «خط محدوده شمال شهر تهران» شناخته می‌شوند و درون محدوده شهر تهران قرار ندارند بلکه به محدوده حریم شهر تهران تعلق دارند. او گسترش ساخت‌وسازهای بی‌رویه در ارتفاعات حصارک واقع در منطقه پنج تهران را نمونه عبور از ضوابط مدون طرح جامع و تفصیلی عنوان می‌کند. به گفته حقانی بررسی و بازدید ساخت‌وسازهای محدوده ارتفاعات غرب تهران مشخص کرده است که محدوده خط شمال شهر تهران براساس مصوبه طرح جامع این محدوده روی تراز 1800 متر قرار گرفته است. براساس بررسی‌های انجام شده در این محدوده روستای حصارک دقیقا روی تراز 1580 تا 1670 قرار گرفته‌اند و اراضی دانشگاه آزاد با مساحت 28 هکتار از میدان دانشگاه به سمت بالا در تراز 1770 تا 2110 ساخته شده اند. به تعبیر دیگر بخشی از اراضی دانشگاه داخل محدوده شهر تهران و بخش دیگر در خارج از محدوده واقع شده‌اند. او در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ادامه می‌دهد: مطابق با پهنه‌بندی‌های مطالعه شده در طرح تفصیلی جدید روستای حصارک به‌عنوان بافت ارزشمند روستایی در پهنه G323 قرار گرفته اند. نکته قابل تامل آنکه در یکی از بیانیه‌های طرح جامع شهر تهران این محدوده به‌عنوان پهنه کوهساران نام‌گذاری شده که از شمال به مرز شمال شهر تهران و از جنوب به لبه کالبدی شهر تهران می‌رسد. او تاکید می‌کند که ساخت‌وساز در این محدوده مطابق با ضوابط پهنه G 323 باید انجام می‌شد و در بخشی از اراضی که در تراز بالای 1800 متر بود در حریم شهر تهران شناخته می‌شدند که مطابق با طرح راهبردی پایتخت باید به پردیس‌های موضوعی خدماتی اختصاص پیدا می‌کرد که در چند سال گذشته به دلیل صدور مجوزهای بی‌ضابطه مورد هجوم بساز و بفروش‌ها و برخی ارگان‌ها قرار گرفته است.
سران قوا ورود کنند
غلامرضا انصاری، عضو دیگر شورای شهر تهران نیز با تایید این موضوع به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: پیامی که مقام معظم رهبری به سمیناری که اخیرا برای آسیب شناسی در حوزه اقتصاد برگزار شد فرمودند پیام روشن و شفافی است.
او با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری درباره کانون‌های فساد اظهار می‌کند: به‌نظر می‌رسد یکی از کانون‌های فساد ساخت‌وسازهای این‌گونه در ارتفاعات شهر تهران است. در حال حاضر موضوع صدور مجوزهای غیرقانونی ساخت‌وساز اظهرمن‌الشمس است و قطعا بخش قابل توجهی از این اتفاقات با اینگونه تخلفات شکل می‌گیرد.
او با اشاره به دیدار اعضای شورای شهر با مقام معظم رهبری تاکید می‌کند: من فکر می‌کنم یکی از مواردی که سران نظام و مسوولان سه قوه باید به صورت جدی ورود پیدا کنند همین بخش است. باید به طور کل جلوی این اتفاق را بگیریم. به گفته او تا زمانی که عزم جدی برای مقابله با این‌گونه فسادها در مدیریت شهری نباشد همواره شاهد تخلفات در بخش ساخت‌وسازها هستیم.محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران نیز از تهیه طرحی برای جلوگیری از ساخت‌وسازهای جدید در ارتفاعات خط محدوده شمال تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر جلوگیری از ساخت‌وساز در ارتفاعات تهران مشخصا ارتفاع بالای ١٨٠٠ متر و در برخی مناطق ارتفاع بالای ١٤٠٠متر تصمیم گرفته شده طرحی برای جلوگیری از ساخت‌وسازهای جدید و نیز ساماندهی ساخت‌وسازهای موجود آماده شود. به گفته او شورای شهر تهران پیگیر تخلفاتی است که در این نواحی رخ داده و اگر ساخت‌وسازی خلاف طرح تفصیلی در این محدوده‌ها انجام شده باشد، تخریب می‌شود. او در عین ‌حال تاکید می‌کند: «اگر این ساخت‌وسازها مبتنی بر طرح تفصیلی باشد موردی ندارد و اگر مراحل قانونی آن در شورایعالی شهرسازی طی شده باشد، قانونی است.» به گفته سالاری، یکی از پیشنهادهایی که اکنون در جلسات کارشناسی که در این‌باره برگزار می‌شود مطرح شده جابه‌جایی بخشی از ساخت‌وسازهای در حال انجام در ارتفاعات است به‌گونه‌ای که با در نظر گرفتن حقوق مکتسبه افرادی که به صورت قانونی در ارتفاعات تهران مجوز ساخت‌وساز گرفته‌اند شرایطی برای انتقال این ساخت‌وساز به نواحی دیگری از تهران فراهم شود.او عنوان می‌کند: «البته این کار بسیار دشوار است چراکه به ‌هر حال برای افرادی که قبلا مجوز گرفته‌اند و در حال ساخت در این مناطق هستند حقوق مکتسبه‌ای ایجاد شده که ما این حقوق را به رسمیت می‌شناسیم اما این برنامه را داریم که با هماهنگی با شهرداری تهران و پس از تصویب در شورای شهر با اعطای زمین‌های معوض و جلب رضایت مالکان شرایطی را فراهم کنیم که بخشی از ساخت‌وسازهایی که قرار بوده در ارتفاعات انجام شود به منظور حفظ تنفس گاه‌های شهری تهران به جای دیگری انتقال یابند.»