مشارکت بیشتر بخش خصوصی؛ ضرورت جشنواره امام رضا (ع)
امسال نیز مانند سال‌های پیش در آستانه میلاد ثامن الحجج، یازدهمین دوره‌ از جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) برگزار شد؛ اکنون و پس از گذشت بیش از یک دهه از آغاز به کار این جشنواره، لازم است نگاهی کلی و جامع به ادوار پیشین آن انداخته شود تا از این طریق نقاط قوت و ضعفش روشن شود. این جشنواره در نخستین سال برگزاری خود، اوایل دهه هشتاد به چند جشنواره علمی و ادبی محدود بود اما در دوره‌های بعد، بخش‌های مختلفی به آن اضافه شد. به طوری که در یازدهمین دوره آن همه ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌های کشور مسئول برگزاری یک یا چند بخش از این جشنواره بودند.
قطعا مشارکت استان‌های دیگر و استفاده از ظرفیت‌های بومی و منطقه‌ای در برگزاری جشنواره‌ها، اقدامی در خور است، اما انتقاد وارده به این شکل از برگزاری، توسعه نامتوازن و موازی‌کاری در برخی از بخش‌های جشنواره است. برای نمونه استان خراسان رضوی بیشترین سهم را در برگزاری بخش‌های مختلف جشنواره‌ دارد، به طوریکه بیش از ده بخش از جشنواره به این استان واگذار شده، در حالی که سهم برخی از استان‌ها تنها یک بخش بوده است. همچنین موازی‌کاری در بین برخی از جشنواره‌ها دیده می‌شود، برای نمونه جداسازی جشنواره مطبوعات رضوی از رسانه‌های برخط با توجه به ماهیت رسانه‌ای این دو، موجه به نظر نمی‌رسد؛ یا جداسازی جشنواره داستان‌نویسی «کبوتر حرم» با گروه سنی آزاد که استان سمنان متولی برپایی آن است از جشنواره داستان‌نویسی دانشجویی که در سبزوار برگزار می‌شود، چندان منطقی نیست. چرا که شرکت‌کنندگان می‌توانند یک اثر را به طور همزمان به هر دو جشنواره ارسال کنند. از همین رو به نظر می‌رسد تجمیع برخی از بخش‌های جشنواره می‌تواند به ثبات و ارتقای سطح کیفی و کمی آن حوزه کمک کند.
این هدف که همه استان‌های کشور در برپایی جشنواره مشارکت داشته باشند، خوب است اما توسعه نامتوازن و موازی‌کاری برای نیل به چنین هدفی، مسیر درستی برای توجیه آن هدف نیست. آنچه اهمیت دارد حفظ سطح کیفی و کمی آثار است که باید در جشنواره‌ای با قدمت بیش از ده سال به آن توجه ویژه داشت. آنچه در این سال‌ها به عنوان انتقادی جدی به این جشنواره وارد بوده این است که چنین جشنواره‌ای نباید ویترین دولتی داشته باشد؛ بلکه نقش دولت به عنوان حامی و سیاست‌گزار باید در پسِ‌پرده تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرد. در گفتگویی که سال‌ها پیش با احمد مسجد جامعی، وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی در کسوت بنیانگذار این جشنواره داشتیم، او مردمی کردن جشن‌های رضوی را هدف اصلی این جشنواره عنوان کرده بود. قطعا مردمی شدن جشن‌های رضوی، هدفی شایسته است و موجب خرسندی است که سنگ بنای جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) بر چنین مبنایی نهاده شده است. اگرچه هنرمندان و پژوهشگرانی که در این جشنواره شرکت می‌کنند، قشر مهمی از مردم هستند و به این جشنواره رنگ و بوی مردمی می‌بخشند. اما اینکه صرفا دولت متولی برگزاری و ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول برپایی این جشنواره باشند، چندان جالب به نظر نمی‌رسد و موجب می‌شود ویترین دولتی کار در نگاه عمومی جلوه بیشتری داشته باشد. از همین رو شاید بهتر باشد از ظرفیت نهادهای خصوصی و انجمن‌های علمی، فرهنگی، هنری و ادبی استان‌ها بیشتر استفاده شود. برای نمونه به جای اینکه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان متولی برگزاری جشنواره داستان‌نویسی باشد، یک انجمن ادبی قوی در همین استان که مورد قبول اهل فن است، برگزاری این بخش را برعهده بگیرد تا هم نقش نهادهای دولتی کم‌رنگ‌تر شود و هم به دلیل آشنایی مجریان با جنس و اهمیت این هنر، برگزاری این بخش شکل حرفه‌ای‌تری به خود بگیرد. از سوی دیگر رها شدن برگزیدگان چنین جشنواره‌هایی پس از یک دوره برگزاری، با توجه به اینکه دبیرخانه دائمی عریض و طویلی با بودجه دولتی برای آن شکل گرفته است، چندان توجیه پذیر نیست. طی این سال‌ها، کمتر نشست یا جلسه مشترکی با برگزیدگان دوره‌های پیشین از سوی متولیان و مجریان برای بررسی چند و چون برپایی جشنواره برگزار شده است. به جرات می‌توان گفت که این جشنواره نیز چونان جشنواره‌های دیگر کشورمان اگرچه تابلوی دائمی بودن بر چهره دارد، اما به آفت مقطعی بودن دچار است. همه اتفاقات فقط در مقطع برپایی جشنواره رخ می‌دهد و بدون اینکه در برگزاری دوره بعدی از نظرات برگزیدگان ادوار گذشته درباره کم و کیف برپایی نظرخواهی شود، فقط نامی از برگزیدگان در کتاب جشنواره باقی می‌ماند و بس.چنین برداشتی از جشنواره‌ای که به نام نامی هشتمین امام شیعیان حضرت رضا (ع) مزین است، قطعا آسیبی جدی است.
بنابراین پیشنهاد می‌شود متولیان و مجریان برگزاری این جشنواره برای مردمی کردن بخش‌های مختلف آن و ارتباط وسیع‌تر با تشکل‌های مردمی و حتی اصناف مختلف، تدبیری بیندیشند تا در دوره های بعدی شاهد رونق هر چه بیشتر جشنواره و حضور هر چه پر رنگ تر بخش خصوصی و دوری از موازی کاری باشیم.