زنجان، شهر حسینیه اعظم
اسدالله قربان‌زاده در روزهای هشتم و یازدهم ماه محرم هر سال تمامی نگاه‌ها به زنجان است. زنجانی‌ها هر سال در این روزها همنوا با شهدای دشت نینوا با شکوه خاصی یاد مظلومیت امام حسین(ع) و یاران وفادارش را با برپایی دسته عزاداری حسینیه زنده نگه می‌دارند. مردم نقاط مختلف کشور و حتی سایر کشورها تلاش می‌کنند خود را با این دسته‌های عزاداری باشکوه پیوند دهند. مسجد«حسینیه اعظم» زنجان نامی آشنا برای ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت است. این مسجد در جنوب شهر زنجان واقع شده و یکی از اماکن متبرک و معنوی شناخته شده کشور است که آوازه و شهرت آن جهانی است.
طبق یک سنت دیرینه، همه ساله هشتم ماه محرم، مصادف با شب تاسوعای حسینی، خیل عاشقان امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) در قالب دسته عظیم عزاداری از حسینیه اعظم زنجان به طرف امامزاده حضرت سید ابراهیم(ع) حرکت می‌کنند. مراسم عزاداری حسینیه اعظم زنجان سال‌ها است که شکوه و عظمت خاص خود را دارد و هر سال بر خیل عظیم عزاداران شرکت‌کننده افزوده می‌شود، به‌گونه‌ای که بزرگ‌ترین مجمع عاشقان امام‌حسین(ع) در جهان شناخته می‌شود.
هشتم محرم در زنجان به «یوم‌‌الابالفضل» مشهور است. در مسیر این دسته هزاران راس قربانی اعم از شتر، گاو و گوسفند ذبح می‌شود و مردم و دیگر میهمانانی که از دور و نزدیک به زنجان آمده‌اند، نذورات نقدی خود را به اکیپ‌های ثابت و سیار جمع‌آوری نذورات می‌دهند.
شکوه این برنامه و حضور ده‌ها هزار نفری مردم به قدری است که نظیر آن در هیچ کجای ایران دیده نشده، - در این دسته عزاداری بیش از۲۰۰ هزار نفر شرکت می‌کنند- از این رو اسفند سال۸۷ این برنامه به‌عنوان دهمین میراث معنوی کشور ثبت و زنجان در بین محافل مذهبی و فرهنگی کشور به‌عنوان پایتخت شور و شعورحسینی شناخته شد.
در این بین تعداد افراد شرکت‌کننده، سادگی و بی‌آلایشی و حجم نذورات، پرهیز از خرافه‌گویی، پرداختن به اصول مذهبی و رعایت وحدت اسلامی از ویژگی‌های بارز این دسته عزاداری است. در گذشته زنان تنها به‌عنوان تماشاگر در این مراسم حضور می‌یافتند، اما در چند سال قبل، زنان نیز توانستند به صورت یک دسته مجزا در پشت سر دسته حرکت کنند که این امر به‌عنوان الگوی زیبنده پرچمدار کربلا حضرت زینب (س) معنویت خاصی به این مراسم ب
خشیده است.
در طول این چند روز، مردم به سبب اعتقادات و باورهای قلبی خود قربانی و نذوراتی را به این دسته عزاداری اهدا می‌کنند. بر اساس پژوهش‌های به عمل‌آمده برخی مورخان قدمت برگزاری این مراسم را زمان قاجار می‌دانند که این مراسم در حسینیه برپا بود.
یازدهمین روز ماه محرم نیز نزد مردم زنجان جایگاه و حرمت خاصی دارد.
عاشقان سالار شهیدان از اقصی نقاط کشور به مردم این دیار می‌پیوندند تا در مراسم این روز ارادت قلبی خود را به حضرت زینب (س) نشان دهند.
مسجد زینبیه اعظم زنجان نیز محل تجمع عاشقان خاندان عصمت و طهارت است؛ آنهایی که یازدهم محرم در قالب دسته عزاداری زیر بیرق‌های رنگی این مسجد گردهم می‌آیند تا بر مصیبت زینب کبری (س) بگریند و پیام قیام کربلا را که نسل به نسل، سینه به سینه نقل شده زنده و جاوید نگه دارند.
این مسجد از دیرباز مردم مومن و متدین استان زنجان را شیفته خود کرده و عاشقان امام حسین (ع) را به دور خود جمع می‌کند.
نظم و امنیت خاص در فضای معنوی از ویژگی بارز این دسته عزاداری است که هر ساله همکاری مردم و دستگاه‌های اجرایی در باشکوه برگزار شدن این دسته عزاداری چشمگیر است.
برگزاری تعزیه با قدمت نزدیک به200 سال در سلطانیه و نیز تعزیه با قدمت400 سال در تکیه شهر ارمغانخانه جزو دیگر برنامه‌هایی مناسب است که هر ساله گردشگران نقاط مختلف کشور را به سمت زنجان می‌کشاند.