نفیسه قانیان- کارشناسان معتقدند چرخه بهداشت و سلامت بر سه رکن پیشگیری، تشخیص و درمان استوار است؛ اما بی توجهی به بخش پیشگیری، هزینه های زیاد بخش تشخیص و درمان را به جامعه تحمیل می‌کند. پیشگیری، محصول سبک و شیوه زندگی مردم و فرهنگ یک جامعه است.

الگوی غذایی صحیح، تحرک و ورزش، کنترل اضطراب و استرس های روحی و مواردی نظیر آن از جمله مؤلفه های فرهنگی و رفتاری است که توجه به آن می‌تواند جامعه‌ای سالم را به ارمغان آورد. جامعه دردمند و درگیر انواع بیماری ها و امراض بی شک نمی‌تواند جامعه‌ای پویا و رو به رشد برای تولید و پیشرفت باشد؛ شعار "عقل سالم، در بدن سالم" را می‌توان به اجتماع نیز تعمیم داد. چراکه سلامت اجتماعی در گرو سلامت روح و جسم افرادی است که پیکره آن اجتماع را تشکیل می‌دهند. در واقع، انسان سالم یک ثروت پنهان برای جامعه محسوب می‌شود، محور توسعه پایدار و متوازن است و عاملی برای افزایش بهره وری اجتماعی، امید و نشاط شهر و کشورش؛ بنابراین راهکار آسان‌تر‌، عقلانی و منطقی‌ این است که هزینه‌های کلان بخش درمان را صرف فرهنگ سازی و آموزش برای پیشگیری کنیم. بر اساس آمار، خود مراقبتی می‌تواند هزینه های چرخه سلامت کشور را تا ۲۰ درصد کاهش دهد و این بدان معناست که با تقویت فرهنگ خود مراقبتی و پیشگیری در جامعه می‌توان توسعه اقتصادی بیشتری را محقق ساخت. تجربه بسیاری از کشورها نشان می‌دهد کاهش بار بیماری ها بر نظام سلامت با سرمایه گذاری در بخش بهداشت عمومی و پیشگیری اولیه از بیماری ها امری غیرممکن نیست؛ از کاهش هزینه های مراجعه به پزشک گرفته تا کاهش هزینه های دارو و تجهیزات پزشکی؛ طبق بررسی های به عمل آمده در سال ۲۰۱۳، یک دلار آموزش سلامت ۵/ ۶ دلار صرفه‌جویی در منابع کشور را به دنبال دارد. در شهری مانند اصفهان، برای مدت مدیدی این نگاه به فراموشی رفته بود اما در سال های اخیر تا حدی به جریان افتاده است. به جای هزینه در فرآیند پیشگیری، هزینه های کلانی برای ساخت و احداث مراکز درمانی صرف شد. در صورتی که به عنوان مثال، صرف هزینه‌های نه چندان زیاد در طرح های غربالگری بیماری های غیرواگیر مانند دیابت و فشار خون، جامعه را از صرف هزینه های سرسام آور بخش درمان بی نیاز می‌کند. شیوع بیماری های غیرواگیر که بخش عمده آن حاصل سبک غلط زندگی انسان امروز است، ایپدمی پر سرعتی است که وقتی آغاز می شود؛ مجال توجه به بخش پیشگیری را سلب می‌کند. خانواده ای که یکی از اعضای خود را در چنگال سرطان می بیند، تمامی بودجه خود را صرف بهبود و طی مراحل درمان فرد بیمار کرده و طی مدت کوتاهی تمام پشتوانه اقتصادی خود را از دست می‌دهد. علاوه بر هزینه های مشهود اقتصادی، هزینه های پنهانی نیز برای این خانواده وجود دارد؛ غیبت اعضای خانواده در محل کار، از دست دادن شغل، زیرمیزی ها و وارد شدن اضطراب هایی که دیگر اعضای خانواده را نیز در معرض آسیب های روحی و جسمی قرار می‌دهد از جمله این موارد است. با چنین هدفی است که در اصفهان و برخی شهرهای جهان خیریه هایی وجود دارند که قصد آن ها تأمین هزینه های درمان بیماران نیست، بلکه خانواده های درگیر یک بیماری را تحت پوشش قرار می دهند. مثلاً خانواده ای که یکی از اعضای آن به بیماری پر هزینه ای مانند سرطان مبتلا شده، تحت پوشش چنین خیریه ای قرار می گیرد تا پس از گذر از این بحران، به بحران دیگری به نام ورشکستگی اقتصادی خانواده دچار نشود که اگر چنین شود، تبعات اجتماعی دیگری برای خانواده به بار می‌آید. مراقبت های تسکینی خانواده بیمار از نظر روحی نیز از جمله فعالیت این خیریه ها است. همچنین این مراکز به نوعی به فرآیند پیشگیری نیز کمک می‌کنند و در بیماری هایی که جنبه وراثتی و ژنتیکی دارد، با شناسایی خانواده‌های پرخطر و ارایه مشاوره به افراد، تا حد زیادی از بروز بیماری در دیگر اعضای خانواده جلوگیری می‌کنند که این فرآیند family Therapy نام دارد.

آمار بالای بیماری ام اس در اصفهان تا آن جا که عنوان قطعی نشده پایتخت ام اس را برای این شهر به همراه آورد و همچنین آمار بالای بیماری‌های خاص و قلبی و عروقی در این شهر، نشان از تحمیل هزینه های بسیار کلان به بخش سلامت اصفهان دارد. این که آیا تحمیل این هزینه ها بر دوش شهر بیمار اصفهان، به صورت غیر مستقیم تاوان هزینه بزرگ تری به نام صنعت و صنعتگری است یا نه، بماند اما نکته مسلم این است که پیامدهای فرهنگی و اجتماعی هزینه های بالای درمان، این شهر را از توسعه اقتصادی همه جانبه باز می‌دارد. در این میان، سودهای کلانی در جیب واردکنندگان و یا واسطه گران واردات دارو رفته، تجهیزات پزشکی گران قیمتی به کار گرفته شده و در عوض اصفهان به پذیرش بیمارانی از شهرهای دیگر مفتخر بوده است. حوزه سلامت به عنوان یک حوزه فراگیر با تمامی بخش های کشور در ارتباط است. در حوزه عملکردی جامعه پزشکی، تأکید بر رعایت اصول علمی در ارایه خدمات و رعایت اخلاق حرفه‌ای در پرهیز از سودجویی و تحمیل هزینه به بیمار و اقتصاد کشور بسیار اهمیت دارد. در زمینه تولید دارو و تجهیزات پزشکی نیز بر تولید داخلی، ارتقای کیفیت و افزایش بهره وری در جهت رقابت با محصولات خارجی تأکید می‌شود. از سوی دیگر ظرفیت‌های داخلی کشور در حوزه‌هایی مانند کشت گیاهان دارویی، طب سنتی، گردشگری سلامت و شرکت‌های دانش بنیان علاوه بر اینکه می توانند یاریگر مردم باشند درآمد زیادی را نیز وارد چرخه سلامت کشور خواهدکرد. همچنین اگر هزینه های بخش درمان استان اصفهان کاهش یافته و در راستای توسعه زیرساخت ها و برنامه ریزی‌های بخش گردشگری سلامت هزینه شود، ارزآوری، اشتغال زایی، توسعه بخش های حمل و نقل، هتل، صنایع دستی و تمامی بخش های مرتبط با صنعت گردشگری کشور را به دنبال دارد که این خود سرآغاز تحولی شگفت انگیز برای رونق اقتصادی استان خواهد بود.