آفرود به سبک جنتلمن‌ها

خیلی‌ها می‌گویند زشت‌ترین لوکس دنیاست. خیلی‌های دیگر هم بر این باورند که لوکس‌ترین زشت دنیاست. هرچه هست، این مرسدس‌بنز تجملی‌ترین شاسی‌بلند با قابلیت‌های آفرودی محسوب می‌شود که تاریخ خودروسازی به خود دیده است. همان‌طور که پورشه ۹۱۱ سال‌هااست با فرمت تکراری بدنه و چراغ‌، اشک منتقدان را درآورده، این خودرو نیز طی ۳ دهه اخیر کمترین تغییرات ممکن را تجربه کرده است. خودرویی که هیچ‌وقت ادعای محبوبیت نکرد، ولی به طرزی عجیب طرفداران تیفوسی دو آتشه‌ای دارد. شاید معروف‌ترین و مهم‌ترین آن، پاپ رهبر کاتولیک‌های جهان باشد. واقعا چه رمزی زیر پوستش است که این نفربر اشرافی، این مکعب چرخ‌دار، این مرسدس ساده تا این حد موفق شده است؟ جالب آن است که در بین شاسی‌بلندهای نامدار شرکت مثل جی‌اِل، جی‌ال‌کِی، اِم، ام‌اِل و این اواخر سی‌ال‌اِی چطور است که این Gکلاس می‌آید تا این اندازه چشمگیر و درخشان می‌شود؟ خبرهای بهتر وقتی از راه می‌رسند که می‌فهمیم بخش بهینه‌سازی و تقویتی ای‌ام‌جی نیز نظر خاصی نسبت به این خودرو دارد. مرسدس‌‌بنز همین ابتدای سال تازه‌وارد ۲۰۱۶ ویرایش جدیدی از جی‌کلاس را برای همان ویژه‌ها تدارک دیده است. این یک ملاقات معمولی با یک شاسی‌بلند معمولی نیست. امروز می‌‌خواهیم با تافته جدابافته بنزی‌ها آشنا شویم.

تاریخچه‌ای عجیب‌تر

از روی ظاهرش هم می‌شود فهمید این خودرو چقدر با بقیه مرسدس‌ها فرق دارد. تفاوت در قیافه‌اش به کنار، عقبه تولید و طراحی این خودرو هم برای خودش داستانی دارد. اوایل دهه ۶۰ میلادی بود که ارتش فرانسه اعلام کرد بیش از ۱۰ هزار دستگاه جیپ نظامی آنها، شدیدا مستهلک یا در مرز از رده خارج‌شدن هستند. از‌آنجا‌که رابطه بین فرانسه و آمریکا در آن ایام چندان مطلوب نبود، سفارش جیپ‌های جدید به فراموشی سپرده شد. بنا‌بر‌این به بزرگ‌ترین خودروساز وقت فرانسه پژو، دستور ساخت محصولی با همان ساختار و کارآیی با قابلیت اتصال رادیویی و حمل آسان توسط هواپیما ابلاغ شد. چند سال بعد در اواسط دهه ۷۰ یک نیمه شاسی‌بلند نظامی به اسم P۴ وارد ناوگان ارتش فرانسه شد. اتفاقی دردناک برای آلمان‌ها که خود را وارث صنعت خودرو و مبدع مهندسی نوین اتومبیل‌ می‌دانستند. کمتر از یک سال از رونمایی پی۴ نگذشته بود که آلمان‌ها هم اعلام کردند خودرویی بهتر از جیپ و البته بهتر از نمونه فرانسوی‌اش به اسم «جی واگن» ساخته‌اند. جرقه‌ای که پژو زد را داشته باشید تا بعد. اواخر دهه ۷۰ میلادی (تقریبا ۱۳۵۶ شمسی) دولت ایران یکی از سهامداران اصلی مرسدس‌بنز محسوب می‌شد. به پیشنهاد محمدرضا پهلوی، قرار شد نسخه شهری این خودروی نظامی نیز تولید شود. دلیلش ساده بود؛ جی واگن از نظر فنی فوق‌العاده بود، ظاهری باوقار و باطنی قدرتمند داشت. تقریبا هیچ‌گاه خراب نمی‌شد و در هر شرایط آب و هوایی و هر مسیری به حرکتش ادامه می‌داد. با همین پیشنهاد جالب بود که در سال ۱۹۷۹ اولین نمونه از این شاسی‌بلند با قابلیت‌های شهری تولید شد. مدل‌های اولیه با همان ظاهر زمخت و ارتشی، بیشتر باب میل افسران بازنشسته و کماندوهای جوان بودند. اولین چشمه‌های خاص بودنش از همین نحوه خرید و فروشش شکل گرفت.

مرسدس که نه غم پول و پرسنل و نه غم نحوه تولید و مهندسی را داشت، خیلی سریع یک دوجین از مدل‌های ۲ و ۳ درب مسقف، روباز و استیشن آن را روانه بازار کرد. اواخر دهه ۸۰ میلادی در حالی که هیچ‌کس تصور نمی‌کرد این خودروی ساده مکعب مستطیلی با آن چراغ‌های دایره‌ای نه‌چندان زیبا بتواند به فروشی ۵۰ هزار دستگاهی دست پیدا کند. سال ۱۹۹۰ نقطه عطف این خودرو بود چراکه عبارت «جی کلاس» در این تاریخ بود که به این خودرو وصل شد. حالا که این خودرو راهش را روشن می‌دید، مرسدس هم برایش کم نگذاشت و پیشرانه‌های سنگین و حجیم ۸ و ۱۲ سیلندر Vشکل با سیستم‌های پرخوران سوپرشارژر و حتی دو توربو درون سینه جی کلاس گنجاند. در سال‌های آغازین قرن ۲۱، بخش اعظمی از تفنگداران دریایی آمریکا عملا این خودرو را خودروی رسمی خود قلمداد می‌کردند. سال ۲۰۰۲ برای اولین‌بار بخش تیونینگ شرکت یعنی AMG وارد دنیای جی کلاس شد و G۵۵ با قدرت ۳۵۴ اسب‌بخاری را معرفی کرد. بعد از آن سیل تیونرهای مشتاق بود که برای بهینه‌سازی ظاهری و باطنی این خودرو سر و دست می‌شکستند. غول‌هایی همچون برابوس، لورینسر، کارلسون، آرت، رین‌تک و خیلی‌های دیگر که مرسدس به آنها اطمینان داشت. شاید عجیب باشد ولی می‌توان به صراحت گفت بعد از آخرین فیس‌لیفت نه‌چندان شدید این خودرو در سال ۲۰۰۶، نمای ظاهری آن دیگر هیچ تغییر خاصی نکرده است. آنچه می‌‌خواهیم امروز درباره‌اش بیشتر بدانیم، پدیده‌ای است که اولین‌بار سال ۲۰۱۲ رونمایی شد. نمونه‌ای رویایی به اسم G۶۳.


صخره‌نوردی با کت‌وشلوار

‌در روزهایی که می‌شود گفت مرسدس یک الگویی طراحی را روی همه خودروها و کلاس‌هایش اعمال می‌کند، همین‌که جی‌‌کلاس چیز دیگری از آب درآمده جای شکر دارد. داریم درباره سنت به اصطلاح مدرنی صحبت می‌کنیم که طبق آن چراغ‌های S کلاس، E کلاس و C کلاس شبیه هم شده‌اند. پدیده‌ای که بدجور سر و صدای مشتریان قدیمی شرکت را درآورده است. در چنین شرایطی است که جی‌۶۳ می‌آید و با آن خطوط ساده عمودی و افقی ابهت تقریبا از دست رفته اشتوتگارتی‌ها را بازمی‌گرداند. هرچه هست پشت طراحی‌اش شرکتی قرار دارد که حداقل ۱۲۰ سال سابقه خودروسازی دارد. بنا بر این همین سادگی برای خودش ریز‌ه‌کاری‌های پیچیده‌ای هم دارد. مثلا یک ردیف LED زیر چراغ‌ها، چیزی است که این روزها کمتر با آن برخورد داریم. کره‌ای‌ها آنقدر در آن اغراق می‌‌کنند که از حالت تزئینی تبدیل به آزاردهنده می‌شود و آمریکایی‌ها هم که با ناشی‌گری تمام در محلی غیراصولی نصبش می‌کنند. راهنمای جلو بالای گلگیر است؛ ادای احترامی به تمام شاسی‌بلندهای کلاسیک مانند لندروور دیفندر و جیپ ویلیز. کاپوتی که بدون هیچ‌گونه انحنا فقط تکمیل‌کننده بازی سطوح مستقیمی است که هم روی درب‌ها دیده می‌شود و هم روی سقف. آنچه در نمای از بغل می‌بینیم، مینی‌بوس‌های قدیمی بنز است با تعداد شیشه‌های کمتر. این کار یکجور حس ایمنی را القا می‌کند. تا اینجای کار شباهتی بین جی‌کلاس و هیچ‌یک از دیگر تولیدات مرسدس نمی‌بینیم. شاید فقط رینگ‌هایش باشند که طراحی آن هم فقط در تخصص AMG بوده است. یکی از اصلی‌ترین مشخصه‌های تمام Gها، قسمت عقبی‌‌شان است. چراغ‌هایی که هنوز هم به فرم دهه ۶۰ میلادی مستطیلی و ساده ساخته می‌شوند و محفظه لاستیک زاپاس که مدام یادآوری می‌کند که این خودرو هرچقدر هم عجیب و غریب باشد، آفرود است. بیایید نگاهی به اتاقش بیندازیم. بعضی از اساتید آفرودسازی مثل تویوتا لندکروز و جیپ چیروکی، تناقضی عجیب بین درون و بیرونشان ایجاد می‌کنند که البته دلیلش معلوم نیست. منظور این است که ظاهر بیرونی آنها با زبانی باوقار و پرابهت شکل گرفته ولی ناگهان وقتی پا به داخلش می‌گذاریم، همه‌چیز فانتزی و اسپرت می‌شود. اما اوضاع برای جی۶۳ آنطور نیست. بیرونش هرچقدر ساده و شیک و بی‌حاشیه به چشم می‌آید، درونش هم همان‌طور شده است؛ البته با چاشنی سردی و بی‌روحی.


پیرمرد کونگ‌فو کار

اصلا تصور نکنید این خودرو، محصولی است برای ایام پیری. اگر بگوییم G۶۳ چیزی از SLS کم ندارد، بیراه نگفته‌ایم. دقت کنید که درون سینه این جعبه فولادی یک قلب ۵/ ۵ لیتری هشت سیلندر Vشکل با دو توربو قرار گرفته است؟ پیشرانه‌ای که قبلا روی E و GL کلاس هم نصب می‌شده است. می‌گویند فناوری اینترکولر آن به قدری پیچیده شده که مرسدس آن را ثبت اختراع کرده است. قدرت ۵۶۳ اسب‌بخاری این خودرو را علاوه بر توربوهای عظیم‌الجثه باید مدیون سیلندرهای تراش‌ داده شده ۹۸ میلی‌متری‌اش نیز بدانیم. سیلندرهایی که چنان فضایی برای بازی سیلندرها درون خود ایجاد می‌کنند که حداکثر دور موتور را به ۶۳۰۰ دور دردقیقه می‌رسانند. جعبه‌دنده این خودرو یکی از همان چیزهایی است که مرسدس خیلی روی تبلیغاتش سرمایه‌گذاری کرده است. پکیج ۷ سرعته اتوماتیکی که خودش نام آن را G۷ترونیک گذاشته است. خودخواهی خاصی که مرسدس آن را روی سیستم ۴WD(چهار چرخ متحرک) نیز اجرا کرده و نام انحصاری‌اش را ۴ماتیک گذاشته است. شاید ابعاد این خودرو آنقدرها هم که به نظر می‌آید بزرگ و پهن‌پیکر نباشد ولی فضای داخلی‌اش به لطف حذف المان‌های تزئینی بی‌مورد کاملا وسیع و جادار شده است. تا جایی‌که قسمت بار آن می‌تواند تا مرز ۴۸۰ لیتر گنجایش داشته باشد. اگر صندلی‌های عقب را بخوابانید این عدد تا مرز ۲۲۵۰ لیتر هم افزایش پیدا می‌کند. واقعا برای خودش دریایی است. توزیع وزن در یک خودرویی که مدام ادعای آفرودبازی می‌کند، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. انتقال بار روی محور جلو و عقب در حالت عادی یک چیز است و وقتی خودرو با تمام سرنشینان حرکت می‌کند و کلی بار روی سقف قرار دارد، یک چیز دیگر. هرچه هست مرسدس‌بنز جی۶۳ می‌تواند علاوه بر وزن خودش تا ۷۵۰ کیلوگرم را نیز تحمل کند. هرچه از وزن،‌ جعبه‌دنده، موتور و انتقال قدرتش گفتیم، تا زمانی‌که حرفی از کارآیی‌اش در دنیای واقعی نزنیم، تقریبا کاری نکرده‌ایم. شتاب صفر تا صد ۷/ ۴ ثانیه‌ای برای این مکعب آلمانی ۵/ ۲ تنی، فوق‌العاده است. این عدد در پیمایش‌های صفر تا ۱۶۰، صفر تا ۲۰۰ و صفر تا ۲۴۰ به ترتیب ۲/ ۱۱ ثانیه، ۵/ ۲۰ ثانیه و ۵۶ ثانیه می‌شود. حالا فهمیدید چرا درباره این خودرو نباید از روی ظاهرش قضاوت کرد؟


نظر دیگران

مجله «موتور ترند» در آخرین شماره خود این خودرو را تست کرد و در مطلبی اختصاصی این طور آورد: همه شاسی‌بلندهای مرسدس‌بنز برای سفرهای گروهی و خانوادگی ساخته‌ شده‌اند ولی جی۶۳ برای تنهایی بهتر است. سال به سال هم که بگذرد ذره‌ای حس دوستانه در ذات جی کلاس تزریق نمی‌شود. انگار همین نگاه از بالا به پایین او است که جذابش کرده است. اینکه مرسدس‌بنز در سراشیبی طراحی قرار دارد یا نه، جای بحث دارد ولی چیزی که مسلم است، سنگ تمام آنها در قسمت موتوری و آپشنی است. گویی این همان Eکلاس است که چکش‌کاری شده است. نشریه «کار‌اند درایور» نیز بعد از آزمون میدانی خود با این ابرآفرود می‌گوید: معلوم نیست بنز در حال پیشرفت است یا پسرفت. اینکه دستی به سر و روی جی‌هایش نمی‌کشد خیلی آزاردهنده است ولی اینکه با تمام وجود بالاترین سطح مهندسی را روی قوای محرکه اعمال می‌کند، حیرت‌انگیز است. جی۶۳ حالا آنقدر دوست‌داشتنی شده که خودش را در حد و اندازه رنج‌روور انگلیسی با آن فروش رویایی‌اش می‌بیند. یعنی تلفیق بی‌مانند لوکس‌گرایی به خودرویی که عمیقا احساس آفرود بودن می‌کند.

سایت «اتو کار» انگلستان زودتر از مجله خود مطلب جی63 را چاپ کرد و در ابتدای آن نوشت: عجیب‌ترین چیزی که درباره این خودرو باید بدانیم این است که جی63 فقط با خودش رقابت می‌کند. مرسدس به طرزی وحشتناک روی این فرزندش تعصب دارد. به‌طوری‌که حداقل 2 سال طول می‌کشد تا آخرین فناوری‌ها روی قوای محرکه‌اش ببینیم. این یعنی شرکت اصلا دوست ندارد مشتریان قدیمی این خودرو را فراری دهد. ریسک‌ناپذیری جی‌کلاس‌ها حالا تبدیل به یکی از مزایای آن شده است. پایگاه اینترنتی «اتو اولوشن» این خودرو را آخرین وارث سنت کلاسیک مرسدس‌بنز می‌داند و می‌گوید: وقتی جی63 را می‌بینیم به این فکر می‌کنیم که هنوز ستاره نقره‌ای اشتوتگارت دارد نفس می‌کشد و تا نابودی کامل فاصله دارد. اگر قرار باشد روزی جی‌ها نیز به سرنوشت جی‌ال و ام‌ال دچار شوند باید برویم در بازارهای خاورمیانه و دنبال نمونه‌های دهه 90 سالم و تمیز آن بگردیم. کاری به قیمت گزافش نداشته باشید. تا 10 سال آینده این خودرو تبدیل به یکی از گران‌ترین آنتیک‌های دنیا می‌شود. سایت «کار ادوایس» که همیشه خودروها را از دید بازار و مشتری‌مداری بررسی می‌کند، جی63 را این‌گونه تشریح می‌کند: شما باید بابت چند چیز خیالتان راحت باشد؛ یکی قدرت بی‌اندازه، دومی ایمنی و سومی دیده شدن. اما از بابت چند چیز هم باید نگران باشید؛ هزینه نگهداری همه مرسدس‌بنزها بالاست، جی63 از آنها هم بالاتر است. توقع سواری نرم و راحت را نداشته باشید. اگر با راندن خودروهای توربودار آشنایی ندارید، قید این را که از قضا 2 توربو دارد بزنید. به هر حال وقتی شما یک جی63 دارید شاید خودتان خیلی راضی نباشید ولی دیگران از دیدن شما حسادت خواهند کرد.

دست آخر به مجله «اتومبیل مگ» می‌رسیم که برخلاف همه، نظرات تند و گزنده‌ای را مطرح کرده است. نویسنده این نشریه می‌گوید: مرسدس در تلاشی ناکام برای ماندن در کورس رقابت با رنج‌روور سوپراسپرت، شکست خورده است. شرکت که این روزها مقام برترین لوکس‌سازی را به شدت دور از دسترس می‌بیند، می‌خواهد به هر صورتی‌که شده رکورد ب‌ام‌و، آئودی و پورشه را بشکند که البته با وجود دایناسورهایی مانند جی۶۳ غیرممکن به نظر می‌رسد. استفاده از موتور ۲ توربو و وارد کردن بخش تیونینگ ای‌ام‌جی به بازی آخرین حربه برای اندکی محبوب کردن این جعبه کسل‌کننده بوده است.