نبض ضعیف گردشگری ترکیه

ناقوس مرگ برای گردشگری ترکیه به صدا درآمده است. این کشور از آغاز سال جاری قربانی ۵ حمله تروریستی و یک کودتای نافرجام بوده که موجب شده است ابعاد آسیب‌پذیری این کشور و پایداری آن تحت‌الشعاع قرار بگیرد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در حال انتقام گرفتن از کسانی است که مدتی پیش در کودتای نافرجام علیه وی شرکت داشتند. هزاران نفر تاکنون دستگیر، بازداشت و از کار خود اخراج شده‌اند. رهبران جهان به وی فشار می‌آورند تا حقوق بنیادین دموکراسی را محدود نکند؛ در حالی که وزارت خارجه کشورهای مختلف، توصیه‌هایی علیه سفر به ترکیه کرده‌اند که جو این کشور را به‌طور بالقوه متغیر توصیف می‌کند.

این کشور پیش‌تر، شمار زیادی از گردشگران را از نقاط مختلف جهان به خود جلب می‌کرد، اما اکنون با کاهش چشمگیری در ماه‌های اخیر روبه‌رو شده است. از جمله اینکه طبق آمار وزارت گردشگری این کشور در ماه مه کاهش ۷/ ۳۴ درصدی در شمار گردشگران ورودی به ترکیه به وقوع پیوسته که در ۲۲ سال اخیر بی‌سابقه است و بیشترین اختلالی است که موجب شکنندگی بخش گردشگری در این کشور شده. در پایان ماه مه، گزارش‌های وزارت گردشگری ترکیه حاکی از این بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ورود گردشگران خارجی به ترکیه ۹/ ۹ درصد کاهش یافته است.زکیه یوسل، یکی از مدیران تورگردانی در کشور ترکیه می‌گوید: «هم اینک فصل گردشگری ترکیه به پایان رسیده است. ما از آنچه که در ادامه در شش ماه آینده رخ خواهد داد، مطمئن نیستیم، اما احساس می‌کنیم که مردم برای گذراندن تعطیلات، در چند ماه آینده دوباره به ترکیه باز خواهند گشت.»وی ادامه می‌دهد: «ما در چند مدت اخیر، صحنه‌های کاملا زشتی را در جریان تلاش برای کودتا و عصبانیت و خشم در این کشور مشاهده کرده‌ایم. این امر برای صنعت گردشگری کشور آسیب بیشتری نسبت به حملات تروریستی در پی داشته است.» یوسل معتقد است که اطمینان گردشگران در ترکیه فزاینده بوده است و شهرهای استانبول و آنکارا و نیز تفریح‌گاه‌های ساحلی در حوالی دریای اژه در میان شهروندان کشورهایی مانند بریتانیا بسیار محبوب هستند. اما در ماه‌های گذشته و پس از بمب‌گذاری در فرودگاه آتاتورک استانبول، این منطقه برای گردشگران ناامن محسوب شده و در حال حاضر چندان مورد توجه قرار ندارد.

وی در ادامه می‌افزاید: «کشور ترکیه پیش از این وقایع تروریستی و بی‌ثباتی سیاسی از شرایط خوبی برخوردار و بازار رزرو هتل‌ها و مراکز اقامتی بسیار مناسب بود. مردم به دنبال چنین مکان‌هایی می‌گشتند و در اینجا ظرفیت زیادی وجود داشت اما اتفاقات اخیر نقطه پایانی بر این مسائل بود.» رزروهای مراکز اقامتی برای گذران تعطیلات در این کشور، حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. همچنین بسیاری از هتل‌های بزرگ مجبور شدند ظرفیت تفریحگاه‌های خود را کاهش دهند یا اینکه آن را به‌طور کامل ببندند.

شرکت آناتولی اسکای یک تورگردان تخصصی که سال‌ها است به تورگردانی مشغول است، نسبت به فعالیت‌های تروریستی از جمله بمب‌گذاری‌های استانبول و کودتای نافرجام در این کشور واکنش نشان داده است. مدیر عامل این شرکت معتقد است: «از زمانی که مشکلات سیاسی منطقه‌ای در چند سال گذشته آغاز شده و در سال گذشته و جاری شدت گرفته، تحت فشار بوده‌ایم. ترکیه توسط تروریسم منطقه‌ای تحت حملات تروریستی قرار گرفته و هر حمله جدید تاثیری مخرب بر شرکت‌های گردشگری کشور گذاشته است.»

در همین حال، شورای سفر و گردشگری جهانی، سال گذشته مطالعه‌ای را منتشر کرد که صنعت توریسم در کشورها یا شهرها تا چه میزان از یک حمله تروریستی تاثیر می‌پذیرد و کشورهایی که مورد این حملات قرار گرفته‌اند تا چه حد می‌توانند خود را به وضعیت اولیه برگردانند و شرایط پیش‌آمده برای خود را بازسازی کنند. به عقیده این سازمان چنین فرآیندی به‌طور متوسط ۱۳ ماه طول می‌کشد. دیوید اسکاوسیل، رئیس این سازمان، فهرستی از معضلاتی که برای کشورهایی که تحت حملات تروریستی واقع شده‌اند و باید مد نظر آنها قرار بگیرند تا دوباره بتوانند گردشگران را به این کشورها جذب کنند، تهیه کرده است. وی در مورد ترکیه می‌گوید: «این کشور نه تنها با حملات تروریستی مواجه است بلکه چالش‌های مربوط به جنگ داخلی در سوریه در مرزهای آن، بحران مهاجران و نیز آشفتگی و بی‌نظمی سیاسی در کنار جدال با روسیه که سهم مهمی در گردشگری این کشور دارد، عوامل اثرگذاری بر گردشگری این کشور بوده‌اند.» هرچند، با گفت‌وگوها و روابط اخیر بین دو کشور، مساله این کشور با روسیه به تازگی کاملا مرتفع شده است. وی در ادامه می‌گوید: «کودتای اخیر ممکن است تاثیر بیشتری بر بخش سفر و گردشگری این کشور داشته باشد، زیرا مسافران نیاز دارند پیش از آنکه به تعداد زیادی به این مقصد عمده گردشگری برگردند، از ثبات سیاسی اطمینان حاصل کنند.»

برخی از دفاتر وزارت خارجه کشورهای مختلف در دنیا نسبت به سفر به ترکیه همچنان سیاست بدون تغییری اتخاذ کرده‌اند و تنها مناطقی در جنوب شرقی نزدیک به مرزهای سوریه و عراق خارج از محدوده سفر باقی مانده‌اند. با این وجود، تمام گردشگران دستورالعمل‌هایی را از طریق مقامات پیگیری کرده و استانبول و آنکارا همچنان محتاط باقی مانده‌اند؛ در نتیجه افراد زیادی را به خود جذب نکرده‌اند. به نظر می‌رسد توصیه علیه سفر به این کشور ضربه دیگری برای صنعت گردشگری آن بوده است؛ آن هم در کشوری که حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی آن در سال از طریق گردشگری حاصل می‌شود. با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد تعداد گردشگران وارد شده به این کشور در آینده نزدیک با توجه به احتیاط‌های موجود نسبت به گذشته با رکود همراه باشد.