«اوروِلی»های یانکیتبار
انتشار اسناد بازجوییهای سیا باعث شد که جمهوری خواهان به دو شقه تقسیم شوند. ابتدا کسانی که خواستار مکتوم ماندن گزارش بودند و در عین حال از روشهای بازجوییهای به اصطلاح پیشرفته سیا دفاع میکردهاند و دیگری جمهوری خواهانی مثل مک کین که از این روش به شدت انتقاد کردند و همین نگاه باعث میشود که آنها در کنار سایر منتقدین قرار بگیرند. جان مک کین، سناتور ارشد جمهوری خواهان از آریزونا، پس از پایان جنگ در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰، برای مدتی در زندانهای هانوی در ویتنام گیر افتاده بود. صحبتهای او بر خلاف همقطاران جمهوری خواهش، در نقد عملکرد سیا پس از ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱، ارزش توجهی چندباره دارد.
انتشار اسناد بازجوییهای سیا باعث شد که جمهوری خواهان به دو شقه تقسیم شوند. ابتدا کسانی که خواستار مکتوم ماندن گزارش بودند و در عین حال از روشهای بازجوییهای به اصطلاح پیشرفته سیا دفاع میکردهاند و دیگری جمهوری خواهانی مثل مک کین که از این روش به شدت انتقاد کردند و همین نگاه باعث میشود که آنها در کنار سایر منتقدین قرار بگیرند. جان مک کین، سناتور ارشد جمهوری خواهان از آریزونا، پس از پایان جنگ در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70، برای مدتی در زندانهای هانوی در ویتنام گیر افتاده بود. صحبتهای او بر خلاف همقطاران جمهوری خواهش، در نقد عملکرد سیا پس از 11 سپتامبر سال 2001، ارزش توجهی چندباره دارد. او گفت: «شکنجه، موردی است که ما را از دشمنان مان متمایز میکند. سیا، باعث شد که غرور ملی مان لکه دار شود».به نوشته مجله اکونومیست، این سخنان بسیار بی باکانه است، لزوما اما اغراق آمیز نیست. گزارش سنا نشان میدهد که سیا دست به خشونتهای بسیاری در تاکتیکهای بازجویی خود از متهمان 11 سپتامبر داشته است. اما این نکته اصلی نیست. نکته اصلی که در زمان جورج بوش هم اتفاق افتاد، عدم نظارت سنا و شاخه اجرایی دولت بر نحوه عملکرد سیا
بوده است. بر اساس این گزارش که از هزاران اسناد داخلی سیا به دست آمده است، «تکنیکهای پیشرفته بازجویی»، یک جور نگاه اورولی داشتن به این موضوع است.
شاید با توسل به این تئوری بوده باشد که افسران سیا دست به «تنقیه» کردن متهمان میزدند. تاکتیکهای به کار برده شده را فقط میتوان در حیطه مورد بررسی قرار داد. تاکتیکهایی از قبیل «تغذیه مقعدی»، در وان یخ انداختن بازداشتی ها، رها کردن آنها بر روی زمین سفت و سرد و کتک زدن سادهترین شکنجههای رایجی بوده که توسط سیا در این تکنیکهای پیشرفته بازجویی استفاده میشده است. در شرح یکی از موارد شکنجه آمده که یکی از افسران سیا با بازداشتیها با استفاده از روش «رولت روسی» دست به تخریب روحی متهمان میزده، است. هر چقدر در اوراق این افشاگری پیش میرویم موارد زننده تری نیز مشاهده میکنیم. از جمله اینکه به بعضی از بازداشتیها با دسته جارو تجاوز میشده است. اما بنا بر اسناد منتشر شده، تهدید دائمی بازداشتیها به آزار و اذیت نزدیکان شان سخت ترین روش برای تحت فشار قرار دادن آنها بوده است. در دوران جنگ معمولا موارد ناگوار به دفعات اتفاق میافتد اما تاریخ نشان داده است که تکنیکهای خشن هیچگاه اطلاعات ارزشمندی را از اردوگاه رقیب یا دشمن به بار نیاورده است. براساس اطلاعاتی که از این گزارشها استتنتاج شده است برخی از بازداشتیها اطلاعاتی جعلی در اختیار ماموران سازمان سیا قرار دادهاند که منجر به گمراهی آنها شده است. این در شرایطی است که سیا نه تنها این روشهای غیرکارآمد را کنار نگذاشته بود، حتی در گزارشهای کاری اش به سنا و دولت، به دروغ از مفید بودن این گونه بازجوییها خبر داده بود. این گزارش با نتیجهگیریهای تکاندهندهای که حاصل ماهها ملاقات با سازمان مرکزی اطلاعات و امنیت آمریکا و دسترسی به میلیونها صفحه مکاتبات و اسناد داخلی این سازمان بوده به موارد زیر اشاره دارد:۱- شیوههای بازجویی خشن این سازمان به اطلاعات کلیدی برای دفاع از امنیت ملی آمریکا منجر نشده است.۲- سیا بهطور مستمر اطلاعات غلطی درباره اجرای این بازجوییها و تاثیر آن بر سیاستمداران و مردم آمریکا داده است و آنها را گمراه کرده است. -۳ مدیریت سیا بر برنامه «بازجوییهای خشن» به شدت ناکافی و مخدوش بوده است.
با این وجود در یکی از اسناد سیا که به رئیسجمهوری وقت هم ارائه شده، این سازمان اطلاعاتی گزارش داده است که هرگز از روش «تنقیه» علیه بازداشتیها استفاده نشده است. در همان زمان شایع شده بود که سیا از این روش برای اعترافگیری و به دست آوردن اطلاعات استفاده میکند. اما این سازمان به صراحت این موارد را تکذیب کرده بود. اینک در این گزارش آمده است که همان زمان عکسی از یکی از بازداشتیها گرفته شده که به این روش در حال شکنجه شدن است. همچنین براساس گزارش کمیته سنا، «ابوزبیده» یکی از بازداشتیهایی که در بازداشتگاهی مخفی در تایلند نگهداری میشده، 47 روز را بدون بازجویی در سلول انفرادی گذرانده است.در پی این دوره، او با به کارگیری انواع شیوههای خشن مورد بازجویی قرار گرفته و بعدها دچار مشکلات روانی شده است.به جز او در افغانستان نیز بازداشتیها در تاریکی و انزوا، در سلولی که تنها «یک سطل برای ادرار و مدفوع داشته» محبوس بودند.رضا النجار، یکی از محافظان اسامه بن لادن، اولین بازداشتی در بازداشتگاه سیا در افغانستان بوده است. بازجوها سهمیه غذای او را کاهش دادهاند، در سرما زنجیرش کردهاند و به جای دسترسی دادن به دستشویی، به او «پوشک» بستهاند.گل رحمان، بازداشتی دیگر، در حالی که در سرمای نقطه انجماد با یک پیراهن ساده در زنجیر کف سلول سیمانی خوابیده بوده، مرده است. پزشکی قانونی مرگ او را در اثر سرما اعلام کرده است. به اعتقاد برخی کارشناسان، نکته کلیدی انتشار گزارش سنا، افشای شکنجهها توسط سنا نبوده است. کما اینکه باراک اوباما رئیسجمهوری ایالات متحده در سخنان امسال خود به مناسبت سالگرد 11 سپتامبر اعلام کرد از شکنجه برای به دست آوردن اطلاعات استفاده میشده است. نکته مهم این است که در برهه زمانی پس از 11 سپتامبر، نظارتی بر عملکرد سازمان سیا وجود نداشت و در همان موقعیت به حال خود رها شده بود. سیا بازوی غیرمنتخب دولت است و عمیقا بر سر این موضوع پشت دولت پنهان شده بود. در واقع اگر شماتتی هم باید صورت بگیرد به دولت و اعضای سنا در آن دوره زمانی باز میگردد. اینک پرسشی که مطرح میشود این است: چند درصد از تاکتیکهایی که توسط سنا مورد استفاده قرار میگرفته، قانونی بوده است؟ با هر معیاری که مدنظر باشد، چه معیار قوانین بینالمللی و چه قوانین داخلی آمریکا، استفاده از روشهای مورد اشاره غیرقانونی بوده است. روشهایی که توسط سازمان اطلاعاتی آمریکا مورد استفاده قرار میگرفته فاقد هر گونه ادله قانونی بوده است.
* اورولی یک صفت است که به رفتارها و سیاستهای کنترلی به وسیله تبلیغات، پایش و شنود، اخبار نادرست، انکار حقیقت و دستکاری گذشته اشاره دارد، که توسط حکومتهای سرکوبگر مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. این وضعیت و شرایط اجتماعی را جرج اورول در رمانهایش، به ویژه کتاب ۱۹۸۴ توصیف کرده است و به همین خاطر، به آن اورولی یعنی منسوب به اورول میگویند.
شاید با توسل به این تئوری بوده باشد که افسران سیا دست به «تنقیه» کردن متهمان میزدند. تاکتیکهای به کار برده شده را فقط میتوان در حیطه مورد بررسی قرار داد. تاکتیکهایی از قبیل «تغذیه مقعدی»، در وان یخ انداختن بازداشتی ها، رها کردن آنها بر روی زمین سفت و سرد و کتک زدن سادهترین شکنجههای رایجی بوده که توسط سیا در این تکنیکهای پیشرفته بازجویی استفاده میشده است. در شرح یکی از موارد شکنجه آمده که یکی از افسران سیا با بازداشتیها با استفاده از روش «رولت روسی» دست به تخریب روحی متهمان میزده، است. هر چقدر در اوراق این افشاگری پیش میرویم موارد زننده تری نیز مشاهده میکنیم. از جمله اینکه به بعضی از بازداشتیها با دسته جارو تجاوز میشده است. اما بنا بر اسناد منتشر شده، تهدید دائمی بازداشتیها به آزار و اذیت نزدیکان شان سخت ترین روش برای تحت فشار قرار دادن آنها بوده است. در دوران جنگ معمولا موارد ناگوار به دفعات اتفاق میافتد اما تاریخ نشان داده است که تکنیکهای خشن هیچگاه اطلاعات ارزشمندی را از اردوگاه رقیب یا دشمن به بار نیاورده است. براساس اطلاعاتی که از این گزارشها استتنتاج شده است برخی از بازداشتیها اطلاعاتی جعلی در اختیار ماموران سازمان سیا قرار دادهاند که منجر به گمراهی آنها شده است. این در شرایطی است که سیا نه تنها این روشهای غیرکارآمد را کنار نگذاشته بود، حتی در گزارشهای کاری اش به سنا و دولت، به دروغ از مفید بودن این گونه بازجوییها خبر داده بود. این گزارش با نتیجهگیریهای تکاندهندهای که حاصل ماهها ملاقات با سازمان مرکزی اطلاعات و امنیت آمریکا و دسترسی به میلیونها صفحه مکاتبات و اسناد داخلی این سازمان بوده به موارد زیر اشاره دارد:۱- شیوههای بازجویی خشن این سازمان به اطلاعات کلیدی برای دفاع از امنیت ملی آمریکا منجر نشده است.۲- سیا بهطور مستمر اطلاعات غلطی درباره اجرای این بازجوییها و تاثیر آن بر سیاستمداران و مردم آمریکا داده است و آنها را گمراه کرده است. -۳ مدیریت سیا بر برنامه «بازجوییهای خشن» به شدت ناکافی و مخدوش بوده است.
با این وجود در یکی از اسناد سیا که به رئیسجمهوری وقت هم ارائه شده، این سازمان اطلاعاتی گزارش داده است که هرگز از روش «تنقیه» علیه بازداشتیها استفاده نشده است. در همان زمان شایع شده بود که سیا از این روش برای اعترافگیری و به دست آوردن اطلاعات استفاده میکند. اما این سازمان به صراحت این موارد را تکذیب کرده بود. اینک در این گزارش آمده است که همان زمان عکسی از یکی از بازداشتیها گرفته شده که به این روش در حال شکنجه شدن است. همچنین براساس گزارش کمیته سنا، «ابوزبیده» یکی از بازداشتیهایی که در بازداشتگاهی مخفی در تایلند نگهداری میشده، 47 روز را بدون بازجویی در سلول انفرادی گذرانده است.در پی این دوره، او با به کارگیری انواع شیوههای خشن مورد بازجویی قرار گرفته و بعدها دچار مشکلات روانی شده است.به جز او در افغانستان نیز بازداشتیها در تاریکی و انزوا، در سلولی که تنها «یک سطل برای ادرار و مدفوع داشته» محبوس بودند.رضا النجار، یکی از محافظان اسامه بن لادن، اولین بازداشتی در بازداشتگاه سیا در افغانستان بوده است. بازجوها سهمیه غذای او را کاهش دادهاند، در سرما زنجیرش کردهاند و به جای دسترسی دادن به دستشویی، به او «پوشک» بستهاند.گل رحمان، بازداشتی دیگر، در حالی که در سرمای نقطه انجماد با یک پیراهن ساده در زنجیر کف سلول سیمانی خوابیده بوده، مرده است. پزشکی قانونی مرگ او را در اثر سرما اعلام کرده است. به اعتقاد برخی کارشناسان، نکته کلیدی انتشار گزارش سنا، افشای شکنجهها توسط سنا نبوده است. کما اینکه باراک اوباما رئیسجمهوری ایالات متحده در سخنان امسال خود به مناسبت سالگرد 11 سپتامبر اعلام کرد از شکنجه برای به دست آوردن اطلاعات استفاده میشده است. نکته مهم این است که در برهه زمانی پس از 11 سپتامبر، نظارتی بر عملکرد سازمان سیا وجود نداشت و در همان موقعیت به حال خود رها شده بود. سیا بازوی غیرمنتخب دولت است و عمیقا بر سر این موضوع پشت دولت پنهان شده بود. در واقع اگر شماتتی هم باید صورت بگیرد به دولت و اعضای سنا در آن دوره زمانی باز میگردد. اینک پرسشی که مطرح میشود این است: چند درصد از تاکتیکهایی که توسط سنا مورد استفاده قرار میگرفته، قانونی بوده است؟ با هر معیاری که مدنظر باشد، چه معیار قوانین بینالمللی و چه قوانین داخلی آمریکا، استفاده از روشهای مورد اشاره غیرقانونی بوده است. روشهایی که توسط سازمان اطلاعاتی آمریکا مورد استفاده قرار میگرفته فاقد هر گونه ادله قانونی بوده است.
* اورولی یک صفت است که به رفتارها و سیاستهای کنترلی به وسیله تبلیغات، پایش و شنود، اخبار نادرست، انکار حقیقت و دستکاری گذشته اشاره دارد، که توسط حکومتهای سرکوبگر مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. این وضعیت و شرایط اجتماعی را جرج اورول در رمانهایش، به ویژه کتاب ۱۹۸۴ توصیف کرده است و به همین خاطر، به آن اورولی یعنی منسوب به اورول میگویند.
ارسال نظر