مگس سفید از کجا آمد؟
مگس سفید پدیده تابستان امسال پایتخت بود. حشره‌ای که تا هفته‌ها ماهیتش مشخص نبود و مسوولان شهری و محیط زیست به‌دنبال دلیل حضور این حشرات در تهران بودند. مگس سفید با جمعیتی میلیاردی می‌توانست تهدید جدی برای فضای سبز پایتخت باشد مسوولان شهری چندان با این نظریه موافق نبودند و تنها راه‌حل مبارزه با این حشرات که به گفته آنها آفت درجه دو محسوب می‌شد را آب شویه در تهران می‌دانستند. این روش چندان موفق نبود و مسوولان شهری بر اساس درجه دمای هوا خبر از رفتن این حشرات کوچک می‌دادند. با آمدن پاییز کم‌کم از تعداد این مگس‌ها کاسته می‌شود، ولی تهران در بهار میزبان این حشرات کوچک است.


دلیل کوچ این حشرات به پایتخت چه بود ؟
علیرضا نادری مسوول بخش حشرات دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست کشور درخصوص حمله مگس‌های سفید به تهران می‌گوید: این حشرات در شمال غرب دیده شده است ویکی از دلایل آن می‌تواند آب راکد در دریاچه خیلج فارس چیتگر و عدم بارندگی باشد که بنده قبل از احداث این دریاچه، تذکرات لازم را داده بودم. این حشرات سفید رنگ از شیره گیاهان تغذیه کرده و باعث خشکی آنها می‌شوند و با انسان‌ کاری نداشته و نیش نمی‌زنند.
وی درخصوص اینکه چرا این حشرات در مناطق خیابان جمهوری و کریمخان تهران بسیار است، هم می‌گوید: وجود گیاهان میزبان این حشرات در برخی از پارک‌ها شاید دلیل اصلی این حضور است، همچنین جابه‌جایی برخی گیاهان نیز باعث این امر می‌شود؛ بنابراین باید ابتدا برای بررسی به سراغ پارک‌های اطراف این منطقه رفت. در برخی از مناطق اطراف تهران نیز شاهد وجودحشراتی هستیم که به دلیل عدم بارندگی و زمین‌های زراعی پیدا شده اند که این امر این طبیعی بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند و حادثه‌ساز نیست.


بی‌تفاوتی به حضور مگس سفید
از ابتدای حضور این حشرات سازمان محیط زیست تمایلی برای اظهارنظر درخصوص آن نشان نداد، اما مجلس سرانجام توپ را به زمین این سازمان می‌اندازد و عباس
پاپی زاده، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس از حضور معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست در مجلس برای توضیح درباره علل رشد و تکثیر مگس سفید در تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: احتمال می‌دهیم تکثیر مگس سفید به علت یک‌سری تغییرات آب و هوایی باشد، البته هنوز مشخص نیست و این یک گمانه‌زنی است و منتظریم خانم ابتکار به مجلس بیاید و گزارشی به مجلس ارائه کند.
او ادامه می‌دهد: این موضوع به مرزهای زیست محیطی برمی‌گردد و این که چه عاملی باعث این تغییرات شده تا به یکباره با هجوم دسته جمعی یک‌سری حشرات و تکثیر آنها مواجه شدیم. وی گفته به‌دنبال این هستیم که بدانیم چه شرایط مساعدی برای این حشره به‌وجود آمده که تا این حد تکثیر پیدا شده است.
اما معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با رد این موضوع می‌گوید: اینکه گفته می‌شود مجلس، سازمان محیط زیست را برای مقابله با مگس‌های سفید فراخوانده، هنوز سازمان اخطاری دریافت نکرده است؛ بلکه این اخطار را به صورت رسانه‌ای دریافت کرده‌ایم.
وی تاکید می‌کند: مسوولیت مقابله با مگس‌های سفید بر عهده وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دفع آفات است؛ بهتر است ارتباط این مساله را با سازمان محیط زیست مشخص کنند.معاون رئیس‌جمهوری ادامه می‌دهد :این آفتی است که مختص درختان است و وزارت کشاورزی نیز مسوول بخش کشاورزی و آفات است و ربطی به سازمان حفاظت محیط زیست ندارد.


این حشره فقط تا دو هفته دیگر میهمان تهران است
مجتبی عبداللهی،معاون خدمات شهری شهرداری تهران درباره دلایل حضور پشه سفید در تهران می‌گوید: افزایش خشکی و گرمای هوا علت تکثیر سفید بالک (مگس سفید) است، به دلیل پدیده خشکسالی و گرم شدن هوا و تغییرات شرایط آب و هوایی و رطوبت، جمعیت این‌گونه حشرات افزایش پیدا کرده که میزبان اصلی آنها محصولات کشاورزی و باقیمانده انواع صیفی جات و محصولات گلخانه‌ای در گلخانه‌های اطراف شهر تهران است. این حشره آلرژی زا نیست و تهدیدی برای سلامت شهروندان محسوب نمی‌شود.
او از موفقیت‌آمیز بودن مبارزه شهرداری با این حشره در سطح شهر تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: وزارت جهاد کشاورزی نیز با همکاری کشاورزان می‌تواند در این زمینه اقدام خوبی انجام دهد.
عبداللهی با بیان اینکه این حشرات با باد جابه‌جا شده و از مزارع کشاورزی به سمت تهران آمده‌اند، اضافه می‌کند: افزایش جمعیت این حشرات با از بین رفتن دشمن‌های طبیعی حشره به دلیل سمپاشی‌های بی‌رویه و مبارزه شیمیایی با آفات در اطراف شهر تهران ایجاد شده است.
وی در ادامه با بیان اینکه درختان زبان گنجشک و اقاقیا از جمله میزبانان این حشره هستند و جمعیت سفید بالکان در برخی نقاط تهران بیشتر از سایر مناطق است، می‌گوید: مزارع کشاورزی و صیفی جات گلخانه‌ای و گیاهان خانواده لگومینوز از میزبان‌های این حشره هستند که بیش از 500 گونه گیاهی را شامل می‌شوند.
به گفته معاون خدمات شهری شهردار تهران با کاهش دما تا ۱۰ درجه سانتیگراد بالای صفر، تکثیر این حشرات محدود می‌شود.با روش شیمیایی می‌توان به مبارزه با این جانور رفت، اما سمپاشی‌هایی که اخیرا انجام شده باعث شده دشمن این حشره از بین برود در نتیجه این حشرات در مقابل سموم مقاومت بیشتری پیدا می‌کنند.
معاون شهردار تهران درباره روش‌های مبارزه شهرداری با این حشره می‌گوید: مبارزه بیولوژیک، استفاده از آبشویی همراه با محلول‌های خاص، جمع آوری سرشاخه‌های آلوده به این حشره و معدوم کردن برگ‌ها از دیگر اقداماتی است که شهرداری تهران برای مبارزه با این حشره در نظر گرفته است. بیش از 50 سال است که این حشره روی محصولات کشاورزی مانند هندوانه، بادمجان و... وجود دارد اما طی سال‌های اخیر بر اثر سمومی که استفاده شده، دشمن طبیعی این حشره که نوعی زنبور می‌باشد از بین رفته در نتیجه تولید آنها زیاد شده است.


مگس‌ سفید یا «عسلک» چیست؟
مگس‌های سفید یا همان عسلک نوعی آفت محسوب می‌شود که از نظر میزبان دامنه وسیعی از گیاهان زراعی، باغی، علف‌های هرز و گیاهان زینتی را مورد حمله قرار می‌دهد. بیشترین تعداد میزبان‌ها در بین گیاهان زراعی، پنبه، جالیز، گوجه فرنگی، کنجد، کنف و آفتابگردان مشاهده شده است.
زمستان را به صورت مراحل مختلف رشدی از تخم، پوره تا حشره کامل می‌گذرانند. طول دوران رشد بستگی به درجه حرارت محیط دارد. طول یک نسل در حدود ۱۵ روز طول می‌کشد و ممکن است تا ۱۵ نسل در سال داشته باشد. خسارت مستقیم آنها از طریق تغذیه از شیره گیاهی و ضعف شدید بوته‌ها و همچنین آلوده کردن برگ‌ها و سایر اندام‌های گیاهی با عسلک و رشد قارچ دوده و جلوگیری از عمل فتوسنتز است و خسارت غیر مستقیم آن انتقال بیش از ۱۹ بیماری ویروسی بر روی ۵۰ گونه میزبان است که توسط حشره کامل صورت می‌گیرد.
این آفت نه تنها از راه تغذیه و مکیدن شیره گیاهی سبب ضعف بوته‌های پنبه می‌شود؛ بلکه با ترشحات خود چسبندگی الیاف را باعث می‌شود. حشرات کامل ونوزادهای آنها خرطوم خود را در بافت‌های پشت برگ فرو برده و شیره گیاه را می‌مکد در نتیجه مقدار آب گیاه و مواد ازته آن کم می‌شود و لکه‌های ارغوانی در سطح برگ‌ها به‌وجود آمده، گیاه ضعیف و به تدریج زرد می‌شود.


خداحافظی موقت مگس‌های سفید از تهران
اما تهرانی‌ها تنها دو هفته دیگر میزبان این حشرات کوچک هستند، رحمت‌الله حافظی رئیس کمیسیون سلامت شورا می‌گوید: این مگس‌ها طی دوهفته آینده از پایتخت می‌روند. منشا اصلی این مگس‌ها افزایش درجه حرارت و استفاده غیر استاندارد از آفت کش‌ها در استان‌های غرب تهران است.
به گفته حافظی، این مگس‌ها هیچ گونه خطری برای انسانها ندارند و تنها ممکن است مزاحمت‌هایی برای شهروندان ایجاد کنند که با استفاده از یک ماسک معمولی قابل حل است. این مگس‌ها حتی تهدید جدی برای زمین‌های کشاورزی محسوب نمی‌شوند و تنها راه مقابله با آنها آبشویه است.
پرونده عروس حشرات 6 ماهی بسته می‌شود تا دوباره با گرم شدن هوا شاهد بازگشت میلیاردی این عسلک‌های کوچک که کام پایتخت‌نشینان را تلخ کرده بودند باشیم.