سقوط ساخت‌و‌ساز  در کشور
مرکز آمار ایران از کاهش ۲۹ درصدی واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان توسط شهرداری تهران و 7/ 37 درصدی آن در کل شهرداری‌های کشور در زمستان 93 نسبت به زمستان 92 خبر داد. بررسی نتایج طرح «جمع‌آوری اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری‌های کشور» در زمستان سال1393 نشان می‌دهد: در زمستان سال 1393، تعداد 19394 واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌ تهران، پیش‌‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته حدود ۳۰ درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ۲۹ درصد کاهش داشته است.‏ متوسط تعداد واحد مسکونی برای هر یک از این پروانه‌ها 8/ 7 واحد بوده است.
مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث ساختمان‌ صادرشده از سوی شهرداری‌ تهران در زمستان ۹۳ بالغ ‌بر ۹/ ۳۹۰۷ هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته حدود ۸/ ۴۶ درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ۵/ ۴۴ درصد کاهش داشته است. متوسط مساحت زیربنای این دسته از پروانه‌ها در دوره‌ مورد بررسی حدود ۱۶۲۴ مترمربع بوده است.
مجموع مساحت زمین پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان حدود 6/ 820 هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته حدود 6/ 44 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 4/ 69 درصد کاهش داشته است. متوسط مساحت زمین در هر پروانه احداث ساختمان 341 مترمربع بوده است. توزیع پروانه‌های ‌احداث ‌ساختمان ‌مسکونی برحسب نوع اسکلت‌ و ‌مصالح عمده‌ به‌کار رفته در بنای آنها در زمستان 93 نشان می‌دهد که 3/ 35 درصد این پروانه‌ها برای احداث ساختمان‌های اسکلت فلزی و 6/ 64 درصد برای احداث ساختمان‌های بتون‌آرمه بوده است.
در زمستان سال ۱۳۹۳، تعداد ۱۱۵۴۳۴ واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور پیش‌‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته حدود ۳/ ۷۷ درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ۷/ ۳۷ درصد کاهش داشته است.‏ متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه‌ احداث ساختمان ۷/ ۲ واحد بوده است‌. و در زمستان ۹۳ صادر شده است که نسبت به فصل گذشته حدود ۴/ ۱۲۱ درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ۴/ ۲۵ درصد کاهش داشته است.
بنا بر گزارش مرکز آمار ایران، طی یک‌سال گذشته 365 هزار واحد مسکونی در کشور ساخته شده که نسبت به سال 92، معادل 52 درصد کاهش داشته است. این در حالی است که ساخت‌و‌ساز در سال 92 حدود 6درصد رشد کرده بود. بنابراین رکود ساختمانی 93 به مراتب شدیدتر از رکود سال 92 بود. همچنین بیشترین ساخت‌وساز فصلی در سال گذشته، مربوط به فصل زمستان با 115 هزار مورد ساخت‌وساز بوده که در مقایسه با پاییز 93، به میزان 77 درصد رشد داشته است.
در حالی که سال گذشته در سایر فصول سال به غیر از زمستان، رشد ساخت‌و‌ساز منفی بوده است.
تیراژ آپارتمان‌سازی در کل کشور در 9 ماه اول پارسال، با حفظ رکورد کاهشی نیمه اول 93، به 250 هزار واحد مسکونی رسیده بود که نسبت به اوج رونق فعالیت‌های ساختمانی، 75 درصد تقلیل پیدا کرده است. گزارش جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد حجم ساخت‌و‌سازهای مسکونی در 9 ماه سال گذشته 57 درصد نسبت به مدت مشابه سال 92 کم شده است. در نیمه اول سال 93 نیز ساخت‌و‌ساز به همین اندازه (57 درصد) نسبت به نیمه اول 92 افت کرده بود. رکود مسکن در سال گذشته باعث شد کارنامه عرضه مسکن به یک چهارم زمان رونق برسد. در سال‌های 89 و 90، تیراژ کشوری ساخت مسکن تحت تاثیر رونق بازار و فعالیت‌های ساختمانی مسکن مهر، به مرز یک میلیون واحد مسکونی در سال رسید؛ اما از آن سال، این شاخص مرتب افت کرد.آمارها نشان می‌دهد: سال گذشته، رکود ساختمانی تهران تقریبا با همان شدت، در سایر شهرها نیز جاری بوده است.
گزارش‌ها از اطلاعات جدید مربوط به پروانه‌های ساختمانی حاکی است: سال گذشته ضربان ساخت‌وساز در پایتخت، به لحاظ تعداد واحد مسکونی به کمترین حد در ۵ سال گذشته و به لحاظ شتاب کاهش نیز به پایین‌‌ترین سطح در ۱۰ سال گذشته رسید. تیراژ ساخت مسکن در تهران طی ۱۲ ماه سال ۹۳، معادل ۵/ ‌۵۸ درصد افت کرد و در حد ۹۹ هزار و ۲۷۲ واحد مسکونی جدید متوقف شد.
در سال 93 به‌طور متوسط ماهی 8 هزار واحد مسکونی جدید در تهران ساخته شد که این وضعیت در مقایسه با احداث ماهانه 19 هزار واحد در سال‌های 90 تا 92، به خوبی عمق رکود مسکن را نشان می‌دهد. با این حال، در فروردین و اردیبهشت امسال، شدت رکود باز هم افزایش پیدا کرد به طوری که تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری‌های مناطق 22 گانه در هر یک از این دو ماه‌، کمتر از 4 هزار واحد مسکونی بوده که به ترتیب 55 درصد و حدود 70 درصد نسبت به فروردین و اردیبهشت سال 93 کاهش یافته است.
روند تداوم رکود مسکن در یک‌سال اخیر به این صورت بوده که بعد از کاهش ۵/ ۵ درصدی ساخت‌و‌ساز در پایتخت طی سال ۹۲، در نیمه‌اول ۹۳ تیراژ احداث واحد مسکونی با شیب تند ۵۴ درصد کاهش یافت و سپس در مدت ۸ ماه، نرخ سقوط به ۸۰ درصد رسید تا اینکه معدل یک‌سال۹۳ این بازار به کاهش ۵/ ۵۸ درصدی ختم شد. در دو ماه اول امسال نیز روند آپارتمان‌سازی باز هم شیب سقوط حداقل ۵۰درصدی خود را حفظ کرده است.
کارشناسان در این باره معتقدند: اگر چه تبعات رکود شدید سال گذشته، امسال متوجه بازار معاملات و قیمت‌ها نمی‌شود، اما سال آینده به واسطه پرداخت تسهیلات جدید خرید مسکن و در نتیجه، بازگشت گسترده خریداران مصرفی، چالش کمبود عرضه به‌صورت جدی خود را نشان می‌دهد. در حال حاضر از آنجا که مسیر بیش از نیمی از متغیرهای موثر بر بازار ساخت‌و‌ساز، در جهت تحریک عرضه برگشته است، پیش‌بینی می‌شود تیراژ ساخت بیش از این کاهش پیدا نکند و ساخت‌وساز از تابستان امسال احیا شود. در این باره، یک متغیر جدید بیرونی نیز اثر مثبت بر رونق ساخت‌و‌ساز خواهد داشت. این متغیر همان توافق هسته‌ای است که با لغو تحریم ها، باعث افزایش منابع مالی و میل به سرمایه‌گذاری بلندمدت از جمله در بازار ساخت مسکن خواهد شد.