سفری به مرز ایران و توران
وحید عامری تاجیکستان به مرکزیت دوشنبه در سال ۱۳۷۰ هجری شمسی (۱۹۹۱م) با فروپاشی شوروی، استقلال یافت. زبان رسمی این سرزمین فارسی دری است، گرچه زبان روسی نیز درآن کاربرد گسترده‌ای در زمینه بازرگانی و حکومتی دارد.
تاجیکستان در طول تاریخ بخشی از ایران بود و همچنان یک مکان مهم برای شکوفایی فرهنگ و زبان فارسی به شمار می‌رود. از شهرهای تاجیکستان می‌توان به ولایت خجند اشاره کرد که قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارد. این شهر یکی از استان‌های بزرگ و تاریخی درشمال تاجیکستان امروزی و مهد فرهنگ و ادب تاجیکستان است و شخصیت‌های بزرگ دینی، عرفانی، ادبی و سیاسی فراوانی در آن بالیده‌اند. نواحی بزرگی مانند قوقند، فرغانه، استروشن، پنجه کینت، مست شاه و اسفره که قدمت چند هزار ساله دارند، در اطراف این استان قرار گرفته‌اند. در افسانه‌ها بنا نهادن شهر خجند را به کی‌خسرو نسبت داده و آن را عروس دنیا خوانده‌اند. خجند بر کرانه چپ رود سیردریا در آغاز دره فرغانه قرار گرفته است. ابن بلخی می‌گوید: فیروز فرزند یزدگرد این شهر را بنا نهاده و دیوار ۵۰ فرسنگی خجند مرز ایران و توران بوده ‌است. از دیگر شهرهای تاجیکستان بدخشان است که شامل پاره‌ای از شمال خاوری افغانستان و جنوب خاوری تاجیکستان می‌شود. بدخشان در سروده‌های شاعران فارسی‌زبان به کیفیت لعل خویش معروف بوده‌ است. اکثریت ساکنان این منطقه را تاجیکان تشکیل داده و به زبان دری حرف می‌زنند. در بدخشان تاجیکستان زبان‌های دیگری به نام زبان‌های پامیری از خانواده زبان‌های خراسانی هنوز زنده هستند و مردم به آنها تکلم می‌کنند. بدخشان همچنین علاوه‌بر لعل دارای کوه‌های بلند و رودخانه‌های خروشان، دره‌ها و جنگل‌های سرسبز است. تاجیکستان سرزمینی کوهستانی، سرسبزو پربارش است که منابع آب فراوانی نیز در آن به چشم می‌خورد. این کشور در منطقه‌ای مرتفع واقع شده است که 93 درصد آن را کوهستان‌های بلند رشته کوه‌های تیان شان، حصار و پامیر پوشانده، اما در شمال آن، منطقه پست فرغانه وجود دارد و همین اختلاف سطح نیز از جاذبه‌های آن محسوب می‌شود.
در این سرزمین یخچال‌های طبیعی بسیاری نیز وجود دارند که از منابع آب منطقه به شمار می‌روند. همچنین رودهای باستانی پرآبی در این وادی روانند که برخی از آنها شامل سیردریا یا سیحون و آمودریا یا جیحون می‌شوند. در این اقلیم ۱۳۰۰ مرداب یا تالاب نیز وجود دارد که بزرگ‌ترین آنها تالاب، «قراکول» است که در پامیر شرقی واقع شده است. در این سرزمین همچنین چشمه‌های آب معدنی بسیاری وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به استراحتگاه‌های خواجه آب گرم، یوراز، شاهمیری، کلتوچ، زمرد، گرم چشمه و...اشاره کرد. از نکته‌های جالب توجه دیگر این کشور، بادهای محلی است که در دره‌های این سرزمین تحت تاثیر اختلاف ارتفاع به وجود می‌آیند و به بادهای کوهستانی معروف هستند. از مهم‌ترین این بادها، بادهای گرم و خشک است که در تابستان و پاییز در تمامی‌دره فرغانه می‌وزد، در جنوب تاجیکستان نیز بادی به نام باد افغانی می‌وزد که شهرت محلی دارد.
علاوه‌بر همه اینها، جمهوری تاجیکستان به دلیل داشتن منابع طبیعی و جغرافیایی خاص از جمله مناطق کوهستانی و جنگلی، دره‌های پهناور، رودها و چشمه‌های پراکنده و پوشش گیاهی متنوع، زیستگاه گونه‌های جانوری به ویژه حیوانات وحشی نادر و منحصر به فرد، پرندگان، آبزیان و دارای شکارگاه‌های گوناگون است. گونه‌های حیوانات وحشی موجود در این سرزمین، عبارتند از: خرس قهوه‌ای، بز کوهی سیبری، گوسفند وحشی آفریقایی، پلنگ آسیایی، تذرو هیمالیایی، گرگ تبتی، گراز، شغال، خرگوش و پرندگانی مانند کبک دری، تیهو، کبوتر، عقاب و ... . در رودخانه‌ها و تالاب‌های تاجیکستان نیز حدود ۴۰ گونه ماهی دیده می‌شود. این سرزمین همچنین دارای جنگل‌های انبوه در نواحی سرنه حصار، دشت میدان، سنگوار، کمراب، چهل دختران و... است که به دقت حفاظت و نگهداری می‌شوند. یکی دیگر از زیبایی‌های طبیعی این کشور کوهستان فان است که در شمال غربی آن و در استان سغد در رشته کوه پامیر-آلای قرار گرفته است. این کوهستان بین زرافشان و شمال منطقه قیصر است و غرب منطقه آرچی میدان نیز جزئی از کوهستان فان است. قله‌های کوهستان فان معمولا بیشتر از پنج هزار متر ارتفاع دارند و معروف‌ترین آنها قله‌های چپدره، بادخانه، ماریا، میرعلی و زندان هستند. حوزه اسکندرکول یکی دیگر از دیدنی‌های این کوهستان است که تنوع درخت و بوته‌های پیرامون آن از مهم‌ترین انگیزه‌های سفر گردشگران به این منطقه‌ محسوب می‌شود. در این میان بازدید از موزه تاجیکستان نیز خالی از لطف نیست. این موزه در سال ۲۰۱۰ میلادی به مناسبت دهمین سالگرد استقلال تاجیکستان تاسیس شده است. جالب‌ترین و عظیم‌ترین اثر موزه، مجسمه ۲۰ متری بودای خوابیده‌ای است که سبب شگفتی هر بازدیدکننده‌ای می‌شود.
و اما الزامات ورود و اقامت در این مملکت از این قرار هستند:
تحصیل روادید برای سفر به این کشور جهت اتباع کشورمان الزامی‌است. بر این اساس هموطنان می‌توانند از نمایندگی این کشور در تهران نسبت به اخذ روادید اقدام کنند. صدور روادید برای اتباع ایرانی معمولا آسان و توسط سفارت این کشور در تهران انجام می‌شود، ولی مسافر باید طی ۷۲ ساعت پس از ورود به تاجیکستان (اگر در هتل نباشد) محل اقامت خود را در اداره اتباع بیگانه ثبت کند. ضمنا کسانی که بدون روادید وارد شوند برای مدت یک هفته و با هزینه ۳۰ دلار روادید در فرودگاه برای آنان صادر می‌شود. پرواز از تهران و همینطور مشهد به سمت فرودگاه بسیار کوچک دوشنبه برقرار است، اما برای داشتن سفری زمینی به سوی تاجیکستان باید از ترکمنستان و ازبکستان گذشت. در طول سفر در این کشور مشکلی از نظر محل اقامت وجود نخواهد داشت؛ چرا که درکل در تاجیکستان و دوشنبه به نسبت گردشگران و میهمانان، هتل و مهمانخانه‌های زیادی وجود دارد. در ضمن امکان اجاره خانه یا آپارتمان مبله به‌صورت روزانه نیز وجود دارد که تقریبا روزی ۳۰ دلار یا ۳۵ دلار برای آپارتمان‌ها باید پرداخت. خانه نیز به نسبت وسایل و زیر بنا ۵۰ دلار یا بیشتر برای گردشگران هزینه برمی‌دارد.