پرواز در ایران
در روزهای اخیر خبر برقراری ارتباط تجاری میان کشورهای فرانسه و ایران از خبرسازترین عناوینی بود که در بسیاری از روزنامه‌های کشور انعکاس یافت. در این میان، خرید بیش از صد فروند هواپیمای مسافربری ایرباس نیز شنیده شد. ورود این هواپیماها می‌تواند نقش مهمی در نوسازی ناوگان هوایی کشور داشته باشد. در سال‌های اخیر به واسطه وضع تحریم‌های اقتصادی این بخش دچار مشکلات فراوانی شد و حتی امکان سوخت گیری در برخی فرودگاه‌های بین‌المللی نیز با دشواری‌هایی مواجه شده بود اما به نظر می‌رسد در شرایط پساتحریم بخش هوایی روزهای خوشی را تجربه کند. سفر رئیس جمهور ایران آقای دکتر روحانی به فرانسه موجب رسیدن فصلی تازه برای بستن قراردادهای جدید تجاری از جمله هواپیماهای نو خواهد شد. به گفته مسوولان هواپیمایی، ایران قصد دارد در مجموع پنج میلیارد دلار صرف خرید هواپیماهای جدید کند. ایرباس غول هوایی اروپا

ایرباس پس از بوئینگ دومین شرکت هواپیماسازی جهان است و دفتر مرکزی آن در شهر تولوز فرانسه قرار دارد، هر چند که در کشورهای آلمان، انگلستان، اسپانیا، چین، ژاپن و آمریکا نیز دفاتری دارد. در اواسط دهه ۱۹۶۰ کشورهای فرانسه، انگلستان و آلمان غربی در پی عقب ماندن از تولیدات و صنایع بزرگ هواپیما سازی نسبت به آمریکا، طراحی و ساخت یک هواپیمای مسافربری کاملا اروپایی با ظرفیت ۳۰۰ نفر مسافر و ماموریت‌های نزدیک برد و میان برد را آغاز نمودند و نام آن را ایرباس اروپایی یا به‌طور رسمی A۳۰۰ اعلام کردند. از ویژگی‌های هواپیمای ایرباس می‌توان به سیستم پیشرفته الکترونیکی و رایانه‌ای کابین آن اشاره کرد.


سرآغاز

ایرباس نخست به صورت کنسرسیومی از شرکت‌های هوافضای اروپایی، با هدف رقابت با شرکت‌های آمریکایی چون بوئینگ، مک‌دانل داگلاس و لاکهید، بنیان گذاشته شد. با وقوع جنگ جهانی دوم بسیاری از زیرساخت‌های صنعتی اروپا، از جمله صنعت هوایی آسیب دید اما از سوی دیگر نبردهای هوایی موجب رشد و شکوفایی صنعت هوایی از جمله در آمریکا شد. سابقه تاسیس صنایع ایرباس به سال 1970 میلادی برمی‌گردد که با سهام شرکت‌های فرانسوی، آلمانی، بریتانیایی و هلندی آغاز به‌کار نمود.


عملکرد ایرباس

شرکت ایرباس در سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۰۳۶ فروند هواپیما سفارش گرفته و ۶۳۵ هواپیما نیز به مشتریان خود تحویل داده است. این میزان سفارش در مقایسه با سال‌های پیشین رشد اندکی نشان می‌دهد. شرکت ایرباس در سال ۲۰۱۴، ۶۲۹ فروند و در سال ۲۰۱۳، ۶۲۶ فروند هواپیما تحویل مشتریان داده بود. طبق گزارش ماه دسامبر ۲۰۱۵ این شرکت هواپیمایی، ۶۰ درصد سفارش‌های هواپیما در ماه دسامبر را در اختیار داشته است. بیشترین سفارش این شرکت متعلق به هواپیماهای A۳۲۰ بوده که بیش از ۱۲ هزار سفارش داشته است. در مجموع شرکت ایرباس تا تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۱۵ تعداد ۱۶۳۰۷ هواپیما سفارش گرفته است که ۸۱۶ فروند مربوط به هواپیماهای A۳۰۰ و A۳۱۰، ۱۲۴۱۱ فروند مربوط به هواپیماهای مدل A۳۲۰، ۲۷۶۱ مورد مربوط به هواپیماهای A۳۳۰، A۳۴۰ و A۳۵۰ و ۳۱۹ فروند نیز مربوط به هواپیماهای مدل A۳۸۰ بوده‌اند. مجموع ارزش این شرکت تا پایان دسامبر ۲۰۱۵ به ۳/ ۹۹۶ میلیارد دلار رسید. مجموع هواپیماهای تحویل داده شده توسط این شرکت تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۵ به ۹۵۲۰ فروند رسیده‌اند و ۸۶۷۲ هواپیما نیز در حال ساخت هستند. این شرکت عظیم بالغ بر ۱۳۸۶۰۰ کارمند دارد و در ۱۷۰ نقطه از دنیا شعبه ایجاد کرده است.آمار فروش هواپیماهای شرکت ایرباس در سال‌های پیشین در جدول (۱) آمده است. میانگین قیمت‌های ایرباس در سال ۲۰۱۵ در جدول صفحه بعد آمده است. گرانترین هواپیمای ایرباس، A۳۸۰-۸۰۰ است که قیمت آن به ۴۲۸ میلیون دلار می‌رسد. ارزانترین هواپیمای این شرکت نیز هواپیمای A۳۱۸ است که ۳/ ۷۴ میلیون دلار به فروش می‌رسد.
جدول (2)


نبرد غول‌ها

مقایسه ایرباس با سایر شرکت‌ها نشان می‌دهد که این شرکت اکنون در وضعیت خوبی قرار دارد، اگر چه در مجموع اقتصاد اروپا در سال جاری با مشکلات اقتصادی فراوانی دست به گریبان بوده است. در جدول ۳ آمار فروش هواپیماهای بوئینگ در فاصله سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۰۳ آمده است. همان‌طور که مشخص است در مقایسه این دوغول صنعت هواپیمایی از سال ۲۰۰۸ به بعد تنها در سال ۲۰۱۲ سفارشات بوئینگ بیش از ایرباس بوده و در سایر سال‌ها ایرباس مشتری بیشتری نسبت به بوئینگ داشته است. البته از نظر تحویل اوضاع کمی متفاوت است. از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ تعداد تحویل‌های ایرباس بیش از بوئینگ بوده اما از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ یعنی در ۴ سال اخیر بوئینگ تعداد تحویل‌های بیشتری داشته است.جدول (۳)

میانگین قیمت‌های بوئینگ در سال ۲۰۱۴ در جدول زیر آمده است. گرانترین هواپیمای بوئینگ، بوئینگ ۷۷۷ x۹ است که قیمت آن به ۷/ ۳۸۸ میلیون دلار می‌رسد. ارزان‌ترین هواپیمای این شرکت نیز هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۷۰۰ است که ۳/ ۷۴ میلیون دلار به فروش می‌رسد. به‌طور میانگین هواپیماهای بوئینگ گران‌تر از هواپیماهای ایرباس هستند، اگر چه گرانترین هواپیمای ساخت این دو شرکت متعلق به ایرباس است. از نظر تحویل هواپیما، ایرباس تاکنون در مجموع ۹۵۲۰ فروند تحویل داده درحالی‌که بوئینگ ۱۷۲۱۶ فروند هواپیما را به مشتریان خود تحویل داده است. تا تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۱۵ از مجموع ۵۲۲۲ هواپیمای تحویل داده شده به قاره اروپا توسط بوئینگ و ایرباس، ۲۱۶۲ فروند مربوط به ایرباس و ۳۰۶۰ فروند مربوط به بوئینگ بوده‌اند. در خاورمیانه نیز حدود ۴۸ درصد تحویل‌ها مربوط به ایرباس و ۵۲ درصد مربوط به بوئینگ بوده است. در واقع ۴۹۶ هواپیما متعلق به شرکت ایرباس و ۵۴۴ هواپیما متعلق به بوئینگ بوده است.


ایرباس در آسیا

ایرباس پیش از این در بازارهای آسیایی عملکرد خوبی داشته است. برای مثال آژانس هواپیمایی «ایندی‌گو» با سفارش 530 فروند هواپیمای مسافرتی به ایرباس رکورد سفارش‌ به این شرکت هواپیماسازی اروپایی را شکست. ارزش این قرارداد 24 میلیارد یورو برآورد می‌شود. این شرکت در مرداد ماه امسال، سفارش خرید 250 فروند هواپیمای میان‌برد مدل جدید A320neo را به این شرکت داده بود. در مجموع، این شرکت 530 هواپیما از خانواده A320 سفارش داد که صد فروند از آن، از مدل A320 بود که پیش از این تحویل این آژانس داده شد و 430 فروند از نوع مدرن‌تر A320neoبودند. این بیشترین میزان سفارش یک‌باره‌ای است که شرکت هواپیماسازی «ایرباس» در تاریخ خود تجربه کرده است. اکنون نیز ایران با سفارش 114 هواپیمای ایرباس سفارش بزرگی را به این غول هواپیماسازی ارائه کرده است.

نظرات مسوولان در مورد خرید هواپیماهای ایرباس بنا بر گفته‌های عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، از میان 256 فروند هواپیمای مسافرتی، حدود 40 درصد از هواپیماهای کشور زمین‌گیر هستند و بسیاری از آنها نیز سن بالایی دارند. با توجه به این اظهارات، جایگزینی آنها با هواپیماهای ایرباس جدید می‌تواند کارایی ناوگان هوایی کشور را متحول کند. وزیر راه و شهرسازی در همین رابطه با اشاره به نهایی شدن قرار‌داد خرید 114 فروند ایرباس در آینده نزدیک عنوان کرد: این قرار‌داد که در روزهای آینده به شکل قطعی نهایی خواهد شد، به خرید هواپیماهای مسافرتی نوساز اختصاص پیدا می‌کند که امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در طول ماه‌های آینده طبق شرایط ممکن تمام آنها وارد ایران شوند. عباس آخوندی در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرده است که اولین محموله از هواپیمای جدید خریداری شده توسط ایران تا ماه مارس(اسفند) به ایران تحویل داده می‌شود و علاوه‌بر هواپیماهای ایرباس از بوئینگ نیز خریداری صورت خواهد گرفت.

از سوی دیگر سخنگوی شرکت ایرباس در بیانیه‌ای بدون اشاره به هرگونه گفت‌وگو با ایران ایر بیان کرده است که این شرکت با بررسی تحولات اخیر و با تبعیت کامل از تمام مقررات بین‌المللی در حال بررسی مسیر پیش روی خود است. مدیر سازمان هواپیمایی کشوری ایران، علی عابدزاده، نیز می‌گوید که اکنون 16 شرکت هواپیمایی در ایران فعال هستند و باید به توسعه و نوسازی ناوگان خود بپردازند. او در ادامه می‌گوید که ایران باید ظرف دهه جاری 150 هواپیمای دارای 250 تا 300 صندلی بخرد.